1. Kanu kawa ni hpe Yehowa hpa lit jaw da ai kun?

YEHOWA gaw shawng nnan na yan la hpe kashu kasha lu mayu ai myit nga hkra hpan da ai. Chyum Laika hta ndai hku tsun da ai: “Kashu kasha gaw Yehowa jaw ai sali wunli rai nga ai.” (Shk 127:3) Hpa lachyum rai kun? Grai hkau ai manang langai gaw, shi a gumhpraw law law hpe nang kaw ap da ai ngu saga. Nang gara hku hkamsha na kun? Shi nang hpe kam ai majaw, arawng la na re. Raitim, dai gumhpraw hpe gara hku zing da na kun? ngu nna nang myit tsang na re. Anhte hpe grai hkau ai manang Yehowa gaw, gumhpraw hta grau manu dan ai arai hpe kanu kawa ni a lata hta ap da ai. Ma ni hpe atsawm lanu lahku na matu hte ma ni ngwi pyaw hkra bau maka na matu, shanhte hpe Yehowa lit jaw da ai.

2. Gara ga san ni hpe anhte hkaja na kun?

² Hkungran da ai yan la ni ma la na hte seng nna kadai gaw dawdan ging ai kun? Ma ni ngwi pyaw ai prat lu na matu kanu kawa ni hpa galaw ya mai ai kun? Hpaji rawng ai dawdan lam ni hpe Hkristan yan la ni jahkrat lu hkra, karum ya lu ai Chyum Laika npawt tara nkau hpe hkaja yu ga.

3. (a) Yan la langai ma la na, n la na hte seng nna kadai dawdan ging ai kun? (b) Yan la ni a manang ni hte nta masha ni gaw gara Chyum Laika npawt tara hpe hkan sa ra ai kun?

³ Htung lailen nkau hta, yan la nnan ni hpe kalang ta ma la shangun mayu ma ai. Dai htung lailen hpe hkan sa na matu, nta masha ni hte kaga ni gaw shadut chye ai. Asha dan kaw na  hpunau Jetaro ndai hku tsun ai: “Nawku htingnu hta, ma nga ai yan la nkau gaw ma n nga ai yan la ni hpe ma la na matu shadut ma ai.” Asha dan kaw nna kaga hpunau Jet Hpri mung ndai hku tsun ai: “Nkau mi gaw ma n nga ai yan la ni hpe, asak kaba wa yang lanu lahku ya na masha n nga na ngu tsun ai.” Raitim, ma la na, n la na hte seng nna yan la ni gaw shanhte hkrai dawdan ging ai. Shanhte hta sha lit nga ai. (Gal 6:5) Manang ni hte nta masha ni gaw, yan la nnan hpe ngwi pyaw shangun mayu ai. Raitim, ma la na, n la na hte seng nna shanhte hkrai dawdan ra na ngu ai hpe gaw chye da ra ai.​—1 Tm 5:13.

4-5. Yan la ni gaw gara lam lahkawng hpe bawngban ra ai kun? Dai hku bawngban na matu gara aten gaw kaja htum rai kun? Sanglang dan u.

⁴ Ma la na matu dawdan ai yan la gaw, ndai ahkyak ai ga san lahkawng hpe bawngban ging ai: Langai, galoi aten hta ma la mayu ai kun? Lahkawng, ma kade daram la na kun? Dai lam ni hpe bawngban na matu, gara aten gaw yan la ni a matu kaja htum rai kun? Dai lam lahkawng gaw hpa majaw grai ahkyak ai kun?

⁵ Masa law law hta, hkungran na yan la ni gaw, garai n hkungran shi yang, ma la na, n la na hte seng nna atsawm bawngban ging ai. Hpa majaw kun? Ndai lam hte seng nna lahkawng yan myit hkrum na matu ahkyak ai majaw re. Dai lit hte seng nna, shan jin sai, n jin sai hpe mung myit yu ra ai. Yan la nkau gaw hkungran ngut nna laning mi (sh) lahkawng ning daram, ma n la na matu dawdan ma ai. Hpa majaw nga yang, kanu kawa byin wa ai shaloi, aten hte n-gun atsam grai ma na majaw re. Dai majaw, aten loi mi la nna, shada da hku hkau na matu, dinghku prat hpe arau shawng hkawm yu na matu myit ma ai.​—Ehp 5:33.

