Nasyaĩwe Acul, taoni yĩ vaasa na taoni ila ingĩ, na yĩ iĩmanĩ ila syĩ ngalĩ ya ũthũĩlonĩ wa syũa wa Guatemala. Mũsyĩ witũ nĩ wa andũ ma Ixil ala maumĩte mbaĩnĩ ya Maya. O na kau no naneenaa kĩthyomo kya Spanish, neanie nĩneenaa kĩthyomo kĩla kyatũmĩawa nĩ asyai maitũ. Nĩ o mũnini, kwaĩ kaũ mũthũku mũno nthĩ yitũ ya Guatemala, ũla wokitiwe kwa myaka 36. Ĩvindanĩ yĩu andũ aingĩ ma Ixil nĩmakwie.

Ĩvinda yĩmwe kamwana kala twasyaanĩw’e kathaũkaa na nguluneti na yatũĩka. Nĩnaekie kwona nthĩ nũndũ wa mũisyo ũsu, na ũndũ wa kũmakya nĩ kana kamwana kau nĩkakwie. Ĩvinda yĩu naĩ na myaka ĩna nako kaĩ na myaka mũonza. Ĩtina wa mũisyo ũsu, naeeiwe sukulu ya syana ila itonaa nthĩ. Sukulu ĩsu yĩ Guatemala City, na nĩ kũu nĩneemanyĩisye mũandĩko wa ala matonaa. Nũndũ wa itumi ndesĩ, alimũ ma sukulu ĩsu nĩmambataa ndineena na syana ila ingĩ, na syana ila twasomaa ĩmwe weethĩa iikwenda kũtindany’a nakwa. Mavinda maingĩ natindaa nĩ nyioka, na nũndũ wa ũu, neethĩawa neteele mũno myei ĩlĩ ĩla twanengawe kĩla mwaka. Ĩvinda yĩu nĩw’o nakwataa mwanya wa kwĩkala na inyia wakwa ũla wambendete na wambĩw’ĩaa tei. Ĩndĩ ũndũ wa kũmakya nĩ kana inyia wakwa akwie nĩ na myaka ĩkũmi. Neewie naũmĩa mũno ngoonĩ nũndũ wa kwasya mũndũ ũla wambendete vyũ.

Nĩ na myaka 11, nĩnasyokie taoninĩ ĩla nasyaĩwe na nambĩĩa kwĩkala kwa mwanake twaĩ ma ĩthe ũmwe. E na andũ ma mũsyĩ wake nĩmeanĩasya mavata makwa ma kĩ-mwĩĩ, ĩndĩ vai mũndũ o na ũmwe waĩ atonya kwĩanĩsya mavata makwa ma ngoonĩ. Mavinda amwe nakũlasya Ngai atĩĩ: “Nĩkĩ inyia wakwa wakwie? Nĩkĩ ndonaa nthĩ?” Andũ mambĩaa kana mĩisyo ĩsu yaĩ kwenda kwa Ngai. Ũu watumie nĩtw’a kana no nginya Ngai ethĩwe e mũthũku na atathĩnĩkĩaa andũ. Ũndũ ũla watumie ndeyũwaa nĩ kana ndyaĩ na nzĩa naĩ ndonya kũtũmĩa kwĩyũwaa.

Nũndũ ndyoonaa nthĩ, yaĩ laisi kũthĩnw’a nĩ andũ na kũkw’a ngoo. Kwa ngelekany’o, nĩ kamwana nĩnavukiw’e mavinda kauta. Ndyaaweta kana nĩnavukiw’e nũndũ ndyasũanĩaa kana ve mũndũ waĩ atonya kũnthĩnĩkĩa. Mavinda maingĩ andũ mayaneenaa nakwa, na ndyaneenaa na mũndũ. Nendaa kwĩkala nĩweka na neew’aa nĩkw’ĩte ngoo mũno, o na ndyaĩkĩĩaa mũndũ o na ũmwe.

Mũthenya ũmwe nĩ na myaka ĩkũmi na kĩndũ, Ngũsĩ ilĩ sya Yeova (mũndũ na mũka) nĩsyookie sukulu kũneena nakwa saa ila tũtethĩawa kĩlasinĩ.  Makũlĩtw’e moke kũneena nakwa nĩ mwalimũ ũmwe wambĩw’ĩaa tei. Mandavisye ĩũlũ wa watho ũla wĩ Mbivilianĩ wa kana akw’ũ makathayũũkw’a na ala matonaa nthĩ makoona. (Isaia 35:5; Yoana 5:28, 29) Nĩnendeeiw’e nĩ maũndũ ala mandavisye, ĩndĩ waĩ ũndũ wĩ vinya kũneena namo nũndũ ndyamanyĩĩte kũneena na andũ. O na kau ũyaĩ ũndũ wĩ laisi kũneenaa namo, nĩmaendeeie kũnthokea mate kũnoa nĩ kana mamanyĩsye Mbivilia. Matembeaa maili mbee wa thanthatũ (kĩlomita 10) mesĩlĩte kĩĩmanĩ mayĩsa kũvika vala nekalaa.

Mwanake ũsu twaĩ ma ĩthe ũmwe ambĩaa kana meethĩawa mekĩĩte ngũa nesa ĩndĩ mayaĩ na ũkwati mwingĩ. Ĩndĩ nĩmoonanasya kana nĩmekwendeew’a ninyie nũndũ o na nĩmandeteaa tũmĩthĩnzĩo. Noonaa kana no Aklĩsto ma w’o me oka matonya kwĩyumya ũu.

