1. Wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ Yesu kaawɛna yɔ, tɩ-taa natʋyʋ lɛ ndʋ? Lɩzɩ pɩ-taa.

YESU kaawɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ siŋŋ, nɛ tɩ-taa natʋyʋ lɛ ɛzɩma ɛnɩɣaɣ kala wena ɖa ɛyaa mantɩtalɩ pilimwaa ɖɩkatɩɣ yɔ, a-taa yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ Yesu kaawɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, ‘mba pɛmɛyaɣ amɛya yɔ, ɛ nɛ wɛ pɛmɛyaɣ nɛ mba pewiɣaɣ yɔ, ɛ nɛ wɛ pewiɣaɣ’ ɖɔɖɔ. (Roma 12:15) Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Alɩwaatʋ ndʋ tɔm kpɛlɩkɩyaa 70 lɩnɩ tɔm susuu nɛ papɩsɩnɩ taa leleŋ yɔ, Yesu “mɛyɩ amɛya fezuu kiɖeɖeu taa.” (Luka 10:17-21) Alɩwaatʋ lɛɛtʋ taa ɖɔɖɔ lɛ, Yesu kaana wɩzasɩ nzɩ Lazaarɩ sɩm kɔnɩ mba paasɔɔlɩ-ɩ yɔ pɔ-yɔɔ lɛ, “emuzi ɛ-taa kiŋ nɛ ɛ-laŋɩyɛ wɛɛkɩ.”​—Yoh. 11:33.

2. Ɛbɛ sɩnɩ Yesu nɛ ɛnɩɩ lalaa siziŋ?

² Paa Yesu kaakɛ ɛyʋ weyi ɛtalɩ pilim yɔ, ɛnaɣaɣ ɛyaa mantɩtalɩ pilimwaa pʋtɔdɩyɛ nɛ ɛnɩɣ pe-siziŋ. Ɛbɛ kaasɩnɩ-ɩ nɛ ɛwɛɛnɩ wɛtʋ ndʋ? Kajalaɣ lɛ, Yesu kaasɔɔlɩ ɛyaa. Ɛzɩ ɖɩnaʋ tɔm ñʋʋ ŋgʋ kɩɖɛwa yɔ kɩ-taa yɔ, ɛ-taa ‘lakaɣ leleŋ nɛ ɛyaa piya’ siŋŋ. (Adu. 8:31) Sɔɔlɩm mbʋ ɛɛwɛnɩ ɛyaa yɔɔ yɔ, piseɣti-i nɛ ɛñɩnɩ se ɛtɩlɩ pa-maɣzɩm camɩyɛ nɛ pɩkpaɖɩ. Apostoloo Yohanɛɛsɩ yɔɔdaa se: “Ɛsɩm mbʋ pɩwɛ ɛyʋ taa yɔ.” (Yoh. 2:25) Yesu nɩɣaɣ lalaa siziŋ siŋŋ. Ɛyaa naɣaɣ se Yesu sɔɔlɩ-wɛ, piyeba nɛ pewelisi Kewiyaɣ tɔm camɩyɛ. Ye ɖɩñakɩ pana se ɖɩnɩɩ ɛyaa mba ɖisusuu-wɛ tɔm yɔ pe-siziŋ nɛ pɩkpaɖɩ yɔ, piyeki nɛ ɖɔ-tɔm susuu lʋlɩ pee nɛ pɩkpaɖɩ ɖɔɖɔ.​—2 Tim. 4:5.

3-4. (a) Ye ɖɩnɩɣ lalaa siziŋ yɔ, piyeki nɛ ɖɩwɛɛnɩ lɩmaɣza wena tɔm susuu yɔɔ? (b) Ɛbɛ tɔm ɖɩkaɣ yɔɔdʋʋ tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa?

