1. 1 Htesaloni 5:11 hku nga yang gara lam hta anhte yawng shang lawm lu ai kun?

 NA A nawku hpung hta Nawku Htingnu hpe gawgap ngut ai hpang (sh) bai gram ngut ai hpang, dai Htingnu hta shawng nnan galaw ai zuphpawng lung ai aten hpe matsing ai kun? Yehowa hpe grai chyeju dum na re. Nang grai kabu ai majaw hkrap mayu wa nna, hpawng hpaw mahkawn hkawn na matu pyi yak chye ai. Atsawm gawgap da ai Htingnu ni gaw, Yehowa hpe shagrau ai lam byin shangun lu ai. Grau nna shagrau lu ai lam gaw, gawgap lam hte bung ai shadaw shalan ya lu ai lam hta shang lawm ai lam re. Dai lam gaw, gawgap ai lam hta na grau manu dan ai. Nawku dawjau ai shara de du wa ai masha ni hpe shadaw shalan ya ai lam re. Madung Chyum daw re ai 1 Htesaloni 5:11 hta mu lu ai ga ni hpe ka ai shaloi, kasa Pawlu gaw, ga shadawn gawgap ai lam hpe myit hta bang da na masa nga ai.​—Hti u.

2. Ndai sumhpa hta hpa lam bawngban na kun?

² Kasa Pawlu gaw kamsham shada hpe gara hku shadaw shalan ya ra na hpe chye ai. Shanhte hpe myit tau ya ai. Ndai sumhpa hta, (1) chyam dinglik ai lam ni hpe hkam jan lu hkra, (2) shada da simsa lam lu hkra, (3) Yehowa hpe grau kamsham wa hkra hpunau nauna ni hpe gara hku karum ya lu ai lam bawngban lu na re. Pawlu a kasi ningli hpe gara hku hkan sa lu ai lam, hpunau nauna ni hpe gara hku shadaw shalan ya mai ai lam hpe yu yu ga.​—1 Ko 11:1.

3. Pawlu hta gara zawn rap ra ai ningmu nga ai kun?

³ Pawlu gaw hpunau nauna ni hpe grai tsawra ai. Yakhkak  jamjau ai lam ni hpe shi nan hkrum ga ai majaw, hpunau nauna ni yakhkak hkrum ai shaloi, matsan dum myit hte myit tau ya ai lam madun lu ai. Kalang mi hta, Pawlu gumhpraw n nga mat ai. Shi hkum shi hte manang ni hpe madi shadaw na matu, bungli tam wa ai. (Kas 20:34) Kan bau bungli hku nna janghpang chywi ai. Korinhtu mare de du ai shaloi, nnan hta Akula yan Priskila hte rau janghpang chywi ai. Raitim, “Laban nhtoi shagu” Yuda hte Grik masha ni hpe hkaw tsun ai. Sila hte Timohti du wa ai shaloi, “Pawlu gaw mungga hkaw” ai lam hpe myit maju jung ai. (Kas 18:2-5) Yehowa a magam gun na ngu ai, madung yaw shada lam hpe galoi n malap ai. Pawlu gaw bungli shakut ai majaw, hpunau nauna ni hpe n dut n dang n-gun jaw lu ai. Prat hpe yakhkak shangun ai lam ni, dinghku lit ni a majaw, “grau ahkyak ai lam” re ai nawku dawjau ai lam ni hpe ahpa atang n sawn la na matu bai shadum ya ai.​—Hpl 1:10, NWT.

