1-2. (a) Pahtau Garu Shaning ngu ai gaw hpa rai kun? (“ Pahtau Garu Shaning Ngu Ai Gaw Hpa Rai Kun?” ngu ai lawk hpe yu u.) (b) Yesu gaw Luka 4:16-19 hta hpa lam tsun wa ai kun?

MUNGDAN nkau mi hta, hkawhkam (sh) hkawhkam jan uphkang ai 50 ning hpring ai shaning hpe laksan ladu hkrum poi galaw ai. Dai zawn 50 ning hpring ai shaning hpe uphkang ai Jubali shaning ngu nna shaga ai. Jubali poi hpe lani mi, bat mi (sh) dai hta n-ga galaw ai. Dai poi ngut mat ai hpang kade n na yang, masha ni gaw dai lam hpe malap kau ma ai.

² Moi Israela mung hta 50 ning du shagu, laning mi tup galaw ai Pahtau Garu Shaning (Jubali) poi hta na grau kaja ai poi a lam hpe anhte hkaja mat na re. Moi na Pahtau Garu Shaning gaw Israela ni hpe lawt lu ai lam lu shangun ai. Dai hpe anhte hpa majaw chye ra ai kun? Israela ni a Pahtau Garu Shaning gaw, anhte a matu ya aten hta pyi, Yehowa galaw ya nga ai htani htana lawt lu ai lam hpe bai shadum ya ai. Dai lam hte seng nna, Yesu tsun wa ai.​—Luka 4:16-19 hpe hti u.

3. Jaw Jau 25:8-12 hku nga yang Israela ni gaw Pahtau Garu Shaning kaw nna gara akyu ni lu la ai kun?

³ Yesu tsun wa ai lawt lu ai lam hpe grau chye na na matu, moi Israela ni hpe Karai Kasang lajang ya wa ai Pahtau Garu Shaning a lam hpe shawng hkaja yu ga. Yehowa ndai hku tsun ai: “Manga shi du ai shaning hpe nanhte shachyoi shapra nna, mung ting na mung masha nlang hpe lawt lu ahkang a lam kajai gara shana na rai myit dai; dai gaw nanhte a matu pahtau garu shaning rai nga ai; kadai mung myi na tinang a lamu ga hte myi na ndum nta de bai wa lu na rai nga ai.” (Jaw Jau 25:8-12 hpe hti u.) Shawng na sumhpa hta, Israela ni gaw bat shagu na Laban Nhtoi kaw na akyu lu la ai lam anhte hkaja wa sai. Rai yang, Pahtau Garu Shaning kaw na Israela ni gara hku akyu lu  la na kun? Ga shadawn, Israela marai langai gaw, hka grai kap ai majaw, shi a lamu ga hpe hka wa na matu dut kau ai ngu saga. Pahtau Garu Shaning du ai shaloi, dai lamu ga hpe shi bai lu la ai. Dai majaw, dai wa gaw “tinang a lamu ga” hpe bai lu la nna, shi a kashu kasha ni gaw dai lamu ga hpe sali wunli hkam la lu ai. Kaga mabyin langai hta, marai langai gaw, hka grai kap ai majaw, shi a kasha (sh) shi hkum shi hpe hka wa na matu mayam hku nna dut kau ai. Dai mayam wa gaw, Pahtau Garu Shaning hta, tinang a “nta de bai wa” lu ai. Dai majaw, prat tup mayam yam nna myit mada lam n nga ai baw kadai hta mung n nga sai. Yehowa gaw shi a amyu masha ni hpe teng sha lanu lahku ai lam hpe dai lamang gaw madun nga ai.

4-5. Moi na Israela ni a Pahtau Garu Shaning a lam hpe anhte hpa majaw chye da ging ai kun?

⁴ Pahtau Garu Shaning kaw nna kaga hpa akyu naw lu ai kun? Dai mungdan hta, “na a Karai Kasang Yehowa nang hpe jaw ai sali ga hta Yehowa nang hpe teng teng shaman ya na rai nna, nang hta matsan mayan masha n nga lu na rai nga ai” ngu nna Mawshe hpe Yehowa tsun ai. (Trj 15:5) Lusu ai ni gaw grau grau lusu nna, matsan ai ni gaw grau grau matsan wa ai dai ni na mungkan hte grai shai nga ai.

