1. Inki mutindu Davidi kudiwaka sambu na Yehowa mpi yo pusaka yandi na kusala nki?

NTOTILA DAVIDI sonikaka nde: “Yehowa kele nene mpi yandi me fwana kibeni na kubaka lukumu.” (Nk. 145:3) Yandi zolaka Yehowa mpi zola yango pusaka yandi na kukumisa Nzambi na “kati ya dibundu.” (Nk. 22:22; 40:5) Ntembe kele ve nde nge mpi ke zolaka Yehowa mpi ke ndimaka bangogo yai ya Davidi: “O Yehowa Nzambi ya tata na beto Izraele, bika nde bo kumisa nge mvula na mvula.”—1 Bans. 29:10-13.

2. (a) Inki mutindu beto lenda kumisa Yehowa? (b) Inki bampasi bampangi ya nkaka ke kutanaka ti yo mpi nki beto ta tubila?

² Bubu yai, mutindu mosi ya kupesa Yehowa lukumu kele kupesa bamvutu na balukutakanu. Kansi yo ke vandaka mpasi sambu na bampangi nkaka. Bo ke zolaka kupesa bamvutu kansi bo ke waka boma. Inki mutindu bo lenda nunga boma? Inki bandongisila lenda sadisa beto na kupesa bamvutu ya mbote? Na ntwala ya kupesa bamvutu na bangiufula yai, beto tadila bikuma iya ya mfunu yina ke sadisaka beto na kupesa bamvutu na balukutakanu.

3-5. (a) Na kutadila Baebreo 13:15, sambu na nki beto ke pesaka bamvutu na balukutakanu? (b) Keti beto yonso fwete pesa bamvutu ya mutindu mosi? Tendula.

³ Yehowa me pesaka beto yonso dibaku ya kukumisa yandi. (Nk. 119:108) Bamvutu yina beto ke pesaka na balukutakanu kele “kimenga ya lukumu,” ata muntu mosi ve lenda pesa  kimenga yai na kisika na beto. (Tanga Baebreo 13:15.) Keti Yehowa ke lombaka beto yonso kimenga, disongidila bamvutu ya mutindu mosi? Ata fioti ve!

⁴ Yehowa ke zabaka nde beto ke vandaka ti mayele mpi luzingu ya kiteso mosi ve kansi yandi ke bakaka na mbalu bimenga yina beto ke pesaka yandi. Yibuka bimenga ya bantu ya Izraele yina Yehowa vandaka kundima. Bantu ya nkaka ya Izraele vandaka kupesa mameme to bankombo. Ziku bansukami vandaka kupesa “mayembe zole to bana-bapizio zole.” Kana muntu mosi ya Izraele ke kuka ve kupesa bandeke zole, Yehowa vandaka kundima “ndambu mosi na kati ya bandambu kumi ya efa ya fufu.” (Levi 5:7, 11) Fufu vandaka ntalu ve kansi Yehowa vandaka kundima kimenga yina kana “fufu” yango kele kitoko.

⁵ Nzambi na beto ya zola ke ndimaka mpi mambu ya mutindu mosi bubu yai. Ntangu beto ke pesaka bamvutu, yandi ke lombaka beto yonso ve na kutuba mbote bonso Apolo to na kundimisa bantu bonso Polo. (Bis. 18:24; 26:28) Yehowa ke lombaka beto na kupesa bamvutu ya mbote na kutadila makuki na beto. Yibuka dikabu ya mbongo zole ya bibende ya ntalu fioti yina mufwidi pesaka. Yehowa bakaka dikabu na yandi na mbalu sambu yandi pesaka yonso yina yandi vandaka na yo.—Luka 21:1-4.

6. (a) Na kutadila Baebreo 10:24, 25, nki mutindu beto ke kudiwaka ntangu bampangi ke pesaka bamvutu? (b) Inki mutindu nge lenda monisa ntonda sambu na bamvutu yina ke pesa nge kikesa?

