1, 2. Nĩ mwako wĩva ũla ũendeee kwaka, na nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata mũno kũsũanĩa ĩũlũ wa ũndũ wĩa waku wa mwako ũilyĩ?

VE MWAKO mũna ũendeee kwaka na kĩthito kingĩ. Mwako ũsu nĩwĩthĩĩtwe ũendeee kwa kavinda, na wĩendeea kwa ĩvinda ĩasa. Kũvikĩĩa yu, wĩa ũsu wa kwaka wĩthĩĩtwe wĩ na vinya, ĩndĩ nũkũeteete ũtanu. O na kweethĩwa kũilyĩ ata, nĩwĩyumĩtye kũendeea na wĩa ũsu, nũndũ thayũ waku wa ĩvinda yĩĩ na yĩla yũkĩte wĩtengemea ũndũ wĩa waku wa mwako ũilyĩ. Nĩkĩ? Nũndũ we nue mwako ũsu!

² Mũmanyĩw’a Yuta nĩwawetie ĩũlũ wa wĩa witũ wa kwĩyaka. Ĩtina wa kũmekĩa vinya Aklĩsto ‘meyĩkalye ene wendonĩ wa Ngai,’ o mĩsoanĩ ĩsu nĩwasyokie ĩngĩ oonany’a ũndũ tũtonya kwĩka ũu. Aisye atĩĩ: “Mũkĩyaka ĩũlũ wa mũĩkĩĩo wenyu ũla mũtheu mũno.” (Yuta 20, 21) Nĩ kwa nzĩa syĩva ũtonya kwĩyaka mwene na kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo waku nĩ kana wĩkale wendonĩ wa Ngai? Ekai tũsũanĩe ĩũlũ wa maũndũ atatũ makonetye mwako wa kĩ-veva ũla we ũendeee kwaka.

3-5. (a)  Satani endaa ũkũkenga wĩthĩwe na woni mwaũ ĩũlũ wa maũndũ ala Yeova wendaa wĩanĩsye? (b) Twaĩle kwĩthĩwa na woni mwaũ ĩũlũ wa maũndũ ala Ngai wendaa twĩanĩsye, na ũu waĩle kũtuma twĩw’a ata? Nengane ngelekany’o.

³ Ũndũ wa mbee, nĩwaĩle kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo mũlũmu nthĩnĩ wa mĩao ya Ngai. Ĩvukunĩ yĩĩ nĩwĩmanyĩĩtye maũndũ mana malũngalu makonetye mwĩkalĩle witũ, ala Yeova wendaa  tũatĩĩe. Woni waku nĩ mwaũ ĩũlũ wa maũndũ asu? Satani endaa kũũkenga wambĩĩe kwona mĩao na myolooto ya Yeova ta ĩkwovete, na ta ĩkũvinyĩĩe. Ethĩĩtwe aitũmĩa nzĩa ĩsu kuma ĩla wamĩtũmĩie Eteni na yeethĩwa na mosyao. (Mwambĩlĩlyo 3:1-6) We Satani akaũkenga kwa kũtũmĩa nzĩa ĩsu? Woni waku nĩw’o ũtonya kũtuma ũkengwa kana ũkalea kũkengwa.

⁴ Kwa ngelekany’o: Sũanĩa ũtembeete kĩwanzanĩ kyanake kĩseũvĩtw’e nĩ kana andũ mathũmũae vo, na ũyona wiio mũtũlu wiĩĩe kĩlungu kĩmwe kya kĩwanza kĩu. Kĩlungu kyu kiĩĩe kĩoneka kĩ kya kwendeesya mũno. Ya mbee no wone wiio ũsu ta kĩndũ kĩte vata, kĩũkũsiĩĩa ndũkalike vau. Ĩndĩ wasyaĩlya wiionĩ ũsu ũyona mũnyambũ mũkalĩ ũũsyĩmana na nyamũ ũmĩkwate! Yu ĩndĩ ũimanya kana wiio ũsu wĩkĩĩtwe nĩ kana ũũsũvĩe. Yo ve mũsyĩmi mũthũku ũnũũkũsyĩma yu? Ndeto ya Ngai ĩtũnengete ũtao ũũ: “Ĩthĩwai na kĩlĩko, syaĩĩsyai: mũvinganĩsya wenyu [Ndevili] angangaa kũũ na kũũ ta mũnyambũ ũkũluma, aimantha mũndũ aye.”—1 Vetelo 5:8.

