Sosa Yehowa na Ntwala nde Kilumbu ya Makasi na Yandi Kulunga

“Beno [sosa Yehowa, NW]. . . . Beno sala mambu yina kele mbote, beno kudikulumusa; mbala ya nkaka beno ta baka ndola ve kilumbu Mfumu Nzambi ta songa makasi na yandi.”​—SOFONIA 2:3.

1. Kimpeve ya insi ya Yuda kuvandaka nki mutindu ntangu Sofonia kuyantikaka kisalu na yandi ya kiprofete?

 SOFONIA kuyantikaka kisalu na yandi ya kiprofete na ntangu insi ya Yuda vandaka na mpasi. Insi yai kuvandaka dyaka ve ti kimpeve ya mbote. Na kisika ya kutula ntima na bo na Yehowa, bantu vandaka kwenda kusosa lutwadisu na banganga-nzambi ya mimpani ti na bantu yina kelongukaka bambwetete. Lusambu ya Baale, ti mambu na yo ya kubutisa bima mingi, kupanzanaka mingi na insi ya mvimba. Bantwadisi ya bantu, disongidila bantotila, bamfumu ti bazuzi, vandaka kumonisa bo mpasi na kisika ya kutanina bo. (Sofonia 1:9; 3:3) Mpila ya kuyituka kele ve mutindu Yehowa kubakaka desizio ya ‘kufwa’ Yuda ti Yeruzalemi!​—Sofonia 1:4.

2. Inki kivuvu bantu ya kwikama ya Nzambi kuvandaka na yo na Yuda?

² Kansi, ata mambu vandaka kutambula mbote ve, kivuvu fyoti kuvandaka. Yoziasi, mwana ya Amoni, vandaka mekuma ntotila ntangu yai. Ata yandi vandaka leke, yandi vandaka kuzola Yehowa mingi. Kana ntotila ya mpa kuvutulaka dyaka lusambu ya kukonda mvindu na Yuda, yo zolaka kupesa kikesa mingi na ndambu ya bantu yina vandaka kusadila Nzambi na kwikama yonso! Ziku bantu yankaka zolaka kulanda bo mpi kuguluka na kilumbu Yehowa zolaka kusonga makasi na yandi.

 Mambu ya kulungisa sambu na kubikala na luzingu

3, 4. Inki mambu tatu muntu fwete lungisa sambu yandi kufwa ve ‘kilumbu Yehowa tasonga makasi na yandi’?

³ Keti bantu yankaka zolaka kuguluka mpenza kilumbu Yehowa zolaka kusonga makasi na yandi? Ee, kana bo lungisaka mambu tatu yina kele na Sofonia 2:2, 3. Ntangu beto ketanga baverse yai, beto tula mabanza na beto yonso na mambu yai ya bo lombaka bo na kusala: “Ntangu kilumbu yina ya Mfumu Nzambi ta sambisa bantu me kwisa ntete ve. Bilumbu ya luzingu na beto ke lutaka bonso matiti ke lutaka na mupepe. Beno yindula ntangu kilumbu na beno ya kuguluka me luta ntete ve; beno yindula ntangu Mfumu Nzambi me wila beno ntete ve makasi na yandi yina ke pela bonso tiya. Beno bantu yina ke tulaka ntima na Mfumu Nzambi, ke landaka bansiku na yandi, beno [sosa, NW] yandi. Beno sala mambu yina kele mbote, beno kudikulumusa; mbala ya nkaka beno ta baka ndola ve kilumbu Mfumu Nzambi ta songa makasi na yandi.”

⁴ Sambu muntu kubikala na luzingu, yo vandaka kulomba nde yandi (1) sosa Yehowa, yandi (2) sala mambu ya mbote, mpi yandi (3) kudikulumusa. Mambu yai kele mpi mfunu sambu na beto bubu yai. Sambu na nki? Sambu kaka mutindu yandi sambisaka Yuda ti Yeruzalemi na mvu-nkama ya nsambwadi ya N.T.B., Yehowa Nzambi tasambisa makanda ya Kikristu, disongidila bantu yonso ya mbi, na ‘mpasi ya ngolo’ yina kekwisa. (Matayo 24:21) Konso muntu yina kezola kuguluka na ntangu yina fwete sala kima mosi ya mfunu sesepi. Inki kima? Yandi fwete sosa Yehowa, kusala mambu ya mbote, mpi kudikulumusa na ntwala nde yo kuma nsukinina!