⁵ Hkristan ni gaw Mawshe a Tara npu hta n nga sai. Dai majaw, mayam prat kaw na lawt lu ai, hka ni hpe shaprai kau ya ai, tinang a lamu ga de bai wa lu ai moi na Pahtau Garu Shaning hte seng ai tara ni hpe n hkan sa sai. (Rom 7:4; 10:4; Ehp 2:15) Raitim, Pahtau Garu Shaning hte seng nna ahkyak ai lam ni hpe sharin la lu ai. Hpa majaw kun? Israela ni a matu Yehowa lajang da ya ai dai lamang gaw lawt lu ai lam hta anhte ngwi pyaw lu ai hpe bai shadum ya ai majaw re.

6. Shinggyim masha ni gaw gara kaw nna lawt lu lam ra ai kun?

⁶ Sawng dik htum yubak a mayam byin nga ai majaw, anhte yawng gaw lawt lu lam ra nga ai. Yubak a mayam byin nga ai majaw, anhte asak kung wa ai, machyi ai, si ra ai. Pat hta yu ai shaloi (sh) tsi tsi na matu sarawun kaw sa ai shaloi, dai lam ni hpe asan sha chye lu ai. Mara galaw hkrup ai shaloi hta mung, anhte myit n pyaw ga ai. Kasa Pawlu gaw shi a ‘daw shan ni hta e rawng ai yubak a tara hta e shi bawng  dung’ nga ai ngu tsun ai. Shi ndai hku bai tsun ai: “Chyum sha hkrum ai ngai wa e, ndai si shangun ai hkum hkrang hta na, ngai hpe kadai wa mawai la na law e?”​—Rom 7:23, 24.

7. Lawt lu lam hte seng nna Esaia gara hku myihtoi htoi da ai kun?

⁷ Anhte hpe hkye la na matu (sh) yubak kaw na lawt lu na matu Karai Kasang lajang da ya ai gaw kabu hpa re. Yesu gaw lawt lu lam a madung re. Grau kaja ai htawm hpang na lawt lu lam hte seng nna myihtoi Esaia gaw Yesu mungkan ga de garai n sa shi yang, shaning 700 jan hta myihtoi htoi wa ai. Pahtau Garu Shaning hta Israela ni lu la ai lawt lu ai lam hta na grau kaja ai lawt lu lam hpe dai shaloi lu la na re. Esaia ndai hku ka wa ai: “Madu Yehowa a Wenyi gaw nye a ntsa e dung nga ai; kaning rai nme law nga yang, matsan mayan ni hpe kabu gara shi ga hkaw tsun dan na matu, Yehowa ngai hpe namman chya ya ni ai; gawng run ai ni a nma hpe ahkyen kayawp na matu mung, bawng dung ai ni hpe shalawt dat na lam . . . ngai hpe shangun dat nngai.” (Esa 61:1, 3) Dai myihtoi ga gaw kadai hpe tsun ai kun?

8. Lawt lu lam hte seng ai Esaia a myihtoi ga gaw kadai hte seng ai kun?

⁸ Lawt lu ai hte seng nna ahkyak ai dai myihtoi ga gaw, Yesu hkaw tsun magam hpang ai shaloi hta hpring tsup hpang wa ai. Yesu gaw shi a buga Nazaret mare na tara jawng de sa ai shaloi, dai hta zuphpawng nga ai Yuda ni hpe Esaia a myihtoi ga hpe hti dan wa ai. Dai ga ni gaw shi hte seng ai lam Yesu ndai hku tsun ai. “Madu a Wenyi nye a ntsa e nga nga ai: Matsan mayan ni hpe kabu gara shi ga hkaw tsun na matu, shi ngai hpe naman chya ni ai: Bawng dung ai ni hpe shalawt lu na lam, Myi kyaw ai ni hpe myi bai mu na lam, hkaw tsun na matu mung, Zingri zingrat hkrum ai ni hpe dat dat shangun na hte, Madu a sharawng awng ai shaning hkaw tsun dan na matu mung, shi ngai hpe shangun dat ni ai.” (Luk 4:16-19) Dai myihtoi ga gaw Yesu hta gara hku hpring tsup wa ai kun?