⁵ Satani atũsyĩmaa ate na tei, na kwondũ wa ũu, Yeova nũtũnengete mĩao ya kũtũsũvĩana na “maũĩ” maingĩ ma ũsu mũthũku, nũndũ we ndekwenda twĩse kũĩwa, kana kũminwa kĩ-veva nĩ Satani. (Aeveso 6:11) Kwoou, ĩla twasũanĩa ĩũlũ wa mĩao ya Ngai, nĩtwaĩle kwona kana mĩao ĩsu yonanasya ũndũ Ĩthe witũ wa ĩtunĩ ũtwendete. Twamyona kwa nzĩa ĩsu, mĩao ya Ngai ĩkeethĩwa ne ũsũvĩo kwitũ na ĩkatũetee ũtanu. Mũmanyĩw’a Yakovo aandĩkie atĩĩ: “Ũla ũsyaasya nthĩnĩ wa mwĩao mwĩthĩanu, naw’o nĩ mwĩao wa ũthasyo, na ekalaa vo . . . , mũndũ ũsu akaathimwa mawĩanĩ ala wĩkaa.”—Yakovo 1:25.

6. Nĩ nzĩa yĩva ĩla nzeo vyũ ya kwaka mũĩkĩĩo nthĩnĩ wa mĩao na myolooto mĩlũngalu ya Ngai? Nengane ngelekany’o.

⁶ Kũatĩĩa mĩao ya Ngai thayũnĩ waku nĩyo nzĩa ĩla nzeo vyũ ya kwaka mũĩkĩĩo nthĩnĩ wa Mũnengani wa mĩao ĩsu, o na kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo kana mĩao ĩsu nĩtũnengae ũĩ. Kwa ngelekany’o, katĩ wa maũndũ ala twĩyĩaĩĩtwe nthĩnĩ wa “mwĩao wa Klĩsto,” ũmwe nĩ kũmanyĩsya angĩ ‘maũndũ onthe o na meva ala watwĩyĩaĩe.’ (Akalatia 6:2; Mathayo 28:19, 20) Ũndũ  ũngĩ nĩ kana, Aklĩsto nĩmosaa kwa ũito mwĩao wa kũendeea kũmbana vamwe nĩ kana mathaithe na mayĩkĩana vinya. (Aevelania 10:24, 25) O na ĩngĩ, mĩao ya Ngai nĩtwĩkĩĩte vinya tũmũvoyae kuma ngoonĩ, na tũyĩkaa ũu mavinda onthe tũte kũeka. (Mathayo 6:5-8; 1 Athesalonika 5:17) Ĩla twaatĩĩa mĩao ĩsu thayũnĩ witũ, nĩtwonaa nesa kana nĩtũnengae myolooto mĩseo ya kũtũtongoesya thayũnĩ. Kũmĩkwata kũtumaa twĩthĩwa na ũtanu na kwĩw’a twĩ eanĩe. Na asu nĩ maũndũ tũtatonya kũkwata nthĩnĩ wa nthĩ ĩno yĩ na mathĩna. Ĩla wasũanĩa ĩũlũ wa moathimo ala ũkwatĩte nũndũ wa kũatĩĩa mĩao ya Ngai thayũnĩ waku, vate nzika ũndũ ũsu nũlũlũmĩĩlasya mũĩkĩĩo waku nthĩnĩ wa mĩao ĩsu.

7, 8. Ndeto ya Ngai ĩmanengae ũĩkĩĩthyo mwaũ ala meona wĩ ũndũ wĩ vinya kũendeea kwĩthĩwa me alũngalu ĩvinda yonthe?

⁷ Andũ amwe no mone ne ũndũ wĩ vinya kũendeea kũlũmany’a na mĩao ya Yeova ĩvinda yonthe. No makĩe mayona ta matonya kũsindwa nĩ kwĩka ũu. Ũkesa kwĩthĩwa na woni ta ũsu, no ũlilikane ndeto ii: “Ninyie Yeova Ngai waku, ũla ũkũmanyĩasya kwaĩla, ũla ũkũtongoeasya nzĩanĩ ĩla waĩle kũthi nayo. A! kethĩwa wethukĩĩsye mĩao yakwa! nĩvo ĩndĩ mũuo waku wĩthĩwa wailyĩ ta ũsĩ, na ũlũngalu waku ta itulumo sya ũkanga.” (Isaia 48:17, 18) We waaĩsa kũsũanĩa ũndũ ndeto isu syĩkĩaa mũndũ vinya?

