SAMBU NA BIBUTI
7: Minsiku
MAMBU YINA YO KE TENDULA
“Minsiku” kele bansiku yina muntu ke kuditudilaka mpi yina yandi ke zitisaka. Mu mbandu, keti nge ke salaka bikesa ya kuvanda masonga na mambu yonso? Kana mpidina, ziku nge ta zola kulonga bana na nge kikalulu yina.
Minsiku kele mpi bansiku ya bikalulu ya mbote. Mu mbandu, muntu yina ke vandaka ti bikalulu ya mbote ke salaka ngolo, ke vandaka muntu ya mbote, mpi ke tudilaka bantu ya nkaka dikebi; muntu ke yedisaka mbote kibeni bikalulu yai ntangu yandi kele ntete leke.
MUNSIKU YA BIBLIA: “Longa mwana na nzila yina yandi fwete kwenda; ata ntangu yandi ta kuma mbuta, yandi ta yambula yo ve.”—Bingana 22:6; noti na nsi ya lutiti.
SAMBU NA NKI YO KELE MFUNU
Bansiku ya bikalulu ya mbote kele mfunu bubu yai ya ba apareyi kele mingi. Karyn, mama mosi, ke tuba nde: “Bupusi ya mbi lenda vanda na konso apareyi mpi na konso ntangu. Bana na beto lenda vanda na lweka na beto mpi bo ke tala kima mosi ya mbi!”
MUNSIKU YA BIBLIA: ‘Bantu ya kuyela ke longaka mayele na bo ya kuswaswanisa mambu sambu na kuswaswanisa mambu ya mbote ti ya mbi.’—Baebreo 5:14.
Bansiku ya bikalulu ya mbote kele mpi mfunu. Yo ke tadila mpi kutuba mambu ya ke monisa luzitu, (mu mbandu “pardo” mpi “mersi”) mpi kutudila bantu ya nkaka dikebi; kikalulu yina ke monanaka diaka ve mingi, sambu bantu ke tulaka dikebi ya mingi na ba-apareyi kansi ve na bantu.
MUNSIKU YA BIBLIA: “Mutindu beno ke zola nde bantu kusadila beno mambu, beno sala mutindu mosi sambu na bo.”—Luka 6:31.
MAMBU YA NGE LENDA SALA
Tubila minsiku na nge ya bikalulu ya mbote. Mu mbandu, nsosa mosi ke monisa nde batoko ke buyaka kuvukisa nitu na ntwala ya makwela kana bo longaka bo pwelele nde kikalulu yina kele mbi.
BANDONGISILA: Sadila diambu mosi ya ke na kusalama sambu na kutubila minsiku yango. Mu mbandu, kana bo me pesa nsangu nde mambu ya mubulu me salama, nge lenda tuba nde: “Yo kele mbi mpenza mutindu bantu ke sadila bantu ya nkaka mambu na nku. Nge ke yindula nde nki ke pusaka bo na kukuma kusala mambu mutindu yai?”
“Yo kele kibeni mpasi sambu bana kuswaswanisa mambu ya mbote mpi ya mbi kana bo ke zaba ve mambu yina kele mbote mpi yina kele mbi.”—Brandon.
Longa bo bansiku ya bikalulu ya mbote. Ata bana ya fioti kibeni lenda longuka kutuba nde “pardo” mpi “mersi” mpi kuzitisa bantu ya nkaka. Mukanda mosi (Parenting Without Borders) ke tuba nde: “Kana mbala mingi bana ke mona nde bo kele ve bo mosi kansi bo kele ti bantu ya nkaka, mu mbandu na dibuta, na nzo-nkanda, mpi na kimvuka, yo ta pusa bo kukonda mpasi na kusala mambu yina ta natila bantu yonso mambote, kansi kaka bo mosi ve.”
BANDONGISILA: Pesa bana na nge bisalu ya nzo yina ta sadisa bo na kuzaba mfunu ya kusadila bantu ya nkaka.
“Kana bana na beto me yikana kusala bisalu ya nzo bubu yai, bo ta salaka yo kukonda mpasi ntangu bo ta kuma na banzo na bo. Bo ta yikana dezia na kulungisa mikumba na luzingu na bo.”—Tara.