1. Ndinga ya Nzambi ke longaka beto nki?

BETO lenda nunga konso mpasi sambu Yehowa kele Longi na beto ya Nene. (Yez. 30:20, 21) Ndinga na yandi ke longaka beto mambu yonso ya beto kele na yo mfunu sambu beto ‘vanda ya kukuka kibeni’ mpi ya “kufwana kibeni sambu na konso kisalu ya mbote.” (2 Tim. 3:17) Ntangu beto ke sadilaka malongi ya Biblia, beto ke kumaka mayele kuluta bantu yina ke landaka “mayele ya nsi-ntoto yai.”—1 Bak. 3:19; Nk. 119:97-100.

2. Inki beto ta tadila na disolo yai?

² Mutindu beto ta mona yo, mbala mingi mayele ya nsi-ntoto ke siamisaka bampusa ya kinsuni. Yo yina, yo lenda vanda mpasi na kubuya bangindu mpi kusala mambu bonso bantu ya nsi-ntoto. Biblia ke tuba nde: “Beno keba nde muntu mosi ve kukumisa beno bampika na nzila ya mayele ya nsi-ntoto mpi ya bangindu ya luvunu ti ya mpamba-mpamba na kuwakana ti bansiku ya bantu.” (Bakol. 2:8) Disolo yai ta tubila mutindu bantu me kumaka kundima baluvunu zole yina Satana ke longaka. Beto ta mona kikuma yina mayele ya nsi-ntoto kele buzoba mpi mutindu mayele ya Ndinga ya Nzambi me luta mayele ya nsi-ntoto yai.

3-4. Na luyantiku ya mvu-nkama ya 20 na États-Unis, nki bansoba monanaka na yina me tala kuvukisa nitu?

³ Na luyantiku ya mvu-nkama ya 20 na États-Unis, nsoba ya nene monanaka na mutindu bantu ke tadilaka kuvukisa nitu. Ntete, bantu vandaka kundima nde kuvukisa nitu vandaka sambu bantu yina me kwelaka mpamba mpi bo vandaka ve kutubila yo na meso ya bantu. Kansi na nima, bikalulu yai manaka  ngala mpi bangindu yina bantu ke zolaka mwanganaka.

⁴ Bamvula 30 ya ntete ya mvu-nkama ya 20, vandaka bamvula ya mavwanga mingi mpi bansoba mingi salamaka na luzingu ya bantu. Muntu mosi ya ke salaka bansosa ke tuba nde: “Bafilme, bateyatre, bankunga, mikanda mpi bapiblisite vandaka kutubila kuvukisa nitu.” Na bamvula yina, makinu mpi kulwata vandaka kupusa bantu na kuvukisa nitu. Biblia tubaka nde na bilumbu ya nsuka bantu ta kuma “bantu ya ke zolaka biese.”—2 Tim. 3:4.

5. Banda bamvu 1960, nki mutindu bantu kumaka kutadila kuvukisa nitu?

⁵ Na bamvu 1960, kuzinga kumosi kukonda kukwelana, kuvukisa nitu bakala ti bakala to nkento ti nkento mpi kufwa makwela kukonda kikuma kumaka mingi. Bansaka mingi kumaka kumonisa kuvukisa nitu na pwelele yonso. Na bamvula me luta, mutindu bantu vidisaka bikalulu ya mbote nataka bampasi mingi. Nsoniki mosi tubaka nde kikuma yina mabuta mingi ke kabwanaka, kibuti ke sansa bana yandi mosi, bantu ke niokwama na mabanza, bantu ke tala mingi pornografi mpi bampasi ya nkaka kele sambu “bantu ke zitisaka diaka ve bikalulu ya mbote ya me tala kuvukisa nitu.” Maladi mingi ya me mwanganaka yina bantu ke bakaka na nzila ya kuvukisa nitu mu mbandu SIDA ke monisa nde mayele ya nsi-ntoto kele buzoba.—2 Pie. 2:19.

6. Sambu nki mutindu bantu ke tadilaka kuvukisa nitu ke monisaka luzolo ya Satana?

⁶ Mutindu bantu ke tadilaka kuvukisa nitu ke monisaka luzolo ya Satana. Ntembe kele ve nde, yandi ke zolaka nde bantu kubebisa dikabu ya Nzambi ya kuvukisa nitu mpi makwela. (Baef. 2:2) Pite ke bebisaka dikabu ya kitoko ya Yehowa ya kubuta bana mpi yo lenda kanga muntu nzila ya kubaka luzingu ya mvula na mvula.—1 Bak. 6:9, 10.

7-8. Sambu na nki mutindu Biblia ke tadilaka kuvukisa nitu kele mbote kuluta ya nsi-ntoto?

