1, 2. (a) Kuzê ki pesoas ta faze pa konsigi ten liberdadi? (b) Kal ki é rezultadu di buska liberdadi di es manera?

 OJI ta papiadu txeu sobri igualdadi i liberdadi. Txeu algen na mundu krê fika livri di injustisa, diskriminason i pobréza. Otus krê ten direitu di pâpia, skodje i vive sima es krê. Na tudu lugar, kuza ki algen más krê é ten liberdadi pa faze kuzê ki es krê ô vive di manera ki es krê.

² Nbóra pesoas krê ten liberdadi, txeu bês es ka ta konsigi-l. Pur isu, es ta faze manifestason, grévi i ti revólta. Má kel-li ta pô-s ta ten liberdadi ki es krê? É klaru ki nau. Txeu bês el ta traze disgrasa i mórti. Tudu kel-li é un próva di kel ki Rei Salumon fla: ‘Ómi ta manda na ómi pa se disgrasa.’ — Ecl. 8:9.

 3. Kuzê ki nu pode faze pa nu ten liberdadi i filisidadi di verdadi?

³ Disiplu Tiagu fla kal ki é segredu pa ten liberdadi i filisidadi di verdadi. El skrebe: ‘Kel ki ta djobe ku kuidadu pa lei perfetu ki ta liberta i kontinua na el, ta ser filís na kuza ki el ta faze.’ (Tia. 1:25) Jeová ki ta da lei perfetu,  sabe midjór ki ningen, kuzê ki nu meste pa nu ser filís di verdadi. El da Adon ku Eva tudu kuza ki es mesteba pa es ser filís i kel-li ta inklui liberdadi di verdadi.

 4. Ki tipu di liberdadi Adon ku Eva tinha? (Odja dizenhu na komésu di studu.)

⁴ Óras ki nu ta lé kes dôs primeru kapítlu di Génesis, nu ta odja ma Adon ku Eva tinha kel tipu di liberdadi ki pesoas ta krê ten oji. Es staba livri di pobréza, injustisa i es ka tinha medu. Es éra livri di verdadi, es ka ta preokupaba ku kumida, ku trabadju, es ka ta fikaba duenti i nen es ka ta moreba. (Gén. 1:27-29; 2:8, 9, 15) Kel-li krê fla ma Adon ku Eva tinha liberdadi pa disidiba kuzê ki é dretu i kuzê ki é mariadu? Nu ben odja.

 5. Diferenti di kel ki txeu algen ta pensa, kuzê ki ten ki izisti pa nu pode ten liberdadi?

⁵ Txeu algen oji ta atxa ma ser livri di verdadi siginifika faze kuzê ki es krê i óras ki es krê, sen preokupa ku rezultadu. Livru Enciclopédia Delta Universal ta fla: “Liberdadi é kapasidadi di toma disizon i faze sima bu disidi.” Má tanbê el ta fla: “Sima lei ta fla, un algen é livri óras ki sosiadadi ka ta pô-l ninhun limiti injustu, ki ka meste ô ki ka ta faze sentidu.” Kel-li krê fla ma na un sosiadadi ten ki ten limiti. Asi, ningen ka ta fika prujudikadu ku liberdadi di kel otu. Nton nu ta pergunta: Ken ki ten direitu di disidi kal ki é limiti di kuzê ki é justu, di kuzê ki nu meste i di kuzê ki é ikilibradu?

 6. (a) Pamodi ki Jeová é úniku algen ki se liberdadi ka ten limiti? (b) Ki tipu di liberdadi umanus pode ten i pamodi?

⁶ Óras ki asuntu é liberdadi, nu debe lenbra di un kuza inportanti. Jeová é úniku algen ki se liberdadi ka ten limiti. Pamodi? Pamodi é el ki kria tudu kuza. El é Tudu-Poderozu i é más grandi na Séu ku Téra. (1 Tim. 1:17; Apo. 4:11) Lenbra di palavras bunitu ki Rei Davidi uza pa pâpia sobri kel lugar más altu ki é sô Jeová ki ten. (Lé 1 Crônicas 29:11, 12.) Tudu kriaturas na Séu ku na Téra, ses liberdadi ten limiti. Es debe ntende ma Jeová ten direitu i puder di disidi kuzê ki é justu, kuza ki nu meste i di poi limiti. Désdi ki Jeová faze umanus el poi limiti na ses liberdadi.

 7. Kuzê ki nu ta faze di manera natural ki ta dexa-nu kontenti?

⁷ Nbóra Adon ku Eva tinha liberdadi pa faze txeu kuza, Jeová pô-s limiti. Alguns di kes limiti éra natural. Pur izénplu, pa es kontinuaba bibu es tinha ki respiraba, kumeba i durmiba. Má es ta perdeba ses liberdadi si es fazeba kes kuza li? Nau, pamodi Jeová odja ma sikrê es fazeba kes kuza li sénpri, es ta sérba filís simé. (Sal. 104:14, 15; Ecl. 3:12, 13) Pensa na kel-li, kenha ki ka ta gostaba di respira un ar puru? Kume un kumida ki más el gosta ô korda dipôs di un bon noti di sonu? Nu ta fika kontenti di faze kes kuza li i nunka nu ka ta pensa ma faze-s ta tra-nu liberdadi. Di sertéza Adon ku Eva ta pensaba mésmu kuza.

