Apostoloowaa Tʋma Labʋ 13:1-52
13 Nɛ nayaa nɛ wɩlɩyaa paawɛ Antɩyɔɔsɩ ɛgbɛyɛ taa,+ mba yɔ: Barnaabaasɩ, Siimeyɔɔnɩ weyi payaɣ se Nijɛɛrɩ yɔ, Lusiyuusi weyi ɛlɩnɩ Siirɛɛnɩ yɔ, Manayɛɛnɩ weyi ɛ nɛ egeetiye ñʋʋdʋ Eroodi paalabɩ sukuli yɔ, nɛ Sɔɔlɩ.
2 Paawɛɛ nɛ paɖʋʋ Yehowa* lɩm nɛ pɔhɔkʋʋ nɔɔ lɛ, fezuu kiɖeɖeu yɔɔdɩ se: «Ɩlɩzɩ-m Barnaabaasɩ nɛ Sɔɔlɩ nɛ nɖeke+ nɛ pala tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ maya-wɛ yɔ.»+
3 Nɛ pɛtɛm nɔɔ hɔkʋʋ nɛ adɩma labʋ lɛ, patɩnɩ pe-nesi pɔ-yɔɔ nɛ peyebi-wɛ nɛ pɛɖɛɛ.
4 Nɛ abalaa panɛ, mba fezuu kiɖeɖeu tiyaa yɔ, pɛɖɛɛ petii Selesii, nɛ pakʋyɩ peeɖe lɛ, pasʋʋ mɛlɛ nɛ powolo Siiprɩ.
5 Patalɩ Salamiini lɛ, papaɣzɩ susuu Ɛsɔ tɔm Yuuda mba tɛ sinaagɔɔgɩwaa taa. Yohanɛɛsɩ ɖɔɖɔ kaawɛ pɔ-cɔlɔ nɛ ɛɖʋʋ-wɛ lɩm.*+
6 Pɔcɔ lɩm hɛkʋ taa tɛtʋ ndʋ tɩ-tɩŋa tɩ-taa nɛ patalɩ ɖooo Paafoosɩ lɛ, pakatɩ Yuuda abalʋ nɔɔyʋ, payaɣ-ɩ se Baarɩ-Yesu, ɛkɛ alɩfaa nɛ cɛtɩm nayʋ.
7 Ɛɛwɛ egeetiye sɔsɔɖɛ ñʋʋdʋ* Sɛrɩjiyuusi Poluusi cɔlɔ, ɛlɛ kaakɛ abalʋ weyi ɛwɛ lɔŋ yɔ. Sɛrɩjiyuusi Poluusi yaa Barnaabaasɩ nɛ Sɔɔlɩ se pɔkɔɔ ɛ-cɔlɔ, ɛɛsɔɔlaa kpem se ɛnɩɩ Ɛsɔ tɔm.
8 Ɛlɛ alɩfaa ɛnʋ, weyi payaɣ ɖɔɖɔ se Eliimaasɩ (pʋ-tɔbʋʋ se alɩfaa) yɔ, ɛpaɣzɩ-wɛ kaɖɩnʋʋ, ɛñɩnaɣ se egeetiye sɔsɔɖɛ ñʋʋdʋ ɛha tisuu siɣye.
9 Ðɩnɛ ɛlɛ fezuu kiɖeɖeu su Sɔɔlɩ weyi payaɣ ɖɔɖɔ se Pɔɔlɩ yɔ ɛ-taa, nɛ ɛcɔnɩ-ɩ cuɖuɖu
10 nɛ ɛtɔ se: «Ña weyi paa cɛtɩm mbʋ nɛ paa kɩdɛkɛdɩm mbʋ posu ña-taa yɔ, ña weyi ŋkɛ Eleeu pɩyalʋ yɔ,+ ña weyi ŋkɛ mbʋ payɩ pɩwɛ siɣsiɣ yɔ pi-koyindu yɔ, ŋŋyeki kotuu Yehowa* nʋmɔŋ weyi ɩtʋʋzaa yɔ?
