Chibi Ini?
Dabilo ye Baibili
Chibi i ku thama chingwe, ku zwiwa, kene ku kumbula chingwe chi singa dumilane ne milayo ye Ndzimu. Ko shanganyila ku chuluka milayo ye Ndzimu ne ku thama zwithu zwi sa ka lulwama mu mesho e Ndzimu. (1 Johani 3:4; 5:17) Kakale Baibili i no chenesa chibi ili ku ziba cha ka lulwama ngono u be u singa chi thame.—Jakubo 4:17.
Mu ndimi dza ka be dza shingisiwa ku kwala Baibili kutanga, matama a ka shingisiwa kuyi chibi a no dwa “ku si lobe linyanga.” Ku lakidzila, masole e Iziraela wa ntolo ba kabe ba na bukhoni gu no chenamisa gwe ku posa mabgwe “ba singa khute.” Ha matama iyawa a nga shanduligwa se kwa a li gele, a nga dwa kuti “ha u nga thame chibi.” (Baathuli 20:16) Ndizo ku thama chibi i ku sa lobe linyanga ha ku zha mu milayo ya ka zwilizanila ye Ndzimu.
Se Mbumbi wedu, Ndzimu u na fanilo ye ku ti bigila milayo. (Zumbunulo 4:11) To zwidabilila mu nli ha ku zha mu mishingo yedu.—Baroma 14:12.
A ko khoneka ku sa thame chibi choselele?
Aa. Baibili ikati “bathu bose bakatjinya bakathayela gudzo le Ndzimu.” (Baroma 3:23; 1 Boshe 8:46; Nreri 7:20; 1 Johani 1:8) Ini kwa ka jalo?
Bathu be kutanga, Adamu na Eva, ba kabe ba ka bumbiwa ba sina chibi. Ne kuti ba kabe ba ka bumbiwa ba ka zwilizanila, mu ifano che Ndzimu. (Genesisi 1:27) Ne kwa ka jalo, ba ka lashikigwa ne kuzwilizanila kwabo ne kuti ba ka chuluka milayo ue Ndzimu. (Genesisi 3:5, 6, 17-19) Ba kati be be ne bana ba ka pindisila chibi ne ku sa zwilizanila mu bali. (Baroma 5:12) Koga sa She Dafite we Iziraela a ka leba eti, “Ndakazwagwa ndina jinyo, ndakabe ntjinyi.”—Pisalema 51:5.
A zwibi zwingwe zwa ka bipa kwazo ku pinda zwingwe?
Ee. Ku lakidzila, Baibili ikati balume be Sodoma wa ntolo ba kabe ba li “babiibi, bali batjinyi bakulu,” ngono jinyo labo “lapindilila.” (Genesisi 13:13; 18:20) Lingisisa mabaka matatu a no lakidza chilizanyo che chibi.
Bukulu. Baibili i no ti chenjedza ku si thame zwibi zwikulu se mazwibato a sa ka lulwama e ku shanganila ngubo, ku namata midzingwana, ku kwiba, budakwa, bupitipiti, ku bulaya, ne ku shingidzana ne meya. (1 Bakorinta 6:9-11; Zumbunulo 21:8) Kakale Baibili i no leba ne kwe zwibi zwi singa fanane na izwezwi zwi no thamiwa ku sa ka kumbugwa, kene isi ka ngwaza, se ku leba matama kene ku thama mishingo i no wisa bangwe zogwadza. (Zwiani 12:18; Baefesiya 4:31, 32) Ne kwa jalo, Baibili i no ti sendedzela kuti ti si tolele pasi zwibi zwingwe, ne kuti ichecho chi nga thama kuti ti pelele ta thama zwibi zwikulu zwi no thulana ne milayo ye Ndzimu.—Matewu 5:27, 28.
Mazwimisilo. Zwibi zwingwe zo thamiwa ne ku zwithokomolosa milayo ye Ndzimu. (Mishingo 17:30; 1 Timoti 1:13) Nenguba Baibili i singa lebelekele zwibi zwa ka jali, i no zwi thubukanya ne zwibi zwa ili kuti milayo ye Ndzimu i no chulukiwa ka ngwaza. (Palo 15:30, 31) Zwibi zwi no thamiwa ka ngwaza zo dwa mu “bubi gwe moyo.”—Jeremiya 16:12.
Kangana. Kakale Baibili i no leba ne kwe kusafanana kwe chibi chingompela ne mukhwa we ku thama chibi ichecho kwe chibaka chilefu. (1 Johani 3:4-8) Ibabo ba no “tjinya [ka] mwaza,” dumbu ne shule kwe ku zwidiya ku thama cha ka lulwama, ba no amuchila ku athugwa ne Ndzimu ku sa ka lulwama.—Bahebera 10:26, 27.
Ibabo ba ka thama zwibi zwikulu ba nga tshambilidzigwa ne mazwiiwo e dziphoso dza ba ka thama. Ku lakidzila, She Dafite wa ka kwala eti: “Ngobe tjibi tjangu tjakandipinda, tjotjinga ntolo unondilemela.” (Pisalema 38:4) Ne kwa ka jalo Baibili i no thembesa iti: “Mbimbi ngaasiye zila iye, ne usakalulwama asiye mikumbulo iye. Ngaashandukile kuna Yahwe kuti banhwile ngoni, ashandukile ku Ndzimu wedu, ngoti unowon’zwiibhatigwa.”—Izaya 55:7.