6. Yak la ai aten hta asak hkrung nga ai majaw yan la nkau gaw hpa hpe dawdan ma ai kun?

⁶ Hkristan nkau mi gaw, ma kalang ta n la ai Noa a kasha masum hte shanhte a madu jan ni hpe kasi la ma ai. (Nin 6:18; 9:18, 19; 10:1; 2 Pe 2:5) Yesu gaw dai ni na aten hpe “Noa a ban” hte shingdaw wa nna, anhte gaw “yak la ai aten” hta asak hkrung nga ai. (Mat 24:37; 2 Tm 3:1) Dai majaw, yan la nkau gaw ma n la na matu dawdan ma ai. Rai yang she, Hkristan magam hta aten grau jaw lu na re.

7. Luka 14:28, 29 hte Ga Shagawp 21:5 hta mu lu ai npawt tara ni gaw yan la langai hpe gara hku karum ya lu ai kun?

⁷ Hpaji rawng ai yan la ni gaw ma la na, n la na, ma kade la na ngu ai hpe dawdan ai shaloi hkrat ang ai jahpu hpe “sawn yu na” re. (Luka 14:28, 29 hpe hti u.) Ma ni hpe bau maka ai gaw gumhpraw sha n-ga, aten hte n-gun atsam mung grai ma ai hpe mahkrum madup nga ai  kanu kawa ni chye ma ai. Dai majaw, yan la langai gaw ndai zawn ga san ni hpe myit yu na matu grai ahkyak ai: ‘Dinghku a ra kadawn ai lam hpe madi shadaw na matu lahkawng yan bungli galaw ra na kun? Dinghku a matu madung ra kadawn na lam ni hte seng nna an myit hkrum na kun? Lahkawng yan bungli galaw yang, ma ni hpe kadai yu ya na kun? Shanhte a myit ai, galaw ai lam ni hpe kadai gaw shingkang ka-up ya na kun?’ Dai ga san ni hpe yan la ni bawngban ai gaw Ga Shagawp 21:5 hpe hkan sa nga ai re.​—Ga Shagawp 21:5 hpe hti u. *

8. Yan la ni gaw hpa mayak mahkak ni hkrum chye ai kun? Tsawra myit nga ai madu wa gaw hpa galaw na kun?

⁸ Ma gaw kanu kawa ni a aten hte n-gun atsam jaw nna bau maka ai hpe lu la ra ai. Dai majaw, yan la langai gaw ma grai law nna ma lu ai grai ni yang, ma langai hpra hpe aten jaw nna atsawm lanu lahku na matu yak chye ai. Ma kaji grai law ai yan la nkau gaw, myit pu ba ma ai. Kanu gaw myit masin hkum hkrang grai pu ba chye ai. Dai majaw, hkaw tsun magam hta shang lawm na matu, hkaja na matu, akyu hpyi na matu n-gun atsam n nga ai ngu hkamsha chye ai. Hkristan zuphpawng ni hta myit maju jung na matu hte dai kaw nna akyu lu la na matu mung yak chye ai. Tsawra myit nga ai madu wa gaw, zuphpawng ni hte nta hta ma ni hpe lanu lahku ai shaloi, madu jan hpe karum madi shadaw ya na re. Ga shadawn, nta bungli ni hpe galaw ai hku nna madu jan hpe karum mai ai. Shi gaw Dinghku Nawku ayan galaw nna akyu lu la hkra shakut na re. Hkristan kawa ni gaw, dinghku hte arau hkaw tsun bungli hta ayan shang lawm na re.

9-10. Kasha ni hpe karum ya na matu kanu kawa ni hpa galaw ra ai kun?

