1. Ɛzɩ Maatiyee 28:18-20 yɔɔdʋʋ yɔ, paɣtʋ ndʋ Yesu ɖʋwa?

YESU sɩba nɛ pefezi-i. Pʋwayɩ lɛ, ɛwɩlɩ ɛ-tɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa mba paakpeɣli Galilee yɔ. Ɛɛwɛnɩ tɔm kɩcɛyɩtʋ natʋyʋ se eheyiɣ-wɛ. Tɔm kɩcɛyɩtʋ ndʋ lɛ ndʋ? Tɔm ndʋ ɛyɔɔdaa yɔ, tɩwɛ Maatiyee 28:18-20 taa.—Kalɩ Maatiyee 28:18-20.

2. Tɔm pɔzʋʋ mbʋ yɔɔ ɖɩkaɣ cosuu?

² Paɣtʋ ndʋ Yesu ɖʋwa se pala tɔmkpɛlɩkɩyaa yɔ, titukuuni ɖɔɖɔ Ɛsɔ sɛyaa tɩŋa sɔnɔ. Pʋyɔɔ lɛ, iyele nɛ ɖicosi tɔm pɔzʋʋ naadozo yɔɔ. Tɔm pɔzʋʋ mbʋ, pitukuuni tʋmɩyɛ nɖɩ Yesu ɖʋ-ɖʋ yɔ. Kajalaɣ, pɩtasɩna se pɩwɛɛ se ɖɩwɩlɩ tɔmkpɛlɩkɩyaa kɩfama Ɛsɔ paɣtʋ lɛ, ɛbɛ ɖɔɖɔ pɩwɛɛ se ɖɩla? Nabʋlɛ, ɛzɩma ɛgbɛyɛ taa tɔm susuyaa tɩŋa pɩzɩɣ nɛ pasɩnɩ Bibl kpɛlɩkɩyaa nɛ pɛɖɛɛnɩ ɛsɩndaa fezuu taa? Nabudozo, ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɩnɩ ɖo-koobiya mba peyebi tɔm susuu yɔ nɛ paɖaɣnɩ paɣzʋʋ kpɛlɩkɩyaa labʋ?

3. Suwe ɖeyi ɖeyi Yesu yɔɔdɩ paɣtʋ ndʋ ɛɖʋwa yɔ tɩ-taa?

³ Paɣtʋ ndʋ Yesu ɖʋwa yɔ tɩ-taa tʋ kpayɩ kpayɩ. Pɩpɔzʋʋ se ɖɩwɩlɩ ɛyaa tɔm ndʋ ɛwɩlaa yɔ. Ɛlɛ, tɔm kɩcɛyɩtʋ natʋyʋ wɛɛ nɛ pɩtɩpɔzɩ se ɖɩsɔɔ tɩ-yɔɔ. Yesu tɩyɔɔdɩ se: ‘Ɩwɩlɩ-wɛ tɔm ndʋ payɩ mawɩlɩ-mɩ yɔ.’ Ɛlɛ, ɛyɔɔdaa se: Ɩwɩlɩ-wɛ “nɛ pɔɖɔ tɔm ndʋ payɩ mawɩlɩ-mɩ yɔ tɩ-yɔɔ.” Pɩsa nɛ ɖɩña Yesu paɣtʋ ndʋ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩwɩlɩ Bibl kpɛlɩkɩyʋ mbʋ pɩwɛɛ se ɛla yɔ; nɛ ɖɩwɩlɩ-ɩ ɖɔɖɔ ɛzɩma pɩwɛɛ se ɛlabɩ-pʋ yɔ. (Tʋma 8:31) Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩla mbʋ?

