1. Nĩ maũndũ meva eĩtu-a-asa meanĩasya ũseũvyonĩ, ĩndĩ aingĩ moo makomanaa na mawetu meva? (Sisya visa ĩthangũnĩ ya mbee vyũ.)

TŨTANAA ta kĩ kwĩthĩwa na eĩtu-a-asa aingĩ me kĩthito kĩkundinĩ! Kwa ngelekany’o, nĩmethĩawa na kĩthito maũmbanonĩ na ũtavany’anĩ. Amwe nĩmatetheeasya kũsũvĩa Nyũmba ya Ũsumbĩ, na nĩmonasya ana-a-asa na eĩtu-a-asa angĩ kana nĩmeũmathĩnĩkĩa. Ĩndĩ o na vailye ũu, nĩmakomanaa na mawetu. Amwe masũvĩaa asyai moo akũũ. Angĩ nĩmomĩĩasya kũvĩngwa nĩ andũ ma mũsyĩ. Na angĩ maeaa syana syoo me oka, na nĩmekĩaa kĩthito maimanthĩe.

2. Nĩkĩ twaĩlĩte kwĩkĩa kĩthito tũtw’ĩĩke eĩtu-a-asa?

² Nĩkĩ twaĩle kũtw’ĩĩka eĩtu-a-asa? Nũndũ mavinda maingĩ nthĩ ndĩmanengae ndaĩa ĩla ĩmaĩlĩte. Na eka ũu, Mbivilia nĩtwĩkĩĩte vinya tũmatw’ĩĩke. Kwa ngelekany’o, mũtũmwa Vaulo nĩwakũlilye ana-a-asa ma kĩkundi kya Lomi mamũthokye Voevi, na ‘maimũnenga ũtethyo o na wĩva ũla ũtonya kwĩthĩwa aĩ na vata naw’o.’ (Alo. 16:​1, 2) Yĩla Vaulo waĩ Mũvalisi, nũtonya kwĩthĩwa oonaa aka mate ma vata na amakuaa naĩ. Ĩndĩ ĩtina wa kũtw’ĩka Mũklĩsto, nĩwaatĩĩaa ngelekany’o ya Yesũ kwa kũnenga aka ndaĩa na kũmeka nesa.​—⁠1 Ako. 11:⁠1.

3. Yesũ akuaa aka ata, na aĩ na woni mwaũ ĩũlũ wa aka ala meekaa kwenda kwa Ngai?

³ Yesũ nĩwanengete aka onthe ndaĩa. (Yoa. 4:​27) Ndaĩ na woni ũilye wa atongoi ma ndĩni ya Kĩyuti ĩũlũ wa aka. Na eka ũu, ĩvuku yĩmwe yĩeleetye Mbivilia yaĩtye: “Vai ndeto o na ĩmwe Yesũ ũneenete yonanasya kana nĩwavũthĩtye aka.” O na ĩngĩ, Yesũ nĩwanengete aka ala meekaa kwenda kwa Ĩthe wake ndaĩa nene vyũ. Na ũndũ ũla wa vata vyũ nĩ kana, amonaa ta eĩtu-a-inyia make na nĩwamawetie vamwe na aũme ala wamonaa ta ana-a-asa make.​—⁠Mt. 12:⁠50.

4. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ?

 ⁴ Mavinda onthe Yesũ eethĩawa eyũmbanĩtye kũtetheesya eĩtu-a-asa make. Nĩwamonasya kana nĩ ma vata na nĩwamateteaa. Ekai tũneenee ũndũ tũtonya kũatĩĩa ngelekany’o ya Yesũ kwa kũmalilikanaa eĩtu-a-asa maitũ.