5. Yo kelombaka kusala nki sambu na ‘kusosa Yehowa’ bubu yai?

⁵ Nge lenda tuba nde: ‘Mono kele Mbangi ya Yehowa, nsadi ya Nzambi ya mekudipesaka mpi ya mebakaka mbotika. Keti mono melungisaka ntete ve mambu yina yandi kelombaka?’ Na kutuba ya mbote, yo kesukaka ve kaka na kudipesa na Yehowa. Izraele vandaka dikanda mosi ya kudipesaka na Nzambi, kansi na bilumbu ya Sofonia, bantu ya Yuda vandaka kuzinga ve na kuwakana ti kudipesa yina. Yo yina, nsukansuka Nzambi losaka dikanda yango. Sambu na ‘kusosa Yehowa’ bubu yai, yo kelombaka kusala mpi kuvanda na kinduku ya ngolo ti yandi na kati ya organizasio na yandi ya ntoto. Yo ketendula kuzaba mutindu Nzambi kemonaka makambu mpi kutadila na mawi na yandi. Beto kesosaka Yehowa na ntangu beto kelongukaka mbotembote Ndinga na yandi, keyindululaka mambu yango, mpi kesadilaka bandongisila yango na luzingu na beto. Kana beto kesosa lutwadisu ya Yehowa na bisambu ya beto kesala na ntima ya mvimba mpi kana beto kelanda lutwadisu ya mpeve santu na yandi, bangwisana na beto ti yandi takuma ngolo, ebuna ntima na beto tapusa beto na kusadila yandi na ‘ntima ti na ngolo na beto yonso.’​—Kulonga 6:5; Galatia 5:22-25; Filipi 4:6, 7; Kusonga 4:11.

6. Inki mutindu beto ‘kesalaka mambu ya mbote,’ mpi sambu na nki mpila ya kusala yo ata na inza yai kele?

⁶ Dyambu ya zole ya bo kelomba beto na Sofonia 2:3 kele ‘kusala mambu ya mbote.’ Mingi na kati na beto kubalulaka mpenza luzingu na bo sambu bo lungisa mambu yina Biblia kelombaka sambu na kubaka mbotika ya Bukristu. Kansi, beto fwete landa na kuzitisa bansiku ya Nzambi yina ketadila bikalulu ya mbote na luzingu na beto ya mvimba. Bantu yankaka yina vandaka kuzitisa bansiku yai na luyantiku, mepesaka nzila nde inza kubebisa bo. Yo kele pete ve na kusala mambu ya mbote ntangu yonso, sambu beto kezinga na kati ya bantu yina kemonaka pite, luvunu, ti masumu yankaka bonso mambu ya mbote. Kansi, mpusa ya ngolo ya kupesa Yehowa kyese lenda nunga konso ngindu yina kezola kupusa beto na kusosa kuvukana na mambu ya inza sambu inza kundima beto. Yehowa kulosaka bantu ya Yuda sambu bo landaka makanda yina vandaka kuzinga penepene ti bo. Na kisika ya kulanda mbandu ya inza, beto “landa mbandu ya Nzambi,” (NW) mpi beto kuna ntangu yonso ‘bikalulu ya mpa yina me fwanana na Nzambi yina salaka yo, mpi ya ke monikaka na luzingu yina kele ya mbote, ya santu ti ya kieleka.’​—Efezo 4:24; 5:1.

7. Inki mutindu beto kemonisaka kikalulu ya ‘kudikulumusa’?

⁷ Dyambu ya tatu ya bo ketubila na Sofonia 2:3 kele nde kana beto kezola ve kubaka ndola kilumbu Yehowa tasonga makasi na yandi, beto fwete “kudikulumusa.” Konso kilumbu, beto kekutanaka ti babakala, bankento, mpi batoko yina kekudikulumusaka ve ata fyoti. Sambu na bo, kuvanda muntu ya pima kele kifu. Bo kemonaka bulemfu bonso kukonda ngolo. Bo kelombaka mambu  mingi, bo kele bantu ya bwimi, mpi bo kekangamaka ngolo na bangindu na bo mosi. Bo kezolaka kaka kulungisa mambu yina bo mosi kemonaka bonso “banswa” na bo ti bima yina bo kezolaka, kukonda kutala nki mambu yo lenda nata. Yo tavanda mawa mingi kibeni kana bikalulu ya mutindu yai kukotila beto! Yai kele ntangu ya “kudikulumusa.” Inki mutindu? Beto fwete lemfukaka na Nzambi. Beto fwete ndima na kudikulumusa yonso malongi na yandi mpi kusala luzolo na yandi.