³ Apostoloo Pɔɔlɩ kaanawa se pɩkɛnɩ-ɩ kɩjɛyʋʋ se esusi tɔm, nɛ mbʋ ɖɔɖɔ pɩkɛnɩ-ɖʋ kɩjɛyʋʋ se ɖisusi tɔm. (1 Kɔr. 9:16) Ɛlɛ, ye ɖɩnɩɣ lalaa siziŋ yɔ, pɩtasɩnɩ se  pɩkɛnɩ-ɖʋ kɩjɛyʋʋ se ɖisusi tɔm lɛ, ɖɩkaɣ sɔɔlʋʋ se ɖɩcɔnɩ lalaa kɩcɛyɩm ɖeɖe nɛ ɖɩsɩnɩ-wɛ. Ðɩnawa se “taa leleŋ wɛ haʋ taa nɛ pɩkɩlɩ mʋʋ taa.” (Tʋma 20:35) Ye ɖisusuu tɔm mbʋ pʋ-yɔɔ yɔ ɖɩsɔɔlaa se ɖɩsɩnɩ lalaa yɔ, piyeki nɛ tɔm susuu tʋmɩyɛ ha-ɖʋ taa leleŋ nɛ pɩkpaɖɩ.

⁴ Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa, ɖɩkaɣ kpɛlɩkʋʋ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩnɩɣ lalaa siziŋ tɔm susuu taa yɔ. Kajalaɣ lɛ, ɖɩkaɣ naʋ ɛzɩma Yesu wɩlaɣ se ɛnɩɣ lalaa siziŋ yɔ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ lɔŋ pɩ-taa. Pʋwayɩ lɛ, ɖɩna nʋmɔŋ naanza weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ ɛ-kɩɖaʋ yɔ.​—1 Pɩy. 2:21.

5-6. (a) Mba siziŋ Yesu nɩwa? (b) Ɛzɩ paayɔɔdʋʋ Izaayii 61:1, 2 taa yɔ, ɛbɛ yɔɔ Yesu na samaɣ ŋga esusi-kɛ tɔm yɔ, ka-pʋtɔdɩyɛ?

⁵ Iyele nɛ ɖɩna kɩɖaŋ weyi ɩwɩlɩɣ se Yesu nɩɣ lalaa siziŋ yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ. Kɩyakʋ nakʋyʋ Yesu nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa posusi tɔm kɩbandʋ nɛ pɩnɩɩ-wɛ siŋŋ. Pataahiɣ “alɩwaatʋ se pɔtɔɔ tɔɔnaɣ maɣmaɣ.” Peeɖe Yesu kpaɣ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se “powolo lone nɖɩ ɖɩ-taa ɛyaa fɛyɩ yɔ se pɛwɛɛ pe-ɖeke” nɛ ‘pɛhɛzɩ pazɩ.’ Ɛlɛ samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ ɖɛɛ-wɛ nɔɔ nɛ kowolo ɖenɖe Yesu nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa pɛwɛɛ nɛ powoki yɔ. Yesu talɩ peeɖe nɛ ɛna samaɣ ŋga lɛ, ɛzɩma ɛlaba? Samaɣ ŋga “kalabɩ-ɩ pʋtɔdɩyɛ *, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kaawɛ ɛzɩ heŋ weyi ɩfɛyɩnɩ ninɖiɣyu yɔ. Nɛ ɛpaɣzɩ-kɛ tɔm sakɩyɛ wɩlʋʋ.”​—Mark. 6:30-34.