⁶ Beto ke pesanaka kikesa ntangu beto ke pesaka bamvutu. (Tanga Baebreo 10:24, 25.) Beto yonso ke zolaka kuwa bamvutu ya bampangi mingi na balukutakanu. Beto ke zolaka bamvutu ya pete mpi ya masonga yina bana ke pesaka. Kana mpangi mosi ke tuba mutindu yandi zabaka kieleka, yo ke pesaka beto kikesa. Beto ke bakaka na mbalu “kikesa” yina bampangi ke monisaka ntangu bo ke pesaka bamvutu, ata bo kele nsoni-nsoni to ke longuka ndinga na beto. (1 Bate. 2:2) Inki mutindu beto lenda monisila bo ntonda? Na nima ya lukutakanu, beto lenda sikisa bo sambu na bamvutu na bo. Mutindu ya nkaka ya kumonisila bampangi ntonda kele kupesa bamvutu. Mpidina, beto ke baka kikesa mpi ke pesa bampangi ya nkaka kikesa.—Bar. 1:11, 12.

7. Inki mambote beto ke bakaka ntangu beto ke pesa bamvutu?

 ⁷ Beto ke bakaka mambote na bamvutu yina beto mosi ke pesaka. (Yez. 48:17) Inki mutindu? Ya ntete, kana beto me baka lukanu ya kupesa mvutu, yo ta pusa beto na kudibongisa mbote sambu na balukutakanu. Kana beto me kudibongisa mbote, beto ta bakisa kibeni Ndinga ya Nzambi. Kana beto bakisa kibeni Ndinga ya Nzambi, beto ta sadila mpi mbote mambu yina beto ke longuka. Ya zole, beto ta zola balukutakanu mingi sambu beto ke pesa bamvutu. Ya tatu, ntangu beto ke sala bikesa ya kupesa bamvutu, beto ta vila yo ve ata na nima ya bilumbu mingi.

8-9. (a)  Mutindu Malaki 3:16 ke monisa yo, Yehowa ke kudiwaka nki mutindu ntangu beto ke pesaka bamvutu? (b) Inki mambu ya nkaka ke pesaka bampangi boma?

⁸ Beto ke pesaka Yehowa kiese ntangu beto ke monisaka lukwikilu na beto. Beto lenda ndima nde Yehowa ke widikilaka beto mpi ke sepelaka ti bikesa yina beto ke salaka sambu na kupesa bamvutu. (Tanga Malaki 3:16.) Yandi ke monisaka nde yandi ke sepelaka ti beto ntangu yandi ke sakumunaka bikesa na beto ya kusepedisa yandi.—Mal. 3:10.

⁹ Ya kieleka, beto kele ti bikuma ya kupesa bamvutu. Kansi bampangi ya nkaka ke waka boma ya kunangula maboko. Kana nge mpi ke waka boma, kulemba nitu ve. Beto tadila minsiku ya nkaka ya Biblia, mwa bambandu mpi bandongisila ya nkaka yina lenda sadisa beto na kupesa bamvutu.

10. (a) Sambu na nki bampangi mingi ke waka boma? (b) Sambu na nki kuwa boma na kupesa mvutu kele mpenza mbi ve?

¹⁰ Keti ntima na nge ke pasukaka ntangu nge ke zola kunangula diboko sambu na kupesa mvutu? Kana mpidina, nge kele ve nge mosi. Diambu ya kieleka kele nde bampangi mingi ke waka mpi boma sambu na kupesa bamvutu. Sambu na kununga boma, nge fwete bakisa diambu yina ke pesaka nge boma. Keti nge ke  waka boma nde mvutu na nge ta vanda ve pwelele to nde nge ta pesa mvutu ya mbi? Keti nge ke kudiyangisaka nde mvutu na nge ta vanda ve mbote bonso ya bampangi ya nkaka? Ya kieleka, boma ya mutindu yai kele kidimbu ya mbote. Yo ke monisa nde nge kele muntu ya kudikulumusa mpi ke ndimaka nde bantu ya nkaka me luta nge. Yehowa ke zolaka kikalulu yai. (Nk. 138:6; Bafil. 2:3) Kansi Yehowa ke zolaka nde nge kumisa yandi mpi nge pesa bampangi ya nkaka kikesa na balukutakanu. (1 Bate. 5:11) Yandi ke zolaka nge mpi ta pesa nge kikesa yina nge kele na yo mfunu.

11. Inki mambu Biblia ke tuba yina lenda sadisa beto?

¹¹ Beto tadila mambu ya nkaka ya Biblia tubilaka. Biblia ke tuba nde beto yonso ke salaka bifu ntangu beto ke tubaka. (Yak. 3:2) Yehowa ke lombaka beto ve na kuvanda bantu ya kukuka mpi bampangi ke vingilaka ve nde beto vanda bantu ya kukuka. (Nk. 103:12-14) Bo kele bampangi na beto mpi bo ke zolaka beto. (Mar. 10:29, 30; Yoa. 13:35) Bo ke zabaka nde bantangu ya nkaka beto lenda pesa ve bamvutu ya mbote.

