1-2. Inki kuwakana kele na mambu yina Longi 11:6 ke tuba ti kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu?

NA BANSI ya nkaka, bantu ke sepelaka kuwa nsangu ya mbote. Nkutu bo ke vingilaka kuwa yo na kiese yonso. Kansi na bansi ya nkaka, bantu ke sepelaka kibeni ve na mambu ya Nzambi to ya Biblia. Na kisika nge ke zingaka, keti bantu ke sepelaka na nsangu ya mbote? Yo vanda bo ke ndimaka to ve, Yehowa ke zola nde beto landa kusamuna tii kuna yandi mosi ta tuba nde yo me lunga.

² Yehowa me tulaka ntangu yina kisalu ya kusamuna ta suka mpi na nima “nsuka ta kwisa.” (Mat. 24:14, 36) Na ntwala nde yo kwisa, nki mutindu beto lenda lemfuka na bangogo, “kubika ve nde diboko na nge kupema”? *—Tanga Longi 11:6.

3. Inki beto ta tadila na disolo yai?

³ Disolo ya me luta tubilaka mambu iya yina beto fwete sala sambu na kusala mbote kisalu ya ‘kuloba bantu.’ (Mat. 4:19) Disolo yai ta tubila mambu tatu yina ta sadisa beto na kukumisa ngolo lukanu na beto ya kulanda kusamuna ata beto ke kutana ti bampasi. Beto ta mona sambu na nki yo kele mfunu (1) na kutula kisalu ya kusamuna na kisika ya ntete, (2) na kuvanda ntima-nda mpi (3) na kulanda kuvanda ti lukwikilu ya ngolo.

4. Sambu na nki beto fwete tula kisalu ya Yehowa na kisika ya ntete?

⁴ Yezu songaka balongoki na yandi mambu yina ta monisa nde beto ke zinga na bilumbu ya nsuka. Yandi zabaka nde mambu yango lendaka kukatula dikebi ya balongoki na yandi na kisalu ya kusamuna. Yo yina yandi songaka balongoki na ‘kulanda kukengila.’  (Mat. 24:42) Bubu yai beto ke kutana ti mambu yina lenda katula dikebi na beto bonso yina bantu ya bilumbu ya Noa kutanaka ti yo yina katulaka dikebi na bo na nsangu yina Noa longaka bo. (Mat. 24:37-39; 2 Pie. 2:5) Yo yina beto fwete tula kisalu ya Yehowa na kisika ya ntete.

5. Mukanda ya Bisalu 1:6-8 monisaka nde bo ta longa nsangu ya mbote tii na wapi?

⁵ Bubu yai beto fwete tula kibeni dikebi ya mingi na kisalu ya kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu. Yezu tubaka nde balongoki na yandi ta landa kusamuna na nima ya lufwa na yandi mpi bo ta samuna mingi kuluta yandi. (Yoa. 14:12) Na nima ya lufwa ya Yezu, balongoki ya nkaka vutukilaka kisalu na bo ya kuloba bambisi. Na nima lufutumuku na yandi, Yezu sadisaka balongoki ya nkaka na kukanga bambisi mingi kibeni na mutindu mosi ya kuyituka. Yandi sadilaka dibaku yai sambu na kundimisa bo nde kisalu na bo ya kuloba bantu vandaka mfunu mingi kuluta konso kisalu yina. (Yoa. 21:15-17) Na ntwala nde Yezu kumata na zulu, yandi songaka balongoki nde kisalu ya kusamuna yina yandi yantikaka ta salama ve kaka na Izraele kansi na ntoto ya mvimba. (Tanga Bisalu 1:6-8.) Na nima ya bamvula, Yezu monisaka ntumwa Yoane na mbona-meso, mambu yina ta salama “na kilumbu ya Mfumu.” * Ntumwa Yoane monaka mambu mingi ya kuyituka. Mu mbandu, yandi monaka wanzio mosi yina vandaka ti “nsangu ya mbote ya mvula na mvula ya kuzabisa” na bantu ya “makanda yonso, na mabuta yonso, na bandinga yonso, mpi na bansi yonso.” (Kus. 1:10; 14:6) Yo kele pwelele nde bubu yai, Yehowa ke zola nde beto landa kusala kisalu yai ya nene tii kuna yandi ta tuba nde yo me lunga.