5. Nĩkĩ eĩtu-a-asa amwe matonya kwona wĩ ũndũ wĩ vinya kũkwata atindany’a aseo?

⁵ Ithyonthe, twĩthĩwe twĩ ana-a-asa kana eĩtu-a-asa, nĩtwendaa kwĩthĩwa na atindany’a aseo. Ĩndĩ mavinda amwe, eĩtu-a-asa no maemwe nĩ kũkwata atindany’a aseo. Nĩkĩ? Kwoona ũndũ amwe maĩtye. Mwĩĩtu-a-asa ũmwe wĩtawa Jordan * aĩtye, “Nũndũ ndi mũtwae, mavinda maingĩ nonaa ta nde wa vata kĩkundinĩ, na nĩw’aa ta vate mũndũ ũkwetye ũu wakwa.” Nake Kristen nĩ vainia wathamĩĩie kĩsionĩ kĩngĩ nĩ kana ongelange ũtavany’a wake, na aĩtye, “Yĩla wĩ mweũ kĩkundinĩ, nĩvatonyeka ũkew’a ta vate mũndũ ũkũlũngana naku.” O namo Aklĩsto ala mekalaa na andũ moo ma mũsyĩ mate Ngũsĩ, no mew’e ta mavathanĩtw’e namo, na ĩvindanĩ o yĩu mayĩw’a ta mavathanĩtw’e na ana-a-asa na eĩtu-a-asa kĩkundinĩ. Na eka ũu, ala awau mũno ũkethĩa mayuma mũsyĩ no mew’e ta me oka, o vamwe na ala masũvĩaa andũ ma mũsyĩ ala awau. Annette aĩtye, “Nathokw’a nĩ ana-a-asa na eĩtu-a-asa vandũ, ndyeethĩawa ndonya kũthi nũndũ ninyie mũno mũno nasũvĩaa inyia-akwa.”

6. Yesũ atetheeisye Meli na Matha ata, o tondũ vonanĩtw’e ĩandĩkonĩ ya Luka 10:​38-42?

⁶ Yesũ nĩwatindanasya na eĩtu-a-asa make na aĩ mũnyanya wa w’o. Kwasũanĩa ũndũ waĩ ndũũ na Meli na Matha, ala mataĩ atwae. (Soma Luka 10:​38-​42.) Vate nzika, Yesũ nĩwatumaa mew’a me eanĩe kwĩsĩla ndeto na meko make. Kwa ngelekany’o, Meli ndaakĩa kwĩkala maaũnĩ make ta ũmwe wa amanyĩw’a. * Na yĩla Matha wathatiw’e nĩ kwona Meli ateũmũtetheesya wĩa, ndaakĩa kũtavya Yesũ kĩla kyaĩ ngoonĩ. Ĩvindanĩ yu, Yesũ nĩwatetheeisye aka asu elĩ kwĩmanyĩsya maũndũ ma vata. O na nĩwoonanisye kana nĩwamathĩnĩkĩaa vamwe na mwana-a-inyia woo, Lasalo, kwa kũmathokea ĩngĩ mavinda kwa mavinda. (Yoa. 12:​1-3) Kwoou yĩla Lasalo wawaie mũno, ti ũsengy’o kũmanya kana Meli na Matha masembeie kũkũlya Yesũ amatetheesye.​—⁠Yoa. 11:​3, 5.

7. Nĩ ũndũ wĩva tũtonya kwĩka tũkekĩa eĩtu-a-asa maitũ vinya?

⁷ Maũmbanonĩ nĩ vo mũno mũno eĩtu-a-asa amwe makwataa mwanya wa kwĩthĩwa vamwe na athaithi ala angĩ. Kwoou twaĩle kũtũmĩa myanya ĩsu kũmathokya, kũea ngewa namo, na kũmony’a kana nĩtũũmathĩnĩkĩa. Ũla Jordan twaweta aĩtye, “Nĩw’aa neekĩwa vinya mũno yĩla angĩ mangatha nũndũ wa maelesyo makwa, yĩla meeka mĩvango ya kũtavany’a nakwa, kana moonany’a nĩmeũnthĩnĩkĩa kwa nzĩa ingĩ ta isu.” No nginya twony’e eĩtu-a-asa maitũ kana nĩ ma vata. Kia aĩtye: “Nalea kũthi maũmbano nĩnĩthĩawa nĩsĩ ndilea kũkwata mesengyi ngũlĩtw’e kana nĩ sawa. Kĩu kĩndetheeasya kũmanya kana ana-a-asa na eĩtu-a-asa nĩmanthĩnĩkĩaa.”