⁹ Yehowa hpe tsawra na matu kanu kawa ni gaw, ma ni hpe sharin ya ai shaloi, galaw mai ai lam nkau mi gaw hpa rai kun? Akyang lailen htenza ai shoihpa kaw nna ma ni hpe gara hku makawp maga mai na kun? Kanu kawa ni galaw lu ai lam nkau hpe hkaja yu ga.

¹⁰ Yehowa a karum shingtau lam hpe hpyi shawn u. Samson a kanu kawa byin wa na Mano yan la a kasi ningli hpe myit yu ga. Mano gaw shan hta kasha lu na ngu chye ai shaloi, shan a kasha hpe gara hku bau maka na hpe lam matsun jaw na matu, Yehowa kaw hpyi shawn wa ai.

11. Tara Agyi 13:8 kaw mu lu ai Mano a kasi ningli hpe kanu kawa ni gara hku hkan sa mai ai kun?

¹¹ Bosania hte Hazigobina kaw nga ai Nehat yan Awma gaw Mano a kasi ningli kaw nna sharin la wa ai. Shan ndai hku tsun ai: “Mano  zawn, an hpe mung kaja ai kanu kawa byin na matu lam matsun ya rit ngu Yehowa kaw hpyi shawn wa ai. Yehowa gaw, an a akyu hpyi ga hpe Chyum daw ni, Chyum Laika hte seng ai laili laika ni, nawku zuphpawng ni hte zuphpawng kaba ni kaw nna lam amyu myu hku mahtai jaw ai.”​—Tara Agyi 13:8 hpe hti u.

12. Mari yan Yosep gaw shan a ma ni hpe gara kasi ningli madun wa ai kun?

¹² Kasi ningli hte sharin ya u. Nang tsun ai ga gaw ahkyak ai. Raitim, nang galaw ai lam mung ma ni a ntsa shingkang ka-up ai. Mari yan Yosep gaw, Yesu hte hpawn shan a ma ni hpe kasi kaja madun wa ai. Yosep gaw dinghku hpe madi shadaw na matu bungli shakut ai. Dai sha n-ga, Yosep gaw wenyi lam hpe manu shadan chye na matu shi a nta masha ni hpe n-gun jaw wa ai. (Trj 4:9, 10) Yerusalem hta “shaning shagu” galaw ai Shalai Wa Ai Poi de dinghku hpe woi sa na matu, tara hta n hpyi shawn da tim Yosep woi sa ai. (Luk 2:41, 42) Shi a aten na kawa nkau gaw, dai zawn dinghku nawng bu hkawm ai gaw, yak ai, aten ma ai, gumhpraw ma ai ngu mu mada chye ai. Raitim, Yosep gaw wenyi lam hpe manu shadan nna, shi a ma ni hpe dai hte maren sharin ya na gaw teng sha re. Mari mung Chyum daw ni hpe atsawm chye ai. Shi a tsun ai, galaw ai lam ni hpe yu yang, ma ni hpe mung Karai a Mungga hpe tsawra chye na matu sharin ya wa na re.

13. Yan la langai gaw Mari yan Yosep a kasi ningli hpe gara hku hkan sa wa ai kun?

¹³ Nehat yan Awma gaw Mari yan Yosep a kasi ningli hpe hkan sa mayu ai. Shan a kasha hpe Karai Kasang hpe tsawra nna nawku na matu sharin ya ai hta, dai gaw shan hpe gara hku karum ya wa ai kun? Shan ndai hku tsun ai: “Yehowa a tara ni hte maren asak hkrung ai gaw, kade daram kaja ai hpe an a nga sat nga sa hku nna ma hpe sharin ya ai.” Nehat ndai hku bai tsun ai: “Na a ma hpe nang gara hku byin wa shangun mayu ai kun? Dai zawn asak hkrung nna kasi madun u.”

14. Kanu kawa ni gaw ma ni a kanawn manang ni hpe hpa majaw chye da ra ai kun?

¹⁴ Manang kaja lata lu na matu na a ma hpe karum ya u. Kanu kawa ni gaw, ma ni a manang ni gaw kadai ni re ai hte shanhte hpa galaw ai hpe chye da ra ai. Dai hta, internet hku nna, phone hku nna ma ni matut mahkai nga ai ni mung lawm ai. Dai zawn kanawn manang ni gaw, ma ni a myit ai, galaw ai lam hpe shingkang ka-up lu ai.​—1 Ko 15:33.