Sambu na nki bo ketuba nde “mbala ya nkaka” beno tabaka ndola ve?

8. Bangogo “mbala ya nkaka” ya bo mesadila na Sofonia 2:3 kesonga nki?

⁸ Simba nde Sofonia 2:3 ketuba mutindu yai: “Mbala ya nkaka beno ta baka ndola ve kilumbu Mfumu Nzambi ta songa makasi na yandi.” Sambu na nki Sofonia kusadilaka bangogo “mbala ya nkaka” ntangu yandi vandaka kutubila “bantu ya ntoto yina kekudikulumusaka”? (NW) Bantu ya kudikulumusa yina kusalaka mambu mingi ya mbote, kansi yo lombaka ve nde bo tula ntima na bo mosi. Bo memonisaka ve kwikama na bo tii na nsuka ya luzingu na bo. Yo lenda vanda nde bantu yankaka na kati na bo kubwaka na masumu. Yo kele mutindu mosi sambu na beto. Yezu tubaka nde: “Muntu yina ta kanga ntima tii na nsuka, yandi ta guluka.” (Matayo 24:13) Ee, kana beto kezola kuguluka kilumbu yina Yehowa tasonga makasi na yandi beto fwete landa na kusala mambu yina kele mbote na meso na yandi. Keti lukanu na nge ya ngolo kele ya kusala mutindu yina?

9. Inki mambu ya mbote Ntotila ya leke Yoziasi kusalaka?

⁹ Ziku bangogo ya profete Sofonia kupusaka Ntotila Yoziasi na ‘kusosa Yehowa.’ Masonuku ketuba nde: “Ntangu Yoziasi vandaka me lungisa bamvula nana na kimfumu na yandi, yandi vandaka ntete leki [bamvula kiteso ya 16], yandi yantikaka kusamba [to, kusosa] Nzambi ya nkaka na yandi Davidi.” (2 Bansangu 34:3) Yoziasi landaka mpi na ‘kusala mambu ya mbote’ sambu beto ketanga nde: “Bamvula iya lutaka [ntangu Yoziasi kumaka ti bamvula 20] yandi yantikaka kupanza-panza bisika ya kusambila banzambi ya biteki, biteki ya Ashera nzambi ya nkento, ti biteki ya nkaka ya mutindu na mutindu na ntoto ya Yuda ti na bwala Yeruzalemi. Bo fwaka-fwaka na meso na yandi bamesa-kimenga ya nzambi Baale.” (2 Bansangu 34: 3, 4) Yoziasi ‘kudikulumusaka’ mpi, yandi vandaka sosa kupesa Nzambi kyese na kudikulumusa yonso na mutindu yandi katulaka bisalu ya lusambu ya biteki mpi ya lusambu ya luvunu na insi na bo. Mambu yai kupesaka bantu ya kudikulumusa yankaka kyese mingi kibeni!

10. Inki mambu kubwaka na mvu 607 ya N.T.B., kansi banani kugulukaka?

¹⁰ Bayuda mingi kuvutukaka na Yehowa ntangu Yoziasi kuvandaka ntotila. Kansi, na nima ya lufwa ya ntotila, mingi na kati na bo kuvutukilaka dyaka banzila na bo ya ntama, disongidila na kusala mambu yina Nzambi kebuyaka. Kaka mutindu Yehowa kutubaka, na mvu 607 ya N.T.B., bantu ya Babilone kwisaka kunwanisa Yuda mpi bo fwaka ntu-mbanza na yo, Yeruzalemi. Kansi, bantu yonso ve kufwaka. Profete Yeremia, Ebedi-Meleki muntu ya Etiopia, bantu ya dikanda ya Yonadabi, mpi bantu yankaka ya kwikama kugulukaka kilumbu Yehowa kusongaka makasi na yandi.​—Yeremia 35:18, 19; 39:11, 12, 16-18.

Bambeni ya Nzambi fwete keba!