4. Zingri zingrat ai lam hpe hkam jan lu hkra, kamsham shada hpe Pawlu hte Timohti gara hku karum ya ai kun?

⁴ Htesaloni nawku hpung hpe hpawng de ngut ai hpang, kade n na yang, kamsham wa ai masha nnan ni gaw laja lana re ai ninghkap ai lam hkrum wa ai. Ninghkap ai masha hpawng gaw, Pawlu yan Sila hpe n mu tam ai majaw, “hpunau ni nkau mi hpe, shanhte mare du gyi ni hpang de karawt” mat wa nna, ndai ni gaw “Kehta tara hte nhtan shai ai” ni re ngu marawn tsun ai. (Kas 17:6, 7) Mare masha ni a ninghkap hkrum ai majaw, Hkristan nnan byin wa ai ni kade daram hkrit nga na hpe shingran yu mai na kun? Yehowa a magam hta, myit rawt ai lam yawm wa chye ai. Raitim, Pawlu dai zawn n byin shangun mayu ai. Shi hte Sila pru mat wa ra tim, nawku hpung nnan hpe atsawm lanu lahku na matu lajang ya wa ai. Pawlu gaw Htesaloni masha ni hpe ndai hku n-gun jaw ai: “Ndai tsin-yam tsindam a majaw kadai mung shamu shamawt n rai myit ga, nanhte hpe shadaw shalan nna, nanhte a makam masham hpe shangwi shapyaw na matu, . . . Timohti hpe shangun dat gaw ai.” (1 Ht 3:2, 3) Timohti gaw shi a daidaw buga re ai Lustra mare hta, dai zawn zingri zingrat ai lam hkrum ga na re. Dai hpunau nauna ni hpe Pawlu gara hku n-gun jaw wa ai hpe shi mu ga ai. Kaja ai akyu ni mu wa ai. Dai majaw, hpunau nauna nnan ni hpe mung, lam shagu kaja wa na re ngu Timohti shadaw shalan ya lu ai.​—Kas 14:8, 19-22; Heb 12:2.

5. Hpunau Braiyan gaw myitsu salang langai a karum ya ai lam kaw na gara hku akyu lu wa ai kun?

⁵ Pawlu gaw kamsham shada hpe gara lam hku nna naw n-gun jaw wa ai kun? Lustra, Ikoni hte Antioki de Pawlu yan Barnaba bai sa kawan ai shaloi, “hpung shagu hta, hpung up [myitsu] salang” aya tang wa ai. (Kas 14:21-23) Dai myitsu salang ni gaw, nawku hpung ni hpe shadaw shalan ya wa ai. Dai ni aten hta mung dai zawn sha re. Hpunau Braiyan ndai hku tsun ai hpe sadi yu u: “Ngai asak 15 ning du ai shaloi, awa gaw nta kaw na pru mat nna, anu gaw shapraw hkrum ai. Kabai da hkrum ai, myit daw ai ngu hkamsha ai.” Dai zawn yakhkak ai aten ni hpe hkam jan lu hkra, Braiyan hpe hpa gaw karum ya wa ai kun? Shi ndai hku tsun ai: “Myitsu salang Toni gaw zuphpawng aten ni, kaga aten ni hta ngai hte ga shaga ai. Manghkang ni hkrum tim, ngwi pyaw nga ai ni a lam hpe tsun dan ai. Shakawn 27:10 hpe ngai hte arau hti ai. Kawa gaw kasi n kaja tim, sadi dung let nawku wa ai Hezekia a lam chyahkring hkring tsun dan ai.” Ndai zawn tatut re ai karum shingtau lam gaw, Braiyan hpe gara hku akyu shabyin ya ai kun? “Toni a n-gun jaw ga ni a majaw, myit dik lam lu shangun ai, aten hpring magam hpe ngai galaw lu wa ai.” Myitsu salang ni e, “ngwi pyaw ai ga,” n-gun lu shangun ai ga ni ra nga ai Braiyan zawn, masha ni hpe karum ya na matu jin jin rai nga u.​—Gsh 12:25.

6. Pawlu gaw hpunau nauna ni hpe n-gun jaw na matu prat labau ni hpe gara hku lang wa ai kun?

 ⁶ Yakhkak ai lam ni hpe Yehowa jaw ai atsam hte hkam jan lu wa ai sumwi zawn “law la ai sakse ni” a lam, hpunau nauna ni hpe Pawlu bai shadum ya ai. (Heb 12:1) Yakhkak ai lam amyu myu hpe hkam jan lu wa ai, moi na masha ni a prat labau gaw, hpunau nauna ni hpe nden marai nga shangun nna, “hkrung nga ai Karai Kasang a mare” hpe matut myit maju jung lu hkra karum ya lu ai lam Pawlu chye ai. (Heb 12:22) Dai ni aten hta mung dai hte maren sha re. Gidon, Barak, Dawi, Samuela hte kaga masha law law hpe Yehowa gara hku karum ya wa ai hpe hti ai shaloi, n-gun lu ai. (Heb 11:32-35) Dai ni aten na makam masham hte seng ai kasi ningli gaw gara hku kun? Dai ni aten na Yehowa a sadi dung ai mayam ni a prat labau hpe hti ngut ai hpang, makam masham grau ngang kang wa ai hpunau nauna ni kaw nna laika law law hpe gin jaw rung gaw chyahkring hkring lu la ai.