 ⁸ Ĩandĩkonĩ yĩu, Yeova etũlilikany’a kana nĩtũkwataa moathimo twamwĩw’a. Nũtwathĩte moathimo elĩ tweeka ũu. Mbee, mũuo witũ ũkeethĩwa ta ũsĩ. Ũu nĩ kwasya ũkeethĩwa wĩ mwingĩ, na ũtathela. Kelĩ, ũlũngalu witũ ũkeethĩwa ta itulumo sya ũkanga. Ĩla waũngama ũtee wa ũkanga na wasisya ũndũ itulumo syĩkũkĩla na kũtheea, vate nzika nũmanyaa kana iikathela, o na iikaeka kwĩka ũu o na ĩndĩĩ. Yeova easya kana ũlũngalu waku nũtonya kwĩthĩwa ũilyĩ ta itulumo isu. Waendeea kwĩkĩa kĩthito wĩthĩwe wĩ mũĩkĩĩku kwake, ndakakũeka ũvalũke! (Soma Savuli 55:22.) Vai nzika kana mawatho asu maseo nĩmatumaa wĩthĩwa na mũĩkĩĩo mũlũmu kwa Yeova, na maũndũ malũngalu ala wendaa twĩanĩsye.

9, 10. (a) Nĩkĩ nĩ ũndũ mũseo Aklĩsto kũtata kwĩka maendeeo ma kĩ-veva? (b) Kwona maũndũ kwa nzĩa ya kĩ-veva kũtonya ata kũtũetee ũtanu?

⁹ Ũndũ ũngĩ wa kelĩ ũkonetye ũla mwako waku twĩũkwata ndetonĩ ii syaveveeiwe nĩ Ngai: “Twĩthing’ĩĩsye kũendeea mbee kũvikĩa wĩanĩu.” (Aevelania 6:1) Nĩ ũndũ mũseo kwa Mũklĩsto kũtata kũvikĩĩa wĩanĩu (kana kwĩka maendeeo ma kĩ-veva). Ũmũnthĩ vai ũndũ tũtonya kwĩka tũkethĩwa tũte na naĩ, ĩndĩ kwĩka maendeeo ma kĩ-veva nĩ ũndũ ũtonyeka. O na ĩngĩ, Aklĩsto nĩmakwataa ũtanu mwingĩ ĩla mamũthũkũma Yeova o maendeee kwĩka maendeeo ma kĩ-veva. Nĩkĩ?

¹⁰ Mũklĩsto ũla wĩkĩte maendeeo ma kĩ-veva onaa maũndũ ũndũ Yeova ũmonaa. (Yoana 4:23) Vaulo aandĩkie atĩĩ: “Ala mavikĩlaa mwĩĩ malilikanaa maũndũ ma mwĩĩ; ĩndĩ ala mavikĩlaa [veva] malilikanaa maũndũ ma [veva].” (Alomi 8:5) Kwona maũndũ kwa nzĩa ya kĩ-mwĩĩ kũyĩetae ũtanu mwingĩ nũndũ kũtumaa mũndũ esũanĩĩa o we mwene, asũanĩa ĩũlũ wa malĩ, na ũyĩthĩa ndeũsũanĩa ĩũlũ wa ĩvinda yũkĩte. Ĩndĩ kwona maũndũ kwa nzĩa ya kĩ-veva nĩkũetae ũtanu, nũndũ kũtumaa mũndũ asũanĩa mũno ĩũlũ wa Yeova,  “Ngai mũtanu.” (1 Timotheo 1:11, NWT) Mũndũ ũla wĩkĩte maendeeo ma kĩ-veva ethĩawa ayenda mũno kũmũtanĩthya Yeova, na mũndũ ũsu nĩwĩthĩawa e mũtanu o na ĩla wĩ matatwanĩ. Nĩkĩ? Matatwa nĩmanengae mũndũ mwanya wa kwonany’a kana Satani nĩ mũkengani, na ũu ũilũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo wake. Na ũndũ ũsu nũmũtanĩthasya Ĩthe witũ wa ĩtunĩ.—Nthimo 27:11; soma Yakovo 1:2, 3.