11. Sambu na nki yo kele pete ve na kuvanda ya kwikama na Nzambi bubu yai, kansi bambeni ya Yehowa fwete zaba nki?

¹¹ Na ntangu ya beto kekinga kilumbu Yehowa tasonga makasi na inza yai ya mbi, ‘bampasi ya mutindu na mutindu ke bwilaka beto.’ (Yakobo 1:2) Na bansi mingi yina kekudisikisaka nde bo kezitisaka kimpwanza ya lusambu, bamfumu ya mabundu ya kele ti mayele ya mbi kesadilaka kiyeka na bo na zulu ya bamfumu ya insi sambu na kumonisa bantu ya Nzambi mpasi. Bantu ya kukonda masonga kekusilaka Bambangi ya Yehowa makambu, mpi ketubaka nde bo kele “dibundu mosi ya kigonsa.” Nzambi kuzaba mbote mambu na bo yai mpi yandi takonda ve kupesa bo ndola. Bambeni ya Nzambi fwete vila ve mambu yina kubwilaka bambeni ya bantu na yandi na ntangu ya ntama, mu mbandu mambu yina kubwilaka bantu ya Filistia. Mbikudulu ketuba nde: “Ata muntu mosi ve ta bikala na bwala Gaza. Bwala Askaloni ta kuma mayumbu na mayumbu. Bantu ya bwala Asdodi bo ta kula bo na kati-kati ya ntangu, bantu ya bwala Ekroni bo ta nata bo na kimpika.” Bambanza ya Filistia: Gaza, Askaloni, Asdodi, ti Ekroni zolaka kufwa kimakulu.​—Sofonia 2:4, 7.

12. Inki mambu kubwilaka Filistia, Moabi, ti Amoni?

¹² Profete kelanda na kutuba nde: “Mono me wa bantu ya nsi ya Moabi ti ya Amoni ke finga-finga bantu na mono ti kutonga bo; bo ke tula lulendo nde bo ta botula ntoto na bo.” (Sofonia 2:8) Ya kyeleka, bantu ya Ezipte ti ya Etiopia kumonaka mpasi na maboko ya bantu ya Babilone yina kwisaka kunwanisa bo. Kansi, inki nkanu Nzambi kuzengilaka bantu ya Moabi ti Amoni, bikanda yina kubutukaka na nzila ya Loti, ntekolo ya Abrahami? Yehowa kutubaka dezia nde: “Bantu ya Moabi ti ya Amoni ta fwa mutindu fwaka bantu ya babwala yai Sodome ti Gomore.” Bantu ya Moabi ti Amoni kulandaka ve nzila ya bankaka na bo ya bankento, disongidila bana ya Loti ya bankento yina kugulukaka ntangu Nzambi kufwaka Sodome ti Gomore. Bansi ya lulendo ya Moabi ti Amoni zolaka kuguluka ve na ntangu Nzambi zolaka kusambisa yo. (Sofonia 2:9-12; Kuyantika 19:16, 23-26, 36-38) Bubu yai, insi ya Filistia kele wapi mpi bambanza na yo mekwendaka na wapi? Inki beto lenda tuba sambu na bansi ya lulendo ya Moabi ti ya Amoni? Ata nge sosa nki mutindu, nge tazwa ve bansi yai.

13. Inki bima bo sengumunaka na nsi ya ntoto na Ninive?

¹³ Na bilumbu ya Sofonia, Kimfumu ya Asiria kukumaka ngolo mingi kibeni. Ntangu yandi tendulaka kitini mosi ya nzo ya ntotila ya yandi sengumunaka na Ninive, ntu-mbanza ya Asiria, Austen Layard, muntu mosi ya kelongukaka bima ya ntama, kusonikaka nde: “Ba plafo . . . vandaka ya kukabisa na tubitini yina vandaka nene kiteso mosi, mpi na zulu na yo bo salaka bifwanisu ya bintuntu, to bifwanisu ya bambisi. Yankaka bo vandaka kutula ivware na zulu na yo, mpi na balweka ya konso kitini bo vandaka kutula bifwanisu ya kitoko. Ziku bo vandaka kupakula, to kutula wolo ti arza na zulu ya ba madrie mpi na balweka ya bashambre; bo sadilaka mabaya yina vandaka kumonika mingi ve, mingi mingi sedre.” Kansi, mutindu mbikudulu ya Sofonia kutubaka, insi ya Asiria zolaka kufwa, ebuna ‘bantu zolaka kuvanda diaka ve’ na ntu-mbanza na yo, Ninive.​—Sofonia 2:13.