 8. Ki órdi klaru Jeová da Adon ku Eva i kal ki éra se obijetivu?

⁸ Jeová tanbê da Adon ku Eva órdi  di ten fidju, intxi Téra i kuida di el. (Gén. 1:28) Má kel órdi li ta traba es ses liberdadi? Klaru ki nau. Ta daba umanus xansi di partisipa na kunpri vontadi di ses Kriador. Es ta fazeba Téra un paraízu i algen perfetu ta viveba na el pa tudu ténpu. (Isa. 45:18) Oji Jeová é ka kóntra, si un algen krê fika solteru ô si el kaza, má el ka krê ten fidju. Má inda ten txeu algen ki ta kaza i ta ten fidju, mésmu ki es sabe ma es ta ten prubléma. (1 Cor. 7:36-38) Pamodi? Pamodi normalmenti es ta ten filisidadi óras ki es kaza i es ten fidju. (Sal. 127:3) Si Adon ku Eva obiba ku Jeová es ta viveba pa tudu ténpu i es ta tinha un kazamentu i un família filís.

 9. Pamodi ki kel órdi ki Deus da na Génesis 2:17 éra justu, es mesteba el i éra ikilibradu?

⁹ Jeová da Adon ku Eva un otu órdi. Kel órdi ta flaba kuzê ki ta kontiseba si es ka obiba: ‘Má, kel arvi di konhisimentu di kel ki é dretu i di kel ki é mariadu, bu ka debe kume, pamodi dia ki bu kume-l, di sertéza bu ta móre.’ (Gén. 2:17) Es órdi di algun manera éra injustu? El ka ta dexaba es falta? Éra un órdi difísil dimás? Adon ku Eva ta perdeba ses liberdadi pamodi kel órdi li? É klaru ki nau. Txeu algen ki ta ntende Bíblia dretu, ta fla ma kel órdi ki Deus da-s éra dretu. Pur izénplu, un di kes algen fla: “Kel órdi di Deus ki sta na [Génesis 2:16, 17 ] ta mostra ma sô Deus sabe kuzê ki é dretu i kuzê ki é mariadu pa nos. Pa nu vive ‘dretu’ nu meste kúnfia i obi ku Deus. Si nu ka obi ku el nu ta dexadu pa nu disidi kuzê ki é dretu i kuzê ki é mariadu pa nos.” Sô ki disidi kuzê ki é dretu i kuzê ki é mariadu é un disizon difísil dimás pa nu toma nos sô.

10. Kal ki é diferénsa entri ser livri ku direitu di disidi kuzê ki é dretu i kuzê ki é mariadu?

¹⁰ Dipôs di lé kel órdi ki Deus da Adon, txeu algen ta fla ma Adon perde liberdadi di faze kuzê ki el kreba. Óras ki es ta fla si, es ka sta ta ntende diferénsa entri ser livri ku direitu di disidi kuzê ki é dretu i kuzê ki é mariadu. Adon ku Eva éra livri pa skodje si es ta obiba ku Deus ô nau. Má, sô Jeová ki ten direitu di disidi kuzê ki é dretu i mariadu. ‘Kel arvi di konhisimentu di kel ki é dretu i mariadu’, ki tinha na jardin di Éden ta lenbraba es di kel-li. (Gén. 2:9) Nu ten ki seta ma nen sénpri nu ta konsigi sabe kuzê ki ta ba kontise óras ki nu toma un disizon i nen nu ka sabe si tudu disizon ki nu toma ta ten bon rezultadu. Pur isu ki txeu bês nu ta odja pesoas ta toma disizon ku bon intenson, má sô ki dipôs kel disizon ta traze sufrimentu, dizastri ô disgrasa. (Prov. 14:12) Diferenti di Jeová, umanus é limitadu. Kantu Deus fla Adon ku Eva pa es ka kume frutu di kel arvi, el sta ta inxinaba es modi ki es podia uzaba ses liberdadi. Kuzê ki Adon ku Eva disidi faze?

11, 12. Pamodi ki disizon ki Adon ku Eva toma traze disgrasa? Da un izénplu.

¹¹ Sima nu odja, Adon ku Eva disidi ka obi ku Jeová. Satanás tenta Eva ku un promésa i el fla-l: ‘Nhos odju ta abri i nhos ta bira sima Deus, ta  sabe kel ki é dretu i kel ki é mariadu.’ Eva kridita na es mintira. (Gén. 3:5) Má disizon di Adon ku Eva da-s más liberdadi? Nau. Kel ki Satanás fla-s ka kontise. Dipôs es da kónta ma ka sigi órdi di Jeová i faze kel ki es kreba traze sô disgrasa. (Gén. 3:16-19) Pamodi? Pamodi Jeová ka da umanus liberdadi pa disidi pa es mê kuzê ki é dretu i mariadu. — Lé Provérbios 20:24 i nóta di rodapé; Jeremias 10:23.