4. Ye pɔtɔm se “pɔɖɔ” paɣtʋ natʋyʋ yɔɔ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ.

 ⁴ Ye pɔtɔm se “pɔɖɔ” paɣtʋ natʋyʋ yɔɔ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se pañam-tʋ. Pɩsa nɛ ɖɩnɩɩ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ nɔɔyʋ nɛ ɛɖɔ yaa ɛña tɔm ndʋ Krɩstʋ wɩlaa yɔ, pɩ-taa lɛ, iyele nɛ ɖɩkpaɣ kɩɖaʋ nakʋyʋ. Ɛzɩma weyi ɛwɩlɩɣ ɛyaa lɔɔɖɩyɛ saʋ yɔ, ɛpɩzɩɣ ɛwɩlɩ-wɛ nɛ pɔɖɔ habɩyɛ yɔɔ paɣtʋ ndʋ paɖʋwa yɔ tɩ-yɔɔ? Kajalaɣ lɛ, wɩlɩyʋ kpɛlɩkɩɣ-wɛ paɣtʋ ndʋ pɩwɛɛ se paña habɩyɛ yɔɔ yɔ. Ɛlɛ, pɩwɛɛ se ɛla nabʋyʋ ɖɔɖɔ. Pɩwɛɛ se ɛ nɛ wɛ palɩɩ habɩyɛ yɔɔ, nɛ alɩwaatʋ ndʋ kpɛlɩkɩyaa wɛɣ nɛ pañakɩ pana se pɔɖɔ ndʋ pɛkpɛlɩkaa yɔ tɩ-yɔɔ lɛ, ɛwɛɣ pɔ-cɔlɔ nɛ ɛtasɩɣ-wɛ lɔŋ. Ɛbɛ kɩɖaʋ kʋnɛ kɩpɩzɩɣ nɛ kɩkpɛlɩkɩ-ɖʋ?

5. (a) Ɛzɩ Yohanɛɛsɩ 14:15; 1 Yohanɛɛsɩ 2:3 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩwɩlɩ ɖe-Bibl kpɛlɩkɩyaa nɛ pala? (b) Yɔɔdɩ mbʋ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ ɖɩsɩnɩ ɖe-Bibl kpɛlɩkɩyaa yɔ pɩ-tɔm.

⁵ Alɩwaatʋ ndʋ ɖa nɛ ɛyaa ɖɩkpɛlɩkɩɣ Bibl yɔ, ɖɩwɩlɩɣ-wɛ paɣtʋ ndʋ Ɛsɔ ɖʋ-ɖʋ yɔ. Ɛlɛ, pɩwɛɛ se ɖɩla nabʋyʋ ɖɔɖɔ. Pɩwɛɛ se ɖɩwɩlɩ ɖe-Bibl kpɛlɩkɩyaa nɛ pɔɖɔ ndʋ pɛkpɛlɩkɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ pe-wezuu caɣʋ taa. (Kalɩ Yohanɛɛsɩ 14:15; 1 Yohanɛɛsɩ 2:3.) Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ ɖe-Bibl kpɛlɩkɩyaa ɛzɩma pɔɖɔ toovenim tɔm ndʋ pɛkpɛlɩkɩɣ Bibl taa yɔ tɩ-yɔɔ sukuli taa, tʋmɩyɛ taa yaa helim mʋʋ alɩwaatʋ taa yɔ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkɛdɩ-wɛ mbʋ pɩtalɩ-ɖʋ ɖe-wezuu caɣʋ taa yɔ, nɛ ɖɩwɩlɩ-wɛ ɛzɩma Bibl paɣtʋ kila yɔɔ ɖɔm kandɩyɩ ɖɔ-yɔɔ nɛ ɖɩtɩla kɩwɛɛkɩm yɔ, yaa ɛzɩma pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩkpaɣ lɩmaɣza naayɛ nɛ lɔŋsɩnɖɛ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖa nɛ ɖe-Bibl kpɛlɩkɩyaa ɖɩwɛɣ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩmnɩ Yehowa nɛ ɖɩpɔzɩ-ɩ se ɛtɩŋnɩ e-fezuu kiɖeɖeu yɔɔ nɛ eɖiyi-wɛ.—Yoh. 16:13.

6. Ye pɔtɔm se ɖɩwɩlɩ lalaa nɛ pɔɖɔ tɔm ndʋ Yesu wɩlaa yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?

⁶ Ye pɔtɔm se ɖɩwɩlɩ lalaa nɛ pɔɖɔ tɔm ndʋ Yesu wɩlaa yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Pɩwɛɛ se ɖɩsɩnɩ ɖe-Bibl kpɛlɩkɩyaa nɛ pɔsɔɔlɩ se pala tɔmkpɛlɩkɩyaa. Pɩtɩla, sɔɔndʋ kpaɣ Bibl kpɛlɩkɩyaa nabɛyɛ nɛ tɔm susuu. Pʋyɔɔ lɛ, alɩwaatʋ ndʋ ɖɩsɩɣnɩ-wɛ se panɩɩ Bibl taa toovenim tɔm taa nɛ pɩkpaɖɩ nɛ pɩcɛyɩsɩ pe-tisuu yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩwɛɛ suuɖu. Ðɩnɛ ɛlɛ, pɩkaɣ tukunuu pa-laŋɩyɛ nɛ piseɣti-wɛ se posusi tɔm. Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ ɖɩsɩnɩ Bibl kpɛlɩkɩyaa nɛ pɔsɔɔlɩ se posusi tɔm kɩbandʋ?

7. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɩnɩ Bibl kpɛlɩkɩyʋ nɔɔyʋ nɛ ɛsɔɔlɩ se esusi lalaa tɔm kɩbandʋ?

⁷ Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ ɖe-Bibl kpɛlɩkɩyʋ tɔm ɛzɩ tʋnɛ yɔ: “Ŋɖɔm tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ lɛ, ɛzɩma pɩñɔɔzɩ ñe-wezuu caɣʋ? Ŋmaɣzɩɣ se pɩwɛɛ se lalaa ɩnɩɩ Bibl wɩlɩtʋ ndʋ? Ɛbɛ ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ ŋsɩnɩ-wɛ?” (Adu. 3:27; Mat. 9:37, 38) Wɩlɩ Bibl kpɛlɩkɩyʋ Tɔm wɩlʋʋ wondu taa traktɩwaa, yebi-i nɛ ɛlɩzɩ mba ɛmaɣzɩɣ se papɩzɩɣ nɛ pɛkɛdɩnɩ ɛ-hɔʋ taa ñɩma, ɛ-taabalaa nɛ ɛ-tʋmɩyɛ taa ñɩma yɔ. Ha kpɛlɩkɩyʋ traktɩwaa mba pa-taa nabɛyɛ. Tɩŋnɩ la ŋwɩlɩ yɔɔ nɛ ŋwɩlɩ-ɩ ɛzɩma ɛpɩzɩɣ nɛ ɛha ɛyaa traktɩ camɩyɛ yɔ. Toovenim taa lɛ, pahaɣ ɖe-Bibl kpɛlɩkɩyʋ waɖɛ se ɛpɩsɩ tɔm susuyu patɩmɩyɩsɩtɩ-m lɩm nɛ pɩtɛ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖa nɛ ɩ ɖisusi tɔm nɛ ɖɩsɩnɩ-ɩ.—Ekl. 4:9, 10; Luka 6:40.

8. Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ɖe-Bibl kpɛlɩkɩyaa ɩñaɣ pana nɛ pɛwɛɛnɩ sɔɔlɩm sɔsɔm Ɛsɔ nɛ ɛyʋ lɛlʋ pɔ-yɔɔ? (Kalɩ ɖɔɖɔ aɖakaɣ “ Ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩsɩnɩ ɖe-bibl kpɛlɩkɩyaa nɛ pakpazɩ ɖoŋ sɔɔlɩm mbʋ pɛwɛnɩ Ɛsɔ yɔɔ yɔ.”)

⁸ Tɔzɩ se Yesu ɖʋ-ɖʋ paɣtʋ se ɖɩwɩlɩ ɛyaa lalaa nɛ “pɔɖɔ tɔm ndʋ payɩ” ɛwɩlaa yɔ tɩ-yɔɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se paɣtʋ sɔsɔtʋ naalɛ tʋnɛ tɩwɛ pɩ-taa: Sɔɔlɩ Ɛsɔ nɛ ŋsɔɔlɩ ña-taabalʋ. Tɩ-naalɛ tɩlabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ tɔm susuu nɛ kpɛlɩkɩyaa labʋ tʋmɩyɛ. (Mat. 22:37- 39) Nɔɔ kʋɖʋmaɣ ŋga wɛ pɛ-hɛkʋ taa? Lɩmaɣzɩyɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ ɖiseɣtiɣ-ɖʋ nɛ ɖisusuu tɔm yɔ nɖɩ lɛ se ɖɩsɔɔlɩ Ɛsɔ nɛ ɖa-taabalʋ. Toovenim taa lɛ, alɩwaatʋ ndʋ Bibl kpɛlɩkɩyaa nabɛyɛ naɣ se pɩpɔzʋʋ se posusi tɔm yɔ, sɔɔndʋ pɩzɩɣ nɛ pɩkpa-wɛ. Ɛlɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɩnɩ Bibl kpɛlɩkɩyaa mba nɛ pa-taa tɛ se Yehowa kaɣ-wɛ sɩnʋʋ nɛ pazɩ pazɩ lɛ pawa ɛyʋ sɔɔndʋ seu. (Keɣa 17:2-4; Adu. 29:25) Aɖakaɣ ŋga kɛwɛ tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa yɔ, kɔyɔɔdʋʋ nɩŋgbanzɩ nzɩ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩkpɛzɩ nɛ ɖɩsɩnɩ ɖe-Bibl kpɛlɩkɩyʋ nɛ ɛkpazɩ ɖoŋ sɔɔlɩm mbʋ ɛwɛnɩ Ɛsɔ yɔɔ yɔ sɩ-tɔm. Pɩtasɩ lɛ, ɛbɛ ɛgbɛyɛ taa ñɩma pɩzɩɣ pala nɛ pasɩnɩ tɔmkpɛlɩkɩyaa kɩfama nɛ pawɩlɩ lalaa sɔɔlɩm nɛ pɩkɩlɩ?