⁶ Ɛbɛ yɔɔ Yesu nɩ samaɣ ŋga ke-siziŋ, yaa ɛbɛ yɔɔ ɛna ka-pʋtɔdɩyɛ? Ɛyɔɔdaa se samaɣ ŋga “kaawɛ ɛzɩ heŋ weyi ɩfɛyɩnɩ ninɖiɣyu yɔ.” Pɩtɩla Yesu kaanawa se samaɣ ŋga ka-taa ɛyaa nabɛyɛ kaakɛ kʋñɔndɩnaa, nɛ pɩpɔzɩ se pala tʋmɩyɛ alɩwaatʋ sakɩyɛ pʋcɔ papɩzɩ nɛ pɔcɔnɩ pɔ-hɔŋ kɩcɛyɩm ɖeɖe. Pɩtɩla ɖɔɖɔ yɔ, pa-taa nabɛyɛ nɩɣaɣ wɩzasɩ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pelesi pɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ. Ye  mbʋ, Yesu pɩzaɣ se ɛnɩɩ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa paawɛɛ yɔ, tɩ-taa camɩyɛ. Ɛzɩ ɖɩyɔɔdʋʋ tɔm ñʋʋ ŋgʋ kɩɖɛwa yɔ kɩ-taa yɔ, pɩtɩla Yesu maɣmaɣ kaalʋbɩnɩ kala ana a-taa naayɛ. Yesu maɣzaɣ lalaa yɔɔ yɔ, nɛ piseɣti-i nɛ esusi-wɛ laŋɩyɛ hɛzʋʋ tɔm.​—Kalɩ Izaayii 61:1, 2.

7. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu kɩɖaʋ?

⁷ Ɛbɛ Yesu kɩɖaʋ kpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Ɛzɩ Yesu yɔ, ɛyaa mba pɔcɔ-ɖʋ nɛ pata yɔ, pɛwɛ “ɛzɩ heŋ weyi ɩfɛyɩnɩ ninɖiɣyu yɔ.” Pɛwɛ kala sakɩyɛ taa. Nɛ ɖɩwɛnɩ mbʋ pɩpɔzʋʋ-wɛ yɔ: Kewiyaɣ tɔm. (Natʋ 14:6) Pʋyɔɔ lɛ, ɖɩmaɣzɩɣnɩ ɖa-Ñʋʋdʋ nɛ ɖisusuu tɔm kɩbandʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɖɩnaɣ “kʋñɔndʋ nɛ ɛjam” pa-pʋtɔdɩyɛ. (Keɣa 71:13) Ðɩnaɣ lalaa pʋtɔdɩyɛ nɛ ɖɩsɔɔlaa se ɖɩla nabʋyʋ nɛ ɖɩsɩnɩ-wɛ.

8. Nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩnɩɣ lalaa siziŋ yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ lɛ ŋgʋ?

⁸ Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩnɩɣ mba ɖisusuu-wɛ tɔm yɔ, pe-siziŋ? Ðɩsɔɔlaa se ɖɩɖʋ ɖa-tɩ mba ɖɩkatɩɣ-wɛ tɔm susuu taa yɔ, po-lone taa nɛ ɖɩlabɩ-wɛ mbʋ ɖeyi ɖeyi ɖɩsɔɔlaa se lalaa ɩlabɩ-ɖʋ yɔ. * (Mat. 7:12) Iyele nɛ ɖɩna nʋmɔŋ naanza weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩla mbʋ ɖeyi ɖeyi yɔ. Kajalaɣ lɛ, maɣzɩ paa weyi lɛ ɛ-kɩcɛyɩm yɔɔ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpaɣ mbʋ ɖɩlakɩ tɔm susuu taa yɔ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ mbʋ fɛɖʋ lakɩ se ɛsɩnɩ kʋdɔndɩnaa yɔ. Fɛɖʋ kɩbanʋ maɣzɩɣ paa kʋdɔndʋ weyi lɛ, ɛ-kɩcɛyɩm yɔɔ. Ɛpɔzʋʋ tɔm nɛ ewelisiɣ ɖɔɖɔ camɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ kʋdɔndʋ kaakɛdɩɣ-ɩ ɛzɩma ɖeyi ɖeyi pɩlakɩ-ɩ yɔ. Fɛɖʋ ɛɛmaɣ kʋdɔndʋ kɔyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ ɛcalɩ maɣzʋʋ yɔ, ɛlɛ pɩtɩla eyeki nɛ ɛ-maɣmaɣ ɛna mbʋ ɖeyi ɖeyi pɩcɛyɩɣ kʋdɔndʋ ɛnʋ yɔ, nɛ pʋwayɩ lɛ, ɛha-ɩ kɔ wena amʋnɩ camɩyɛ yɔ. Mbʋ ɖɔɖɔ pɩtɩpɔzɩ se ɖɩtɩŋɩɣnɩ nʋmɔʋ kʋɖʋmʋʋ yɔɔ paa ɛzɩmtaa nɛ ɖisusuu tɔm mba payɩ ɖɩkatɩɣ tɔm susuu taa yɔ. Ɛlɛ, pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩtɩlɩ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa paa weyi ɛwɛɛ yɔ, nɛ lɩmaɣza wena paa weyi ɛwɛna yɔ.

