•   Asino kadagiti nagannakmo ti ad-adda a dimo makatunosan?

  •  Tatang

  •  Nanang

•   Kasano kasansan ti diyo pagkinnaawatan?

  •  Manmano

  •  Sagpaminsan

  •  Kanayon

•   Kasano kakaro ti diyo pagkinnaawatan?

  •  Dagus ken sitatalna a masolbar.

  •  Masolbar ngem kalpasan ti adu pay a panagsinnungbat.

  •  Saan a masolbar​—uray kalpasan ti adu a panagsinnungbat.

 No kasla saanmo a makatunosan dagiti nagannakmo, baka pampanunotem nga adda rumbeng nga aramidenda tapno sumayaat ti kasasaad. Ngem kas makitamto, adda dagiti mabalin nga aramidem tapno maksayan ti kakaro ken kasansan ti panagsinnungbatyo. Umuna, usigem . . .

•   Abilidad nga agpanunot. Bayat a dumakdakkelka, umun-uneg ti pannakaawatmo kadagiti bambanag no ikompara idi ubingka pay. Tumibtibker metten dagiti aramidem a desision—a dadduma ti mabalin a saan nga anamongan dagiti nagannakmo. Nupay kasta, kuna ti Biblia: “Dayawem ni amam ken ni inam.”—Exodo 20:12.

   Realidad: Kasapulan ti kinamanakem ken kinataktika tapno maibagam ti dimo magustuan a saan a makasair.

•   Wayawaya. Bayat nga agmatmataenganka, mabalin nga ipaayandaka dagiti nagannakmo iti dakdakkel a wayawaya. Ti problema, mabalin a saan a kas iti kaadu a wayawaya a kayatmo wenno iti kabiitan a tiempo a kayatmo dayta​—ket mabalin nga agbanag dayta iti di panagkinnaawatan. Ngem kuna ti Biblia: “Agtulnogkayo kadagiti nagannak kadakayo.”​—Efeso 6:1.

   Realidad: Masansan a ti kaadu a wayawaya nga ipaay dagiti nagannakmo ket nakadepende iti panangusarmo iti wayawaya nga adda kenkan.

•   Ti akemmo ti panunotem. Imbes a dagiti nagannakmo ti ad-adda a pabasolem no tumaud ti di panagkinnaawatan, panunotem no ania ti mabalinmo nga aramiden tapno maadda ti talna. “Saan a kanayon a dagiti ibagbaga dagiti nagannakmo ti ayan ti problema, no di ket ti wagas ti isusungbatmo ti mangpakaro iti di panagkinnaawatan,” kuna ti agtutubo a ni Jeffrey. “Dakkel ti maitulong ti naalumamay a panagsasao tapno nalaka a marisut ti saan a pagtunosan.”

   Kuna ti Biblia: “Agingga a makapagpannuray kadakayo, makikappiakayo.”​—Roma 12:18.

•   Dumngegka. “Daytoy ti nakitak a karigatan nga aramiden,” kuna ti 17 anyos a ni Samantha. “Ngem nadlawko met a no makita dagiti nagannak a dumdumngegka, dakdakkel ti posibilidad a dumngegda met kenka.”

   Kuna ti Biblia: ‘Masapul a nasiglatka no iti panagdengngeg, nainayad no iti panagsao.’​—Santiago 1:19.

•   Panunotem nga ag-teammate-kayo. Ibilangmo a kas iti isports ti di panagtinnunos, kas koma iti panagay-ayam iti tennis. Ngem ipasam ti problema iti bangir ti net, saan nga iti nagannakmo. “No adda saan a pagtunosan, ti pampanunoten dagiti nagannak ket ti pagsayaatan ti anakda, ti met pampanunoten ti tin-edyer ket ti pagsayaatanna,” kuna ti agtutubo a ni Adam. “Isu nga uray kaskasano, maymaysa ti panggepda.”

   Kuna ti Biblia: “Surotentayo koma ti bambanag a mamataud iti talna.”​—Roma 14:19.

•   Agbalinka a mannakaawat. “Nakitak a makatulong ti panangpanunotko nga adda met problema dagiti nagannakko, a no dadduma kas met laeng kadagiti pagdandanaganmi nga agtutubo,” kuna ti agtutubo a ni Sarah. Kastoy met ti komento ti balasang a ni Carla: “Padpadasek ti agsaad iti akem ti nagannakko. Ania ngata ti kasasaadko no siak ti agpadakkel iti anak ken mangsango iti isu met la a situasion? Ania ngata ti kasayaatan para iti anakko?”

    Kuna ti Biblia: “Itultuloyyo a kitaen, saan a ti personal a panaginteres iti laeng bukodyo a bambanag, no di ket kasta met ti personal a panaginteres iti bambanag ti sabsabali.”​—Filipos 2:4.

•   Agbalinka a natulnog. Dayta ti ibagbaga ti Biblia nga aramidem. (Colosas 3:​20) Ken naan-annayas ti bambanag no agtulnogka. “Saan unay a narikut ti biagko no tungpalek ti ibagbaga dagiti nagannakko,” kuna ti agtutubo a ni Karen. “Nakaad-adun dagiti sakripisioda para kaniak, dayta laeng ti mabalinko nga aramiden.” Ti panagtulnog ti maysa kadagiti kasayaatan a solusion ti di panagkikinnaawatan!

   Kuna ti Biblia: “No sadino nga awan ti kayo maiddep ti apuy.”​—Proverbio 26:20.

 Tip. No marigatanka a makisarita, padasem nga isurat iti maysa a papel wenno babaen ti text message dagiti pampanunotem. “Ar-aramidek dayta no diak maurnos ti ibagak,” kuna ti agtutubo a ni Alyssa. “Dayta ti makatulong kaniak tapno mayebkasko ti rikriknak a di agbugkaw wenno makaibaga iti banag a pagbabbabawyak inton agangay.”