1. Hkristan kanu kawa ni gaw shanhte a ma ni hkalup n hkam shi yang, hpa hpe chye mayu ma ai kun?

“NU YAN WA hpe ngai hkalup hkam mayu ai lam, shata loi na hkra tsun wa ai. Dai lam hte seng nna anhte chyahkring hkring tsun shaga byin ai. Nye a dawdan lam gaw kade daram ahkyak ai hpe, ngai hpe shanhte chye shangun mayu ma ai. 1934, December 31 hta, nye prat a ndai ahkyak ai nhtoi du wa ai.” Blosam Bran hkalup hkam na matu, dawdan ai hte seng nna tsun wa ai lam re. Dai ni na aten hta mung, kanu kawa ni gaw, shanhte a ma ni hpaji rawng ai dawdan lam jahkrat lu na matu, karum ya mayu ma ai. Ahkyak ai lam n nga ai sha, ma langai gaw hkalup hkam la na matu htingnut ai nga yang, wenyi lam hta hkra machyi wa na re. (Yaku 4:17) Hpaji rawng ai kanu kawa ni gaw, ma ni hkalup n hkam shi yang, Hkristu a sape byin na matu jin jin rai sai kun? ngu ai hpe chye mayu ma ai.

2. (a) Hpung kawan hpunau nkau mi gaw hpa hpe sadi hkrup ma ai kun? (b) Ndai sumhpa hta hpa lam hkaja mat na kun?

 ² Asak 20 ning daram rai sai ramma nkau mi gaw, teng man ai tara hta kaba wa tim, hkalup n hkam shi ai hpe hpung kawan hpunau nkau mi sadi hkrup ma ai. Law malawng hku nna, shanhte gaw zuphpawng lung ai, hkaw tsun sa ai. Shanhte hkum shanhte Yehowa Sakse ni hku nna mu mada ma ai. Raitim, lam nkau mi a majaw, shanhte gaw Yehowa hpang n ap nawng shi ai. Hkalup n hkam shi ai. Nkau mi chyawm gaw, shanhte hkalup hkam na matu, n jin shi ai ngu kanu kawa ni shadu ma ai majaw re. Ndai sumhpa hta, ma ni hkalup hkam wa hkra n-gun jaw na matu, kanu kawa ni hpa majaw htingnut nga ai hte seng ai lam mali hpe hkaja mat na re.

3. Blosam a kanu kawa ni gaw hpa hpe myit tsang ma ai kun?

³ Blosam a kanu kawa ni gaw, hkalup a lachyum hte hkalup gaw kade daram ahkyak ai hpe, shanhte a ma gaw chye na lu ai asak du sai kun? ngu nna myit tsang ma ai. Ma ni gaw shanhte hkum shanhte Yehowa hpang ap nawng na matu jin nga sai hpe kanu kawa ni gara hku chye lu na kun?

4. Mahte 28:19, 20 hta lawm ai Yesu a matsun ga gaw dai ni aten na kanu kawa ni hpe gara hku karum ya ai kun?

⁴ Mahte 28:19, 20 hpe hti u. Chyum Laika hta, marai langai hkalup hkam na matu, asak hpe n masat da ai. Raitim, kanu kawa ni gaw sape shatai ai hte seng ai lam hpe atsawm myit ai gaw kaja ai. Mahte 28:19 hta tsun da ai “sape shatai” ngu ai ga a Greek ga si gaw, jawng ma (sh) sape byin wa na matu yaw shada let, sharin ya ai ngu ai lachyum re. Sape ngu ai gaw Yesu sharin ya ai hpe chye na nna, madat mara mayu ai wa hpe tsun ai re. Ma lu ai aten kaw nna, kanu kawa ni gaw shanhte a ma ni Yehowa hpang ap nawng nna Hkristu a sape byin wa na matu, yaw shada let sharin ya ra ai. Ma chyangai ni gaw, hkalup hkam na matu atsam n hpring ai gaw teng ai. Asak kaji tim, teng man ai tara hpe chye na lu nna tsawra lu ai lam hpe Chyum Laika hku nna chye lu ai.

5, 6. (a) Timohti hte seng nna Chyum Laika tsun ai lam gaw, hkalup hte seng nna anhte hpe hpa chye shangun ai kun? (b) Hpaji rawng ai kanu kawa ni gaw ma ni hpe gara hku karum ya lu ai kun?