9. Lɩmaɣza wena pɩtɩpɔzɩ se ɖɩwɛɛna? Lɩzɩ pɩ-taa.

⁹ Alɩwaatʋ ndʋ ŋkatɩɣ nɔɔyʋ tɔm susuu taa yɔ, taamaɣzɩ kpaagbaa se ŋtɛm sɩm ɛ-wɛtʋ yaa e-tisuu nɛ mbʋ pʋyɔɔ ɛwɛnɩ tisuu mbʋ yɔ. (Adu. 18:13) Ɛlɛ pɔzɩ ɛyʋ ɛnʋ tɔm nɛ lɛɣtʋ nɛ pɩsa nɛ ŋtɩlɩ ɛ-yɔɔ tɔm nɛ tisuu mbʋ ɛwɛna yɔ. (Adu. 20:5) Ye egeetiye taa sɔnzɩ ɛhaɣ nʋmɔʋ yɔ, pɔzɩ-ɩ tɔm pɩlɩɩnɩ ɛ-tʋmɩyɛ, ɛ-hɔʋ, wezuu ŋgʋ ɛcaɣaa nɛ pɩɖɛɛ yɔ nɛ lɩmaɣza wena ɛwɛna yɔ a-yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩpɔzʋʋ lalaa tɔm yɔ, pɩhaɣ-wɛ nʋmɔʋ se peheyi-ɖʋ mbʋ pʋyɔɔ pɩcɛyaa se panɩɩ tɔm kɩbandʋ yɔ. Peheyiɣ-ɖʋ nɛ pɩtɛ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩnɩɣ pe-siziŋ pɩlɩɩnɩ kɩcɛyɩm mbʋ pɩ-taa ɖeyi ɖeyi pɛwɛɛ yɔ pɩ-yɔɔ; nɛ pʋwayɩ lɛ, ɖɩcɔnɩ kɩcɛyɩm mbʋ pi-ɖeɖe ɛzɩ Yesu kaalabʋ yɔ. ​—Kpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ 1 Kɔrɛntɩ mba 9:19-23.

10-11. Ɛzɩ 2 Kɔrɛntɩ mba 4:7, 8 yɔɔdʋʋ yɔ, nʋmɔʋ naalɛ ñɩŋgʋ ŋgʋ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩnɩɣ lalaa siziŋ? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ.

¹⁰ Nabʋlɛ lɛ, ñaɣ pana nɛ ŋmaɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma pe-wezuu caɣʋ wɛɛ yɔ. Nabʋyʋ taa lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩnɩɩ pɛ-wɛtʋ taa. Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɖa ɖɔɖɔ ɖɩkatɩɣ kala wena ɛyaa mantɩtalɩ pilimwaa lalaa tɩŋa katɩɣ yɔ. (1 Kɔr. 10:13) Ðɩnawa se wezuu caɣʋ pɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ kaɖɛ siŋŋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa. Yehowa ɖeke pɩzɩɣna nɛ ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ. (Kalɩ 2 Kɔrɛntɩ mba 4:7, 8.) Ɛlɛ ɛyaa mba taabalɩyɛ fɛyɩ pa nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa yɔ, maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ-wɛ kaɖɛ se palʋbɩnɩ kala ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa yɔ. Ɛzɩ Yesu yɔ, ɖɩnaɣ pa-pʋtɔdɩyɛ nɛ piseɣtiɣ-ɖʋ se ɖiheyi-wɛ “tɔm kɩbandʋ” ndʋ tɩkɛ “ñʋʋ yabɩtʋ tɔm yɔ.”​—Iza. 52:7.