8. Tũtonya kũatĩĩa ngelekany’o ya Yesũ maũndũnĩ angĩ meva?

⁸ O ta Yesũ, no twĩkĩe kĩthito tũtũmĩe ĩvinda na eĩtu-a-asa. Kwa ngelekany’o, no tũmathokye tũĩsanĩe kaindo kana twĩtanĩthye vamwe namo. Na tũyĩka ũu twaĩle kũĩkĩĩthya kana  twĩea ngewa sya kwaka. (Alo. 1:​11, 12) Namo atumĩa nĩmaĩle kwĩthĩwa na woni ta wa Yesũ. Nĩweesĩ kana mũndũ no ethĩwe na mawetu mana nũndũ wa kwĩkala ate mũtwaanonĩ. Ĩndĩ nĩwoonanisye ũtheinĩ kana kũtwaana kana kũtwawa na kwĩthĩwa na syana, ti kw’o kwĩ kw’oka kũtonya kũtuma mũndũ ekala e mũtanu ĩvinda yonthe. (Luka 11:​27, 28) Vandũ va ũu, tũkekalaa twĩ atanu ĩvinda yonthe ethĩwa kũmũthũkũma Yeova nĩkw’o ũndũ ũla wa vata vyũ thayũnĩ witũ.​—⁠Mt. 19:⁠12.

9. Atumĩa matonya kwĩka ata matetheesye eĩtu-a-asa?

⁹ Atumĩa mũno mũno nĩmaĩle kũkua aka Aklĩsto ta eĩtu-a-inyia moo na ta aa-inyia moo. (1 Tim. 5:​1, 2) Atumĩa nĩmaĩle kwosa ĩvinda maũmbano matanambĩĩa kana mathela maee ngewa na eĩtu-a-asa. Kristen aĩtye: “Mũtumĩa ũmwe nĩwoonie kana nekalaa ngwatene mũno, na nĩwendie kũelewa ũndũ navangĩte maũndũ makwa. Natũngie mũvea mũno kwona ainthĩnĩkĩa.” Yĩla atumĩa meethĩwa na kĩmanyĩo kya kũeaa ngewa na eĩtu-a-asa moo, methĩawa mayonany’a kana nĩmeũmathĩnĩkĩa. * Ũla Annette twaweta nũeleetye ũseo ũmwe wa kũea ngewa na atumĩa kĩla ĩvinda. Aĩtye: “Nĩnĩmamanyaa nesanga, namo  nĩmangeleawa mũnango. Nũndũ wa ũu, yĩla nakomana na thĩna mũna, ndiemawa nĩ kũmakũlya ũtethyo.”

10. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtetheesya eĩtu-a-asa maitũ mekale me atanu?

¹⁰ Ithyonthe, twĩthĩwe twĩ aũme kana twĩ aka, nĩtũtanaa yĩla angĩ moonany’a kana nĩmekwendeew’a nĩ ũtũĩka ũla twĩ naw’o, na nĩmeũtũnga mũvea nũndũ wa wĩa ũla tũtethasya. Ĩndĩ yĩla ũtũĩka na wĩa witũ wooneka ta ũte wa vata, nĩtũkusaa ngoo. Kwa ngelekany’o, Abigail nĩ vainia ũte mũtwae na mavinda amwe ew’aa ta vate mũndũ ũlũnganaa nake. Aĩtye: “Andũ mambĩsĩ ta mwĩĩtu-a-inyia wa ngany’a kana mwĩĩtu wa ngany’a. Mavinda angĩ nonaa andũ ta moolilwe ninyie.” Ĩndĩ kwasũanĩa ĩũlũ wa mwĩĩtu-a-asa ũte mũtwae wĩtawa Pam. Kwa ĩvinda ya myaka mingĩ aĩ misonalĩ. Na ĩtina nĩwesie kũsyoka mũsyĩ akasũvĩe asyai make. Yu e na myaka 70 na kĩndũ, na no ũendeee na ũvainia. Pam aĩtye: “Kĩla kĩthĩĩtwe kĩindetheesya mũno nĩ kwĩw’a angĩ maindũngĩa mũvea nũndũ wa wĩa wakwa.”