⁷ Bantu yina ke ndimaka mayele ya nsi-ntoto ke monaka mpamba bansiku ya Biblia mpi ke tubaka nde yo kele mfunu ve. Bantu ya mutindu yai lenda kudiyula nde, ‘Sambu na nki Nzambi gangaka beto ti banzala ya kuvukisa nitu mpi na nima yandi ke songaka beto na kusala yo ve?’ Ngiufula yai me katukaka na malongi ya luvunu yina ke tubaka nde muntu fwete sala konso kima yina yandi me zola. Kansi, Biblia  ke longaka ve mutindu yina. Biblia ke pesaka beto lukumu ntangu yo ke longaka beto na kuyala bampusa ya mbi. (Bakol. 3:5) Diaka, Yehowa me pesaka beto dikabu ya makwela, ngidika yina me fwana na kulungisa bampusa ya kuvukisa nitu. (1 Bak. 7:8, 9) Na makwela, bakala ti nkento ke sepelaka kuvukisa nitu kukonda kudiyangisa mpi kukonda boma ya bampasi yina pite ke nataka.

⁸ Na kuswaswana ti mayele ya nsi-ntoto yai, Biblia ke longaka beto mutindu ya mbote ya kutadila kuvukisa nitu. Yo ke tubaka nde kuvukisa nitu ke pesaka kiese. (Bing. 5:18, 19) Biblia ke tuba nde: “Konso muntu na kati na beno fwete zaba mutindu ya kuyala nitu na yandi na busantu mpi na lukumu, kansi ve ti lukasi, ti nzala ya ngolo ya kuvukisa nitu ya bo ke yalaka ve bonso makanda yina me zaba ve Nzambi.”—1 Bate. 4:4, 5.

9. (a) Na luyantiku ya mvu-nkama ya 20, nki sadisaka bansadi ya Yehowa na kulemfukila mayele ya Ndinga ya Nzambi? (b) Inki ndongisila kele na 1 Yoane 2:15, 16? (c) Na kuwakana ti Baroma 1:24-27, nki mansoni beto fwete buya?

⁹ Na luyantiku ya mvu-nkama ya 20, bansadi ya Yehowa bikaka ve nde bantu yina “me vidisaka bikalulu yonso ya mbote” kukusa bo. (Baef. 4:19) Bo salaka kibeni bikesa ya kulemfukila minsiku ya Yehowa. Nzozulu ya Nkengi ya Kingelesi ya Mayi 15, 1926, tubaka nde: “Bakala to nkento fwete vanda bunkete na mabanza mpi na bikalulu ntangu yandi kele na lweka ya muntu yina kele ve nkwelani na yandi.” Ata bantu ya ntangu yina vandaka kusala mambu ya mbi, Bambangi ya Yehowa lemfukilaka mayele ya Ndinga ya Nzambi. (Tanga 1 Yoane 2:15, 16.) Beto ke monisaka ntonda kibeni sambu na Ndinga ya Nzambi! Diaka, beto ke tondaka Yehowa mutindu yandi ke pesaka beto madia ya kimpeve na ntangu ya me fwana yina ke sadisaka beto na kubuya mayele ya nsi-ntoto yai na yina me tala kuvukisa nitu. *—Tanga Baroma 1:24-27.

10-11. Inki lukebisu Biblia pesaka sambu na bilumbu ya nsuka?

¹⁰ Biblia ke tuba nde na bilumbu ya nsuka “bantu ta vanda bantu ya ke kudizolaka.” (2 Tim. 3:1, 2) Yo ke yitukisaka beto ve mutindu nsi-ntoto ke siamisaka kikalulu ya bwimi. Mukanda mosi ke tuba nde na bamvu 1970 “mikanda mingi vandaka kusiamisa kikalulu yai.” Mikanda ya nkaka “siamisaka bantu na kudizaba, na kudindimisa mpi na kudisikisa.” Mu mbandu, mukanda mosi ke tuba nde: “Kudizola sambu nge kele kitoko mpi ata muntu mosi ve me fwanana ti nge.” Mukanda yango ke yika nde: “Muntu kele ti nswa ya kupona mutindu na yandi ya kuzinga mpi kusala mambu yina yandi ke zola.”

¹¹ Keti nge me waka ntete mambu yai? Satana siamisaka Eva na kuvanda ti bangindu yai. Yandi tubaka nde Eva ta ‘kuma bonso Nzambi, yandi ta zaba mambu ya mbote ti ya mbi.’ (Kuy. 3:5) Bubu yai, bantu mingi ke yindulaka nde bangindu na bo kele mbote kuluta mpi nde ata muntu mosi ve to Nzambi lenda songa bo mambu yina kele mbote to mbi. Kikalulu yai ke monanaka mutindu bantu ke tadilaka makwela.