6. Inki mutindu beto lenda landa kutula kisalu ya kusamuna na kisika ya ntete?

⁶ Beto lenda landa kutula kisalu ya kusamuna na kisika ya ntete na luzingu na beto kana beto ke yindula mambu yonso yina Yehowa ke sala sambu na kusadisa beto. Mu mbandu, yandi ke  longa beto malongi mingi ya mfunu na nzila ya mikanda yina bo me niema, yina bo me tula na baapareyi, bima ya kuwidikila, bavideo mpi na JW Télédiffusion. Simba nde mambu ya kele na site Internet na beto kele na bandinga kuluta 1 000. (Mat. 24:45-47) Ata bantu ya nsi-ntoto yai kele ya kukabwana na mambu ya politiki, ya mabundu mpi ya mumbongo, bansadi ya Yehowa kuluta bamilio 8 ke zinga kibeni na bumosi na dibuta ya bampangi ya ntoto ya mvimba. Mu mbandu, na Kitanu, Aprili 19, 2019 Bambangi ya Yehowa na ntoto ya mvimba, talaka video ya mukapu ya kilumbu. Na nkokila ya kilumbu yina, bantu 20 919 041 vukanaka sambu na kuyibuka lufwa ya Yezu. Kuyindula dibaku yina beto kele na yo, ya kumona mambu ya kuyituka yina ke salama mpi ya kuvanda na kati ya bantu yina ke pesa maboko na kisalu yango ke pusa beto na kulanda kutula kisalu ya kusamuna na kisika ya ntete.

7. Inki mutindu mbandu ya Yezu ta sadisa beto na kulanda kutula kisalu ya kusamuna na kisika ya ntete?

⁷ Diambu ya nkaka yina lenda sadisa beto na kulanda kutula kisalu ya kusamuna na kisika ya ntete kele, kulanda mbandu ya Yezu. Yandi bikaka ve nde ata kima mosi kukatula dikebi na yandi na kisalu ya kusamuna. (Yoa. 18:37) Yandi bwaka ve na mutambu ya Satana ntangu Satana songaka yandi “bimfumu yonso ya nsi-ntoto ti nkembo na yo”; yandi bwaka mpi ve na mutambu ya kukuma ntotila ntangu bantu zolaka kutula yandi ntotila. (Mat. 4:8, 9; Yoa. 6:15) Yandi kumaka mpi ve ti nzala ya kuvanda ti bima mingi ya kinsuni mpi yandi waka ve boma ya mbangika ya ngolo. (Luka 9:58; Yoa. 8:59) Ata beto ke kutana ti mambu ya mpasi yina ke meka lukwikilu na beto, beto ta landa kutula kisalu ya kusamuna na kisika ya ntete kana beto ke yibuka ndongisila yina ntumwa Polo pesaka. Yandi siamisaka Bakristu na kulanda mbandu ya Yezu sambu bo ‘konda ve kikesa mpi bo lemba ve nitu.’—Baeb. 12:3.

8. Ntima-nda kele nki mpi sambu na nki yo kele mfunu nde beto vanda ti yo bubu yai?

⁸ Ntima-nda ke tendula kuvingila na pima yonso nde diambu mosi kusoba. Yo vanda beto ke vingila nde diambu mosi ya mpasi kumana, to beto ke vingila nde diambu mosi ya mbote yina beto ke vingilaka banda ntama kusalama, beto fwete vanda ntima-nda. Profete Habakuki vandaka kuzola nde mambu ya mpasi kumana na Yuda. (Hab. 1:2) Balongoki ya Yezu vandaka kuyindula nde Nzambi ta tula Kimfumu na yandi “kaka na ntangu yina” mpi yo ta katula bo na bampasi ya luyalu ya Roma. (Luka 19:11) Beto ke vingila mpi kilumbu yina Kimfumu ya Nzambi ta katula mambu yonso ya mbi mpi ta tula nsi-ntoto ya mpa yina ta fuluka ti bantu ya mbote. (2 Pie. 3:13) Kansi beto fwete vanda ntima-nda mpi kuvingila ntangu yina Yehowa me tulaka sambu na kusala yo. Beto tala mutindu Yehowa ke longaka beto na kuvanda ntima-nda.