11, 12. (a) Vaulo awetie kyaũ ĩũlũ wa “ũtonyi wa kũelewa maũndũ” wa Mũklĩsto, na ndeto ĩla ĩalyũlĩtwe “nũmanyĩĩtw’e” yonanasya kyaũ? (b) Mamutha ma mwĩĩ matonya kũmanyĩw’a ata nĩ kana mũndũ ethĩwe atonya kũmatũmĩa nesa?

¹¹ No nginya mũndũ emanyĩsye Ndeto ya Ngai nĩ kana eke maendeeo ma kĩ-veva. Kwasũanĩa ĩũlũ wa mũsoa ũũ: “Lĩu mũmũ nĩ wa andũ aima, ala nũndũ wa kũtũmĩa ũtonyi woo wa kũelewa maũndũ, ũtonyi ũsu nũmanyĩĩtw’e kũvathũkany’a ũseo na ũthũku.” (Aevelania 5:14, NWT) Ĩla Vaulo waisye kana ũtonyi wa kũelewa maũndũ “nũmanyĩĩtw’e,” atũmĩie ndeto ya Kĩkiliki ĩla nĩvatonyeka ĩkethĩwa yatũmĩawa mũno ĩla andũ meũneena ĩũlũ wa athaũki mekwĩmanyĩsya mathaũ mana. Yu kwasũanĩa ũndũ kwĩmanyĩsya ku kwoonanasya.

¹² Ĩla twasyaiwe, mamutha maitũ mayamanyĩĩte kwĩka maũndũ mana. Kwa ngelekany’o, kana kanini kayĩthĩawa kesĩ vala tũlw’oko na tũlũlũ twako tũĩ. Nĩkyo kĩtumi kekangasya tũlw’oko twako, o na mavinda angĩ kakekũna ũthyũ, na ũu ũituma kew’a woo kana kasaanĩw’a. Ĩndĩ, o ũndũ kaendeea na kũtũmĩa mamutha mako, now’o mwĩĩ wako ũendeeaa kũmanyĩa. Kana kau nĩkambĩĩaa kũkunga na ĩtina wa ĩvinda kaitambya, na ĩndĩ kayĩsa kũsemba. * Ĩndĩ nata ĩũlũ wa mũthaũki? Kwa ngelekany’o, ĩla woona mũkũni wa mũvĩla  aikyenga athaũki ala angĩ nesa ũkethĩa maimũvena mũvĩla, nũmanyaa kana nĩwĩmanyĩĩtye nesa. Mũthaũki ũsu akalea kwĩmanyĩsya, vaitonyeka akethĩwa e mũkũni mũseo wa mũvĩla. Kwoou no nginya atũmĩe masaa maingĩ mũno kwĩmanyĩsya ĩthaũ yĩu. Mbivilia yonanasya kana kũmanyĩsya mamutha ma mwĩĩ kwa nzĩa ĩsu “kwaĩlaa vanini.” Kwoou, kwasũanĩa ũndũ tũtonya kũtetheka twamanyĩsya ũtonyi witũ wa kĩ-veva wa kũelewa maũndũ!—1 Timotheo 4:8.

13. Tũtonya kũmanyĩsya ata ũtonyi witũ wa kũelewa maũndũ?

¹³ Ĩvukunĩ yĩĩ nĩtwĩmanyĩĩtye maũndũ maingĩ ala matonya ũkũtetheesya ũmanyĩsye ũtonyi waku wa kũelewa maũndũ nĩ kana ũendeee kwĩthĩwa wĩ mũndũ wa kĩ-veva, na mũĩkĩĩku kwa Yeova. Ĩla ũkwĩka motwi maku, voya na ũisũanĩa kwa ũito ĩũlũ wa myolooto na mĩao ya Ngai. Kĩla ĩvinda ũkwĩka ũtwi, ĩkũlye atĩĩ: ‘Nĩ mĩao kana myolooto yĩva ĩkonetye ũndũ ũũ? Ndonya kũmĩtũmĩa ata? Nĩ ũtwi wĩva ũtonya kũmũtanĩthya Ĩthe wakwa wa ĩtunĩ?’ (Soma Nthimo 3:5, 6; Yakovo 1:5.) Waatĩĩa nzĩa ĩsu ĩla ũkwĩka ũtwi o na wĩva, ũkeethĩawa ũyĩmanyĩsya ũndũ ũtonya kũvathũkany’a ũseo na ũthũku. Kwĩmanyĩsya kwa nzĩa ĩsu kũkatuma ũendeea kwĩthĩwa wĩ mũndũ wa kĩ-veva.