9. Weyi ɛkpɛlɩkɩɣ lɔɔɖɩyɛ saʋ yɔ ɛ-kɩɖaʋ taa, ɛzɩma tɩyɛ kpɛlɩkɩyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛkpɛlɩkɩ lɔŋ kɩbaŋ?

⁹ Ðaɣnɩ maɣzʋʋ ɛyʋ weyi ɛkpɛlɩkɩɣ lɔɔɖɩyɛ saʋ yɔ ɛ-kɩɖaʋ yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɛwɛɣ nɛ ɛsaɣ lɔɔɖɩyɛ nɛ wɩlɩyʋ caɣ ɛ-cɔlɔ yɔ, ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛkpɛlɩkɩ lɔɔɖɩyɛ saʋ camɩyɛ? Ye ewelisiɣni ɛ-wɩlɩyʋ nɛ ɛcɔŋnɩ sayaa kɩbama lalaa yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɩ nɛ ɛkpɛlɩkɩ camɩyɛ. Pʋyɔɔ lɛ, pɩtɩla wɩlɩyʋ hɔŋ kpɛlɩkɩyʋ lɩmaɣza se ɛna ɛzɩma sayʋ nɔɔyʋ tisi faaa se sayʋ lɛlʋ ɛɖɛɛ ɛ-ɛsɩndaa yɔ. Yaa pɩtɩla ɛhɔŋ kpɛlɩkɩyʋ lɩmaɣza se ɛna ɛzɩma sayʋ nɔɔyʋ tisi ɛ-lɔɔɖɩyɛ miŋ faaa se pɩtaacalɩsɩ lalaa ɛsɩndaa yɔ. Kɩɖaŋ ɛnɩ, ɩwɩlɩɣ kpɛlɩkɩyʋ lɔŋ kɩbaŋ weyi ɩ-yɔɔ ɛpɩzɩɣ nɛ ɛɖɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛsaɣ lɔɔɖɩyɛ yɔ.

10. Ɛbɛ kaɣ sɩnʋʋ Bibl kpɛlɩkɩyʋ nɛ ɛɖɛɛnɩ ɛsɩndaa fezuu taa?

¹⁰ Mbʋ ɖɔɖɔ, kpɛlɩkɩyʋ weyi ɛpaɣzɩ ɖɔm wezuu nʋmɔʋ taa yɔ, pɩtasɩna se ɛkpɛlɩkɩɣ lɔŋ ɛ-wɩlɩyʋ cɔlɔ lɛ, ɛkpɛlɩkɩɣ lɔŋ ɖɔɖɔ Yehowa sɛyaa lalaa kɩɖaŋ kɩbaŋ taa. Ye mbʋ, ɛbɛ kaɣ sɩnʋʋ Bibl kpɛlɩkɩyaa siŋŋ nɛ pɛɖɛɛnɩ ɛsɩndaa fezuu taa? Krɩstʋ ñɩma kediɣzisi wobu. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, tɔm ndʋ panɩɣ kediɣzisi taa yɔ, tɩkaɣ-wɛ sɩnʋʋ nɛ pɛwɛɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ nɛ pɩkɩlɩ, tɩkpazɩ pe-tisuu ɖoŋ nɛ tɩsɩnɩ-wɛ nɛ pɔsɔɔlɩ Ɛsɔ nɛ pɩkɩlɩ. (Tʋma 15:30-32) Pɩtasɩ ɖɔɖɔ lɛ, pɩtɩla koobiya nabɛyɛ nɛ kpɛlɩkɩyʋ pɛwɛ wɛtʋ kʋɖʋmtʋ taa. Wɩlɩyʋ pɩzɩɣ eyele nɛ kpɛlɩkɩyʋ nɛ koobiya mba patɩlɩ ɖama kediɣzisi taa. Kpɛlɩkɩyʋ kaɣ naʋ ɛzɩma koobiya haɣ kɩɖaŋ kɩbaŋ nɛ pawɩlɩɣ lalaa sɔɔlɩm ɛgbɛyɛ taa yɔ. Maɣzɩ kɩɖaŋ weyi ɩkɔŋ yɔ ɩ-yɔɔ.