11 Na! Yehowa* nesi wɛ ñɔ-yɔɔ nɛ ŋkaɣ kɛʋ yʋlʋm, ŋŋkaɣ naʋ wɩsɩ ñalɩmɩyɛ alɩwaatʋ natʋyʋ.» Kpaagbaa mbʋ lɛ, hulumiye sɔsɔɖɛ naɖɩyɛ nɛ cɩkpɛndʋʋ petii ɛ-yɔɔ, nɛ ɛwɛɛ ekiitiɣ yem nɛ ɛñɩnɩɣ se ehiɣ nɔɔyʋ nɛ ɛlɛ ɖɔkɩ e-nesi taa nɛ ɛhɔmɩ-ɩ.
12 Nɛ egeetiye sɔsɔɖɛ ñʋʋdʋ na mbʋ pɩlaba yɔ lɛ, etisi Kɩbaɣlʋ yɔɔ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa* wɩlɩtʋ kaaɖɩɣzɩ-ɩ.
13 Nɛ Pɔɔlɩ nɛ ɛ-taabalaa pakʋyɩ Paafoosɩ nɛ pasʋʋ mɛlɛ nɛ patalɩ Pɛɛrɩjee, Pamfiilii taa. Ɛlɛ Yohanɛɛsɩ+ yele-wɛ nɛ ɛpɩsɩ Yeruzalɛm.+
14 Ɛlɛ paba ñowolo pa-nʋmɔʋ ɖɔm yɔɔ kpaɣnɩ Pɛɛrɩjee nɛ pɔkɔɔ Antɩyɔɔsɩ, Pisidii taa. Nɛ pasʋ sinaagɔɔgɩ taa+ Sabaatɩ wiye lɛ, pacaɣ.
15 Pɛtɛm kalʋʋ Paɣtʋ+ nɛ Nayaa takayɩsɩ ɛyaa samaɣ ɛsɩndaa lɛ, sinaagɔɔgɩ yɔɔ cɔnɩyaa tiyi se peheyi-wɛ se: «Koobiya, ye ɩwɛnɩ tɔm natʋyʋ se ɩkpazɩɣnɩ samaɣ ɖoŋ yɔ, ɩyɔɔdɩ-tʋ.»
16 Peeɖe Pɔɔlɩ kʋyaa, nɛ ɛlabɩ-wɛ nesi se posu lɛ, ɛyɔɔdɩ se:
«Izrayɛɛlɩ ñɩma nɛ mɩ ɛyaa lalaa mba iseɣ Ɛsɔ sɔɔndʋ yɔ, iwelisi.
17 Izrayɛɛlɩ samaɣ kanɛ, kɛ-Ɛsɔ lɩzɩ ɖɔ-cɔzɔnaa nɛ ɛpɩsɩ-wɛ ɛjaɖɛ ɖoŋ ñɩnɖɛ alɩwaatʋ ndʋ paakɛ agɔma Ejipiti ɛjaɖɛ taa yɔ, nɛ ɛtɩŋnɩ e-nesi ɖoŋ ñɩnzɩ yɔɔ* nɛ ɛlɩzɩ-wɛ ɖɩ-taa.+
18 Nɛ ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ pa-lakasɩ yɔɔ kañɩmbusuu taa pɩnzɩ 40 mbʋ yɔ.+
19 Ɛtɛm ajɛɛ 7 ɖɩzʋʋ Kanaŋ ɛjaɖɛ taa lɛ, ɛcɛlɩ-wɛ ajɛɛ ana a-tɛtʋ se tɩpɩsɩ pa-ñɩm.+