11. We Yesũ oonanisye ata kana nĩwoonaa aka ala mamũthũkũmaa me ma vata?

¹¹ Yesũ nĩwoonaa ũtethyo ũla wakwataa kuma kwa aka aĩkĩĩku, ala mamũthũkũmaa “maitũmĩa syĩndũ syoo,” wĩ wa vata. (Luka 8:​1-3) Kĩu nĩ kĩanda kya vata wametĩkĩlilye meanĩsye, na eka ũu, nĩwamamanyĩisye ũw’o wa vata ĩũlũ wa kwenda kwa Ngai. Kwa ngelekany’o, nĩwamatavisye kana akakw’a na aithayũũka. (Luka 24:​5-8) Na nĩwoombanĩtye aka asu o ũndũ woombanĩtye atũmwa kwondũ wa matatwa ala mesaa kũkomana namo. (Mko. 9:​30-​32; 10:​32-​34) Ĩndĩ ũndũ wa kũsengy’a nĩ kana, atũmwa nĩmasembie mamũtia yĩla wakwatiwe. Kĩvathũkany’o namo, aka amwe ala malũmanĩtye nake mayaamũtia yĩla wakw’ĩĩaa mũtĩnĩ wa mathĩna.​—⁠Mt. 26:56; Mko. 15:​40, 41.

12. Yesũ anengie aka wĩa wĩva?

¹² Yesũ nĩwanengie aka wĩa wa vata. Kwa ngelekany’o, aka aĩkĩĩku nĩmo maĩ ma mbee kũmanya nũthayũũkie. Na nĩwamatũmie makatavye atũmwa kana nũthayũũkie. (Mt. 28:​5, 9, 10) O na ĩngĩ, aka nĩmatonya kwĩthĩwa maĩ ĩkomanonĩ ya amanyĩw’a ala metĩkĩiw’e veva mũtheu ĩvinda ya Vendekosito ya mwaka wa 33. Ethĩwa ũu nĩ w’o, nĩmatonya kwĩthĩwa makwatie ũtonyi wa kũneena na ithyomo ngeni na kũtavya angĩ ĩũlũ wa “maũndũ manene ma Ngai.”​—⁠Meko 1:​14; 2:​2-4, 11.

13. Mo aka Aklĩsto meanĩĩtye maũndũ meva ũmũnthĩ, na we ũtonya kwĩka ata ũkonany’a nũũtũnga mũvea nũndũ wa kĩla meanĩasya?

¹³ Eĩtu-a-asa maitũ nĩmaĩle kũkathwa nũndũ wa maũndũ ala meanĩasya ũthũkũminĩ wa Yeova. Kwa ngelekany’o, nĩmakaa na kũtũngĩĩa myako ĩkonetye maũndũ ma Ũsumbĩ, nĩmatavanasya na ikundi sya ithyomo ingĩ, na nĩmatetheeasya wĩa Mbetheli. Nĩmatetheeasya kũnengane ũtethyo ĩvinda ya mĩisyo, kũalyũla mavuku maitũ, na kũthũkũma ta mavainia na amisonalĩ. Na o ta ana-a-asa, eĩtu-a-asa nĩmaendaa sukulu ya mavainia, Sukulu ya Atavany’a ma Ũsumbĩ, na Sukulu ya Ngileati. O vamwe na ũu, nĩmatetheeasya aũme moo kwĩanĩsya wĩa mũito ũla manengetwe kĩkundinĩ na ũseũvyonĩ. Aũme asu twanengiwe “methĩwe mĩthĩnzĩo” na nĩmekaa maũndũ maingĩ matetheesye angĩ. Ĩndĩ mayĩthĩwa matonya kwĩanĩsya nesa vyũ maũndũ asu keka ti va ũtethyo ũla makwataa kuma kwa iveti syoo. (Aev. 4:⁠8) Wĩona ata ũkasũanĩa ũndũ ũtonya kwĩka ũtw’ĩĩke eĩtu-a-asa maitũ wĩanĩ ũla matethasya?

14. Nũndũ wa kĩla kĩwetetwe ĩandĩkonĩ ya Savuli 68:​11, atumĩa ala oĩ mekaa ata?

¹⁴ Atumĩa ala oĩ nĩmaeleawa kana eĩtu-a-asa  nĩ “nguthu nene” yĩyũmbanĩtye kũthũkũma, na nĩmonanĩtye mavinda maingĩ kana me ũtũĩka mũnene wa kũtavany’a ũvoo mũseo. (Soma Savuli 68:11.) Kwoou, atumĩa nĩmatataa ũndũ matonya memanyĩsye kuma kwa eĩtu-a-asa. Abigail, ũla twauma kũmũweta, nũtanaa yĩla ana-a-asa mamũkũlya nzĩa ila wonete syĩ nzeo sya kwambĩĩsya ũneenany’a na andũ kĩsionĩ. Aĩtye, “Kĩu kĩndetheeasya kũmanya kana nĩ wa vata ũseũvyonĩ wa Yeova.” O vamwe na ũu, atumĩa nĩmesĩ kana eĩtu-a-asa aima na aĩkĩĩku nĩmatetheeasya mũno eĩtu-a-asa ma mũika yĩla makomana na matatwa. (Tito 2:​3-5) Vate nzika, eĩtu-a-asa maitũ nĩmaĩlĩte kwendwa na kũtũngĩwa mũvea!