14. Twaĩle kwĩthĩwa na wendi wĩva nĩ kana twĩane kĩ-veva, ĩndĩ nĩ ũndũ wĩva twaĩle kwĩsũvĩana naw’o?

¹⁴ O na vala nũtonya kwĩthĩwa wĩkĩte maendeeo ma kĩ-veva, ũu ti kwasya kana ndũtonya kũendeea kwĩana kĩ-veva. Nĩtwĩsĩ kana no nginya tũye nĩ kana twĩane. Nĩkyo kĩtumi Vaulo waisye atĩĩ: “Lĩu mũmũ nĩ wa andũ aima.” Ũndũ ũla mũnene ũtonya kũũtetheesya wake mũĩkĩĩo waku  nĩ kũendeea kũtũmĩa lĩu mũmũ wa kĩ-veva. Ĩla waendeea kũtũmĩa nesa maũndũ ala wĩmanyĩĩtye, wĩthĩawa ũyonany’a kana wĩ na ũĩ, nũndũ Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Ũĩ nĩ ũndũ ũnene mbee.” Kwoou, nĩtwaĩle kwĩthĩwa tũyenda kuma ngoonĩ maũndũ ma w’o na ma vata, ala Ĩthe witũ ũtũmanyĩasya. (Nthimo 4:5-7; 1 Vetelo 2:2) Ĩndĩ, kũkwata ũmanyi na ũĩ kuma kwa Ngai kũyaĩle kũtuma twĩthĩwa na mĩtũlyo. Nĩtwaĩle kũendeea kwĩthiana nĩ kenda mĩtũlyo kana wonzu wa mũthemba ũngĩ ndũkalike ngoonĩ sitũ na kwambĩĩa kwĩana. Vaulo aandĩkie ũũ: “Ĩthimei inyw’ĩ ene, kana mwĩ ũla mũĩkĩĩonĩ; [ĩosyei] inyw’ĩ ene.”—2 Akolintho 13:5.

15. Nĩkĩ wendo nĩ wa vata nĩ kana tũendeee kwĩka maendeeo ma kĩ-veva?

¹⁵ Nyũmba yamina kwakwa, wĩa ndwĩthĩawa wathela. Kũmĩsũvĩa na kũseũvya kũla kwaanangĩka nĩ maũndũ ma vata, o na nĩvatonyeka ĩkanenevw’a veethĩwa na vata wa kwĩka ũu. Twaĩle kwĩka ata nĩ kana tũendeee kwĩka maendeeo ma kĩ-veva? Ũndũ ũla wa vata vyũ nĩ kwĩthĩwa na wendo. Wendo witũ kwa Yeova na kwa athaithi ala angĩ nĩwaĩle kũendeea kwĩana. Ethĩwa tũi na wendo, ũmanyi witũ w’onthe na maũndũ ala tũkwĩka makeethĩawa me o ma mana, mailyĩ o ta kelele ũte kũeleeka. (1 Akolintho 13:1-3) Ethĩwa twĩ na wendo, tũkeethĩwa tũtonya kũendeea kwĩka maendeeo ma kĩ-veva.

16. Satani endaa andũ methĩwe na mosũanĩo ma mũthemba mwaũ, na Yeova atũnengete kyaũ kĩtũsũvĩe?

¹⁶ Ekai yu tũneenee ũndũ ũngĩ ũkonetye ũla wĩa waku wa mwako. Nĩ kana wĩthĩwe mũatĩĩi wa w’o wa Klĩsto, nĩwaĩle kwĩthĩwa wĩ metho ĩũlũ wa mosũanĩo maku. Satani, ũla nĩ mũsumbĩ wa nthĩ ĩno, nĩwĩsĩ nesa nzĩa ila ũtonya kũtũmĩa nĩ kenda andũ methĩwe na mosũanĩo mataĩle, na mayĩthĩwa na mawoni ma kana vai ũndũ mũseo ũtonya kwĩthĩwa. O na ĩngĩ, nĩwĩsĩ nesa nzĩa ila ũtonya kũtũmĩa nĩ kana  andũ mew’e mataĩle na me na nzika. (Aeveso 2:2) Mosũanĩo ta asu methĩawa ne mũisyo kwa Mũklĩsto o tondũ mũthwa wĩthĩawa ũtonya kũete mũisyo ĩla walika nyũmbanĩ ya mbwaũ. Ĩndĩ, ũndũ wa kũtanĩthya nĩ kana, Yeova nũtũnengete kĩndũ kya vata kĩla kĩtũsũvĩaa, nakyo nĩ wĩkwatyo.