¹¹ Iyele nɛ ɖɩna koobu Sergey kɩɖaʋ. Pʋcɔ nɛ Sergey kpɛlɩkɩɣ toovenim lɛ, ɛɛkɛ ɛyʋ weyi ɛwɛ hɛɛɛ nɛ ɛwɛɛ fɛyɛ ɖɔɖɔ yɔ. Pɩɩwɛ-ɩ kaɖɛ se ɛyɔɔdɩnɩ lalaa. Alɩwaatʋ wɛɛ nɛ tɩɖɛɣ lɛ, etisi se ɛkpɛlɩkɩɣ Bibl. Sergey yɔɔdaa se: “Mɛwɛɛ nɛ mɛnkpɛlɩkɩɣ Bibl lɛ, manɩɩ pɩ-taa se pɩkɛnɩ Krɩstʋ ñɩma kɩjɛyʋʋ se peheyi lalaa pe-tisuu tɔm. Mamaɣzaɣ se maakaɣ pɩzʋʋ nɛ mala mbʋ kpa.” Ɛlɛ ɛmaɣzɩ mba patɩtɩɩnɩtɩ toovenim tɔm yɔ pɔ-yɔɔ nɛ ɛna se wezuu caɣʋ wɛɣ-wɛ kaɖɛ siŋŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ paasɩŋ Yehowa. Ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: “Tɔm kɩfatʋ ndʋ mɛnkpɛlɩkaa yɔ, tɩha-m taa leleŋ siŋŋ nɛ tɩhɛzɩ ma-laŋɩyɛ. Maanawa se pɩcɛyaa se lalaa ɩtɩlɩ toovenim ɖɔɖɔ.” Alɩwaatʋ ndʋ Sergey nɩɣaɣ lalaa siziŋ nɛ pɩkpaɖɩ yɔ, piyeba nɛ ɛwɛɛnɩ abalɩtʋ siŋŋ se esusi tɔm. Sergey sɔzaa se: “Pɩɖɩɣzɩ-m siŋŋ se alɩwaatʋ ndʋ manpaɣzɩ heyuu Bibl tɔm ɛyaa lalaa yɔ, piyeba nɛ mawa sɔɔndʋ nɛ fɛyɛ. Nɛ ɛzɩma meheyaɣ men-tisuu tɔm ɛyaa lalaa yɔ, pɩkpazɩ ma-maɣmaɣ men-tisuu ɖoŋ.” *

12-13. Ðɩɩwɩlɩɣ ɛyaa Ɛsɔtɔm tɔm susuu taa lɛ, ɛbɛ yɔɔ pɩpɔzʋʋ se ɖɩwɛɛ suuɖu? Ha kɩɖaʋ.

¹² Nabudozo lɛ, wɛɛnɩ suuɖu alɩwaatʋ  ndʋ ŋwɩlɩɣ ɛyaa tɔm yɔ. Tɔzɩ se pɩtɩla wiɖiyi patɩmaɣzɩ Bibl taa tɔm ndʋ ɖɩsɩm camɩyɛ yɔ tɩ-yɔɔ kpa. Nɛ ɛyaa sakɩyɛ ñɔɔnɩ tisuu mbʋ pɛtɛm wɛnʋʋ yɔ kpam. Pɩtɩla pamaɣzɩɣ se pɛ-Ɛsɔ sɛtʋ yeki se nɔɔ kʋɖʋmaɣ ɛwɛɛ pa nɛ pɔ-hɔʋ taa ñɩma, pɔ-sɔnzɩ nɛ pe-egeetiye taa ñɩma pɛ-hɛkʋ taa. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɩnɩ-wɛ?