15. Nĩ ĩndĩĩ eĩtu-a-asa matonya kwĩthĩwa mayenda mũndũ wa kũmatetea?

¹⁵ Mavinda amwe eĩtu-a-asa nĩmatonya kwĩthĩwa mayenda mũndũ wa kũmatetea yĩla makomana na thĩna mũna. (Isa. 1:​17) Kwa ngelekany’o, mwĩĩtu-a-asa ndiwa kana ũthaĩtye mũtwaano nũtonya kwĩthĩwa ayenda mũndũ wa kũmũtetea maũndũnĩ mana, kana wa kũmũtetheesya kwĩka mawĩa mana mũũme wake ũneekaa. Mwĩĩtu-a-asa mũkũũ nũtonya kwĩthĩwa ayenda kũtetheew’a kũneena na matakĩtalĩ. Kana mwĩĩtu-a-asa vainia wĩyumasya atethye mawĩa angĩ ũseũvyonĩ nũtonya kwambĩĩa kumanw’a nĩ angĩ nũndũ maimwonaa ũtavany’anĩ kaingĩ ta mavainia ala angĩ. Nũndũ wa ũu, no ende mũndũ wa kũmũtetea. Nĩ maũndũnĩ angĩ meva tũtonya kũtetheesya eĩtu-a-asa maitũ? Ekai tũneenee ngelekany’o ya Yesũ ĩngĩ.

16. Yesũ ateteie Meli ata, o tondũ vonanĩtw’e ĩandĩkonĩ ya Maliko 14:​3-9?

¹⁶ Yesũ nĩwoosaa ĩtambya na mĩtũkĩ akatetea eĩtu-a-asa make yĩla angĩ mamaelewa naĩ. Kwa ngelekany’o, nĩwateteie Meli yĩla Matha wambĩĩie kũmumany’a. (Luka 10:​38-​42) O na nĩwamũteteie ya kelĩ yĩla angĩ mambĩĩie kũmũtetya mayona ta weeka ũtwi mũthũku. (Soma Maliko 14:​3-9.) Yesũ nĩwaeleiwe kĩeleelo kya Meli na amũkatha ayasya: “Ambĩka ũndũ mũseo. . . . Eeka ũndũ ũtonya.” O na nĩwathanie kana ũndũ ũsu Meli weekie ũkalilikanawa “o kũla kũkatavanw’a ũvoo mũseo nthĩ yonthe,” o tondũ ĩsomo yĩĩ yĩendeee kwĩka. Nĩ ũndũ wa kwendeesya ta kĩ kũmanya kana yĩla Yesũ wakathaa Meli nũndũ wa kĩu weekie, awetie kana ũvoo mũseo ũkatavanw’a nthĩ yonthe! Ndeto syake iilea kwĩthĩwa syeekĩie Meli vinya mũno ĩtina wa kũeleeka naĩ!

17. Nengane ngelekany’o ĩkwonany’a yĩla tũtonya kwendeka kũtetea mwĩĩtu-a-asa.

¹⁷ We nũteteaa eĩtu-a-asa maku yĩla ve vata wa kwĩka ũu? Kwa ngelekany’o, sũanĩa ũndũ ũũ ũtonya kwĩkĩka. Mwĩĩtu-a-asa mũna ũtwaĩtwe nĩ mũndũ ũte Ngũsĩ avikaa maũmbanonĩ emũselee na ayĩnũka mathela oou. O na mavinda maingĩ ndokaa na syana syake maũmbanonĩ. Kwoou atavany’a amwe mayambĩĩa kũmumany’a maisũanĩa kana ndaũngamaa na ĩvĩndĩ ya mũongo yĩla ũkũneena na mũũme ĩũlũ wa kũka na syana maũmbanonĩ. Ĩndĩ kĩla matesĩ nĩ kana mwĩĩtu-a-asa ũsu atatĩte ũndũ ũtonya. Mayĩsĩ kana ti we wĩvangĩĩaa maũndũ onthe ala ũkwĩka, na eka ũu, ti we umasya ũtwi wa mũthya ĩũlũ wa syana syoo. We wĩka ata weew’a maimumany’a? Wamũkatha nũndũ wa kĩthito kyake, na wamatavya maũndũ ala wĩkĩte maseo, no ũtume maeka kũmumany’a.