20 Pɩtɩŋa mbʋ yɔ, pɩlabɩ pɩnzɩ 450 taa mbʋ yɔ.
«Pʋwayɩ lɛ, ɛha-wɛ tɔm hʋyaa nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ nayʋ Samɩyɛɛlɩ.+
21 Ɛlɛ pʋwayɩ lɛ, pɔpɔzɩ se pasɩɩ-wɛ wiyaʋ,+ nɛ Ɛsɔ ha-wɛ Kiisi pɩyalʋ Sɔɔlɩ pɩnzɩ 40, ɛɛkɛ Bɛnjamɛɛ cejewiye taa tʋ nɔɔyʋ.+
22 Ɛkʋsɩ-ɩ lɛ, ɛlɩzɩ Daviid se ɛkɛ pe-wiyaʋ;+ ɛ-yɔɔ ɛɛlɩzɩ aseɣɖe nɛ ɛtɔ se: “Mana Yesee+ pɩyalʋ Daviid, ɛkɛ ɛyʋ weyi ɛ-tɔm kɛdɩnɩ-m yɔ;+ ɛkaɣ labʋ mbʋ payɩ mɔnsɔɔlaa yɔ.”
23 Ɛzɩ Ɛsɔ kaayɔɔdʋʋ yɔ, ɛyʋ ɛnʋ ɛ-lʋlʋʋ* taa ɛlɩzɩ Izrayɛɛlɩ ñʋʋ yaɖʋ nɔɔyʋ, Yesu.+
24 Pʋcɔ nɛ ɛlɛ talɩ lɛ, Yohanɛɛsɩ kaasusi Izrayɛɛlɩ samaɣ tɩŋa kaɣlaa lɩm mɩyɩsʋʋ mbʋ pɩkɛ kɩwɛɛkɩm yɔɔ kpiɖuu yʋsaɣ yɔ pɩ-tɔm.+
25 Ɛlɛ Yohanɛɛsɩ caɣaɣ ɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ tɛm lɛ, ɛyɔɔdaɣ se: “Ɩmaɣzɩɣ se anɩ mɛnkɛnaa? Mantɩkɛ weyi ɩmaɣzɩɣ se mɛnkɛnaa yɔ. Ɛlɛ ɩna! Ma-wayɩ lɛ nɔɔyʋ kɔŋ, weyi mantɩmʋna se mɔhɔzɩ naataŋgbala ɛ-nɩŋgbanzɩ tɛɛ yɔ.”+
26 «Koobiya, mɩ mba ɩkɛ Abraham lʋlʋʋ taa mba yɔ nɛ lalaa mba pɛwɛ mɩ-hɛkʋ taa nɛ pañaŋ Ɛsɔ yɔ, ɖa petiyini ñʋʋ yabʋ pʋnɛ pɩ-tɔm.+
27 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yeruzalɛm mba nɛ pa-ñʋndɩnaa patɩtɩlɩ ɛyʋ ɛnʋ, ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ pahʋnɩ-ɩ tɔm yɔ, peyeba nɛ tɔm ndʋ Nayaa yɔɔdaa yɔ tɩla; pakalɩɣ tɔm ndʋ nɛ nɔɔ kɩkʋyaɣ paa sabaatɩ ŋgʋ.+
28 Paa patɩna mbʋ pʋyɔɔ pɩwɛɛ se pakʋ-ɩ yɔ,+ pɔpɔzɩ Pilaatɩ se ɛkʋ-ɩ.+
29 Nɛ palabɩ mbʋ pɩtɩŋa payɩ paama ɛ-yɔɔ yɔ lɛ, petisi-i sizika* yɔɔ nɛ pahɩzɩ-ɩ pɩlaʋ* nakʋyʋ taa.+
30 Ɛlɛ Ɛsɔ fezi-i nɛ sɩɖaa taa,+
31 nɛ ɛwɩlɩ ɛ-tɩ kɩyakɩŋ sakɩyɛ ɛyaa mba paatɩŋɩ-ɩ kpaɣnɩ Galilee nɛ pɩtalɩ Yeruzalɛm yɔ. Mba lɩzɩɣnɩ ɛ-yɔɔ aseɣɖe samaɣ ɛsɩndaa lɛɛlɛɛyɔ.+
32 «Pʋyɔɔ lɛ, ɖisusuu-mɩ Ɛsɔ lidaʋ tɔm ndʋ eeheyi ɖɔ-cɔzɔnaa yɔ tɩ-yɔɔ tɔm kɩbandʋ.