¹³ Maɣzɩ kɩɖaʋ kʋnɛ kɩ-yɔɔ nɛ ŋna: Ye kondoloko nakʋyʋ ɛkɩlɩ pɩnʋʋ nɛ kɩpaɣzɩ wɛɛkʋʋ nɛ pɩpɔzɩ se pɛlɛɣzɩ-kʋ, ɛzɩma palakɩ? Ðoŋ ɖoŋ lɛ, alɩwaatʋ ndʋ peɖiɣni maʋ maʋ kɩfalʋʋ yɔ, pɛwɛɣ ɖɔɖɔ nɛ pɔɖɔŋ kɩbɩnʋʋ yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ pɛtɛŋ kɩfalʋʋ maʋ yɔ, papɩzɩɣ nɛ pɔyɔkɩ kɩbɩnʋʋ. Mbʋ ɖɔɖɔ, pʋcɔ nɛ ɖɩpɔzɩ nɔɔyʋ se eyele e-tisuu “kɩbɩm” mbʋ ɛɛñɔnɩ kpam yɔ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛtɩlɩ toovenim tɔm “kɩfatʋ” nɛ ɛsɔɔlɩ-tʋ nɛ pʋcɔ. Toovenim tɔm ndʋ lɛ Bibl taa tɔm ndʋ pataatɩlɩ alɩwaatʋ ndʋ papaɣzɩ kpɛlɩkʋʋ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa pakaɣ yebu tisuu mbʋ paawɛna yɔ. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkpaɣ alɩwaatʋ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ ɖɩsɩnɩ nɔɔyʋ nɛ ɛla lɛɣzɩtʋ ndʋ.​—Roma 12:2.

14-15. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɩnɩ mba pasɩm tɔm pazɩ yaa paatɩɩsɩŋ natʋyʋ tɛtʋ yɔɔ paradisuu taa tamtam wezuu caɣʋ yɔɔ tɔm yɔ? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ.

¹⁴ Ye ɖɩɖʋʋ suuɖu tɔm susuu taa yɔ, ɖɩɩkaɣ ɖaŋʋʋ se mba ɖisusuu-wɛ tɔm yɔ, panɩɩ Bibl taa toovenim tɔm taa yaa petisi tɩ-yɔɔ kpaagbaa kɩyakʋ ŋgʋ pewelisiɣ-tʋ yɔ. Ɛlɛ lalaa siziŋ nɩʋ seɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩsɩnɩ-wɛ nɛ pakpaɣ alɩwaatʋ nɛ pamaɣzɩ ndʋ Bibl wɩlɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ camɩyɛ. Iyele nɛ ɖɩna ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɩnɩ nɔɔyʋ nɛ etisi se Ɛsɔ labɩ tamaɣ se ɛyaa kaɣ caɣʋ wezuu tamtam paradisuu taa tɛtʋ yɔɔ yɔ. Ɛyaa mba pasɩm wɩlɩtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ tɔm pazɩ yaa paatɩɩsɩŋ natʋyʋ tɩ-yɔɔ yɔ, pɔɖɔ sakɩyɛ. Pɩtɩla pamaɣzɩɣ se lidaʋ fɛyɩ se ɛyʋ weyi ɛsɩba yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛtasɩ caɣʋ wezuu. Yaa pɩtɩla ɖɔɖɔ yɔ, pamaɣzɩɣ se ɛyaa kɩbama tɩŋa kpaɣ ɛsɔdaa. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɩnɩ-wɛ?

