1-2. Mahte 5:11 hku nga yang, chyam dinglik ai lam ni hpe gara hku mu mada ging ai kun?

YESU gaw shi hpang hkan ai ni jet ai ngwi pyaw lam lu na ngu ga sadi jaw ai. Chyam dinglik ai lam ni hkrum na ngu nna mung sadi jaw da ai. (Mat 10:22, 23; Luk 6:20-23) Hkristu a sape byin lu ai majaw anhte pyaw ai. Raitim, nta masha ni ninghkap ai shaloi, asuya ni zingri zingrat ai shaloi, shut ai lam galaw na matu bungli manang ni, jawng manang ni shadut ai shaloi, gara hku hkamsha ai kun? Myitru myit tsang ai lam ni byin wa chye ai.

² Zingri zingrat hkrum ai hpe kabu gara ai lam re ai ngu masha ni n mu mada ma ai. Raitim, Chyum Laika hta gaw dai hku mu mada na matu tsun da ai. Ga shadawn, chyam dinglik hkrum ai shaloi, hpa n chye galaw mat na malai, kabu gara ai lam re ai ngu sawn la ging ai lam, sape Yaku ka wa ai. (Yak 1:2, 12) Zingri hkrum ai shaloi hta pyi, kabu gara ging ai ngu Yesu mung tsun ai. (Mahte 5:11 hpe hti u.) Chyam dinglik hkrum ai lapran hta pyi gara hku nna kabu gara lu na kun? Tsa ban langai na Hkristan ni hpang de Yaku ka ai laika kaw nna law law sharin la lu ai. Shawng nnan, tsa ban langai na Hkristan ni hkrum ai chyam dinglik ai lam ni hpe yu yu ga.

3. Yaku sape byin wa nna kade n na yang hpa ni byin ai kun?

³ Yesu a kanu bung, kawa n bung ai kanau Yaku gaw sape byin wa nna kade n na yang, Yerusalem mare hta Hkristan ni zingri hkrum ai. (Kas 1:14; 5:17, 18) Sape Satehpan sat hkrum ai hpang,  Yerusalem mare kaw na Hkristan ni gaw, hprawng mat nna, “Yuda mung, Samari mung, shara magup hkan e bra mat wa ma ai.” Hpang de, Kupru zunglawng hte Antioki mare du hkra bra mat ai. (Kas 7:58–8:1; 11:19) Yakhkak ai lam law law hkrum tim, du ai shara hta, kabu gara shiga hpe myit rawt let hkaw tsun ai majaw, Roma Hkawseng Mungdan chyam hkra, nawku hpung ni gawde lu ai. (1 Pe 1:2) Raitim, yakhkak ai lam ni naw hkrum ra na re.

4. Tsa ban langai na Hkristan ni gaw gara chyam dinglik ai lam ni hte naw hkrum ai kun?

⁴ Tsa ban langai na Hkristan ni chyam dinglik ai lam amyu myu hkrum wa ai. Ga shadawn, A.D. 50 daram hta, Yuda masha yawng hpe Roma mare kaw na pru mat wa na matu, Roma Hkawhkam Klawdi aming jahkrat ai. Dai majaw, Hkristan byin wa ai Yuda ni gaw, dum nta ni hpe kabai da nna, kaga shara de htawt mat ra ai. (Kas 18:1-3) Hkristan ni gaw, masha man hta jahpoi asawng hkrum ai, htawng jahkrat hkrum ai, lu malu mahkra kashun la hkrum ai ngu A.D. 61 daram hta kasa Pawlu ka wa ai. (Heb 10:32-34) Kaga ni zawn sha, Hkristan nkau gaw, matsan ai lam, machyi makaw ai lam hkrum ra ai.​—Rom 15:26; Hpl 2:25-27.