33 Ɛsɔ labɩ-ɖʋ tɩ-tɩŋa, ɖa pe-piya, alɩwaatʋ ndʋ efezi Yesu yɔ;+ ɛzɩ pamaʋ keɣa 2 ñɩŋga taa yɔ se: “Ŋkɛ man-pɩyalʋ; sɔnɔ, manpɩsɩ ña-caa.”+
34 Nɛ toovenim tɔm ndʋ tɩwɩlɩɣ se Ɛsɔ fezi-i nɛ sɩɖaa taa se ɛtaatasɩ ɖazʋʋ kpa yɔ, ndʋ ɛɛyɔɔdaa se: “Mankaɣ-mɩ wɩlʋʋ sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ mbʋ pɩ-tamaɣ maalabɩ Daviid yɔ,+ ŋga pataɣ-kɛ liu yɔ.”*
35 Pʋyɔɔ patasɩ yɔɔdʋʋ keɣa lɛɛka taa se: “Ŋŋkaɣ yebu se ñɛ-ɛyʋ siɣsiɣ tʋ ɛɖazɩ.”+
36 Daviid ɛlɛ lɛ, ɛɛlabɩ Ɛsɔ tʋmɩyɛ* ɛ-maɣmaɣ ɛ-kpaɖʋʋ taa, eɖoo sɩm taa, pahɩzɩ-ɩ ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ nɛ ɛɖazɩ.+
37 Piyele nɛ weyi Ɛsɔ fezi-i yɔ, ɛlɛ tɩɖazɩ.+
38 «Pʋyɔɔ lɛ koobiya, ɩtɩlɩ se ɛyʋ ɛnʋ ɛ-yɔɔ pɩtɩŋɩɣna nɛ pekpeɣ kɩwɛɛkɩm, nɛ tɔm ndʋ ɖisusuu-mɩ;+
39 nɛ mbʋ payɩ pɩ-taa pataapɩzɩɣ se peɖezi mɩ-tɔm pɩtɩŋnɩ Moyizi Paɣtʋ yɔɔ yɔ,+ pɩtɩŋnɩ ɛyʋ ɛnʋ ɛ-yɔɔ lɛ, weyi etisiɣ yɔ, peɖezi ɛ-tɔm.+
40 Pʋyɔɔ lɛ, ɩkpa mɩ-tɩ se tɔm ndʋ pɔyɔɔdɩ Nayaa takayɩsɩ taa yɔ, tɩtaakɔɔ mɩ-yɔɔ; ndʋ yɔ:
41 “Mba mɩ iniŋ yɔ, ɩcɔna, nɛ pɩlabɩ-mɩ piti nɛ ɩtɛŋɩlɩ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ menɖiɣni labʋ tʋmɩyɛ naɖɩyɛ mɩ-alɩwaatʋ taa, tʋmɩyɛ nɖɩ ɩɩkaɣ ɖɩ-yɔɔ tisuu kpa paa nɔɔyʋ ɛkɛdɩ-mɩ ɖɩ-tɔm tete yɔ.”»+