12-13. Mbandu ya Nehemia ti ya Yonasi ke longa beto nki?

¹² Yindula bambandu ya Biblia yina lenda sadisa nge na kununga boma. Mu mbandu Nehemia. Yandi vandaka kusala na nzo ya ntotila mosi ya ngolo. Nehemia waka mpasi ntangu bo songaka yandi nde bo me bwisa bibaka mpi bakielo ya Yeruzalemi. (Neh. 1:1-4) Yindula boma yina yandi waka ntangu ntotila yulaka yandi kikuma yina yandi vandaka mawa-mawa! Na mbala mosi Nehemia sambaka mpi pesaka ntotila mvutu. Ntangu ntotila waka mvutu yina, yo pusaka yandi na kusadisa bansadi ya Nzambi. (Neh. 2:1-8) Yindula mpi Yonasi. Ntangu Yehowa tindaka Yonasi na kusamuna nsangu ya lusambisu na Ninive, yandi waka boma mpi tinaka na bwala ya nkaka. (Yon. 1:1-3) Kansi Yehowa sadisaka yandi na kulungisa mukumba na yandi. Mambu yina yandi songaka bantu ya Ninive simbaka ntima na bo. (Yon. 3:5-10) Mbandu ya Nehemia ke longa beto mfunu ya kusamba na ntwala ya kupesa mvutu. Mbandu ya Yonasi ke longa beto nde Yehowa lenda sadisa beto na kusadila yandi ata beto ke wa boma mingi. Ya kieleka, na dibundu kele ve ti muntu mosi yina ke pesaka beto boma bonso bantu ya Ninive.

¹³ Inki bandongisila lenda sadisa nge na kupesa bamvutu ya mbote na balukutakanu? Beto tadila mwa bambandu.

14. Sambu na nki beto fwete yidika mbote balukutakanu mpi nki ntangu beto lenda sala yo?

¹⁴ Yidika balukutakanu yonso. Ntangu nge ke kudibongisa mpi ke yidika mbote balukutakanu, nge ta wa kiese mingi ya kupesa bamvutu. (Bing. 21:5) Ya kieleka, beto yonso ke vandaka ve ti manaka ya mutindu mosi sambu na kuyidika balukutakanu. Eloise, mufwidi ya  bamvula kuluta 80 ke yantikaka kuyidika Kulonguka ya Nzozulu ya Nkengi na luyantiku ya mposo. Yandi ke tuba nde: “Balukutakanu ke pesaka mono kiese mingi kana mono me yidikaka yo na ntwala.” Joy, yina ke salaka kisalu ke longukaka Nzozulu ya Nkengi na kilumbu ya Mposo. Yandi ke tuba nde: “Mono ke zolaka nde disolo kuvanda ya mpa na mabanza.” Ike, nkuluntu yina kele mupasudi-nzila ke tuba nde: “Mono ke monaka mbote kuyidika balukutakanu ndambu-ndambu na bunda ya mposo na kisika ya kulonguka yonso na mbala mosi.”

15. Inki mutindu nge lenda kudibongisa mbote?

¹⁵ Inki beto fwete sala sambu na kuyidika balukutakanu mbote? Na ntwala ya kuyantika kulonguka lomba Yehowa mpeve santu. (Luka 11:13; 1 Yoa. 5:14) Na nima, baka mwa ntangu ya kutadila disolo mbote, tanga ntu-diambu, tubantu-diamba, tala bifwanisu mpi balupangu. Ntangu nge ke tanga konso paragrafe, tanga mpi baverse yonso kana mpila kele. Yindula mingi mambu yina nge ke tanga, tula dikebi mingi na kitini yina nge ta zola kupesa mvutu. Kana nge ke kudibongisa mbote, nge ta baka mambote mingi mpi nge ta pesa bamvutu kukonda mpasi.—2 Bak. 9:6.