17. Ndeto ya Ngai yonanasya ata vata wa kwĩthĩwa na wĩkwatyo?

¹⁷ Mbivilia nĩwetete mĩio ya kaũ ya kĩ-veva ĩla twaĩle kwĩthĩwa nayo ĩla tũkũkita na Satani na nthĩ yake. Mũio ũmwe wa vata mũno nĩ ngovia, ĩla nĩ “wĩkwatyo wa ũtangĩĩo.” (1 Athesalonika 5:8) Mũsikalĩ wa ĩvinda ya tene nĩweethĩawa esĩ kana nũtonya kũawa kaũnĩ ethĩwa ndekĩĩte ngovia. Nũndũ mavinda maingĩ ngovia ĩsu yaseũvaw’a na kyũma na ĩyĩkĩwa kĩtambaa kana kĩthuma nthĩnĩ, nĩyasũvĩaa mũtwe ndũkaũmĩe mũno ĩla wakimwa. O tondũ ngovia ĩsũvĩaa mũtwe, now’o wĩkwatyo ũsũvĩaa kĩlĩko, kana mosũanĩo maku.

18, 19. Yesũ atũiĩe ngelekany’o yĩva ya kũendeea kwĩthĩwa na wĩkwatyo, na tũtonya kũmĩatĩĩa ata?

¹⁸ Yesũ nĩwaiie ngelekany’o nzeo mũno ya kũendeea kwĩthĩwa na wĩkwatyo. Kwalilikana maũndũ ala Yesũ woomĩĩisye ũtukũ wake wa mũthya kũũ nthĩ. Mũnyanyae ũmwe nĩwanengiwe mbesa nĩ kana amũvũnyanĩe. Nake ũngĩ amũkaĩa ayasya ndamwĩsĩ. Namo angĩ masemba mamũtia. Andũ ma nthĩ yake o namo nĩmamũleile, na mookĩlya wasya mayĩa asikalĩ ma Lomi mamũae kwa kũmwamba mũtĩnĩ. Kwoou, no twasye kana vai ũmwe witũ waakwata nĩ motato ta ala mamũkwatie Yesũ. Nĩ kyaũ kyamũtetheeisye? Ĩandĩko ya Aevelania 12:2, NWT, yĩsũngĩĩte ũũ: “Nũndũ wa ũtanu ũla waiĩtwe mbee wake, we nĩwoomĩĩisye mũtĩ wa mathĩna, avũthya nthoni, na nĩwĩkalĩte nthĩ ngalĩ ya kw’oko kwa aũme kwa kĩvĩla kya ũsumbĩ kya Ngai.” Yesũ ndaaũlwa nongi nĩ “ũtanu ũla waiĩtwe mbee wake.”

¹⁹ Nĩ ũtanu mwaũ waiĩtwe mbee wa Yesũ? Nĩweesĩ kana oomĩĩsya, akeethĩwa atonya kũtetheesya nthĩnĩ wa kũthew’a kwa ĩsyĩtwa ĩtheu ya Yeova. Ũu waĩ wĩthĩwe ũĩkĩĩthyo mũnene vyũ kana Satani nĩ mũkengani. Wĩkwatyo ũsu nĩw’o waĩ ũtonya kũmũetee Yesũ ũtanu ũla mwingĩ vyũ! Ĩngĩ, nĩweesĩ  kana Yeova aĩ amũathime mũno kwondũ wa ũĩkĩĩku wake, na nĩweesĩ kana ĩtina wa ĩvinda ĩkuvĩ aĩ asyoke ĩtunĩ, na aitanĩa kwĩthĩwa na Ĩthe wake ĩngĩ. Yesũ aendeeie kwĩthĩwa na wĩkwatyo ũsu, o na ĩla maũndũ maĩ momũ vyũ. Nĩtwaĩle kwĩka oou, nũndũ o naitũ twĩ na maũndũ matonya kũtũetee ũtanu. Kwa ngelekany’o, Yeova nũtwonetye ndaĩa kwa kwĩtĩkĩla twĩthĩwe na kĩanda nthĩnĩ wa kũthew’a kwa ĩsyĩtwa yake ĩnene. Nĩtũtonya kwonany’a kana Satani nĩ mũkengani ĩla twamũnyuva Yeova ethĩwe Mũsumbĩ witũ Mũnene, na ĩla twaendeea kwĩyĩkalya ene wendonĩ wa Ĩthe witũ o na ethĩwa twĩkwatwa nĩ matatwa meva.