Neemanyĩisye Mbivilia nĩtũmĩĩte mavuku ma mũandĩko wa ala matonaa. O na kau nĩnaeleawa maũndũ ala neemanyĩasya, ve maũndũ amwe neew’aa me vinya kũlika ngoonĩ. Kwa ngelekany’o, waĩ ũndũ wĩ vinya mũno kwĩtĩkĩla kana Ngai nĩwanthĩnĩkĩaa, na kana andũ ala angĩ maĩ matonya kũndetheesya kũmanya ũndũ Ngai ũmbonaa kwĩsĩla meko moo. Nĩnaeleawa nĩkĩ Yeova ũekete ũthũku ũendeee kwa kavinda, ĩndĩ waĩ ũndũ wĩ vinya kwakwa kũmwona ta Ĩthe wĩ wendo. *

Ĩndĩ o ũndũ ĩvinda yavĩtĩte, maũndũ ala neemanyĩasya kuma Maandĩkonĩ nĩmandetheeisye kũvĩndũa woni wakwa. Kwa ngelekany’o, nĩnamanyie kana Ngai nũmathĩnĩkĩaa na akamew’ĩa tei mũno ala mathĩnaa. Aisye ũũ ĩũlũ wa athũkũmi make ala makuawa naĩ nĩ andũ: “Nĩ w’o, nĩnonete thĩna wa andũ makwa . . . nĩnĩsĩ mathĩna moo.” (Kuma 3:7) Ĩla nambĩĩie kũmanya na kwendeew’a nĩ ndaĩa nzeo sya Yeova, nĩneeyumisye nĩmũthũkũme. Mwaka wa 1998, nĩnavatisiwe na natw’ĩka Ngũsĩ ya Yeova.

Vakuvĩ mwaka ũmwe ĩtina wa navatiswa nĩnaendie sukulu ya andũ ala matonaa taoninĩ ya Escuintla. Mũtumĩa ũmwe wa kĩkundi nĩwamanyie kana vaĩ vinya kwakwa kũthi maũmbanonĩ ndyuma mũsyĩ kwitũ. Kĩkundi kĩla naĩ nĩtonya kũthi kyaĩ ngalĩko ĩla ĩngĩ ya kĩĩma kĩla ila Ngũsĩ syeemanyĩasya nakwa syesĩlaa, na waĩ ũndũ wĩ vinya mũno kwakwa kũthi kũu. Nĩ kana mũtumĩa ũsu wa kĩkundi andetheesye, nĩwaneenie na Ngũsĩ syekalaa Escuintla, na syeetĩkĩla nĩkalae nasyo na iindetheeasya kũendaa maũmbanonĩ. Nĩkalaa na Ngũsĩ isu kũvika ũmũnthĩ, na manzũvĩaa ta nĩ ũmwe wa andũ moo ma mũsyĩ.

No nĩelesye maũndũ maingĩ mekwonany’a wendo ũla ala nĩthaithaa namo kĩkundinĩ mambonetye. Maũndũ asu onthe matumaa nĩĩkĩĩa kana, nĩ Ngũsĩ ya Yeova, nĩthĩawa katĩkatĩ wa Aklĩsto ma w’o.—Yoana 13:34, 35.

Ndyĩw’aa ndyĩmena, na nĩ na wĩkwatyo wa ĩvinda yũkĩte. O na nĩnonaa ve vata wa kwĩthĩwa thayũ. Nĩ mũtavany’a wa ĩvinda yonthe wa Ngũsĩ sya Yeova. Na nũndũ nĩthĩawa ngwatene wĩanĩ wa kũmanyĩsya andũ ũw’o wa Mbivilia, ndisũanĩaa mũno ĩũlũ wa wonzu wakwa. O na ĩngĩ, nĩndanĩaa kĩanda kya mwanya kya kwĩthĩwa nĩ mũtumĩa wa kĩkundi na kumya maũvoo ma andũ onthe ikundinĩ syĩ kĩvathũkany’o. O na nĩnĩtanĩĩte kumya maũvoo makonetye Mbivilia maũmbanonĩ manene ma mĩthenya ĩtatũ ma Ngũsĩ sya Yeova, ala methĩawa na andũ ngili mbingĩ.

Mwaka wa 2010 nĩnaendie Shule ya Mazoezi ya Kihuduma (ũmũnthĩ sukulu ĩsu yĩtawa Sukulu ya Atavany’a ma Ũsumbĩ) ĩla yeekĩiwe El Salvador. Sukulu ĩsu yandetheeisye weethĩa nĩngwĩanĩsya ianda kĩkundinĩ kwa nzĩa nzeango. Kũmanyĩw’a sukulunĩ ĩsu kwatumie nĩmanya kana Yeova Ngai onaa nĩ wa vata na nũmbendete, nũndũ nĩwe ũtonya kũtetheesya mũndũ o na wĩva nĩ kana atethye wĩa wake.

Yesũ aisye atĩĩ: “Kwĩ mũyo kũnengane kwĩ kwosa.” (Meko ma Atũmwa 20:35) Ũmũnthĩ no nasye kana nĩthĩawa nĩ mũtanu na nĩnĩw’aa ndonya kũtetheesya angĩ o na kau mbeenĩ ndyoonaa ndonya kwĩka ũu.