Dawnghkawn hpe hkungga jaw ai lam. Mungdan mahkawn dum ai aten, dawnghkawn shawng hta baw gum ai, hkungga jaw ai gaw nawku htung lailen re. Karai Kasang hpe n re ai sha, Mungdan (sh) mungdan ningbaw ningla ni gaw hkye la lu ai ngu, sawn la ai lam re ai hpe, Yehowa Sakse Ni kam ai. (Esaia 43:11; 1 Korinhtu 10:14; 1 Yawhan 5:21) Mungdan ningbaw ningla langai gaw, moi na Babelon mungdan a Hkawhkam Nebuhkadneza re ai. Dai Hkawhkam gaw, shi a hpung dagu kaba ai lam hte makam masham hta myit rawt ai lam hpe masha ni yu kaba hkra, grai kaba ai gawngngu sumla hpe galaw wa ai. Mungdan mahkawn ni zawn, yungwi nsen dum ai shaloi, masha ni yawng gawngngu sumla hpe hput di nawku na matu tara jahkrat wa ai. Shadrak, Meshak, Abed-nego ngu ai Hebre ramma masum chyawm gaw, si ari jahkrat da ai raitim, gawngngu sumla hpe hkungga jaw ai lam n galaw wa ai.​—⁠Daniela, daw kaba 3.

Anhte ni a prat hta “dawnghkawn gaw nawku dawjau ai arai langai re. Dawnghkawn hpai mat ai shaloi, makau hta nga ai la ni gaw lagup raw dat ai. Dawnghkawn hpe shakawn shagrau ai ga shagawp ni hpe ka nna, ma ni gaw shagrau mahkawn ni hkawn ai” nga nna labau gawn sara Hkatanhe tsun ai. Myutsaw myit hte seng ai “shagrau sha-a nhtoi ni,” “chyoi pra ai ni hte share ninghkring ni,” “htingnu ni” (sh) nawku ai shara ni mung nga ai ngu shi matut tsun ai. Brazil mungdan a shawa zuphpawng  langai hta dap awn daju gaw: “Nu a mungdan hpe nawku ai zawn . . . dawnghkawn hpe hkungga lara let nawku nga ai” ngu nna tsun wa ai. “Dawnghkawn gaw wudang zawn chyoi pra ai” ngu laika buk langai (The Encyclopedia Americana) hta tsun da ai.

Mungdan mahkawn ni gaw, “myutsaw myit hpe madun ai rai nna, mung shawa (sh) uphkang madu ni hpe Karai Kasang lam matsun na matu, makawp maga ya na matu akyu hpyi ya ai lam re” ngu, kade n na shi ai aten hta dai laika buk hta madun wa ai. Dai majaw, dawnghkawn hpe hkungga jaw ai lam hte mungdan mahkawn ni lawm ai lamang ni hpe, makam masham hte seng ai lailen hku nna, Yehowa Sakse Ni hkam la ai re. American mungdan na jawng ni hta Yehowa Sakse Ni a ma ni gaw, dawnghkawn hpe hkungga jaw na matu (sh) hkam la ai ga shaka ni hpe tsun na matu, nyet kau ai hte seng nna laika buk langai (The American Character) hta, “shani shagu galaw ai dai lamang ni gaw makam masham hte seng ai lam, hpang jahtum hta tara rung daju hkam la wa ai” ngu tsun da ai.

Yehowa Sakse Ni gaw, Chyum Laika hte nhtan shai ai lamang ni hta n lawm tim, kaga masha ni lawm ai hpe hkungga ma ai. Mungdan dawnghkawn hpe mungdan masat dingsat hku nna hkungga let, tara shang hpawng de da ai asuya ni gaw, “Karai Kasang a hkringmang” “daru magam ahkang aya” lu ai ni re ngu hkap la ai. (Roma 13:1-4) Dai majaw, “Hkawhkawm ni hte ahkang aya lu ai ni mahkra a matu mara mung, . . . akyu hpyi” ya u, ngu ai matsun ga hpe hkan sa ai. Anhte a yaw shada lam gaw, “tara hkungga nna tsun ang ai lam amyu myu hpe hkan galaw lu let, anhte ngwi pyaw ai hte sumnung shingdi ai hta hkrung nga lu” na matu re.​—⁠1 Timohti 2:1, 2.