⁵ Timohti gaw, asak naw kaji ai aten kaw nna, Yehowa hpang ap nawng da ai sape langai re. Timohti gaw Karai a Mungga hpe “ma kaji prat” kaw nna sharin la wa ai nga nna, Kasa Pawlu tsun wa ai. Timohti a kawa gaw, Yehowa hpe n nawku ai. Raitim, shi a kanu yan kawoi dwi gaw, Karai a Mungga hpe tsawra wa na matu, Timohti hpe karum ya wa ai. Dai majaw, shi gaw makam masham grai ngang kang wa ai. (2 Timohti 1:5; 3:14, 15) Shi asak 20 ning n hpring shi yang, nawku hpung hta laksan lit ni lu na matu atsam hpring nga sai.​—⁠Kasa 16:1-3.

⁶ Ma ni gaw langai hte langai n bung ai. Kung hpan wa ai asak mung langai hte langai n bung ai. Ma nkau mi gaw, teng man ai lam hpe chye na lu nna, hpaji rawng ai dawdan lam ni jahkrat lu ai. Shanhte asak naw kaji tim, hkalup hkam mayu wa ai. Ma nkau mi gaw, asak loi kaba yang she, hkalup hkam na matu jin jin rai ma ai. Hpaji rawng ai kanu kawa ni gaw, ma ni hkalup hkam na matu atik anang n shadut ai. De a malai, ma ni shanhte nan rawt jat wa hkra galaw nga ai hpe karum shingtau ya ma ai. Ma ni gaw, Ga Shagawp 27:11 (Hti u) hpe hkan sa yang, kanu kawa ni kabu ai. Raitim, shanhte a bandung gaw, ma ni sape byin wa na matu re ai  hpe dum ra ai. Dai hpe myit hta bang da nna, ndai hku san ging ai: ‘Nye a ma gaw Karai Kasang hpang ap nawng nna hkalup hkam na matu chye ging ai machye machyang nga sai kun?’

7. Marai langai hkalup n hkam shi yang, Chyum Laika hta lawm ai lam yawng hpe chye da ra ai kun? Sang lang dan u.

⁷ Kanu kawa ni gaw, ma ni hpe sharin ya ai shaloi, teng man ai lam hpe atsawm chye hkra karum ya ai. Ndai teng man ai machye machyang gaw, ma ni shanhte nan Karai Kasang hpang ap nawng mayu wa hkra karum ya lu ai. Raitim, ma ni ap nawng nna hkalup n hkam shi yang, Chyum Laika hta lawm ai lam yawng hpe, ahkri ahkrai chye ra ai ngu tsun mayu ai n re. Hkristu a sape yawng gaw, hkalup hkam ngut ai hpang hta pyi, matut nna sharin hkam la ra ai. (Kolose 1:9, 10 hpe hti u.) Rai yang, marai langai hkalup hkam na matu machye machyang kade daram nga ra ai kun?

8, 9. Hpilipi hta nga ai htawng agyi hpa galaw wa ai kun? Shi a mahkrum madup kaw nna hpa sharin la lu ai kun?

⁸ Lai wa sai aten na dinghku langai a mahkrum madup gaw, dai ni aten na kanu kawa ni hpe karum ya lu ai. (Kasa 16:25-33) Pawlu gaw, A.D. 50 hta, shi a lahkawng lang na sasana hkrun lam hkawm ai shaloi, Hpilipi mare de mung sa ai. Dai kaw nga ai shaloi, shi hte Sila gaw zingri hkrum ai. Rim hkrum nna htawng jahkrat hkrum ai. Dai shana hta, nnang nawn kaba nawn wa nna, htawng chyinghka ni hpaw malang mat ai. Htawng agyi wa gaw, htawng masha ni yawng hprawng mat sai ngu shadu ai majaw, sat si na matu hkyen wa ai. Raitim, Pawlu shi hpe hkum pat wa ai. Dai hpang Pawlu hte Sila gaw, htawng agyi wa hte shi a nta masha ni hpe, Yesu hte seng ai teng man lam hpe sharin ya ai. Shanhte gaw, Yesu hte seng ai lam hte shi a ga madat na matu kade daram ahkyak ai hpe chye na wa ma ai. Dai majaw, shanhte gaw kalang ta hkalup hkam la wa ai. Shanhte a mahkrum madup kaw nna hpa sharin la lu ai kun?

⁹ Htawng agyi wa gaw, moi Roma hpyen la galaw ga ai wa rai na re. Shi gaw Karai a Mungga hpe n chye wa ai. Dai majaw, Hkristan langai byin na matu, Chyum Laika madung lam ni hpe sharin la ra ai. Yehowa hpyi shawn da ai lam ni hpe chye na ra nna, Yesu sharin ya ai lam ni hpe madat mara ra ai. Aten kadun laman hta, shi chye wa ai lam ni gaw, hkalup hkam mayu wa hkra, shi hpe karum ya wa ai. Shi hkalup hkam ngut ai hpang, matut nna naw sharin la ra na re. Na a ma gaw, Yehowa hpe tsawra nna shi a ga madat mayu ai majaw, hkalup hkam mayu ai ngu tsun wa yang, nang hpa galaw na kun? Na a ma hpe myitsu salang ni hte hkrum nna tsun shaga shangun u. Dai shaloi, shanhte gaw na a ma hkalup hkam na matu atsam hpring ai, n hpring ai hpe dawdan lu na re. * Hkalup hkam ngut sai kaga Hkristan ni  zawn sha, shi mung asak hkrung nga ding yang Yehowa a lam hpe matut nna sharin la na re.​—⁠Roma 11:33, 34.