9. Inki bambandu ke monisa nde Yehowa kele ntima-nda?

⁹ Yehowa kele mbandu ya kukuka ya ntima-nda. Yandi bikilaka Noa ntangu ya kufwana sambu na kutunga maswa mpi kusala kisalu ya “nsamuni ya lunungu.” (2 Pie. 2:5; 1 Pie. 3:20) Yehowa widikilaka Abrahami ntangu yandi vandaka kuyula Yehowa bangiufula mbala na mbala sambu na lukanu na yandi ya kufwa bantu ya mbi ya mbanza Sodome mpi Gomore. (Kuy. 18:20-33) Na nsungi ya bamvula, Yehowa monisilaka dikanda ya Izraele ya kukonda kwikama ntima-nda ya mingi kibeni. (Neh. 9:30, 31) Bubu yai beto ke mona ntima-nda ya Yehowa mutindu yandi me bikilaka bantu yonso yina ke zola kukuma banduku na yandi ntangu ya “kubalula ntima.” (2 Pie. 3:9; Yoa. 6:44; 1 Tim. 2:3, 4) Mbandu ya mbote ya Yehowa ke pesa beto bikuma ya mbote ya kuvanda ntima-nda ntangu beto ke landa kusamuna mpi ke longa nsangu ya mbote. Yandi ke sadilaka mpi mbandu mosi yina  kele na Ndinga na yandi sambu na kulonga beto na kuvanda ntima-nda.

10. Mbandu ya muntu yina ke salaka bilanga, yina kele na Yakobo 5:7, 8 ke longa beto nki?

¹⁰ Tanga Yakobo 5:7, 8. Mbandu ya muntu yina ke salaka bilanga ke longa beto mpi mutindu ya kuvanda ntima-nda. Ya kieleka, bima ya nkaka na bilanga ke yelaka nswalu kansi ya nkaka, mingi-mingi bayina ke butaka bambuma, ke bakaka ntangu mingi sambu yo yela. Na Izraele, nsungi yina bima vandaka kuyela, vandaka kubaka bangonda kiteso ya sambanu. Bantu yina vandaka kusala bilanga vandaka kukuna bima kana mvula ya ntete me noka mpi bo vandaka kukatula yo kana bamvula ya nsuka me noka na nsungi ya mvula. (Mar. 4:28) Yo ta vanda mbote nde beto landa mbandu ya ntima-nda ya muntu yina ke salaka bilanga. Kansi yo lenda vanda mpasi.

11. Inki mutindu ntima-nda ta sadisa beto na kisalu ya kusamuna?

¹¹ Beto bantu ya kukonda kukuka ke zolaka nde kisalu yina beto me sala kubuta mbuma nswalu. Kansi kana beto ke zola mpidina, beto fwete tudila yo dikebi ntangu yonso; beto fwete bundula, kukuna, kukatula matiti ya mbi mpi kulosila bima yina beto me kuna masa. Kisalu ya kukumisa bantu balongoki ke lombaka mpi nde beto landa kusala bikesa. Yo ke bakaka ntangu sambu beto katula matiti ya mbi, disongidila bangindu ya mbi yina bantu ke vandaka na yo to kikalulu na bo ya kukonda kutula dikebi na nsangu ya mbote. Ntima-nda ta sadisa beto na kulemba ve nitu ntangu beto ke kutana ti bampasi. Kana bantu ya nkaka me ndima kulonguka ti beto, beto fwete landa kuvanda ntima-nda. Beto lenda pusa ve longoki ya Biblia na ngolo, na kuvanda ti lukwikilu. Nkutu bantangu ya nkaka, balongoki ya Yezu vandaka ve kubakisa nswalu ntendula ya mambu yina yandi vandaka kulonga bo. (Yoa. 14:9) Beto fwete vila ve nde beto ke kunaka mpi ke losilaka bima masa kansi Nzambi muntu ke yedisaka yo.—1 Bak. 3:6.