7. Roma 14:19-21 hta lawm ai Pawlu a hpaji jaw ga kaw na hpa sharin la lu ai kun?

⁷ Nawku hpung hta simsa lam grau nga wa hkra galaw ai hku nna hpunau nauna ni hpe anhte shadaw shalan ya ai. Ningmu n bung tim anhte myit hkrum ai. Chyum Laika npawt tara hpe n tawt lai yang shayawm ya ai. Ga shadawn langai hpe yu yu ga. Roma nawku hpung hpe, Yuda masha ni, maigan amyu Hkristan ni hte hpawng de da ai. Mawshe a tara npu hta n nga mat ai hpang, malu masha hte seng ai tara ni n hkan sa ra sai. (Mrk 7:19) Dai aten kaw nna, Yuda Hkristan nkau gaw, hpa hpe raitim myit asan sha hte sha ai. Nkau chyawm gaw n sha lu ai. De a majaw, nawku hpung hta hka bra na lam ni pru wa ai. Simsa na matu kade daram ahkyak ai hpe Pawlu ndai hku tsun ai: “Shan sha na hte tsabyi lu na rai ti mung, na nhpu nnau hpe myit kataw shangun na lam hpa rai ti mung koi gam kau na gaw, mai kaja nga ai.” (Roma 14:19-21 hpe hti u.) Dai zawn, myit n hkrum ai lam ni gaw, langai hpra hpe mung, nawku hpung hpe mung, hkra machyi shangun ai hpe chye na na matu, hpunau nauna ni hpe Pawlu karum ya ai. Kaga ni ahtu kataw n byin na matu, tinang mung sharawng awng let galai shai ai. (1 Ko 9:19-22) Anhte mung langai hpra a ra sharawng ai lam hte maren dawdan ra ai lam ni hta, dang rang hkat ai baw n galaw ai hku nna, hpunau nauna ni hpe shadaw shalan ya mai ai. Simsa lam hpe hkang da mai ai.

8. Nawku hpung simsa lam hpe hkra machyi shangun ai ahkyak ai lam hpe Pawlu gara hku hparan wa ai kun?

⁸ Ahkyak ai lam ni hta, myit n hkrum ai masha ni hte simsa na matu shakut ai hku nna, Pawlu kasi kaja madun wa ai. Ga shadawn, tsa ban langai na hpung masha nkau gaw, hpung shang wa ai maigan masha ni hpe matu kadoi ra ai ngu tsun ai. Yuda masha ni tsun shara n nga na matu rai na re. (Gal 6:12) Pawlu tsep kawp myit n hkrum ai. Raitim, tinang a ningmu hpe atik anang n hkan sa shangun ai. Yerusalem mare hta nga ai kasa ni, salang ni hpe shagrit shanem let san ai. (Kas 15:1, 2) Manghkang hte seng nna Pawlu hparan ai lam a majaw, nawku hpung hta ngwi pyaw lam, simsa lam lu wa ai.​—Kas 15:30, 31.

9. Pawlu a kasi ningli hpe gara hku hkan sa mai ai kun?

⁹ Manghkang kaba pru wa ai shaloi, nawku hpung hpe lanu lahku na matu, Yehowa lit ap da ai ni kaw nna, lam matsun hpyi ai hku nna simsa lam rawt jat shangun ai. Uhpung shapraw  ai laili laika ni, lam matsun laika ni hta, Chyum Laika hpe madung tawn ai lam matsun ni lu chye ai. Tinang a ningmu hpe atik anang hkan sa shangun na malai, uhpung a lam matsun ni hpe hkan sa na nga yang, nawku hpung simsa lam rawt jat wa na.

10. Nawku hpung simsa lam law htam wa na matu Pawlu hpa naw galaw ai kun?

¹⁰ Hpunau nauna ni a gawng kya ai lam hpe n re ai sha, kaja ai lam hpe ahkyak shatai tsun ai hku nna, simsa lam hpe Pawlu law htam shangun ai. Ga shadawn, Roma nawku hpung de ka ai laika a jahtum hta, masha law law hpe mying hte nawng madun da ai. Mying law malawng hpe laika kadun, kaja ai hku shakawn ya ai ga ni hte ginrun nna madun da ai. Anhte mung hpunau nauna ni a kaja ai atsam ningja ni hpe tsun ai hku nna Pawlu hpe kasi la mai ai. Dai lam hku nna, hpunau nauna ni hte grau hku hkau wa na. Nawku hpung hta tsawra myit law htam wa na.