20. Nĩ kyaũ kĩtonya kũũtetheesya ũendeee kwĩthĩwa na wĩkwatyo na mosũanĩo maĩle?

²⁰ Yeova nũmaathimaa athũkũmi make aĩkĩĩku, o na nĩwĩthĩawa na mea ma kwĩka ũu. (Isaia 30:18; soma Malaki 3:10.) Nũtanĩaa kwĩanĩsya mawendi ala maĩle ma athũkũmi make. (Savuli 37:4) Kwoou, ndũkaeke nongi kũsũanĩa ĩũlũ wa wĩkwatyo ũla wĩ mbee waku. O na ndũketĩkĩle nongi kwĩthĩwa na mosũanĩo mathũku, mate na ndaĩa, na mate malũngalu ma nthĩ ĩno ya Satani. Wesa kwĩthĩa veva wa nthĩ ĩno nĩwambĩĩe kũlika kĩlĩkonĩ kana ngoonĩ yaku, voya Yeova na kĩthing’ĩĩsyo aũnenge “mũuo [wake], ũla ũvĩtũkĩte ũmanyi w’onthe.” Mũuo ũsu wa Yeova ũkasũvĩa ngoo yaku na mosũanĩo maku.—Avilivi 4:6, 7.

21, 22. (a) Nĩ wĩkwatyo wĩva mũseo mũno ũla “ĩkomano ĩnene” yĩ naw’o? (b) Katĩ wa mawĩkwatyo ala manengetwe Aklĩsto, nĩ wĩva wenda mũno kwona ũyĩanĩa kwaku, na ũtw’ĩte kwĩka ata?

 ²¹ Wĩ na wĩkwatyo mũseo mũno wa kũsũanĩĩa. Ethĩwa wĩ ũmwe wa “ĩkomano ĩnene” ya andũ ala ‘makauma thĩnanĩ ũla mũnene,’ kwasũanĩa ĩũlũ wa thayũ ũla ũkilyĩ kũtanĩa. (Ũvuan’yo 7:9, 14) Ĩtina wa Satani na ndaimoni syake kũvetangwa, ũkeethĩwa na mũuo ũla ũmũnthĩ ũtatonya kũũelesya. Twĩasya ũu nũndũ vai ũmwe witũ waaĩkala vandũ ũtatonya kũkomana na matatwa ma Satani. Ĩla matatwa asu makethĩwa mate kw’o, tũkatanĩa mũno kũtethya wĩa wa kũalyũla nthĩ yĩthĩwe vandũ vaseo va kwĩkala. Tũkeeka ũu tũtongoew’e nĩ Yesũ na ala 144,000 makasumbĩka vamwe nake ĩtunĩ! Twĩ na ũtanu mũnene ta kĩ kwĩthĩwa na wĩkwatyo wa kwona mowau na mawonzu onthe maithela, kũmathokya kuma mbũanĩ endwa maitũ ala makwie, na kwĩkala ũndũ Ngai wendaa twĩkale! O ũndũ naĩ ĩla twĩ nayo ĩkaendeea kũthela, now’o tũkaendeea kũthengeea kũkwata ũathimo ũngĩ mũnenange. Ũathimo ũsu nĩ watho wa kũkwata ‘ũthasyo wa ũtaĩo wa syana sya Ngai,’ ũla wonanĩtw’e nthĩnĩ wa Alomi 8:21.

²² Yeova eenda ũkwate ũthasyo mũnene kwĩ ũndũ ũtonya kũsũanĩa. Nĩ kana ũkwate ũthasyo ũsu, no nginya wĩthĩwe wĩ mwĩwi. Kwoou, yu nĩwaĩle kwĩka ũndũ ũtonya nĩ kana wĩthĩwe ũimwĩw’a Yeova kĩla ĩvinda. O na nĩwaĩle kũendeea kwĩyaka mwene ĩũlũ wa mũĩkĩĩo waku ũla mũtheu mũno, nĩ kana wĩkale wendonĩ wa Ngai tene na tene!