10, 11. (a) Kanu kawa nkau gaw gara hku myit ma ai kun? (b) Ma ni hpe hpa gaw makawp maga lam jaw ai kun?

¹⁰ Kanu kawa nkau mi gaw, shanhte a ma ni madang tsaw hpaji sharin la nna, bungli kaja langai lu yang she, hkalup hkam ai gaw kaja htum aten re nga nna myit ma ai. Dai kanu kawa ni gaw, kaja ai yaw shada lam nga na re. Raitim, shanhte hkum shanhte ndai hku san ging ai: ‘Dai gaw nye a ma hpe gaja wa awng dang shangun na kun? Chyum Laika hta tsun da ai hte hkrak re ai kun? Anhte a prat hpe Yehowa gara hku akyu jashawn shangun mayu ai kun?’​—⁠Hpaji 12:1 hpe hti u.

¹¹ Ndai mungkan hta nga ai ni gaw, Yehowa ra sharawng ai lam hte n htan shai nga ai hpe dum na matu ahkyak ai. (Yaku 4:7, 8; 1 Yawhan 2:15-17; 5:19) Satan hte ndai mungkan a n kaja ai lam ni hpe ninghkap lu na matu, kaja htum lam gaw, Yehowa hte ni htep hkra nga ai re. Lama na, kanu kawa ni gaw, jawng hpaji hte bungli kaja lu na matu shawng tawn ai nga yang, mungkan a arung arai ni gaw, Yehowa hta grau ahkyak ai ngu, ma ni kam mat chye ai. Dai gaw shoihpa nga ai. Tsawra myit nga ai kanu kawa ni gaw, awng dang ai hte seng nna mungkan a ningmu hpe, shanhte a ma ni hta nga shangun mayu na kun? Prat hta Yehowa hpe shawng tawn yang she, jet ai ngwi pyaw lam hte awng dang lam lu na re.​—⁠Shakawn 1: 2, 3 hpe hti u.

12. Kanu kawa nkau gaw, shanhte a ma ni hkalup hkam na matu hpa majaw aten loi mi la shangun mayu ai kun?

¹² Kanu langai gaw, shi a ma hpe hpa majaw hkalup n hkam shangun mayu ai lam hte seng nna ndai hku tsun ai: “Ngai tsun na gaw kaya ai. Madung lam gaw, hpung kaw nna shapraw ai lamang a majaw re.” Dai kanu zawn, kanu kawa nkau gaw, shanhte a ma ni nau n chye myit nna mara ni galaw hkrup  chye ai asak aprat lai yang she, hkalup hkam ai gaw grau kaja ai ngu hkamsha ma ai. (Ningpawt 8:21; Ga Shagawp 22:15) Dai kanu kawa ni gaw, shanhte a ma ni hkalup n hkam da yang gaw, shapraw hkrum na n re ngu hkamsha ma ai. Raitim, ndai zawn myit ai gaw hpa majaw shut ai kun?​—⁠Yaku 1:22.

13. Marai langai gaw hkalup n hkam da yang, Yehowa kaw jahpan n dan ra sai kun? Sang lang dan u. 

¹³ Ma ni gaw, Yehowa hpang ap nawng na matu n jin shi ai nga yang, kanu kawa ni gaw hkalup hkam shangun mayu na n re. Raitim, shanhte hkalup n hkam shi yang, Yehowa kaw jahpan dan ra na n re, ngu nna myit ai gaw shut ai. Ma langai gaw, jaw ai, shut ai hte seng nna Yehowa tsun ai lam hpe chye na yang, Yehowa a man hta jahpan dan ra na re. (Yaku 4: 17 hpe hti u.) Hpaji rawng ai kanu kawa ni gaw, ma hpe hkalup hkam na matu htingnut shangun na n re. Ma gaw asak naw kaji tim, jaw ai ngu Yehowa tsun ai lam hpe tsawra na matu, shut ai ngu Yehowa tsun ai hpe n ju n dawng na matu, shanhte sharin ya ra ai. (Luka 6:40) Na a ma gaw Yehowa hpe tsawra yang, jaw ai ngu Yehowa tsun ai hpe galaw mayu ai majaw, mara kaba galaw ai hpe koi lu na re.​—⁠Esaia 35:8.