11. Myit n hkrum ai lam ni pru wa ai shaloi simsa na matu hpa galaw ra ai kun?

¹¹ Kalang lang, kunghpan ai Hkristan ni hta pyi myit n hkrum ai, dang rang hkat ai aten ni nga chye ai. Pawlu hte shi a manang Barnaba dai zawn byin wa ai. Hpang na sasana hkrun lam hta Marku hpe shaga na, n shaga na hte seng nna myit n hkrum ai lam ni byin wa ai. Dai majaw, shan “ga lai” hkat nna hka bra mat ai. (Kas 15:37-39) Raitim, Pawlu, Barnaba hte Marku ni bai simsa mat ai. Nawku hpung simsa lam, kahkyin gumdin ai lam hpe manu shadan ai lam madun ai re. Hpang hta, Barnaba hte Marku a lam Pawlu kaja ai sha tsun ai. (1 Ko 9:6; Kol 4:10) Anhte mung hpunau nauna ni hte myit n hkrum ai shaloi, simsa hkra galaw ra ai. Shanhte a kaja ai atsam ningja ni hpe matut myit maju jung ra ai. Dai gaw, simsa lam, kahkyin gumdin lam rawt jat hkra galaw ai re.​—Ehp 4:3.

12. Hpunau nauna nkau a mayak mahkak nkau gaw hpa ni kun?

¹² Yehowa hpe kam ai makam masham grau ngang kang hkra galaw ya ai hku nna hpunau nauna ni hpe anhte shadaw shalan ya ai. Hpunau nauna nkau gaw, makam masham n bung ai nta masha ni, bungli manang ni, jawng manang ni a jahpoi asawng hkrum nga ai. Nkau gaw grai sawng ai hkamja lam manghkang byin nga ai. Myit hkra machyi lam hpe tawt lai ra nga ai. Nkau gaw hkalup hkam ngut ai, ndai nhkru ai mungkan htum na aten hpe la nga ai grai na sai. Dai masa ni gaw, dai ni aten na Hkristan ni a matu, makam masham chyam dinglik lam byin shangun chye ai. Tsa ban 1 na Hkristan ni hta mung, dai zawn mayak mahkak ni nga ai. Shanhte hpe shangang shakang ya na matu Pawlu hpa galaw wa ai kun?

13. Makam masham a majaw jahpoi hkrum nga ai hpunau nauna ni hpe Pawlu gara hku karum ya ai kun?

¹³ Hpunau nauna ni makam masham ngang kang na matu, Chyum Laika hpe Pawlu akyu jashawn ai. Ga shadawn, Hkristan nawku htung hta na, Yuda nawku htung gaw grau ai ngu tsun ai n kamsham ai nta masha ni hpe hpa tsun ra na hpe Yuda Hkristan ni n chye ai rai na re. Hebre nawku hpung de ka ai Pawlu a ga gaw, dai Hkristan ni hpe n-gun lu shangun wa na re. (Heb 1:5, 6; 2:2, 3; 9:24, 25) Pawlu a sawn dinglik ai lam hpe lang nna ninghkap ai ni hpe bai tsun dan lu ai. Dai ni aten hta mung, Chyum Laika hpe madung tawn ai laili laika ni hpe lang nna, tinang a makam masham hpe sanglang chye hkra, hpunau nauna ni hpe karum ya mai ai. Hpan da ai lam hpe kam ai majaw, jahpoi hkrum nga ai ramma ni hpe, Hkrung Mahkrung Gaw Hpan Da Hkrum Ai Kun? (Myen) ngu ai laika buk kaw na lam ni  hpe lang nna hpan da lam hpe kam ai lam sanglang chye hkra karum ya mai ai.