18. Tũtonya kũtetheesya eĩtu-a-asa maitũ maũndũnĩ angĩ meva?

¹⁸ No twony’e eĩtu-a-asa maitũ kana nĩtũũmathĩnĩkĩa twameka tũmaũndũ tũna tũmatetheesye. (1 Yoa. 3:​18) Ũla Annette tũwetie  mwambĩĩonĩ wasũvĩaa inyia easya: “Anyanyawa amwe nĩmookaa kũndetheesya kũsũvĩa inyia-akwa nĩ kana nĩkwate mwanya wa kwĩka maũndũ angĩ, kana makandetea lĩu. Kĩu nĩkyatumaa nĩw’a nendetwe na nĩ wa vata kĩkundinĩ.” O nake Jordan nĩwakwatie ũtethyo. Mwana-a-asa ũmwe nĩwamũmanyĩisye ũndũ ũtonya kũsũvĩa ngalĩ yake. Aĩtye, “Nĩndanaa kũmanya kana ana-a-asa na eĩtu-a-asa makwa nĩmendaa kwona nĩ mũsũvĩĩku.”

19. Atumĩa matonya kũtetheesya eĩtu-a-asa maũndũnĩ angĩ meva?

¹⁹ O namo atumĩa nĩmatataa kũthĩnĩkĩa mavata ma eĩtu-a-asa. Nĩmesĩ Yeova endaa eĩtu-a-asa makuwe nesa. (Yak. 1:​27) Kwoou nĩmaatĩĩaa ngelekany’o ya Yesũ kwa kũsũanĩa mavata moo. No meke ũu kwa kũlea kwĩkĩa tũmĩao yĩla vate vata mũnene wa kwĩka ũu. (Mt. 15:​22-​28) Yĩla atumĩa meekĩa kĩthito matetheesye eĩtu-a-asa, methĩawa mayonany’a nĩmeũmatw’ĩĩka. Kwa ngelekany’o, mũsyaĩĩsya wa kĩkundi kya ũtavany’a kĩla Kia weethĩawa, amanya kana nũkũthamĩĩa nyũmba ĩngĩ, nĩwavangĩthisye na mĩtũkĩ ũndũ ũkũtetheew’a. Kia aeleetye: “Kĩu kyatumie nĩw’a naaũa mũio. Nũndũ atumĩa nĩmambĩkĩie vinya na mandetheesya, ũndũ ũsu watumie nĩmanya kana nĩ wa vata kĩkundinĩ, na kana ndyĩthĩawa nĩ nyioka yĩla nĩ na ũndũ ũmbitavĩe.”

20-21. Tũtonya kwonany’a ata kana nĩtwendete eĩtu-a-asa maitũ onthe?

²⁰ Twasisya ikundinĩ sitũ ũmũnthĩ, tũilea kwĩthĩa aka aingĩ Aklĩsto me kĩthito na mekwenda kũtw’ĩĩkwa. O tondũ ngelekany’o ya Yesũ yatũmanyĩsya, no tũmatw’ĩĩke twatũmĩa ĩvinda namo na twamamanya nesanga. No tũmatũngĩae mũvea nũndũ wa maũndũ ala meanĩasya ũthũkũminĩ wa Ngai. Na no tũmateteae twoona ve vata.

²¹ Mũthyanĩ wa valũa ũla mũtũmwa Vaulo waandĩkĩie Alomi, nĩwawetie aka Aklĩsto kenda na masyĩtwa moo. (Alo. 16:​1, 3, 6, 12, 13, 15) Vate nzika, aka asu nĩmeekĩiwe vinya mũno meew’a ngethi syake na ũndũ wamakathie. Ekai o naitũ tũtw’ĩĩke eĩtu-a-asa onthe kĩkundinĩ kitũ. Tweeka ũu, tũkoonanasya kana nĩtũmendete na tũmakuaa ta twĩ ma mũsyĩ ũmwe.