42 Nɛ palɩɣaɣ lɛ, ɛyaa tendi-wɛ se patasɩ-wɛ tɔm ndʋ heyuu Sabaatɩ lɛɛkʋ wiye.
43 Samaɣ ŋga kaawɛ sinaagɔɔgɩ taa yɔ, kamɩzaa lɛ, Yuuda mba nɛ mba papɩsɩ Yuuda mba nɛ palakɩ pɔ-sɔnzɩ nɛ pɛsɛɣ Ɛsɔ yɔ, pa-taa sakɩyɛ tɩŋ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ; nɛ paba yɔɔdɩnɩ-wɛ lɛ, peseɣti-wɛ se pɛwɛɛ Ɛsɔ lootiye taa tam.+
44 Sabaatɩ lɛɛkʋ talaa lɛ, tɛtʋ taa mba sakɩyɛ kpeɣli se panɩɩ Yehowa* tɔm.
45 Yuuda mba na ɛyaa samaɣ lɛ, papaɣzɩ sʋsɩ labʋ kpem nɛ papaɣzɩ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ yɔɔdʋʋ nɛ pakaɖɩɣnɩ tɔm ndʋ Pɔɔlɩ kaawɛɛ nɛ ɛyɔɔdʋʋ yɔ.+
46 Ðɩnɛ ɛlɛ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ peheyi-wɛ nɛ abalɩtʋ se: «Mɩ pɩɩcɛyaa se pacalɩnɩ Ɛsɔ tɔm heyuu.+ Ɛlɛ ɩwɛɛ nɛ ikiziɣ-tʋ nɛ ɩmaɣzɩɣ se ɩtɩmʋna se ihiɣ wezuu maatɛŋ; pʋyɔɔ lɛ, ɩna, ɖɩpɩsɩɣnɩ ajɛɛ taa mba yɔɔ.+
47 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa* ɖʋ-ɖʋ paɣtʋ nɛ ɛtɔ se: “Malɩzɩ-ŋ se ŋkɛ ajɛɛ ñalɩmɩyɛ, se ŋkɛ ñʋʋ yabʋ nɛ piwolo pɩtalɩ tɛtʋ kamasɩ yɔɔ.”»+
48 Ajɛɛ taa mba nɩ tɔm ndʋ lɛ, pa-taa paɣzɩ labʋ leleŋ nɛ pasaŋ Yehowa* tɔm, nɛ mba payɩ paawɛnɩ laŋa kɩbana se pehiɣ wezuu maatɛŋ yɔ, pɛwɛɛnɩ tisuu.
49 Pɩtasɩ lɛ, Yehowa* tɔm kaawɛɛ nɛ tɩyɛlɩɣ ɛjaɖɛ kpeekpe taa.
50 Ɛlɛ Yuuda mba seɣti halaa mba pa-hɩla sɛwa nɛ peseɣ Ɛsɔ sɔɔndʋ yɔ nɛ tɛtʋ taa sɔsaa, nɛ panazɩ+ Pɔɔlɩ nɛ Barnaabaasɩ nɛ palɩzɩ-wɛ pɛ-tɛtʋ kamasɩ wayɩ.
51 Pʋyɔɔ paba kpizi pa-nɩŋgbanzɩ yɔɔ mʋzʋʋ se pɩkɛnɩ-wɛ aseɣɖe, nɛ pɛɖɛɛ powolo Ikoniyɔm.+
52 Nɛ taa leleŋ nɛ fezuu kiɖeɖeu pɛwɛɛ nɛ posuu tɔmkpɛlɩkɩyaa taa.+
Pɩ-tɛɛ tɔm
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Yaa «nɛ ɛsɩɣnɩ-wɛ.»
^ Roma egeetiye sɔsɔɖɛ naɖɩyɛ ñʋʋdʋ. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Piye piye, «nesi nzɩ ɛkpazaa yɔ sɩ-yɔɔ.»
^ Piye piye, «e-ɖomaɣ.»
^ Yaa «tɩʋ.»
^ Yaa «pɩlaʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ pɔtɔzʋʋ yɔ.»
^ Yaa «ŋga kɛwɛ siɣsiɣ yɔ.»
^ Yaa «Ɛsɔ sɔɔlɩm.»
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
^ Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.