¹² Nu pode konpara kel stória li ku un pilotu di avion. Pa avion txiga ku suguransa undi ki el sta bai, el ten ki sigi un planu di viaji ki el dadu. Tanbê, el ta uza feraméntas di viaji mudérnu i sigi instruson di tori di kontrolu na aeroportu. Má, kuzê ki ta kontiseba si kel pilotu ka liga kes instruson i el bai pa otu kaminhu ki el krê? Di sertéza ta kontiseba un dizastri. Kontise mésmu kuza ku Adon ku Eva. Es nega sigi orientason di Deus. Kuzê ki kontise? Disgrasa! Es peka i es pasa pekadu ku mórti pa ses fidju. (Rom. 5:12) Envês di es fika livri, es perde kel liberdadi di verdadi ki Deus daba es.

13, 14. Modi ki nu pode ten liberdadi di verdadi?

¹³ Txeu algen ta pensa ma óras ki es ten txeu liberdadi é midjór pa es. Má, liberdadi pa nu faze kel ki nu krê é sima un spada ki ta korta pa dôs ladu. É verdadi ki liberdadi ta traze bons rezultadu. Má, imajina modi ki mundu ta sérba si ka tinha limiti. É pur isu ki Enciclopédia Delta Universal fla: “Leis di tudu sosiadadi organizadu ta forma un grupu di liberdadis i proibisons konplikadu, má ikilibradu.” ‘Konplikadu’ é kel palavra sértu. Pensa na kes monti livru di leis ki ómis faze. Tanbê, kes monti  adivogadus i juízis ki meste ntende i aplika kes lei.

¹⁴ Má, Jizus Kristu mostra di un manera sinplis modi ki nu pode ten liberdadi di verdadi. El fla: ‘Si nhos kontinua na nhas palavra, nhos ta ser nhas disiplu, i nhos ta konxe verdadi i verdadi ta liberta nhos.’ (João 8:31, 32 ) Jizus mostra ma pa ten liberdadi di verdadi, ta nvolve dôs kuza: Primeru, seta verdadi ki el inxina. Sugundu, bira se disiplu. Si nu faze si nu ta ten liberdadi di verdadi. Má é liberdadi di kuzê? Jizus responde: ‘Tudu kenha ki faze pekadu é skravu di pekadu. Si Fidju liberta nhos, nhos ta ser livri di verdadi.’ — João 8:34, 36.

15. Pamodi ki kel liberdadi ki Jizus promete ta pô-nu ser ‘livri di verdadi’?

¹⁵ Liberdadi ki Jizus promete se disiplus é mutu más midjór ki kalker tipu di liberdadi ki pesoas krê ten oji. Kantu Jizus fla: ‘Si Fidju liberta nhos, nhos ta ser livri di verdadi’, el sta ta papiaba di kel piór tipu di skravidon ki dja izisti, ki é ser ‘skravu di pekadu.’ Alén di pekadu pô-nu ta faze kuzas mariadu, el ka ta dexa-nu faze kel ki nu sabe ma é dretu ô faze kel ki nu pode faze. Nton, nos é skravu di pekadu i rezultadu é dór, dizanimason, sufrimentu i mórti. (Rom. 6:23) Apóstlu Polu sabia dretu kuzê ki é xinti kel dór li. (Lé Romanos 7:21-25.) Óras ki nu libertadu di kel korenti di pekadu, nu pode ten kel liberdadi di verdadi ki Adon ku Eva perde.

16. Modi ki nu ta ben fika ‘livri di verdadi’?

¹⁶ Jizus fla: ‘Si nhos kontinua na nhas palavra’. Kel-li ta mostra ma, pa Jizus liberta-nu nu ten ki sigi alguns orientason ô limitis ki el ta poi. Nos ki é kristons didikadu, dja nu nega nos kabésa i nu seta limitis ki Jizus inxina pa se disiplus. (Mat. 16:24) Nton sima Jizus promete, nu ta fika livri di verdadi óras ki nu ben resebe tudu kes benson ki sakrifisiu di resgati ta da-nu.

17. (a) Kuzê ki ta da-nu obijetivu na vida i ta traze filisidadi? (b) Kuzê ki nu ta ben prende na kel otu studu?

¹⁷ Faze kel ki Jizus inxina i ser se disiplu ta da-nu obijetivu na vida i ta traze filisidadi. Kel-li ta da-nu xansi di fika livri di pekadu i mórti. (Lé Romanos 8:1, 2, 20, 21.) Na kel otu studu, nu ta ben prende modi ki nu pode uza dretu liberdadi ki nu ten gósi. Asi, nu ta pode onra Jeová, ki é Deus di liberdadi di verdadi, pa tudu ténpu.