16. Inki bisadilu nge kele na yo mpi nki mutindu nge ke sadilaka yo?

¹⁶ Kana mpila kele sadila mikanda yina kele na apareyi na ndinga ya nge me zaba. Na nzila ya dibundu na yandi, Yehowa me tudilaka beto mikanda na apareyi sambu na kuyidika balukutakanu mbote. Application JW Library^® ke sadisaka beto na kubaka mikanda ya kulongukila mpi kutula na apareyi na beto. Na nima, nge lenda longuka disolo disongidila kutanga to kuwidikila yo konso ntangu mpi na konso kisika. Bantu ya nkaka ke sadilaka JW Library sambu na kulonguka na ntangu ya kupema na kisalu, na nzo-nkanda to na nzietelo. Watchtower Library mpi BIBLIOTHÈQUE EN LIGNE^™ ke sadisaka beto na kusala bansosa na mambu yina beto ke zola kulonguka mingi.

17. (a) Sambu na nki yo kele mbote na kuyidika bamvutu mingi? (b) Inki dilongi nge me baka na video Kuma Nduku ya Yehowa—Yidika Komantere na Nge?

¹⁷ Kana mpila kele, yidika bamvutu mingi na konso disolo. Sambu na nki? Sambu bo lenda pona nge ve konso mbala ya nge ke nangula diboko. Bampangi ya nkaka mpi ta nangula maboko na ntangu yina, ziku mpangi ya ke twadisa lenda pona bo. Sambu na kumanisa lukutakanu na ntangu ya mbote, mpangi ya ke twadisa lenda fiotuna ntalu ya bamvutu ya konso kitini. Yo yina, kuwa ve makasi to kulemba nitu ve kana yandi me pona nge ve. Kana nge me yidika bamvutu mingi, nge ta vanda ti dibaku ya kupesa bamvutu. Nge lenda tanga mpi verse ya Biblia. Kana mpila kele nge lenda pesa mpi mvutu na bangogo na nge mosi. *

18. Sambu na nki beto fwete pesa bamvutu ya nkufi?

 ¹⁸ Pesa bamvutu ya nkufi. Mbala mingi bamvutu ya mbote ke vandaka nkufi mpi pete. Yo yina, baka lukanu ya kupesa bamvutu ya nkufi. Meka kusala yo na basekonde kiteso ya 30. (Bing. 10:19; 15:23) Kana nge ke pesaka bamvutu banda bamvula mingi, vanda mbandu ya mbote ya kupesa bamvutu ya nkufi. Kana nge ke pesa bamvutu ya mpasi yina ke bakaka ntangu mingi, nge lenda lembisa bampangi ya nkaka mpi bo lenda yindula nde bo me fwana ve na kupesa mvutu bonso nge. Diaka, kana nge pesa mvutu ya nkufi, nge ta bikila mpi bampangi ya nkaka ntangu ya kupesa bamvutu. Kana bo me pona nge muntu ya ntete, pesa kaka mvutu na ngiufula mpi yo vanda pete. Kupesa ve bangindu yonso ya paragrafe. Kana bo me pesa dezia ngindu ya mfunu ya paragrafe, nge lenda tubila bangindu ya nkaka.—Tala lupangu “ Inki Mvutu Mono Lenda Pesa?

19. Inki mutindu mpangi ya ke twadisa lenda sadisa nge, kansi nki nge fwete sala?

¹⁹ Zabisa mpangi ya ke twadisa paragrafe yina nge ta pesa mvutu. Kana nge yidikaka mvutu na paragrafe mosi, nge fwete songa mpangi ya ke twadisa na ntwala nde lukutakanu kuyantika. Kana beto me kuma na paragrafe yango, nangula nswalu diboko na zulu sambu mpangi ya ke twadisa kumona nge.

20. Inki mutindu balukutakanu kele bonso kisika yina nge ke dia ti banduku?

²⁰ Mona balukutakanu bonso kisika yina nge ke dia ti banduku ya mbote. Yindula nde banduku na nge ya dibundu me bingisa nge na kudia ti bampangi ya nkaka mpi bo me lomba nge na kulamba madia, nki nge ta sala? Nge lenda wa boma kansi nge ta sala bikesa na kulamba madia yina ta sepedisa bampangi. Yehowa, muntu ke bingisa beto. Yandi ke yidikilaka beto bima mingi ya mbote na balukutakanu. (Nk. 23:5; Mat. 24:45) Yandi ke sepelaka ti dikabu ya fioti ya kuluta mbote yina beto me nata. Yo yina, yidika mbote balukutakanu mpi pesa mvutu kukonda boma. Mpidina, nge ta dia na mesa ya Yehowa mpi nge ta nata dikabu ya kupesa bampangi.