14. Inki mutindu mbikudulu ya Sofonia kulunganaka na Ninive?

¹⁴ Bamvula 15 mpamba kulutaka banda Sofonia kutubaka mambu yina, bo fwaka Ninive, ya kuvandaka bwala ya ngolo, mpi bo panzaka nzo ya ntotila yina kuvandaka pana. Ee, bo fwaka mbanza yina ya lulendo kimakulu. Sofonia kutubaka dezia mutindu mbanza yango zolaka kufwa na bangogo  yai: “Bambisi ya mutindu na mutindu ta kwisaka kulala. Bandeke ta zingaka na bibaka ya banzo ya kufwa, bo ta tulaka makelele na bafenetre ti na bakielo. Mabaya ya sedre ya banzo bo ta panza-panza yo.” (Sofonia 2:14, 15) Bambisi ya mutindu na mutindu ti bandeke mpamba zolaka kuma kuzinga na banzo ya nda-nda ya Ninive. Makelele ya bantu yina vandaka kuteka ti kusumba bima, makelele ya basoda, mpi bankunga ya banganga-nzambi zolaka kuvila na babalabala ya Ninive. Na babalabala yina makelele kuvandaka ntete mingi, bo zolaka kuwa kaka ndinga mosi ya boma keyimba na fenetre, mbala yankaka nkunga ya mawa ya ndeke to makelele ya mupepe. Bambeni ya Nzambi yonso tasuka mpi mutindu mosi!

15. Inki dilongi beto lenda baka na mambu yina kubwilaka bansi ya Filistia, Moabi, Amoni ti Asiria?

¹⁵ Inki dilongi beto kebaka na mambu yina kubwilaka bansi ya Filistia, Moabi, Amoni, ti Asiria? Dilongi yango kele yai: Beto bansadi ya Yehowa, beto fwete banga ve bambeni na beto. Nzambi kemonaka mambu yonso yina bantu ya kenwanisaka bantu na yandi kesala. Yehowa kufwaka bambeni na yandi na ntangu ya ntama, ebuna yandi tasambisa mpi bantu yonso yina kezingaka na ntoto ya mvimba bubu yai. Kansi, ‘ndonga mosi ya bantu mingi ya makanda yonso’ taguluka. (Kusonga 7:9) Nge lenda vanda na kati na bo, kana nge landa na kusosa Yehowa, na kusala mambu ya mbote, mpi na kudikulumusa.

Mawa na bantu ya lulendo ya kesalaka mambi!

16. Inki mbikudulu ya Sofonia kutubaka sambu na bantotila ti bamfumu ya mabundu ya Yuda, mpi sambu na nki bangogo yai mefwana na Kikristu?

¹⁶ Mbikudulu ya Sofonia ketubila dyaka Yuda ti Yeruzalemi. Sofonia 3:1, 2 ketuba nde: “Mawa na Yeruzalemi, bwala yai ya mbi ti ya mubulu! Yo kele bwala mosi ya nku! Bantu ya Yeruzalemi ke wilaka Mfumu Nzambi ve, bo ke ndimaka malongi na yandi ve. Bo ke tulaka ntima na Mfumu Nzambi ve, bo ke yulaka yandi Nzambi na bo mpi ve na kusadisa bo.” Yo ke mawa kibeni na kumona nde kikesa yina Yehowa vandaka kusala sambu na kulonga bantu na yandi vandaka ya mpamba! Yo vandaka mpenza mawa na kumona ntima ya nku yina bantotila, bamfumu, ti bazuzi kuvandaka na yo. Sofonia kutubilaka kukonda nsoni ya bamfumu ya mabundu, ntangu yandi tubaka nde: “Baprofete ke [lulendo, NW], bo kele bantu ya luvunu; banganga-Nzambi ke bebisaka konso kima ya nsiku, bo ke fwaka bansiku ya Nzambi.” (Sofonia 3:3, 4) Bangogo yai mefwana na baprofete ti na banganga-nzambi ya Kikristu bubu yai! Na lulendo yonso, bo mekatulaka zina ya Nzambi na ba Biblia na bo, mpi bo mekumaka kulonga malongi yina ketubaka luvunu na zina ya Muntu yina bo ketubaka nde bo kesambilaka yandi.