5. Gara ga san ni hpe bawngban mat na kun?

⁵ Yaku Laika hpe A.D. 62 garai n du shi yang ka ai. Hpunau nauna ni hkrum nga ai mayak mahkak ni hpe Yaku atsawm chye ai. Chyam dinglik hkrum ai aten hta pyi kabu gara nga na matu, karum ya lu ai tatut re ai hpaji jaw ga ni a lam hpe dai Hkristan ni hpang de ka na matu, Yaku hpe Yehowa lam matsun ai. Yaku ka wa ai laika hpe dinglik yu nna, ndai ga san ni a mahtai hpe bawngban mat na re: Yaku tsun ai kabu gara ai lam ngu ai gaw hpa rai kun? Hpa ni gaw Hkristan langai a kabu gara ai lam hpe mat mat shangun chye ai kun? Hpa chyam dinglik ai lam ni hkrum tim, kabu gara nga na matu, nyan hpaji, makam masham, nden marai gaw gara hku karum ya lu ai kun?

6. Luka 6:22, 23 hku nga yang, chyam dinglik hkrum ai shaloi hta pyi hpa majaw kabu gara lu ai kun?

⁶ Hkam kaja yang she, gumhpraw law law lu yang she, dinghku hta simsa nga yang she, ngwi pyaw na ngu masha ni shadu chye ai. Raitim, Yaku tsun ai kabu gara ai lam ngu ai gaw, Karai a chyoi pra ai wenyi a majaw byin pru wa ai atsam ningja rai nna, masha langai a masa lam hta n madung ai. (Gal 5:22) Hkristan langai gaw Yehowa a myiman lu ai, Yesu a kasi ningli hte maren hkan sa nga ai ngu ai hpe chye ai majaw kabu gara ai. (Luka 6:22, 23 hpe hti u; Kol 1:10, 11) Dai kabu gara ai lam gaw, pyengdin hta grung nga ai wan shinglet zawn, myit masin hta mung grung nga ai. Hkam n kaja ai majaw, gumhpraw nau n nga ai majaw, nta masha ni hte kaga ni a jahpoi asawng hkrum ai majaw, kabu gara ai lam n mat mat ai. Anhte a kabu gara ai lam hpe sat kau na matu, ninghkap ai ni shakut ai aten shagu kabu gara lam yawm mat na malai, grau pyi grung wa ai. Makam masham a majaw chyam dinglik hkrum ai gaw, Hkristu a sape ajet re ai hpe madi madun ai re. (Mat 10:22; 24:9; Yhn 15:20) Dai majaw, “nye a hpu nau ni e, . . . agung alau amyu myu hpe kadup hkrum myit dai shaloi e kabu gara shara kaba rai nga ai, myit la mu” ngu nna Yaku ka wa ai re.​—Yak 1:2, 3.

7-8. Makam masham chyam dinglik hkrum ai shaloi hpa akyu lu ai kun?

⁷ Grai sawng ai chyam dinglik ai lam ni hpe Hkristan ni sharawng awng let hkam jan lu ai lam langai hte seng nna, Yaku ndai hku tsun ai: “Nanhte a kam sham ai myit hpe dinglik yu ai hkrum yang, shakut sharang chye ai myit jat nga ai.” (Yak 1:2) Nhtu dup ai shaloi lang ai wan hte chyam dinglik ai lam hpe shingdaw mai ai. Wan ka kang ngut nna katsi bai hkam ai shaloi, nhtu gaw grau ja wa ai. Dai hte maren sha, chyam dinglik ai lam ni hpe hkam jan ai shaloi, makam masham grau ngang kang wa ai. Dai majaw, “nanhte hkum hkum chyip chyip rai lu nna, hpa hta mung n kadawn myit ga, shakut sharang ai myit gaw tinang a atsup nga ai bungli hpe, shangut kau” lu ai ngu Yaku tsun wa ai re. (Yak 1:4) Chyam dinglik ai lam ni a majaw, makam masham ngang kang wa ai hpe chye ai shaloi, kabu gara let hkam jan lu wa na re.