9. Yesu aten na masha law law gaw gara zawn re ai lawt lu ai lam hpe myit mada ma ai kun?

⁹ Esaia tau hkrau tsun da ai lawt lu lam hpe Yesu hti dan wa ai. Dai lawt lu ai lam hpe tsa ban langai na ni gaw shawng nnan akyu hkamsha ai. Yesu gaw shi nan ndai hku tsun wa ai majaw anhte kam mai ai: “Ndai ka da ai ga gaw dai ni nan nanhte a na hta dik mat sai.” (Luk 4:21) Yesu hti dan ai hpe na ai masha law law gaw, Roma asuya uphkang ai npu kaw nna lawt lu na matu myit mada nga ai rai na re. Shanhte gaw ndai hku tsun ai marai lahkawng zawn hkamsha na re: “Anhte chyawm gaw, dai wa gaw Israela amyu hpe hkrang shaw la na wa re ai, ngu nna myit mada ga ai.” (Luk 24:13, 21)  Raitim, Roma ni a nhkru ai uphkang lam hpe gumlau na matu shi hpang hkan ai ni hpe Yesu n-gun n jaw wa ai. De a malai, “Kehta hte seng ai hpe gaw, Kehta hpe ya mu” ngu nna tsun wa ai. (Mat 22:21) Rai yang, Yesu gaw dai aten hta lawt lu ai lam hpe gara hku jaw wa ai kun?

10. Yesu gaw gara lam kaw nna lawt lu hkra karum ya wa ai kun?

¹⁰ Karai a Kasha gaw lam lahkawng hte masha ni lawt lu lam lu la na matu, karum ya wa ai. Langai, nawku htung ningbaw ni a shut ai hku sharin achyin ya ai lam kaw nna lawt lu na matu karum ya ai. Moi aten na Yuda masha law law gaw, shut shai ai makam masham hte htung lailen ni a mayam byin nga ai. (Mat 5:31-37; 15:1-11) Wenyi lam hta lam matsun ya nga ai ngu hkam la da ai ni gaw, gaja nga yang myi kyaw nga ai ni hte bung ai. Meshia hte shi lajang ya ai wenyi lam ni hpe nyet kau nna, shanhte gaw nsin hte yubak kata kaw sha matut nga nga ai. (Yhn 9:1, 14-16, 35-41) Yesu gaw shi a kaja ai kasi ningli, jaw ai sharin achyin ai lam ni hte shagrit shanem ai ni hpe shut shai ai lam kaw nna lawt lu hkra karum ya wa ai.​—Mrk 1:22; 2:23–3:5.

11. Yesu lajang ya wa ai lahkawng ngu na lawt lu lam gaw hpa rai kun?

¹¹ Lahkawng, yubak a mayam byin ai kaw nna shinggyim masha ni lawt lu na matu, Yesu lajang ya wa ai. Yesu gaw shi a prat hpe gawng malai hkungga hku nna jaw wa ai. Karai Kasang lajang ya wa ai dai hkungga hpe kamsham nna, hkap la ai lam madun ai ni gaw mara raw hkrum na re. (Heb 10:12-18) Yesu ndai hku tsun ai: “Kasha wa e nanhte hpe shalawt dat myit yang gaw, nanhte gaja wa teng teng lawt lu na myit dai.” (Yhn 8:36) Dai lawt lu ai lam gaw Israela ni a Pahtau Garu Shaning laman lu la ai lawt lu lam hta na grau kaja ai. Ga shadawn, Pahtau Garu Shaning laman lawt lu ai wa gaw mayam bai kahtap byin chye nna, hpang hta gaw si mat na re. Raitim, Yesu lajang ya wa ai lawt lu lam gaw htani htana grin na re.

12. Yesu shana wa ai lawt lu lam kaw nna kadai ni gaw shawng nnan akyu lu la wa ai kun?

¹² A.D. 33 Pentekoti shani hta, Yehowa gaw kasa ni hte sadi dung ai num, la ni hpe chyoi pra ai wenyi hte namman chya ya ai. Shanhte hpe shi a kasha ni zawn, bau la wa ai. Dai majaw, shanhte gaw aten du ai shaloi Yesu hte arau up hkang lu na matu sumsing lamu de hkrung rawt mat na re. (Rom 8:2, 15-17) Dai gaw Nazaret mare na tara jawng hta Yesu shana wa ai lawt lu lam kaw nna, shawng nnan akyu lu la ai lam re. Dai num, la ni gaw Yuda nawku htung ningbaw ni a shut shai ai sharin achyin lam ni hte Chyum Laika hte n htan shai ai  htung lailen ni a mayam byin ai kaw nna lawt wa ai. Bai nna, yubak hte si ai kaw nna mung shanhte hpe Karai Kasang shalawt ya ai. Ga shadawn Pahtau Garu Shaning gaw, A.D. 33, Hkristu hpang hkan ai ni hpe namman chya ya ai shaloi hta hpang nna, Shaning Hkying Mi Yesu Uphkang ngut ai hpang htum mat na re. Dai aten laman hta hpa ni ngut kre mat na kun?