¹⁵ Koobu nɔɔyʋ tɩŋɩɣnɩ nʋmɔʋ nakʋyʋ yɔɔ nɛ ɛsɩɣnɩ ɛyaa se patɩlɩ se lidaʋ wɛɛ se ɛyaa kaɣ caɣʋ wezuu tam tam tɛtʋ yɔɔ. Kajalaɣ lɛ, ɛkalɩɣ Kiɖe Tɛɛ Tɔm 1:28. Pʋwayɩ lɛ, ɛpɔzɩ ɖɩɣdʋ se ɛlɛ eheyi-i lone nɛ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa Ɛsɔ kaasɔɔlaa se ɛyaa ɩcaɣ wezuu yɔ. Sakɩyɛ cosuu se: “Tɛtʋ yɔɔ, koboyaɣ taa.” Pʋwayɩ lɛ koobu ɛnʋ ɛkalɩ Izaayii 55:11 nɛ ɛpɔzɩ ɖɩɣdʋ se ɛlɛ naʋ taa lɛ, tamaɣ ŋga Ɛsɔ kaalabɩ kiɖe tɛɛ yɔ, kɛlɛɣzaa yaa katɩlɛɣzɩ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, ɖɩɣdʋ cosuu se katɩlɛɣzɩ. Kɛdɛzaɣ ɖeɖe lɛ, koobu ɛnʋ ɛkalɩɣ Keɣa 36: 10, 11 nɛ ɛpɔzɩ ɖɩɣdʋ se ɛlɛ eheyi-i ɛzɩma ɛyaa wezuu caɣʋ kaɣ wɛʋ cee wayɩ yɔ. Koobu ɛnʋ ɛtɩŋnɩ Bibl masɩ nzɩ sɩ-yɔɔ nɛ ɛsɩna ɛyaa sakɩyɛ nɛ pana se halɩ nɛ sɔnɔ Ɛsɔ sɔɔlaa se ɛyaa kɩbama ɩcaɣ wezuu tam tam paradisuu taa tɛtʋ yɔɔ.

16-17. Ɛzɩ Aduwa 3:27 yɔɔdʋʋ yɔ, nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖeyi ɖeyi ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩnɩɣ lalaa siziŋ? Ha kɩɖaʋ.

¹⁶ Nabʋnaza lɛ, ñɩnɩ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ  ŋpɩzɩɣ ŋtɩŋna nɛ ŋwɩlɩ se ŋmaɣzɩɣ lalaa yɔɔ yɔ. Kpaɣ se ŋsʋ nɔɔyʋ ɖɩɣa taa lɛ, ŋyʋsɩ se ŋtiwolo alɩwaatʋ kɩbandʋ yɔɔ? Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋtendi-i nɛ ŋheyi-i se ŋpɩsɩɣ alɩwaatʋ kɩbandʋ yɔɔ. Ye ŋsʋ ɖɩɣa nakɛyɛ taa nɛ ŋyʋsɩ se pɩpɔzʋʋ se pasɩnɩ ɖɩɣdʋ ɛnʋ nɛ ɛla tʋmɩyɛ cikpeɖe naɖɩyɛ? Yaa ye nɔɔyʋ ɛkɛ kʋdɔndʋ yaa akpadɩyʋ nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɛwɛ ɖɩɣa tam nɛ pɩpɔzʋʋ se paɖʋ-ɩ nesi hɔɔlʋʋ nakʋyʋ taa? Hɔɔlɩŋ ɩnɛ ɩ-taa, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɩnɩ ɛyʋ ɛnʋ.​—Kalɩ Aduwa 3:27.