11. (a) Kɩɖaŋ weyi kpɛlɩkɩyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛna ɛgbɛyɛ taa? (b) Nɛ ɖoŋ weyi kɩɖaŋ ɛnɩ ɩpɩzɩɣ nɛ ɩwɛɛnɩ ɛ-yɔɔ?

¹¹ Bibl kpɛlɩkɩyʋ halɩñɩnʋ nɔɔyʋ weyi ɛcɔŋnɩ e-piya yɔɔ e-ɖeke yɔ, ɛna Krɩstʋ tʋ halɩñɩnʋ weyi ɛ nɛ ɩ pɛwɛ wɛtʋ kʋɖʋmtʋ taa yɔ. Bibl kpɛlɩkɩyʋ ɛnʋ, ɛna ɛzɩma koobu halɩñɩnʋ ɛnʋ ɛñakɩ pana nɛ ɛ nɛ e-piya cikpesi pɔkɔŋ Kewiyaɣ Kpaaŋ taa yɔ lɛ, pitukuni ɛ-laŋɩyɛ. Bibl kpɛlɩkɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ nɛ ɛñakɩ pana se eyele sɩgaa ñɔʋ, ɛ nɛ koobu weyi ɛlʋbɩnɩ kaɖɛ nɖɩ nɛ ɛwabɩ-ɖɩ yɔ, pɛwɛɛ nɛ pañakɩ pana se patɩlɩ ɖama. Tɔm susuyu kɛdɩ Bibl kpɛlɩkɩyʋ ɛzɩma sɔɔlɩm mbʋ ɛwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ, piseɣti-i nɛ ɛɖɔ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ yɔ. (2 Kɔr. 7:1; Fil. 4:13) Tɔm susuyu heyi Bibl kpɛlɩkɩyʋ ɛzɩma ɛlaba nɛ eyele sɩgaa ñɔʋ yɔ lɛ, ɛsɔzɩ se “ña ɖɔɖɔ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋyele sɩgaa ñɔʋ.” Tɔm ndʋ, tɩkpazɩ Bibl kpɛlɩkɩyʋ ɖoŋ nɛ ɛwɛɛnɩ tisuu se ɛnʋ ɖɔɖɔ ɛpɩzɩɣ. Pɛlɛ nɔɔyʋ kɛ Bibl kpɛlɩkɩyʋ, ɛna pɛlɛ nɔɔyʋ; ɛlɛ kɛ Aseɣɖe Tʋ nɛ ɛnɩɣ leleŋ e-wezuu caɣʋ taa. Alɩwaatʋ ndʋ Bibl kpɛlɩkɩyʋ ɛnʋ ɛna pɛlɛ Aseɣɖe Tʋ ɛnʋ taa leleŋ taa lɛ, ɛsɔɔlɩ se ɛtɩlɩ mbʋ pʋyɔɔ paa ɛzɩmtaa lɛ, pɛlɛ ɛnʋ ɛwɛ taa leleŋ taa yɔ.

12. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se ɛgbɛyɛ taa, paa anɩ ɛpɩzɩɣ ɛla nabʋyʋ nɛ ɛsɩnɩ Bibl kpɛlɩkɩyaa?