12. Inki mutindu beto lenda monisa ntima-nda ntangu beto ke longa bantu ya dibuta na beto yina kele ve Bambangi ya Yehowa?

 ¹² Yo lenda vanda mpasi na kuvanda ntima-nda ntangu beto ke longa bantu ya dibuta na beto yina kele ve Bambangi ya Yehowa. Ndongisila yina kele na Longi 3:1, 7 lenda sadisa beto. Yo ke tuba nde: “Kele ti . . . ntangu ya kuvanda pima mpi ntangu ya kutuba.” Beto lenda bika nde bikalulu na beto ya mbote kuta kimbangi kansi ntangu yonso beto fwete sadila mabaku yina beto kele na yo ya kulonga kieleka. (1 Pie. 3:1, 2) Ntangu beto ke samuna mpi ke longa ti kikesa, beto fwete monisila bantu yonso ntima-nda, yo vanda bantu ya dibuta na beto.

13-14. Inki bambandu ya nkaka ya ntima-nda beto lenda landa?

¹³ Beto lenda longuka ntima-nda na bambandu ya bansadi ya kwikama ya Yehowa yina kele na Biblia mpi ya bilumbu na beto. Habakuki zolaka nde mambu ya mbi kumana kansi yandi monisaka ntima-nda ntangu yandi tubaka nde: “Mono ta landa kutelama na kisika na mono ya kukengila.” (Hab. 2:1) Ntumwa Polo monisaka mpusa ya ngolo yina yandi vandaka na yo ya “kumanisa” kisalu na yandi ya kusamuna. Kansi ti ntima-nda yonso, yandi landaka “kuta kimbangi mbote-mbote sambu na nsangu ya mbote.”—Bis. 20:24.

¹⁴ Beto tadila mbandu ya mpangi-bakala mosi ti nkento na yandi yina kotaka nzo-nkanda ya Gileadi. Bo tindaka bo na insi mosi yina Bambangi ya Yehowa kele fioti mpi mabundu ya Kikristu kele mingi ve. Bantu mingi vandaka kuzola ve kulonguka Biblia. Kansi banduku na bo ya nzo-nkanda ya Gileadi yina bo tindaka na bansi ya nkaka vandaka kusonga bo mutindu bo vandaka kulonguka Biblia ti bantu mingi yina vandaka kukuma mpi Bambangi ya Yehowa. Ata mpidina, mpangi yina ti nkento na yandi landaka kusamuna ti ntima-nda ata bantu mingi na teritware yina vandaka kuwidikila bo ve. Na nima ya kusamuna bamvula nana na teritware yina vandaka kumonana bonso nde yo ke buta ve mbuma, nsuka-nsuka bo waka kiese ntangu longoki na bo mosi ya Biblia bakaka mbotika. Bambandu ya bansadi ya Nzambi ya ntama mpi ya bilumbu na beto ke longa beto nki? Bo kumaka ve bamolo to bikaka ve nde maboko na bo kupema mpi Yehowa sakumunaka bo sambu na ntima-nda na bo. Yo yina, beto fwete “landa mbandu ya bantu yina ta baka balusilu na nzila ya lukwikilu mpi ntima ya nda.”—Baeb. 6:10-12.

15. Inki mutindu lukwikilu ke kumisaka ngolo lukanu na beto ya kusamuna?

¹⁵ Beto ke kwikilaka na nsangu yina beto ke samunaka yo yina beto ke vandaka na nzala ya ngolo ya kusonga yo mpi bantu mingi kibeni kana mpila kele. Beto ke kwikilaka na balusilu ya Ndinga ya Nzambi. (Nk. 119:42; Yez. 40:8) Bubu yai, beto ke mona kulungana ya bambikudulu ya Biblia. Beto ke monaka mutindu bantu ke kuma ti luzingu ya mbote ntangu bo ke yantika kusadila bandongisila ya Biblia. Mambu yai ke ndimisa beto kibeni nde bantu yonso kele na mfunu ya kuwa nsangu ya mbote ya Kimfumu.

16. Mutindu Nkunga 46:1-3 ke monisa yo, nki mutindu lukwikilu na Yehowa mpi na Yezu ke kumisaka ngolo lukanu na beto ya kusamuna?