15. Jet Si a kasi ningli kaw nna kanu kawa ni hpa sharin la lu ai kun?

¹⁵ Kanu kawa ni gaw computer hte phone a lam hpe nau n chye ai nga yang, hpa galaw mai ai kun? Hpilipai mung kaw nna ma kawa Jet Si ndai hku tsun ai: “Phone hte seng nna an loi mi sha chye ai. Raitim, phone hte seng ai shoihpa ni kaw nna ma ni hpe sadi jaw na matu, an n htingnut ai.” Jet Si gaw phone hte seng nna nau n chye ai majaw sha, ma ni hpe n lang na matu shi n hkum pat ai. Shi ndai hku tsun ai: “Phone hpe akyu jashawn nna amyu ga nnan hkaja na matu, zuphpawng ni a matu hkyen lajang na matu, shani shagu Chyum Laika hti na matu, ma ni hpe ngai n-gun jaw ai.” Nang gaw kanu kawa rai yang, jw.org na “Ramma Ni” ngu ai daw hta mu lu ai laika sa ai, internet hta sumla mara ai lam hte seng nna rap ra ai lam nga na matu, na a ma ni hte arau hti nna bawngban ai kun? Kadai Hkang Nga Ai Kun​—Nang (sh) Na A Electronic Jak Ni Kun? ngu ai hte Social-Network Hpe Hpaji Rawng Ai Hku Lang U ngu ai video ni hpe shanhte hte arau yu ngut sai kun? * Dai lam ni gaw, phone hpe hpaji rawng ai hku na a ma ni akyu jashawn chye hkra, sharin ya ai hta grai akyu rawng na re.​—Gsh 13:20.

16. Kanu kawa law law gaw hpa hpe galaw wa ai kun? Hpa akyu lu wa ai kun?

 ¹⁶ Kanu kawa law law gaw, Karai a magam hta kasi kaja ai ni hte kanawn lu na matu, shanhte a ma ni hpe lajang ya ai. Ga shadawn, Kodiboa mung kaw nna Endani yan Bomen ngu ai yan la gaw, ninghtawn hpung kawan hpe shan a nta kaw sa manam na matu chyahkring hkring saw shaga ai. Endani ndai hku tsun ai: “Dai gaw an a kasha a matu grai kaja ai lam byin shangun ai. Shi gaw ningshawng galaw hpang nna ya nga yang, ningtau hpung kawan hku nna magam gun nga sai.” Nang mung ma ni a matu dai zawn kanawn mazum ai lam hpe lajang ya lu ai kun?

17-18. Kanu kawa ni gaw galoi aten kaw nna ma ni hpe shaman ya ging ai kun?

¹⁷ Ma ni hpe jau lu ai daram jau jau shaman ya u. Kanu kawa ni gaw ma ni hpe jau lu ai daram jau jau shaman ya ai gaw grau kaja ai. (Gsh 22:6) Kasa Pawlu hte arau hpang e sasana magam gun wa ai Timohti a lam hpe myit yu ga. Timohti a kanu Uni yan kawoi dwi Lui gaw shi hpe “ma chyangai prat” kaw nna shaman ya wa ai.​—2 Tm 1:5; 3:15, NW.

¹⁸ Kodiboa mung kaw nna kaga yan la Yawn Klawk yan Pi gaw, shan a ma marai 6 hpe Yehowa hpe tsawra nna nawku na matu bau maka lu wa ai. Dai hku awng dang na matu, shan hpe hpa gaw karum ya wa ai kun? Shan gaw, Uni hte Lui a kasi ningli hpe hkan sa ai. Shan ndai hku tsun ai: “An ma lu ai hte kalang ta, ma ni hpe ma chyangai prat kaw nna Karai Mungga hpe sharin achyin ya wa ai.”​—Trj 6:6, 7. 