¹² Alɩwaatʋ ndʋ Bibl kpɛlɩkɩyaa tɩlɩɣ tɔm susuyaa siɣsiɣ ñɩma sakɩyɛ yɔ, pa-kɩɖaŋ kpɛlɩkɩɣ-wɛ mbʋ Krɩstʋ paɣtʋ yɔɔ ɖɔm, Ɛsɔ sɔɔlʋʋ nɛ ɛyʋ lɛlʋ sɔɔlʋʋ pɛkɛnaa yɔ.  (Yoh. 13:35; 1 Tim. 4:12) Pɩtasɩ lɛ, ɛzɩ ɖɩyɔɔdʋʋ nɛ pɩɖɛɛ yɔ, Bibl kpɛlɩkɩyaa pɩzɩɣ nɛ pɛkpɛlɩkɩ lɔŋ tɔm susuyaa mba pa nɛ wɛ pɛwɛ wɛtʋ kʋɖʋmtʋ taa yɔ pɔ-cɔlɔ. Tɔm susuyaa mba, pa-kɩɖaŋ kpɛlɩkɩɣ Bibl kpɛlɩkɩyʋ lɛɣzɩtʋ ndʋ pɩwɛɛ se ɛla nɛ ɛpɩsɩ Krɩstʋ tɔmkpɛlɩkɩyʋ yɔ. (Wp. 30:11) Ɛgbɛyɛ taa, paa anɩ ɛpɩzɩɣ ɛtɩŋnɩ nʋmɔŋ ndɩ ndɩ yɔɔ nɛ ɛɖʋ nesi nɛ Bibl kpɛlɩkɩyaa ɖɛɛnɩ ɛsɩndaa fezuu taa. (Mat. 5:16) Ɛbɛ ña-maɣmaɣ ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ ŋkpazɩ ɖoŋ Bibl kpɛlɩkɩyaa mba pɔkɔŋ kediɣzisi yɔ?

13-14. Ɛzɩma Yesu laba alɩwaatʋ ndʋ piitibi ɛ-apostoloowaa yɔɔɔ yɔ?

¹³ Ðɩsɔɔlaa se ɖɩsɩnɩ ɖo-koobiya tɔm susuu yebiyaa nɛ paɖaɣnɩ paɣzʋʋ tɔm susuu nɛ pala tɔmkpɛlɩkɩyaa tʋmɩyɛ nɖɩ Krɩstʋ ɖʋ paɣtʋ se pala yɔ. Wɛtʋ ndʋ Yesu wɩlɩ ɛ-apostoloowaa mba piitibi-wɛ yɔɔɔ yɔ, tɩwɩlɩɣ mbʋ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla sɔnɔ yɔ.

¹⁴ Pɩɩkazɩ pazɩ se pakʋ Yesu lɛ, apostoloowaa ‘tɩŋa se nɛ peyebi-i.’ (Mark. 14:50; Yoh. 16:32) Alɩwaatʋ natʋyʋ piitibi apostoloowaa yɔɔɔ lɛ, ɛzɩma Yesu laba? Pefezi Yesu nɛ pɩla pazɩ lɛ, eheyi ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa nabɛyɛ se: “Sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ! Iwolo nɛ iheyi mon-koobiya se [pefezi-m].” (Mat. 28:10a) Yesu tɩlɔ lidaʋ ŋgʋ ɛɛwɛnɩ ɛ-apostoloowaa yɔɔ yɔ. Paa paasewa nɛ peyebi-i yɔ, ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛyaɣ-wɛ se “mon-koobiya.” Ɛzɩ Yehowa yɔ, Yesu naɣaɣ pʋtɔdɩyɛ nɛ ekpeɣu.—2 Aw. 13:23.

15. Lɩmaɣza wena ɖɩwɛnɩ mba peyebi tɔm susuu yɔ pɔ-yɔɔ?

¹⁵ Mbʋ ɖɔɖɔ ɖɩmaɣzɩɣ tɔm susuu yebiyaa yɔɔ siŋŋ. Pɛkɛ ɖo-koobiya nɛ ɖɩsɔɔlɩ-wɛ! Ðiɖiɣni tɔzʋʋ tʋmɩyɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ payɩ koobiya mba paalabɩ Yehowa sɛtʋ taa yɔ ɖɩ-yɔɔ. Mba peyebi tɔm susuu sɔnɔ yɔ, pa-taa nabɛyɛ kaalabɩ Yehowa tʋmɩyɛ nɛ kpekpeka pɩnzɩ sakɩyɛ. (Ebr. 6:10) Pɛtɛɖɩɣ-ɖʋ siŋŋ! (Luka 15:4-7) Ɛzɩ Yesu yɔ, nʋmɔŋ weyi yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩwɩlɩ-wɛ se ɖɩmaɣzɩɣ pɔ-yɔɔ?

16. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ ɖo-koobiya tɔm susuu yebiyaa se ɖɩmaɣzɩɣ pɔ-yɔɔ?

¹⁶ Yaa-wɛ nɛ nɔɔ kɩbaŋa se pɔkɔɔ kediɣzisi. Nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ Yesu tɩŋnaa nɛ ɛkpazɩ ɖoŋ ɛ-apostoloowaa mba pitibi-wɛ yɔɔɔ yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ lɛ se ɛya-wɛ se powolo kediɣzaɣ nakɛyɛ. (Mat. 28:10b; 1 Kɔr. 15:6) Sɔnɔ ɖɔɖɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖiseɣti tɔm susuu yebiyaa se pɔkɔɔ kediɣzisi ye patɩpaɣzɩtɩ-sɩ kɔm yɔ. Ðɩnawa se pɩtɩla, pɩpɔzʋʋ se ɖɩyaa-wɛ tam sakɩyɛ pʋcɔ petisi nɛ pɔkɔɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se alɩwaatʋ ndʋ Yesu kaaseɣti ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se powolo kediɣzaɣ nɛ petisi nɛ powolo-kɛ yɔ, ɛ-taa kaalabɩ leleŋ pɩdɩɩfɛyɩ.—Kpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ Maatiyee 28:16 nɛ Luka 15:6.

17. Ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩla alɩwaatʋ ndʋ tɔm susuu yebiyu nɔɔyʋ kɔŋ kediɣzaɣ yɔ?

¹⁷ Mʋ-wɛ nɛ taa leleŋ. Alɩwaatʋ ndʋ Yesu nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa pakataa yɔ, eyeba nɛ patɩlɩ se ɛmʋ-wɛ nɛ taa leleŋ; ɛtɩɖaŋ se mba ɩkɔmnɩ ɛ-cɔlɔ ɛlɛ ɛnʋ wobini pɔ-cɔlɔ nɛ ɛyɔɔdɩnɩ-wɛ. (Mat. 28:18) Ɛzɩma ɖɩkaɣ labʋ alɩwaatʋ ndʋ tɔm susuu yebiyu nɔɔyʋ kɔŋ Kewiyaɣ Kpaaŋ taa yɔ? Pɩwɛɛ se ɖacalɩnɩ wobu ɛ-cɔlɔ nɛ ɖɩmʋ-ɩ nɛ taa leleŋ. Kajalaɣ taa lɛ, pɩtɩla sɔɔndʋ kpaɣ-ɖʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩɩsɩŋ tɔm ndʋ ɖɩkaɣ yɔɔdʋʋ yɔ. Ɛlɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖiheyi-i kɛlɛʋ yem se ɖa-taa wɛ leleŋ se ɖɩna-ɩ, ɛlɛ ɖɩtaala nɛ pɩcɛyɩ-ɩ.

18. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩhɛzɩ tɔm susuu yebiyaa laŋa?

¹⁸ Hɛzɩ pa-laŋa. Pɩtɩla, Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa maɣzaɣ se paakaɣ pɩzʋʋ nɛ pala tɔm susuu tʋmɩyɛ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ. Tɔm tʋnɛ Yesu yɔɔdaa nɛ ɛhɛzɩnɩ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa laŋa: “Mɛwɛ mɩ-cɔlɔ kɩyakɩŋ tɩŋa.” (Mat. 28:20)  Tɔm ndʋ tɩsɩnɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa na? Ɛɛɛ. Pʋwayɩ kpaagbaa lɛ, powobi pɩ-yɔɔ nɛ “pawɩlɩɣ tɔm nɛ posusuu tɔm kɩbandʋ.” (Tʋma 5:42) Pɩpɔzʋʋ se pɛhɛzɩ tɔm susuu yebiyaa laŋa ɖɔɖɔ. Pɩtɩla, sɔɔndʋ kpaɣ-wɛ se paɖaɣnɩ paɣzʋʋ tɔm susuu. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩhɛzɩ pa-laŋa nɛ ɖiheyi-wɛ se paakaɣ wɛʋ pe-ɖeke tɔm susuu tʋmɩyɛ taa. Alɩwaatʋ ndʋ pɔsɔɔlʋʋ se papaɣzɩ tɔm susuu yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɩɩ-wɛ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛzɩma ɖɩsɩɣnɩ-wɛ yɔ, pɩkaɣ-wɛ kɛdɩnʋʋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɩlɩɣ ɖo-koobiya mba se ɖɩmaɣzɩɣ pɔ-yɔɔ yɔ, pɩtɩla paɖaɣnɩɣ paɣzʋʋ tɔm susuu, nɛ piyeki nɛ ɛgbɛyɛ tɩŋa wɛɛ taa leleŋ taa.