⁸ Kabu gara ai lam hpe mat mat shangun lu ai lam nkau hpe mung, Laika hta Yaku tsun da ai. Dai ni gaw hpa ni rai kun? Gara hku tawt lai lu na kun?

9. Hpa majaw nyan hpaji ra ai kun?

⁹ Mayak mahkak: Hpa galaw ra na ngu ai hpe n chye ai lam. Chyam dinglik hkrum ai shaloi, Karai Kasang ra sharawng ai, sadi dung na matu karum ya lu ai, hpunau nauna ni hpe akyu lu shangun ai lam ni hpe galaw lu na matu, Yehowa a karum shingtau lam ra ai. (Yer 10:23) Hpa galaw ra na, ninghkap ai ni hpe gara hku tsun ra  na ngu ai hpe chye na matu nyan hpaji ra ai. N rai yang, karum shingtau lam n nga ai ngu hkamsha nna, kabu gara ai myit aloi sha mat mat chye ai.

10. Nyan hpaji lu na matu hpa galaw ra na ngu Yaku 1:5 hta tsun da ai kun?

¹⁰ Hparan ai ladat: Yehowa kaw nyan hpaji hpyi u. Chyam dinglik ai lam ni hpe kabu gara let hkam sharang lu na matu nga yang, kaja ai dawdan lam ni jahkrat lu na matu, ra nga ai nyan hpaji hpe Yehowa kaw hpyi shawn ra ai. (Yaku 1:5 hpe hti u.) Akyu hpyi ga ni hpe Yehowa kalang ta mahtai n jaw ai ngu hkamsha nga yang, hpa galaw ging ai kun? Matut hpyi ging ai ngu Yaku tsun ai. Nyan hpaji lu na matu, anhte matut hpyi ai hpe Yehowa myit n htum ai. N jahpoi ai. ‘N daw n hta jaw ya ai.’ (Shk 25:12, 13) Anhte hkrum nga ai chyam dinglik ai lam ni hpe chye ai, myit tau ya ai. Karum ya mayu ai myit grai nga ai. Dai gaw anhte kabu gara lu ai lam langai re. Rai yang, Yehowa gara lam hku nna nyan hpaji jaw ai kun?

11. Nyan hpaji lu na matu hpa naw galaw ra ai kun?

¹¹ Yehowa gaw Chyum Laika hku nna nyan hpaji jaw ai. (Gsh 2:6) Dai nyan hpaji lu na matu, Chyum Laika hte Chyum Laika hta madung tawn ai laili laika ni hpe hkaja ra ai. Raitim, hkaja ai hte n ngut ai. Tatut hkan sa ra ai. ‘Mungga hpe na yu ai ni sha n rai, dai hpe hkan galaw ai ni nan, tai nga’ na matu Yaku tsun ai. (Yak 1:22) Karai Kasang a nyan hpaji hte maren, tatut hkan sa ai shaloi, anhte htap htuk hkra nga chye wa na, rap ra ai lam nga wa na, matsan dum myit nga wa na re. (Yak 3:17) Dai atsam ningja ni gaw, gara chyam dinglik ai lam ni hpe raitim, kabu gara ai myit n mat mat hkra, hkam jan lu na matu karum ya ai.

12. Chyum Laika machye machyang nga na matu hpa majaw grai ahkyak ai kun?

¹² Chyum Laika gaw pat jamna hte bung ai. Hpa galaw ra na, gara hku galaw ra na ngu ai hpe chye na matu karum ya ai. (Yak 1:23-25) Ga shadawn, Chyum Laika hkaja ngut ai hpang, masin pawt ai myit hpe hkang ra ai lam chye wa  lu ai. Pawt na zawn re ai masha ni, masa ni hte hkrum ai shaloi, si mani ai lam gara hku madun na hpe Yehowa a karum shingtau lam hte chye wa ai. Anhte si mani ai shaloi, manghkang ni hpe atsawm bai htang lu ai. Asan sha myit lu nna, grau kaja ai dawdan lam ni jahkrat lu ai. (Yak 3:13) Chyum Laika machye machyang nga na matu grai ahkyak ai.