14. Kanu kawa ni hpe myitsu salang ni gara hku karum shingtau mai ai kun?

¹⁴ Myitsu salang ni gaw, wenyi bandung lam tsun shaga ai hku nna, kanu kawa ni hpe karum ya mai ai. Nauna langai gaw, shi asak kru ning hta Hpunau C. T. Russell tsun wa ai hpe bai myit dum ai. Shi ndai hku tsun ai: “Minit 15 daram shi aten la nna, nye a wenyi bandung hte seng nna bawng ban ai.” Akyu gaw hpa rai kun? Dai nauna gaw ningshawng byin wa nna, 70 ning jan ningshawng galaw wa ai. Kaja ai ga ni hte n-gun jaw ai lam gaw, marai langai a prat ting hpe akyu jaw lu ai lam dan leng nga ai. (Ga Shagawp 25:11) Nawku Htingnu hta galaw ra ai lam ni nga ai shaloi, kanu kawa ni hte ma ni hpe myitsu salang ni saw shaga mai ai. Ma ni hpe shanhte asak hte htap htuk ai bungli ni hpe galaw shangun mai ai.

15. Nawku hpung hta nga ai kaga ni gaw, ma ni hpe gara hku karum ya mai ai kun?

 ¹⁵ Nawku hpung hta nga ai kaga ni gaw gara hku karum ya mai ai kun? Ma ni hpe myit lawm ai lam madun ai hku nna re. Ga shadawn, ma ni Yehowa hte ni htep hkra galaw nga ai lam ni hpe yu mai ai. Zuphpawng hta ma ni mahtai jaw ai kun? Shing nrai, bat lapran zuphpawng hta lit ang ai kun? Jawng hta sakse hkam ai kun? Shut ai lam galaw na matu gunglau hkrum ai shaloi, jaw ai hpe galaw ai kun? Rai yang, shanhte hpe shakawn ya u. Zuphpawng garai n hpang shi ai aten hte ngut ai aten hta, shanhte hte ga shaga na matu bandung tawn u. Anhte dai hku galaw ai shaloi, ma ni gaw “shawa hpawng kaba” hta lawm lu ai ngu hkamsha lu na re.​—⁠Shakawn 35:18.

16, 17. (a) Ma ni hkalup hkam na matu hpa majaw ahkyak ai kun? (b) Hkristan kanu kawa ni hta hpa kabu gara lam nga ai kun? (Ndai sumhpa shawng na sumla hpe yu u.)

¹⁶ Kanu kawa ni a matu, grau htum ai ahkaw ahkang gaw, Yehowa hpe tsawra na matu ma ni hpe sharin ya ai lam re. (Shakawn 127:3; Ehpesu 6:4) Israela amyu gaw, ma ni hpe shangai ai aten kaw nna, Yehowa hpang ap nawng da ma ai. Raitim, anhte a ma ni gaw dai hku n re. Kanu kawa ni Yehowa hpe tsawra nna teng man ai lam hta nga ai majaw, ma ni mung dai hte maren rai na ngu n mai tsun ai. Kanu kawa ni gaw, ma lu wa ai aten kaw nna, tinang a ma ni hpe sape byin wa na matu hte Karai Kasang hpang ap nawng nna hkalup hkam na matu karum ya ra ai. Ndai gaw grai ahkyak ai lam re. Ap nawng ai lam, hkalup hkam ai lam hte Yehowa hpe sadi dung let magam gun ai lam gaw, ru tsang kaba hta hkye hkrang la hkrum lu hkra karum ya na re.​—⁠Mahte 24:13.

¹⁷ Blosam Bran hkalup hkam mayu ai shaloi, shi kanu yan kawa gaw shi jin jin rai sai kun? ngu ai hpe chye mayu ma ai. Shi jin sai hpe chye ai shaloi, shi a dawdan lam hpe madi shadaw ya ma ai. Shi hkalup n hkam shi ai shana hta, shi a kawa galaw wa ai lam hpe shi ndai hku tsun dan ai: “Anhte yawng hpe hput di shangun nna shi akyu hpyi ai. Shi a kasha gaw shi a prat hpe, Karai Kasang hpang ap nawng na re ai majaw, shi grai kabu ai lam Yehowa hpe tsun wa ai.” Shaning 60 jan na ai hpang, Blosam ndai hku tsun wa ai: “Shaning grai na sai raitim, dai shana hpe ngai n lu malap ai.” Kanu kawa ni, nanhte a ma ni Yehowa a magam gun na matu, ap nawng nna hkalup hkam la ai hpe mu ai shaloi, dai zawn kabu gara ai lam hte myit dik ai lam lu la u ga.