¹⁶ Beto ke kwikilaka mpi na Yehowa, Nto ya nsangu yina beto ke samunaka. Beto ke kwikilaka mpi na Yezu yina Yehowa me tulaka Ntotila ya Kimfumu. (Yoa. 14:1) Ata beto ke kutana ti mambu ya mpasi, Yehowa ta landa kuvanda kitininu mpi ngolo na beto. (Tanga Nkunga 46:1-3.) Diaka, beto ke kwikilaka nde Yezu ke twadisaka kisalu ya kusamuna banda na zulu mpi yandi ke sadilaka ngolo mpi kiyeka yina Yehowa me pesaka yandi.—Mat. 28:18-20.

17. Pesa mbandu ya ke monisa kikuma yina beto fwete landa kusamuna.

¹⁷ Lukwikilu ke pusaka beto na kundima nde Yehowa ta sakumuna bikesa na beto. Bantangu ya nkaka, na mutindu yina beto lenda yindula  ve. (Lon. 11:6) Mu mbandu, konso kilumbu bantu mingi ke telemaka na ntwala ya bashario mpi ya bamesa ya mikanda na beto. Keti mutindu yai ya kusamuna ke butaka mbuma? Ee. Kisalu na Beto ya Kimfumu ya Novembri 2014 tubilaka disolo ya leke mosi yina vandaka kutanga na iniversite. Yandi vandaka na mfunu ya kusonika mukanda mosi ya ta tubila mambu ya Bambangi ya Yehowa. Yandi vandaka kumona ve Nzo ya Kimfumu kansi yandi zwaka mikanda na beto yina bo tulaka na shario na iniversite na bo. Yandi zwaka mpi bansangu yina yandi vandaka na yo mfunu sambu na kusonika mukanda na yandi. Nsuka-nsuka, yandi bakaka mbotika mpi kumaka Mbangi ya Yehowa, bubu yai yandi kele mupasudi-nzila ya ntangu yonso. Bambandu yai ke pusa beto na kulanda kusamuna sambu yo ke monisa nde kele kaka ti bantu yina kele na mfunu ya kuwa nsangu ya Kimfumu.

18. Nki ke ndimisa beto nde kisalu ya kusamuna ta suka mutindu Yehowa ke zolaka?

¹⁸ Beto fwete ndima nde kisalu ya kusamuna nsangu ya Kimfumu ta suka na ntangu ya mbote. Beto tadila mambu yina salamaka na bilumbu ya Noa. Yehowa monisaka nde ntangu yonso yandi ke salaka mambu na ntangu ya mbote mpi na mutindu ya kukuka. Kiteso ya bamvula 120 na ntwala, Yehowa tulaka ntangu yina Mvula ya Ngolo fwete yantika. Bamvula mingi na nima, Yehowa songaka Noa na kutunga maswa. Mbala ya nkaka na nsungi ya bamvula 40 to 50 na ntwala nde Mvula ya Ngolo kuyantika, Noa landaka kusala ngolo. Ata bantu vandaka kundima ve nsangu yina yandi vandaka kulonga, yandi landaka kusamuna nsangu ya lukebisu tii ntangu Yehowa tubaka nde ntangu ya kukotisa bambisi na maswa me lunga. Na nima, na ntangu ya mbote “Yehowa kangaka kielo.”—Kuy. 6:3; 7:1, 2, 16.

19. Inki mambote beto ta baka kana beto ke bika ve nde maboko na beto kupema?

¹⁹ Kubika fioti, Yehowa ta songa beto nde beto me manisa kisalu ya kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu. Na nima, yandi ta fwa nsi-ntoto ya Satana mpi ta tula nsi-ntoto ya mpa yina ta fuluka ti bantu ya mbote. Na ntwala nde mambu yai kusalama, beto landa mbandu ya Noa, ya Habakuki mpi ya bantu ya nkaka yina bikaka ve nde maboko na bo kupema. Beto landa kutula kisalu ya kusamuna na kisika ya ntete, beto vanda ntima-nda mpi beto landa kuvanda ti lukwikilu ya ngolo na Yehowa mpi na balusilu na yandi.