•  Ania ti aramidem?

•  Apay a kasapulak ti panangkorehir?

•  Kasano a maawatko ti panangkorehir?

•  Ti Kuna Dagiti Padam nga Agtutubo

 Kasapulantayo no dadduma ti panangkorehir, wenno dagiti balakad a makatulong tapno mapasayaattayo ti aramid wenno ugalitayo. Ita, panunotem dagitoy nga eksena.

1.  ● Imbaga ti titsermo a kasla dinardarasmo nga inaramid ti proyektom. Kunana, “Nag-research-ka pay koma a naimbag.”

    Ania ti reaksionmo iti panangkorehirna?

   1.   Saanmo nga awaten. (‘Kaguranak la ngamin ti titserko.’)

   2.   Awatem. (‘Aramidek ti imbagana iti sumaruno a project-ko.’)

2.  ● Imbaga ni mamangmo a nagulo ti kuartom uray kadaldalusmo.

    Ania ti reaksionmo iti panangkorehirna?

   1.   Saanmo nga awaten. (‘Di met la makontenton.’)

   2.   Awatem. (‘Aminek a nasaysayaat pay koma ti naaramidak.’)

3.  ● Imbaga ti adingmo a babai a saanna a kayat ti ugalim a naturay.

    Ania ti reaksionmo iti panangkorehirna?

   1.   Saanmo nga awaten. (‘Asino koma tapno ibagana a naturayak?’)

   2.   Awatem. (‘Masapul siguro a nasaysayaat pay ti panangtratok kenkuana.’)

 Dadduma nga agtutubo ti arsagid unay ket nakaro ti pannakasairda uray makorehirda laeng bassit. Kastaka kadi? No wen, maikapkapiska! Apay? Gapu ta ti panangawat iti panangkorehir ket napateg nga abilidad a makatulong unay kenka ita ken inton adultokan.

•   Gapu ta saanka a perpekto. Kuna ti Biblia: “Mamin-adu nga agkamalitayo amin.” (Santiago 3:2, footnote) Gapu iti dayta, kasapulantayo amin ti panangilinteg.

   “Laglagipek nga imperpektotayo amin ket paset ti biagtayo ti panagkamali. Isu a no ilintegdak, ikagumaak nga iyaplikar dayta ken saanen nga uliten ti kamali.”—David.

•   Gapu ta kabaelam pay ti rumang-ay. Kuna ti Biblia: “Ikkam iti pannakaammo ti masirib a tao, ket nasirsiribto pay.” (Proverbio 9:9) Mabalin a makatulong kenka ti panangkorehir—no awatem.

   “Di umiso idi ti kapanunotak maipapan iti panangkorehir. Panagriknak, saan a nasayaat ti maar-aramidak. Ngem ita, awatekon ken damagek pay ketdi no ania ti masapul a pasayaatek.”—Selena.

 Nasayaat no damagentayo ti komento ti dadduma no ania pay ti pasayaatentayo. Ngem ania ti reaksionmo no saanmo a namnamaen dayta? “Nabigla ken naupayak,” kuna ni Natalie. Kasta ti nariknana idi nakaawat iti card a naglaon kadagiti balakad a saanna met a kiniddaw. “Ar-aramidek ti amin, ngem pammagbaga laeng ti naawatko!”

 Napasamak met kadin dayta kenka? No wen, kasano a maawatmo dayta?

•   Dumngegka.

   Kuna ti Biblia: “Ti tao nga addaan pannakaammo lapdanna ti ibagana, ket kalmado ti tao nga adda pannakatarusna.” (Proverbio 17:27) Saanmo nga at-atipaen ti tao nga agsasao kenka. Ken saanka nga agdarasudos a sumungbat ta baka makaibagaka iti pagbabawyamto!

   “No adda mangkorehir kaniak, kayatko no kua nga idepensa ti bagik. Ngem masapul nga awatek dayta ken saysayaatek inton maminsan.”—Sara.

•   Agpokuska iti maibagbaga, saan nga iti mangibagbaga.

   Baka masairka ket kayatmo met nga ibaga dagiti pagkapuyan ti mangkritkritikar kenka. Ngem nasaysayaat no surotem ti balakad ti Biblia nga agbalin nga ‘alisto a dumngeg, nainayad nga agsao, nabannayat nga agpungtot.’ (Santiago 1:19) Kaaduanna nga adda met punto ti mangkorkorehir. Dimo sayangen ti masapul a mangngegmo gapu laeng ta saanmo a kayat a mangngeg.

   “Kanayon idi a makapungtotak ket ibagak, ‘Ammok, ammok,’ no ilintegdak dagiti nagannakko. Ngem no dumngegak ken surotek ti balakadda, nagsayaat dagiti resultana.”—Edward.

•   Kanayon koma a balanse ti panangpanunotmo iti bagim.

   No makorehirka, saanna kayat a sawen nga awan ti nasayaat a maar-aramidam. Kaipapananna laeng nga adda dagiti pagkapuyam, kas iti amin. Uray ti mangkorkorehir kenka kasapulanna met ti makorehir sagpaminsan. Kinapudnona, kuna ti Biblia: “Awan ti nalinteg a tao ditoy daga a kanayon nga agaramid iti naimbag.”—Eclesiastes 7:20.

   “Kinorehirnak ti maysa a gayyemko ket impagarupko a diak kasapulan dayta. Nagyamanak ta napudno kaniak, isuna laeng ta nasaktanak. Ngem naamirisko met laeng a kasapulak gayam dayta. Gapu iti imbagana, nakitak no ania ti masapul a pasayaatek—banag a saanko koma a nakita no saannak a kinorehir.”—Sophia.

•   Ikagumaam ti rumang-ay.

   Kuna ti Biblia a “ti masirib awatenna ti panangilinteg.” (Proverbio 15:5) No awatem dayta, mapalabasmo ti sakit ti nakem ket ikagumaam a parang-ayen ti banag a nangkorehiranda kenka. Planuem no kasano nga aramiden dayta, sa paliiwem no adda dagiti nagrang-ayam iti uneg ti sumagmamano a bulan.

   “Konektado ti panangawat iti kritisismo iti panagbalin a napudno ta masapul nga admitirem ti kamalim, dumawatka iti pammakawan, ken sursuruem no kasano a rumang-ayka.”—Emma.

 Ti punto: Kuna ti Biblia: “Makasursuro ti tao iti padana a tao kas iti panangpatadem ti landok iti sabali a landok.” (Proverbio 27:17, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Makatulong ti panangkorehir tapno mapatadem, wenno rumang-ayka, ita ken inton adultokan.