19. Ɛbɛ kɛdɩnɩ-ɖʋ siŋŋ, nɛ ɛbɛ yɔɔ?

¹⁹ Ðɩwɛɣ tɔmkpɛlɩkɩyaa tʋmɩyɛ labʋ yɔɔ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ ɖooye? Pɩkɔɔ pɩtalɩ ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ tɛm alɩwaatʋ taa. (Mat. 28:20; Kalɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ, “Ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ tɛm alɩwaatʋ.”) Ɛzɩ ɖɩkaɣ pɩzʋʋ ɖisusi tɔm nɛ ɖɩla kpɛlɩkɩyaa nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ? Ðɩtɛm ɖa-taa se ɖɩlakɩ mbʋ! Ðitisiɣ faaa nɛ ɖɩhaɣ ɖa-alɩwaatʋ, ɖo-ɖoŋ nɛ ɖa-ñɩm se ɖɩñɩnɩnɩ mba ‘pɛwɛnɩ laŋa kɩbana se pehiɣ wezuu maatɛŋ yɔ.’ (Tʋma 13:48) Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩmaɣzɩɣnɩ Yesu kɩɖaʋ. Ɛyɔɔdaa se: “Mɔn-tɔɔnaɣ kɛlɛ se mala weyi etiyi-m yɔ ɛ-sɔɔlɩm nɛ mɛntɛ ɛ-tʋmɩyɛ.” (Yoh. 4:34; 17:4) Ða ɖɔɖɔ mbʋ pɩkɛdɩnɩ-ɖʋ siŋŋ lɛ lɛ. Ðɩsɔɔlaa se ɖɩtɛ tʋmɩyɛ nɖɩ paɖʋ-ɖʋ yɔ. (Yoh. 20:21) Nɛ ɖɩsɔɔlaa se ɖa nɛ lalaa, pɩkpɛndɩnɩ tɔm susuu yebiyaa ɖɩɖɔkɩ mbʋ nɛ ɖɩlakɩ tʋmɩyɛ nɖɩ.—Mat. 24:13.

20. Ɛzɩ Filiipi mba 4:13 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla tʋmɩyɛ nɖɩ Yesu ɖʋ-ɖʋ paɣtʋ se ɖɩla yɔ?

²⁰ Pɩfɛyɩ kɛlɛʋ se ɖɩɖɔ paɣtʋ ndʋ Yesu ɖʋ-ɖʋ yɔ tɩ-yɔɔ. Paa mbʋ yɔ, ɖɩfɛyɩ ɖe-ɖeke tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩ-labʋ taa. Yesu labɩ tamaɣ se ɛwɛɣ ɖɔ-cɔlɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlakɩ tɔmkpɛlɩkɩyaa yɔ, ɖɩkɛ “mba pa nɛ Ɛsɔ pɛkpɛndɩɣ nɛ palakɩ tʋmɩyɛ yɔ” nɛ ‘Krɩstʋ wɛ ɖɔ-cɔlɔ;’ ye mbʋ, Yehowa nɛ Yesu pasɩɣnɩ-ɖʋ tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩ-labʋ. (1 Kɔr. 3:9; 2 Kɔr. 2:17) Pʋyɔɔ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlabɩ-ɖɩ. Taa leleŋ nɛ waɖɛ sɔsɔɖɛ pɩkɛnaa se ɖɩla tʋmɩyɛ nɖɩ nɛ ɖɩsɩnɩ lalaa nɛ palabɩ-ɖɩ ɖɔɖɔ!—Kalɩ Filiipi mba 4:13.