17. Ata bantu kuwa beto to ve, sambu na nki beto fwete zabisa kaka nsangu ya mbote?

¹⁷ Yehowa kuzabisaka bantu na yandi ya ntama na masonga yonso mambu yina yandi zolaka kusala. Yandi tindaka bansadi na yandi baprofete, bonso Sofonia ti Yeremia, ti bankaka dyaka, na kulongisila bantu sambu bo balula ntima. Ya kyeleka, “Mfumu Nzambi . . . ke salaka mambu ya mbote kansi mambu ya mbi ve. Konso kilumbu na suka yandi ke sambisaka bantu na yandi, yandi ke kondaka ve.” Inki bantu kusalaka? Sofonia kutubaka nde: “Ata mpidina bantu ya mbi ke sala kaka mbi na bo, bo ke mona nsoni ve.” (Sofonia 3:5) Beto kekebisa bantu mutindu mosi bubu yai. Kana nge kele nsamuni ya nsangu ya mbote, nge mpi ke na kusala kisalu yai ya kukebisa bantu. Landa na kusamuna nsangu ya mbote kukonda kulemba! Ata bantu kuwa to ve, kisalu na nge, kesalama mbote na meso ya Nzambi kana nge kesala yo ti kwikama yonso. Mfunu ya kuwa nsoni kele ve na ntangu nge kesala kisalu ya Nzambi ti kikesa yonso.

18. Inki mutindu Sofonia 3:6 talungana?

¹⁸ Makasi ya Nzambi tasuka ve kaka na lufwa ya Kikristu. Yehowa kezabisa mpi mambu ya mbi yina tabwila makanda yonso ya ntoto. Yandi ketuba na munoko ya Sofonia nde: “Mono me manisa bantu  ya nkaka ya nsi-ntoto na kufwa. Mono me fwa-fwa babwala na bo; balupangu na bo ti banzo na bo ya nda-nda mono me panza-panza yo; babalabala na bo me kuma ya mpamba.” (Sofonia 3:6) Bangogo yai ya Yehowa kesadila sambu na kutubila lufwa yango kele mpenza ya masonga na mpila nde yo kemonana bonso nde yo mesalamaka dezia. Inki kubwilaka bambanza ya bansi ya Filistia, Moabi, ti ya Amoni? Ebuna nki beto lenda tuba sambu na Ninive, ntu-mbanza ya Asiria? Lufwa ya bambanza yina kele mbandu mosi ya kekebisa bansi yonso bubu yai. Bo kesekaka ve Nzambi.

Landa na kusosa Yehowa

19. Inki bangyufula ya kenata na kuyindula beto fwete yula?

¹⁹ Na ntangu ya Sofonia, Nzambi kusongaka makasi na yandi na bantu yina ‘kudipesaka na kusala mambu na bo ya kuluta mbi.’ (Sofonia 3:7) Mambu ya mutindu mosi tasalama na ntangu na beto. Keti nge kemonaka mambu yina kesonga nde kilumbu ya Yehowa mekuma penepene? Keti nge kelanda na ‘kusosa Yehowa’ na kutangaka Ndinga na yandi mbala na mbala, to konso kilumbu? Keti nge kesalaka “mambu ya mbote” na kuzingaka luzingu mosi ya kezitisa bansiku ya Nzambi sambu na kuvanda na bikalulu ya kukonda mvindu? Keti nge ‘kekudikulumusaka’ na kumonisaka ntima ya mbote, ya bulemfu na Nzambi ti na mambu yina yandi meyidikaka sambu na kugulusa bantu?

20. Inki bangyufula beto tatadila na disolo ya nsuka ya metala mbikudulu ya Sofonia?

²⁰ Kana beto landa na kusosa Yehowa na masonga yonso, kusala mambu ya mbote, mpi kudikulumusa, beto lenda baka balusakumunu yai banda ntangu yai, ee ti na “bilumbu ya nsuka” yai ya ketula lukwikilu na kumekama. (2 Timoteo 3:1-5; Bingana 10:22) Kansi, beto kezola kuzaba, ‘Na nki mitindu beto bansadi ya Yehowa ya ntangu yai ke na kubaka balusakumunu? Inki balusakumunu mbikudulu ya Sofonia kesila na bantu yina tafwa ve na kilumbu ya makasi ya Yehowa yina kekwisa nswalu?’

Inki Mutindu Nge Tavutula?

• Inki mutindu bantu ‘kesosaka Yehowa’?

• Yo kelombaka kusala nki sambu na ‘kusala mambu ya mbote’?

• Inki mutindu beto lenda songa kikalulu ya ‘kudikulumusa’?

• Sambu na nki beto fwete landa na kusosa Yehowa, kusala mambu ya mbote, mpi kudikulumusa?

[Bangiufula ya disolo ya kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 10]

Keti nge kesosaka Yehowa na nsadisa ya kulonguka ya Biblia ti bisambu ya masonga?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 13]

Sambu bo kesosaka Yehowa, ndonga ya bantu mingi tafwa ve kilumbu yandi tasonga makasi na yandi