12. Inki mutindu nsi-ntoto ke tadilaka makwela?

¹² Biblia ke lombaka bankwelani na kupesana lukumu mpi na kuzitisa lusilu na bo ya makwela. Yo ke siamisaka bankwelani na kukabwana ve. Biblia ke tuba nde: “Bakala ta bikisa tata na yandi ti mama na yandi mpi yandi ta kangama ti nkento na yandi, ebuna bo ta kuma nsuni mosi.” (Kuy. 2:24) Kansi, bantu yina ke  landaka mayele ya nsi-ntoto yai ke vandaka ti bangindu ya kuswaswana, bo ke tubaka nde konso nkwelani fwete sosa mambote na yandi mosi. Mukanda mosi ya ke tubilaka kufwa makwela ke tuba nde: “Bantu ya nkaka me sobaka lusilu ya makwela, na kisika ya kutuba nde ‘beto ta landa kuzinga na makwela’ bo me kumaka kutuba nde ‘beto ta zinga na makwela kaka kana beto ke zolana.’” Bangindu yai ya mbi sambu na makwela me pusaka bantu mingi na kufwa makwela mpi yo me nataka bampasi mingi. Ntembe kele ve nde mutindu nsi-ntoto ke tadila makwela kele buzoba.

13. Sambu na nki Yehowa ke mengaka bantu ya lulendo?

¹³ Biblia ke tuba nde: “Muntu yina kele lulendo na ntima kele kima ya nzanzi na meso ya Yehowa.” (Bing. 16:5) Sambu na nki Yehowa ke mengaka bantu ya lulendo? Sambu bantu yina ke kudizolaka ke landaka mbandu ya lulendo ya Satana. Satana yindulaka kibeni nde Yezu, yina Nzambi sadilaka sambu na kuganga bima yonso, ta fukimina mpi ta sambila yandi! (Mat. 4:8, 9; Bakol. 1:15, 16) Bantu ya lulendo yina ke vandaka ti mabanza yai ke ndimaka nde mayele ya nsi-ntoto kele mbote kuluta mayele ya Nzambi.

14. Inki mutindu Baroma 12:3 ke sadisa beto na kuvanda ti bukati-kati?

¹⁴ Biblia ke longaka beto na kuvanda ti bukati-kati. Kuzola nitu na beto na mutindu ya mbote kele mbi ve. Yezu tubaka nde: “Nge fwete zola nkweno na nge bonso nge mosi,” yo ke monisa nde beto fwete lungisa bampusa na beto na mutindu ya mbote. (Mat. 19:19) Kansi, Biblia ke longa beto na kudimona ve mfunu mingi kuluta bankaka. Yo ke tuba nde: “Beno sala ve ata diambu mosi ti mpeve ya kuswana to sambu na kumonisa nde beno me luta bankaka, kansi ti kudikulumusa yonso beno tadila bankaka nde bo me luta beno.”—Bafil. 2:3; tanga Baroma 12:3.

15. Sambu na nki nge ke ndima nde bandongisila ya Biblia na yina me tala lulendo kele mfunu mingi?

¹⁵ Bubu yai bantu mingi yina ke kudimonaka  mayele ke monaka mpamba bandongisila ya Biblia. Bo ke tubaka nde kana nge ke tadila bantu ya nkaka nde bo me luta nge, bo ta mona nge muntu-mpamba mpi bo ta monina nge. Inki bampasi kikalulu ya bwimi ya nsi-ntoto ya Satana me nataka? Keti nge ke monaka nde bantu ya bwimi ke vandaka na kiese? Keti mabuta na bo ke vandaka na kiese? Keti bo ke vandaka ti banduku ya mbote? Keti kinduku na bo ti Nzambi ke vandaka mbote? Inki nge ke yindula, keti mayele ya nsi-ntoto yai ke nataka mambote kuluta mayele ya Ndinga ya Nzambi?

16-17. Na nki mambu beto fwete monisa ntonda mpi sambu na nki?

¹⁶ Muntu yina ke landaka ndongisila ya bantu ya mayele ya nsi-ntoto yai kele bonso muntu yina me vila nzila mpi ke yula nzila na muntu ya nkaka yina me vila mpi nzila. Yezu tubaka nde bantu ya “mayele” ya bilumbu na yandi vandaka: “Bantwadisi yina kele meso ya kufwa. Ebuna kana kifwa-meso ke twadisa kifwa-meso, bo zole ta bwa na dibulu.” (Mat. 15:14) Ya kieleka, mayele ya nsi-ntoto kele buzoba na meso ya Nzambi.

¹⁷ Bandongisila ya Biblia ke vandaka ntangu yonso “mfunu sambu na kulonga, sambu na kunganina, sambu na kusungika mambu, sambu na kupesa ndola na lunungu.” (2 Tim. 3:16) Beto ke pesaka Yehowa matondo sambu na nzila ya dibundu na yandi, yandi ke taninaka beto na mayele ya nsi-ntoto yai. (Baef. 4:14) Madia ya kimpeve yina yandi ke pesaka beto ke sadisaka beto na kulemfukila minsiku ya Ndinga na yandi. Kusadila mayele yina kele na Biblia kele dibaku ya mbote kibeni!