13-14. Namman chya hkam ai Hkristan ni sha n-ga kadai ni mung Yesu shana wa ai lawt lu lam kaw na akyu lu la na kun?

¹³ Dai ni na aten hta, myit dingman ai amyu baw shagu na masha wan law law gaw “sagu kaga” ni re. (Yhn 10:16) Shanhte hpe sumsing lamu hta Yesu hte arau uphkang na matu Karai Kasang n lata la ai. Raitim, ginding aga hta htani htana asak hkrung na matu myit mada lam nga ai ngu Chyum Laika hta tsun da ai. Dai gaw na a myit mada lam rai kun?

¹⁴ Karai Kasang a sumsing Mungdan hta uphkang na ni hte arau ya aten hta pyi nang gaw akyu nkau mi lu la nga ai. Yesu a shagu hkungga hpe kamsham let, yubak mara raw ya na matu hpyi shawn mai ai. Akyu gaw Karai a man hta dinghpring let tsap nga lu nna kaja ai myit nsam mung lu la na re. (Ehp 1:7; Shr 7:14, 15) Nang gaw Chyum Laika hte nhtan shai ai makam masham kaw nna lawt lu ai majaw, shaman chyeju lu la nga ai hpe mung myit yu u. Yesu ndai hku tsun ai: “Teng man ai lam mung nanhte chye lu na ma rin dai rai nna, dai teng man ai gaw, nanhte hpe shalawt dat na ra  ai.” (Yhn 8:32) Ndai zawn lawt lu lam lu la ai majaw anhte grai kabu ai.

15. Htawm hpang hta gara lawt lu lam hte shaman chyeju ni hpe myit mada mai ai kun?

¹⁵ Dai hta grau kaja ai lawt lu lam lu la na hpe mung nang myit mada mai ai. Kade n na yang, Yesu gaw shut shai ai nawku htung hte nhkru ai uphkang masha ni hpe jahten kau na re. Karai Kasang gaw shi hpe nawku dawjau ai “wunawng wuwa kaba” hpe makawp maga nna, shanhte hpe mungkan hparadisu hta shaman chyeju jaw na re. (Shr 7:9, 14) Masha law law hkrung rawt wa nna, Adam a yubak kaw nna lawt lu mat na re.​—Kas 24:15.

16. Shinggyim masha ni a matu gara lawt lu ai lam ala nga ai kun?

¹⁶ Shaning Hkying Mi Uphkang ai laman, Yesu hte shi a uphkang manang ni gaw, shinggyim masha ni hpe hkum hkrang hte wenyi lam hta hkam kaja hkra karum ya na re. Dai aten na bai gram lajang ai hte lawt lu lam gaw Israela ni a Pahtau Garu Shaning hte bung na re. Yehowa hpe sadi dung let nawku daw jau ai ginding aga na masha yawng gaw, hkum tsup wa na re. Yubak mara kaw nna lawt lu na re.

17. Karai a masha ni a matu Esaia 65:21-23 hta hpa lam tau hkrau tsun da ai kun? (Makawp sumla hpe yu u.)

¹⁷ Ginding aga hta byin wa na myihtoi ga hpe Esaia 65:21-23 (hti u) hta mu lu ai. Dai prat hkrun lam gaw kaman lila byin na n re. Karai a masha ni gaw dai aten hta akyu nga nna myit dik lam lu ai bungli ni galaw lu na ngu Chyum Laika hta tsun da ai. Shaning Hkying Mi ngut ai hpang, hpan da hkrum ai yawng mayawng gaw, htenza ai lam a mayam prat kaw na lawt nna, “Karai Kasang a kashu kasha ni a pru lawt wa ngu ai hpung shingkang hta shang lu na” re.​—Rom 8:21-23.

18. Ngwi pyaw ai aprat lu la na hpe anhte hpa majaw kam mai ai kun?

¹⁸ Yehowa gaw Israela ni hpe bungli galaw na hte hkring sa na matu aten hpe lajang ya wa ai. Dai hte maren, Hkristu A Shaning Hkying Mi Uphkang ai aten hta mung lajang ya na re. Wenyi lam galaw ai aten teng sha nga na re. Dai ni aten hta, ngwi pyaw na matu Karai hpe nawku ra ai. Mungkan nnan hta mung dai hte maren re. Kamsham ai shinggyim masha ni gaw Hkristu A Shaning Hkying Mi Uphkang ai laman, ngwi pyaw ai asak aprat hpe lu la na re. Anhte yawng myit dik ai bungli ni galaw lu nna Karai Kasang hpe nawku daw jau lu na re.