13. Chyum Laika hta lawm ai ni a kasi ningli hpe hpa majaw hkaja ging ai kun?

¹³ Kalang marang, shut ai lam ni galaw ngut ai hpang she, n galaw ging ai ngu ai hpe chye wa ai. Raitim, hkra machyi ngut yang she sharin la lu ai gaw n kaja ai. Nyan hpaji lu la mai ai kaja ai lam langai gaw, kaga ni a awng dang ai lam, shut ai lam ni kaw na sharin la ai hku nna re. Dai majaw, Yaku gaw Abraham, Rahab, Yoba, Elia zawn re ai Chyum Laika hta lawm ai ni a kasi ningli hpe hkaja na matu n-gun jaw ai re. (Yak 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Yehowa a sadi dung ai dai mayam ni gaw, kabu gara ai myit mat mat shangun chye ai, chyam dinglik ai lam ni hpe hkam jan lu wa ai. Shanhte a hkam jan lu ai kasi ningli ni gaw, anhte mung Yehowa a karum shingtau lam hte hkam jan lu na ngu ai hpe sharin ya ai.

14-15. Ntsen ai myit hpe hpa majaw n chye masu su n galaw ging ai kun?

¹⁴ Mayak mahkak: Ntsen ai myit nga ai lam. Kalang lang, Chyum Laika lam langai hpe chye na na matu yak ai (sh) tinang myit mada da ai hte maren akyu hpyi ga ni hpe Yehowa mahtai n jaw ai mung byin chye ai. Dai shaloi, ntsen ai myit shang wa chye ai. Ntsen ai myit hpe n chye masu su da yang, makam masham gawng kya wa nna, Yehowa hte hku hkau ai lam hkra machyi wa chye ai. (Yak 1:7, 8) Htawm hpang myit mada lam pyi mat mat chye ai.

¹⁵ Kasa Pawlu gaw htawm hpang myit mada lam hpe chyinghkyi hte shingdaw da ai. (Heb 6:19) Chyinghkyi gaw laru ru nga ai aten hta sanghpaw hpe ngang shangun lu ai. Lungrawk ni hte n adawt hkrup hkra makawp maga ya ai. Raitim, sanghpaw hte matut mahkai da ai hpri sumri di mat yang, chyinghkyi jahkrat da tim, akyu n nga ai. Nhkan sha ai gaw hpri sumri hpe gawng kya shangun ai zawn, ntsen ai myit gaw makam masham hpe gawng kya shangun ai. Ninghkap ai lam ni hkrum ai shaloi, ntsen ai myit nga ai wa gaw, ga sadi ni hpring tsup hkra, Yehowa galaw ya na ngu ai hpe kam ai myit mat mat chye ai. Makam masham mat mat yang, myit mada lam mung mat mat ai. Yaku tsun wa ai zawn, “ntsen ai myit nga ai wa gaw, nbung e ahtu nna hta wa ai nawng na hka leng ni hte bung nga ai.” (Yak 1:6, NW) Dai zawn re ai wa gaw galoi mung pyaw na n re.