14. Hkaw tsun bungli hta amu law tim, Pawlu hpa galaw ai kun?

¹⁴ “Kaja ai amu bungli” galaw ai hku nna, tsawra myit madun na matu hpunau nauna ni hpe Pawlu n-gun jaw ai. (Heb 10:24) Hpunau nauna ni hpe, tsun ai ga hte sha n-ga, Pawlu tatut karum ya ai. Ga shadawn, Yuda mung hta hku hku ai shaloi, kamsham shada hpang de hkye mawai arung arai ni sa ya ai. (Kas 11:27-30) Hkaw tsun bungli hta bungli law tim, matsan ai ni hpe karum na matu, ahkaw ahkang tam ai. (Gal 2:10) Yehowa madi shadaw ya na ngu ai hpe hpunau nauna ni kam hkra galaw ai. Dai ni aten hta mung, shingra tara tsin-yam hkye mawai bungli hta, anhte a aten, n-gun atsam ni hpe jailang ai, mungkan grup bungli a matu, ayan alu bang ai hku nna hpunau nauna ni a makam masham hpe gawgap ya ai. Yehowa galoi mung kau da na n re ai lam kam na matu, ndai ladat hte kaga ladat ni hku nna hpunau nauna ni hpe karum ya ma ai.

15-16. Makam masham gawng kya mat ai ni hpe gara hku tsun shaga ging ai kun?

¹⁵ Makam masham gawng kya mat ai ni hpe Pawlu asum n jaw ai. Matsan dum myit madun ai. Alum ala, kaja ai ningmu hte tsun shaga ai. (Heb 6:9; 10:39) Ga shadawn, Hebre nawku hpung hpang de ka ai laika hta, “anhte” ngu ai ga si hpe chyahkring hkring lang da ai. Hpaji jaw ga ni gaw, tinang hte mung seng ai hpe yin la ai lam madun ai. (Heb 2:1, 3) Pawlu zawn sha, anhte mung, makam masham gawng kya mat ai ni hpe asum n jaw ai. Myit madung hte myit lawm ai lam madun ai hku nna shadaw shalan ya ai.  Shanhte hpe tsawra ai lam kam shangun ai. Tsun ai ga hte sha n-ga, alum ala shaga ai hku nna shadaw shalan ya ai.

¹⁶ Tinang galaw ai kaja ai bungli ni hpe Yehowa sadi hkrup ai lam hpunau nauna ni hpe Pawlu kam shangun ai. (Heb 10:32-34) Anhte mung makam masham gawng kya mat ai hpunau nauna ni hpe dai zawn karum ya mai ai. Tengman lam de gara hku du wa ai hpe tsun dan shangun mai ai. Yehowa a madi shadaw ya ai lam lu la ai aten ni hpe bai myit yu na matu n-gun jaw mai ai. Tsawra myit hte shi galaw wa ai lam ni hpe Yehowa n malap ai lam, shi hpe galoi mung kau da na n re ai lam, ahkaw ahkang tam nna n-gun jaw mai ai. (Heb 6:10; 13:5, 6) Dai ga ni gaw, Karai magam hta matut shang lawm lu hkra shadut ya chye ai.

17. Gara atsam ningja ni hpe rawt jat hkra shakut mai ai kun?

¹⁷ Gawgap bungli galaw ai wa gaw, angwi ngwi atsam rawt jat wa ai zawn, anhte mung shada da n-gun jaw ai hta grau rawt jat wa chye ai. Hkam jan lu ai atsam nga ai ni a kasi ningli ni a lam, hpunau nauna ni hpe tsun dan ai hku nna, chyam dinglik ai lam ni hpe hkam jan lu hkra karum ya lu ai. Kaga masha ni a kaja ai lam hpe tsun ai hku nna, simsa lam law htam shangun lu ai. Simsa lam hpe hkra machyi wa ai shaloi, matut simsa hkra galaw lu ai. Myit n hkrum ai lam ni nga ai shaloi, bai htuk hkra galaw lu ai. Ahkyak ai Chyum Laika tengman lam ni tsun dan ai, tatut karum ya ai, makam masham gawng kya mat ai ni hpe karum ya ai hku nna, hpunau nauna ni a makam masham hpe matut gawgap ya mai ai.

18. Nang hpa galaw na matu dawdan da ai kun?

¹⁸ Gawgap bungli lamang hta shang lawm ai ni gaw, ngwi pyaw lam hkamsha lu ai. Hpunau nauna ni a makam masham hpe gawgap ya ai shaloi, anhte ngwi pyaw lam hkamsha lu ai. Hten run mat chye ai htingnu ni hte n bung ai sha, anhte galaw ai lam a akyu gaw htani htana grin ai. Dai majaw, matut nna “shada da shadum shahprang nna shadaw shalan” ya na matu dawdan da ga.​—1 Ht 5:11.