Mung masa ra lata poi ni hta me bang ai lam. Teng man ai Hkristan ni gaw, kaga masha ni a me bang lu ai ahkang hpe hkungga ai. Ra lata poi hpe ninghkap ai campaign ni hta n shang lawm nna, lata hkrum ai ahkang aya lu ai ni hte rau jawm galaw ai. Raitim, mung masa lam hta tsep kawp lapran nga ai. (Mahte 22:21; 1 Petru 3:16) Me n bang n mai ngu hpyi shawn ai (sh) me bang shara de n sa ai ni hpe grai ninghkap ai mungdan ni hta, Hkristan ni hpa galaw ging ai kun? Shadrak, Meshak, abed-nego ni gaw, Dura pa de sa ai lam hpe myit dum nna, Hkristan langai gaw, dai zawn masa ni hta shi a myit nsam ahkang jaw ai nga  yang, me bang ai shara de sa na matu dawdan lu ai. Raitim, shi a lapran nga ai lam hpe n tawt lai na matu sadi ra ai. Lawu na npawt tara kru hpe myit yu ra ai:

1. Yesu a hpang hkan ai ni gaw, “mungkan ga hte seng ai ni n rai” ma ai.​—⁠Yawhan 15:19.

2. Hkristan ni gaw, Hkristu hte shi a Mungdan hpe malai madun ai ni re.​—⁠Yawhan 18:36; 2 Korinhtu 5:20.

3. Hkristan nawku hpung gaw, makam masham hta kahkyin gumdin nna, hpung masha ni mung Hkristu zawn tsawra myit madun nna, kahkyin gumdin nga ma ai.​—⁠1 Korinhtu 1:10; Kolose 3:14.

4. Ahkang aya nga ai marai langai hpe jawm lata aya tang ai ni gaw, dai wa a galaw ai lam mahkra a matu lit nga ai ni re.​—⁠ 1 Samuela 8:5, 10-18 hte 1 Timohti 5:22 hta lawm ai npawt tara ni hpe dum u.

5. Yehowa gaw, Israela masha ni hkawhkam langai hpyi shawn ai shaloi, shi hpe nyet kau ai ngu hkam la wa ai.​—⁠1 Samuela 8:7.

6. Hkristan ni gaw, mung masa lam hte seng nna hkam la ai lam amyu myu nga ai ni hpe, Karai Kasang Mungdan asuya a lam hkaw tsun ai shaloi, wanglu wanglang tsun shaga lu ai ahkang nga ra ai. ​—⁠Mahte 24:14; 28:19, 20; Hebre 10:35.

Mung shawa bungli. Mungdan nkau mi hta asuya gaw, hpyen magam n gun ai ni hpe, mung shawa bungli lama ma hta, tsawm ra na hkra galaw shangun ai. Ndai hte seng nna dawdan ai shaloi, akyu hpyi nna kung hpan ai Hkristan langai hte bawngban ging ai. Dai hpang, chye wa ai hte maren tinang a myit nsam hpe madung tawn nna dawdan ra ai.​—⁠Ga Shagawp 2:1-5; Hpilipi 4:5.

“Mungdan up hkang ai ni hte ahkaw ahkang lu ai a npu e taw nga nna, madat mara nga na matu mung, mai kaja ai magam bungli nga manga hpe galaw na jin jin rai nga na matu mung, . . . sumnung ai myit madun dan” na matu, Chyum Laika hta tsun da ai. (Titu 3:1, 2, JCLB) Dai majaw, tinang hkum tinang san u: ‘Mung shawa bungli hpe hkap la yang, Hkristan lapran nga ai lam hpe shayawm ya ai hte bung na kun? (sh) shut shai ai nawku htung hta lawm ai hte bung na kun?’ (Mihka 4:3, 5; 2 Korinhtu 6:16, 17) ‘Dai bungli hpe galaw ai majaw Hkristan lit ni hpe tup hkrak shang lawm na matu yak na kun? (sh) dingbai  dingna byin na kun?’ (Mahte 28:19, 20; Ehpesu 6:4; Hebre 10:24, 25) ‘Dai bungli galaw ai majaw, Hkristan magam lit ni hta grau lawm lu nna, aten tup magam bungli hta mung lawm lu na kun?’​—⁠Hebre 6:11, 12.

Hkristan langai gaw, htawng jahkrat hkrum na malai, mung shawa bungli hpe galaw na ngu, shi a myit nsam hte maren dawdan ai nga yang, shi dawdan ai hpe Hkristan ni hkungga ging ai. (Roma 14:10) Mung shawa bungli hpe n lu galaw ai ngu hkam la yang mung, dai hpe kaga masha ni hkungga ging ai.​—⁠1 Korinhtu 10:29; 2 Korinhtu 1:24.