19. Na a ma ni hpe Karai a Mungga sharin achyin ya ngu ai lam hta hpa ni lawm ai kun?

¹⁹ Ma ni hpe Yehowa a Mungga “sharin achyin ya” ngu ai lachyum gaw hpa rai kun? “Sharin achyin ya” ngu ai lachyum gaw, “chyahkring hkring kahtap nna sharin ya na matu hte sadi jaw na matu re.” Dai hku galaw na matu, kanu kawa ni gaw shan a ma kaji ni hte arau nga na matu ayan na aten la ra ai. Ma ni hpe lam matsun chyahkring hkring kahtap nna jaw ra ai majaw, kalang lang kanu kawa ni myit daw wa chye ai. Raitim, Karai a Mungga hpe ma ni chye na wa nna hkan sa na matu, dai hku kahtap nna sharin ya ai hpe, ahkaw ahkang hku nna mu mada ging ai.

20. Ma ni hpe bau maka ai shaloi Shakawn 127:4 hpe gara hku hkan sa mai na hpe sanglang dan u.

²⁰ Ma ni a lam hpe atsawm chye hkra galaw u. Shakawn Kungdawn 127 hta ma ni hpe pala  ni hte shing daw da ai. (Shakawn 127:4 hpe hti u.) Pala ni hpe rai amyu myu hte galaw lu ai zawn, kaji kaba mung n bung ai. Ma ni mung langai hte langai n bung ai. Dai majaw, kanu kawa ni gaw ma langai hpra hpe gara hku shaman ya na hpe dawdan ra ai. Ya prat na Isare mung kaw nga ai yan la gaw, Yehowa hpe nawku na matu ma lahkawng hpe awng dang let bau maka lu wa ai. Shan hpe karum ya wa ai lam hpe ndai hku bai tsun dan ai: “An gaw ma ni hpe langai hpra garan nna Chyum Laika sharin ya ai.” Dinghku ningbaw ni gaw dai hku sharin achyin ya na matu ra ai kun (sh) mai byin ai kun ngu ai hpe dawdan ra na re.

21. Kanu kawa ni gaw Yehowa kaw nna hpa karum shingtau lam hpe myit mada mai ai kun?

²¹ Ma ni hpe sharin achyin ya na matu grai yak ai ngu kanu kawa ni kalang lang hkamsha chye ai. Raitim, ma ni gaw Yehowa jaw ai kumhpa re. Shi gaw karum ya na matu jin jin rai nga ai. Kanu kawa ni a akyu hpyi ga hpe sharawng awng let madat ya nga ai. Shi gaw Chyum Laika, uhpung kaw nna laili laika ni, nawku hpung kaw nna mahkrum madup nga ai kanu kawa ni a hpaji jaw ga ni, kasi ningli ni hku nna mahtai jaw ai.

22. Kanu kawa ni jaw lu ai kaja htum lam ni gaw hpa rai kun?

²² Ma langai hpe bau maka na matu 20 ning daram aten la ra na ngu tsun ma tim, kanu kawa ni hku nna prat tup bau maka ra na re. Ma ni hpe kanu kawa ni jaw lu ai kaja htum lam ni kaw nna nkau mi gaw, tsawra myit, ahkying aten hte Chyum Laika hta madung tawn ai shaman shakyang ya ai lam ni re. Shaman shakyang ya ai lam hpe ma langai hpra bai htang ai gaw bung na n re. Raitim, Yehowa hpe tsawra ai kanu kawa ni a bau maka ai hpe ma law law hkam la lu ai. Shanhte gaw, Asha dan na nauna Joannama zawn hkamsha ma ai. Shi ndai hku tsun ai: “Nye kanu kawa ni kaw nna shaman ya ai lam hpe bai myit yu yang, Yehowa hpe tsawra wa na matu, tara ni jahkrat ya nna sharin ya ai majaw grai chyeju dum ai. Shan gaw ngai hpe shaprat ya ai sha n-ga, lachyum nga ai prat hpe mung jaw ai.” (Gsh 23:24, 25) Wan hku law ai Hkristan ni mung dai hte maren hkamsha ma ai.