¹⁷ Koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ sɩnɩ nabɛyɛ tʋma cikpena labʋ mbʋ nɛ pɩlʋlɩ pee kɩbana. Lalaa siziŋ nɩʋ seɣti-i nɛ ɛma takayaɣ lʋlɩyaa nabɛyɛ, mba paalesi pa-pɩɣa yɔ. Ɛɛma takayaɣ ŋga ka-taa Bibl masɩ nasɩyɩ nzɩ sɩhɛzɩɣ ɛyʋ laŋɩyɛ yɔ. Ɛzɩma takayaɣ ŋga kotukuni hɔʋ ŋgʋ? Pɩɣa ŋga kasɩba yɔ, ko-ɖoo mawa se: “Ðeɖe evemiye taakɛdɩnɩ-m paa ññɩɩ. Takayaɣ ŋga ŋma-ɖʋ yɔ, kasɩnɩ-ɖʋ siŋŋ. Mɔnsɔɔlaa se mɛnsɛ-ŋ takayaɣ ŋga kɔ-yɔɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, kakpazɩ-ɖʋ ɖoŋ pɩdɩɩfɛyɩ. Ðeɖe mankalɩ-kɛ nɛ pɩcɛzɩ tam 20 mbʋ yɔ. Ña-takayaɣ ŋga kɛkɛdɩnɩ-ɖʋ, kakpazɩ-ɖʋ ɖoŋ nɛ kɛhɛzɩ ɖa-laŋɩyɛ siŋŋ. Ðɩsɛɣ-ŋ nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim se ŋlabaɣ lɛ kpem.” Pɩtʋʋ fɛyɩ se ye ɖɩɖʋʋ ɖa-tɩ mba palakɩ kʋñɔŋ yɔ, po-lone taa nɛ ɖɩlakɩ nabʋyʋ se ɖɩsɩnɩ-wɛ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlʋlɩ pee kɩbana.

18. (a) Ɛzɩ 1 Kɔrɛntɩ mba 3:6, 7 yɔɔdʋʋ yɔ, ɖɔ-tɔm susuu yɔɔ tɔm ndʋ ɖɩtɩsɔɔlɩ se ɖɩsɔɔ? (b) Nɛ ɛbɛ yɔɔ pɩfɛyɩ se ɖɩsɔɔ tɩ-yɔɔ?

¹⁸ Ðɩsɔɔlaa se ɖɩla ɖo-ɖoŋ ɖeɖe tɔm susuu taa. Ɛlɛ ɖɩɩsɩɣnɩ ɛyaa se patɩlɩ Ɛsɔ lɛ, Ɛsɔ maɣmaɣ lakɩnɩ hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ. (Kalɩ 1 Kɔrɛntɩ mba 3:6, 7.) Yehowa hɔŋnɩ ɛyaa. (Yoh. 6:44) Mbʋ pɩwɛ paa weyi ɛ-laŋɩyɛ taa yɔ, mbʋ yekina se ekizi yaa ɛmʋ tɔm kɩbandʋ. (Mat. 13:4-8) Tɔzɩ se ɛyaa sakɩyɛ taatisi Yesu wɩlɩtʋ yɔɔ paa ɛlɛ kaakɛ Wɩlɩyʋ sɔsɔ yɔ. Pʋyɔɔ lɛ, ye ɖɩñakɩ pana se ɖɩsɩnɩ nabɛyɛ nɛ paatisiɣ yɔ, pɩtɩpɔzɩ se pitibi-ɖʋ yɔɔɔ.

19. Ye ɖɩnɩɣ lalaa siziŋ tɔm susuu taa yɔ, pee kɩbana wena pɩlʋlʋʋ?

¹⁹ Ye ɖɩnɩɣ lalaa siziŋ tɔm susuu taa yɔ, pɩlʋlʋʋ pee kɩbana. Tɔm susuu tʋmɩyɛ kaɣ-ɖʋ haʋ taa leleŋ nɛ pɩkpaɖɩ. Ðɩkaɣ hiɣu taa leleŋ sɔsɔŋ weyi haʋ kɔŋna yɔ. Nɛ ɖiyeki nɛ pɩwɛɛ kɛlɛʋ “mba payɩ paawɛnɩ laŋa kɩbana se pehiɣ wezuu maatɛŋ yɔ” se pamʋ tɔm kɩbandʋ. (Tʋma 13:48) Ye mbʋ “alɩwaatʋ ndʋ payɩ ɖɩwɛnɩ waɖɛ yɔ, ɖɩla ɛyaa tɩŋa mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ.” (Gal. 6:10) Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖa-taa kaɣ labʋ leleŋ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩɖʋʋ hɩɖɛ ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ.​—Mat. 5:16.