Ndeto ya Ngai Nũũ Kana Nĩ Kyaũ?
Ũndũ Mbivilia ĩsũngĩĩte
Ndeto ii, “ndeto ya Ngai” mavinda maingĩ itũmĩawa kwonanyʼa ũvoo umĩte kwa Ngai, kana maũvoo maumĩte kwake mombanĩtwʼe vamwe. (Luka 11:28) Ve kũndũ kũnini Mbivilianĩ, “Ndeto ya Ngai” kana “Ndeto” ĩtũmĩkĩte ta ĩsyĩtwa ya mũndũ.—Ũvuanʼyo 19:13; Yoana 1:14.
Ũvoo umĩte kwa Ngai. Athani nĩmawetaa kana maũvoo ala matwaĩaa andũ maĩ ndeto ya Ngai. Kwa ngelekanyʼo, Yelemia ayumya wathani wake ambĩĩaa na kwasya, “ndeto ya Yeova yambũkĩa.” (Yelemia 1:4, 11, 13; 2:1) Mwathani Samueli atanamũtavya Saulo kana Ngai nĩwamũnyuvĩte ta mũsumbĩ, amwĩie, “amba kũũngama, nĩ kana nĩkũmanyĩthye ndeto ya Yeova.”—1 Samueli 9:27.
Ĩsyĩtwa ya Mũndũ. Mbivilianĩ, “Ndeto” nĩtũmĩĩtwe ta ĩsyĩtwa ya Yesũ Klĩsto e kyũmbe kya veva ĩtunĩ na e mũndũ kũũ ĩũlũ wa nthĩ. Kwavindĩĩsya itumi sya kũĩkĩĩthya ũndũ ũũ:
Ndeto aĩ kwʼo mbee wa syĩndũ ila ingĩ kũmbwa. “Mwambĩlĩlyonĩ kwaĩ Ndeto . . . Na nĩwe waĩ mwambĩlĩlyonĩ vamwe na Ngai.” (Yoana 1:1, 2) Yesũ nĩ “mũsyawa ũla wĩ mbee wa syũmbe syonthe . . . E mbee wa syĩndũ syonthe.”—Akolosai 1:13-15, 17.
Ndeto nĩwookie ĩũlũ wa nthĩ e mũndũ. “Na ĩla Ndeto yatwʼĩka mwĩĩ, na yatũa katĩ waitũ.” (Yoana 1:14) Klĩsto Yesũ ‘nĩwoosie mũvwʼano wa ngombo, eethĩwa ailyĩ ũndũ ũmwe na mũndũ.’—Avilivi 2:5-7.
Ndeto nĩ Mwana wa Ngai. Ĩtina wa mũtũmwa Yoana kũweta kana ‘Ndeto nĩyatwʼĩkie mwĩĩ’ o tondũ ĩandĩko yoonanyʼa, asyokete akasya atĩĩ: ‘Na ithyĩ twoona ũtheu mũtisu wake, ũtheu mũtisu wa ũla wasyaiwe weka kuma kwa [ĩthe].’ (Yoana 1:14) O na ĩngĩ nĩwaandĩkie asya: “Yesũ nĩ Mwana wa Ngai.”—1 Yoana 4:15.
Ndeto ethĩawa na ndaĩa ta sya Ngai. “Ndeto aĩ ngai,” kana “ailyĩ ta Ngai.” (Yoana 1:1; An American Translation) Yesũ nĩ “kyeni kya ũtheu wake [Ngai] mũtisu, na mũvwʼano ki wa mũvwʼanĩle wake.”—Aevelania 1:2, 3.
Ndeto nũsumbĩkĩte ta mũsumbĩ. Mbivilia yaĩtye kana mũtwenĩ wa Ndeto ya Ngai “ve ngovia nyingĩ sya ũsumbĩ.” (Ũvuanʼyo 19:12, 13) Ĩngĩ Ndeto etĩtwe “Mũsumbĩ wa asumbĩ na Mwĩaĩi wa eaĩi.” (Ũvuanʼyo 19:16) Yesũ etawa “Mũsumbĩ wa asumbĩ na Mwĩaĩi wa eaĩi.”—1 Timotheo 6:14, 15.
Ndeto athũkũmaa ta mũneeni wa Ngai. Ĩsyĩtwa “Ndeto” yonanasya kana mwene ĩsyĩtwa yĩu atũmĩawa nĩ Ngai kũvikĩsya angĩ ũvoo na mĩao yake. Yesũ aisye kana nĩweanĩisye kĩanda kĩu. Aisye atĩĩ: “Asa ũla wandũmie, [nĩwandaie], ũndũ ngasya, na ũndũ nganeena. . . . Na kwondũ wa ũu maũndũ ala ngũneena, o ũndũ Asa wambĩie no wʼo nĩneenaa.”—Yoana 12:49, 50.