16. Ntsen ai myit nga nga yang hpa galaw ging ai kun?

¹⁶ Hparan ai ladat: Ntsen ai myit n nga hkra galaw u. Makam masham ngang kang nga u. Galaw ra ai hpe kalang ta galaw u. Myihtoi Elia prat hta, Yehowa a masha ni gaw myit ung ang taw ai. “Nanhte gaw lam lahkawng a lapran e gade na hkra hpat wat hkawm nga na myit ta? Yehowa nan Karai Kasang rai nga yang, shi hpe hkan mu; Bala mahtang rai yang, shi hpe hkan mu” ngu Elia tsun ai. (1 Hk 18:21) Dai ni, anhte mung Yehowa gaw Karai Kasang re ai, Chyum Laika gaw Karai a mungga re ai, Yehowa Sakse ni gaw Karai a masha ni re ai hpe kam nga na matu sawk sagawn ra ai. (1 Ht 5:21) Rai yang she, ntsen ai myit mat mat nna, makam masham ngang kang nga na re. Ra ang yang, myitsu salang ni hpe karum hpyi mai ai. Yehowa a magam hta kabu gara nga lu na matu, galaw ra ai lam hpe kalang ta galaw ra ai.

17. Nden marai mat mat yang hpa byin mat na kun?

¹⁷ Mayak mahkak: Myit daw ai lam. “Nang ru yak hkrum ai shani e myit htum wa yang, N-gun ja ai wa ngu na, n rai” nga nna Chyum Laika hta tsun da ai. (Gsh 24:10) “Myit htum” ngu nna ga gale da ai Hebre ga si gaw, nden marai mat mat ai ngu nna mung lachyum nga ai. Nden marai mat mat yang, kabu gara ai myit mung aloi sha mat mat ai.

18. Hkam sharang ai ngu ai gaw hpa hpe tsun mayu ai kun?

 ¹⁸ Hparan ai ladat: Hkam jan lu ai atsam jaw na matu Yehowa hpe kamhpa u. Chyam dinglik ai lam ni hpe hkam jan lu na matu, nden marai ra ai. (Yak 5:11) Yaku tsun ai ‘hkam sharang’ ngu ai ga si gaw, tinang a shara hta ngang ngang tsap nga ai hpe tsun ai re. Hpyen ni gasat tim, shara kaw na lekma mi pyi n sit mat ai sha, marai rawng let tsap nga ai hpyen la langai hpe myit hkrup na re.

19. Kasa Pawlu a kasi ningli kaw nna hpa sharin la lu ai kun?

¹⁹ Kasa Pawlu gaw nden marai, hkam sharang ai atsam madun ai hta kaja ai kasi ningli re. Gawng kya ai ngu hkamsha ai aten ni nga tim, ra nga ai n-gun atsam jaw na matu, Yehowa hpe kamhpa ai majaw hkam jan lu wa ai. (2 Ko 12:8-10; Hpl 4:13) Anhte mung Yehowa a karum shingtau lam ra ai hpe shagrit shanem let hkap la na nga yang, dai zawn n-gun atsam, nden marai lu la na re.​—Yak 4:10.

20-21. Hpa hpe kam mai ai kun?

²⁰ Chyam dinglik ai lam ni hkrum ai gaw, Yehowa dam jaw ai n re ai hpe kam mai ai. “Gunglau hkrum yang, Karai Kasang ngai hpe gunglau da nngai, nga nna kadai mung hkum tsun u ga: . . . n hkru n hkra ai gaw Karai Kasang hpe gunglau di lu ai n rai; shi hkum nan kadai hpe mung gunglau jahkrum nga ai n rai” ngu nna Yaku tsun wa ai. (Yak 1:13) Dai lam hpe kam ai myit nga na nga yang, tsawra myit nga ai sumsing kawa hte hku hkau nga na re.​—Yak 4:8.

²¹ Yehowa gaw galai shai ai lam n nga ai. (Yak 1:17) Tsa ban langai na Hkristan ni chyam dinglik hkrum ai shaloi madi shadaw ya ai zawn, dai ni aten hta mung, anhte langai hpra hpe karum ya na re. Dai majaw, nyan hpaji, makam masham, nden marai nga na matu, Yehowa kaw akroi anoi akyu hpyi u. Akyu hpyi ga ni hpe Karai Kasang mahtai jaw na re. Chyam dinglik ai lam ni hpe hkam sharang let kabu gara nga na matu, Karai Kasang karum ya na hpe kam mai ai.