“Beno Vanda Bambeni ya Satana”

“Beno vanda bambeni ya Satana; ebuna yandi ta tina beno.”​—Yakobo 4:7.

1. Inki bangindu bantu kele na yo bubu na inza, mpi sambu na nki bapakulami ti bampangi na bo fwete kangula meso?

 “NZAMBI mevilaka, kansi Dyabulu kele kaka.” Bangogo yai ya André Malraux, nsoniki mosi ya insi ya France kusonikaka ketendula mbote bangindu ya bantu kele na yo na inza yai ya beto kezinga. Mambu ya bantu kesala kemonisa mpenza mayele ya mbi ya Dyabulu kansi luzolo ya Nzambi ve. Satana ke na kunata bantu na nzila ya mbi, yandi ‘ke sadila mambu ya mbi ya mutindu na mutindu sambu na kukusa bantu yina tafwa.’ (2 Tesalonika 2:9, 10) Kansi, na “bilumbu ya nsuka” yai, Satana kevukisa ngolo na yandi yonso sambu na kubwisa bansadi ya Nzambi yina mekudipesaka, yandi kenwanisa Bakristu ya kupakulama, “bayina yonso ke landaka bansiku ya Nzambi ti ke [na kisalu ya kuta kimbangi ya, NW] Yesu.” (2 Timoteo 3:1; Kusonga 12:9, 17) Bansadi ya kupakulama yai ti bampangi na bo yina kele na kivuvu ya kuzinga na ntoto fwete kangula meso.

2. Inki mutindu Satana kukusaka Eva, mpi nki boma ntumwa Polo kumonisaka?

² Satana kele muntu ya luvunu mpenza. Yandi sadilaka nyoka sambu na kukusa Eva na kuyindula nde yandi tazwa mambote ya kuluta mingi kana yandi kesala mambu kukonda lutwadisu ya Nzambi. (Kuyantika 3:1-6) Kiteso ya bamvu-funda iya na nima, ntumwa Polo kumonisaka boma yina yandi vandaka na yo nde mbala yankaka Bakristu ya kupakulama ya Korinto lendaka kubwa na mitambu ya mayele ya mbi ya Satana. Polo kusonikaka nde: “Mono ke mona boma nde beno ke zola kubaka mabanza ya mbi ti kukatula ntima na beno ya mbote ti ya kieleka na Yesu, mutindu nioka kusaka Eva na luvunu na yandi ya mayele.” (2 Korinto 11:3) Satana kebebisaka mabanza ya bantu mpi kebalulaka bangindu na bo. Kaka mutindu yandi kusaka Eva, yandi lenda pusa Bakristu na kukuna bangindu ya mbi mpi na kuyindula nde mambote na bo fwete katuka na kima yina Yehowa ti Mwana na yandi kebuyaka.

3. Inki mutindu Yehowa ketaninaka beto na mambu ya mbi ya Satana?

³ Beto lenda fwanisa Satana na muntu yina ketulaka mitambu sambu na kukanga bandeke yina kesalaka ve dikebi. Sambu na kukangama ve na mitambu ya Satana, beto fwete ‘kwenda kuzinga na kisika ya kinsweki ya Muntu ya Kuluta Kuzanguka,’ kisika ya lutaninu ya kifwani yina Yehowa meyidikaka sambu na bayina kemonisaka na bisalu na bo nde bo kendimaka kimfumu ya yandi kele na yo na zulu ya bima yonso. (Nkunga 91:1-3) Beto kele na mfunu ya lutaninu yonso yina Nzambi kepesaka na nsadisa ya Ndinga na yandi, ya mpeve na yandi, ti ya organizasio na yandi na mpila nde ‘mayele ya Satana kubedisa beto ve.’ (Efezo 6:11) Ntembe kele ve nde, Satana kesadilaka mayele ya mbi sambu na kusosa kubwisa bansadi ya Yehowa.

 Mitambu Yina Satana Kutudilaka Bakristu ya Ntete

4. Bakristu ya ntete vandaka kuzinga na inza ya nki mutindu?

⁴ Bakristu yina kuzingaka na mvu-nkama ya ntete ti ya zole ya T.B, vandaka kuzinga na ntangu Kimfumu ya Roma kuvandaka ngolo kibeni. Mwa ngemba ya ntangu fyoti yina kuvandaka na Insi yai kusalaka nde mumbongo kukuma ngolo mingi. Kimvwama yai kusalaka nde bantu yina kuvandaka na biyeka ya nene kukuma ti ntangu mingi ya kulenga, mpi bamfumu kubongisaka mambu na mpila nde bantu ya insi na bo kuvanda na bansaka mingi ya kulutisila ntangu sambu bo sala mavwanga ve. Na bansungi yankaka, ntalu ya bilumbu ya kupema kuvandaka kiteso mosi ti ya bilumbu ya kisalu. Bamfumu vandaka kusadila mbongo ya leta sambu na kupesa bantu madya ti kusala bisika mingi ya kusadila bansaka ya kulutisila ntangu, sambu bantu kudya mbote mpi bo lutisa ntangu mingi na kutala bansaka.

5, 6. (a) Sambu na nki yo vandaka mbote ve nde Bakristu kukwenda na bisika ya nene ti ya fyoti ya bansaka ya Roma? (b) Inki mayele ya mbi Satana vandaka kusadila, mpi nki mutindu Bakristu lendaka kutina yo?

⁵ Keti luzingu ya mutindu yina kuvandaka kigonsa sambu na Bakristu ya ntete? Kana beto tadila mambu yina bansoniki ya kuzingaka ntama mingi ve na nima ya bantumwa kusonikaka, mu mbandu Tertullien, beto kemona nde bansaka mingi ya ntangu yina vandaka ya kufuluka ti mambu mingi yina vandaka mpenza kigonsa sambu na kimpeve mpi bikalulu ya Bakristu ya kyeleka. Mosi na kati ya bigonsa yango kuvandaka bafeti ti bansaka mingi ya bo vandaka kusala yina vandaka kupesa lukumu na banzambi ya bampani. (2 Korinto 6:14-18) Na bisika ya kusadila bansaka, ata nkutu bansaka ya ntama mingi vandaka kusonga mambu ya buzoba mpi bitumba ya kubasisa menga. Na nima ya bamvula, bantu vandaka kusepila dyaka ve na bansaka ya ntama ya Roma, yo yina bo yingisaka yo na bansaka ya nsoni yina vandaka kusalama kaka na bidimbu mpi na bansonga ya makinu ti miziki. Na mukanda na yandi mosi (Daily Life in Ancient Rome), Jérôme Carcopino, muntu ya kelongukaka mambu ya melutaka ntama, ketuba nde: “Na bateyatre yai, bankento yina vandaka kusala bansaka yango vandaka ti nswa ya kukatula bilele yonso . . . Menga vandaka kupanzana mingi. . . . [Bidimbu] yango ya nsoni vandaka kusalama na mutindu mosi ya nzanzi mpenza na mpila nde bantu yonso na ntu-mbanza ya mvimba vandaka kusepila na yo. Bo vandaka kuwa ve ata nsoni fyoti sambu na mansoni ti mambu ya nku ya mutindu yina sambu bansaka ya nku ya kubasisa menga yina vandaka kusalama na bisika ya kusadila bansaka yina bo salaka kukumisaka bo ntima ngolo banda ntama mpi kukatulaka bo boma yonso.”​—Matayo 5:27, 28.

⁶ Na bisika ya bansaka yango, bantu yina vandaka kunwana na bambele (gladiateurs) vandaka kunwana bo na bo tii kuna ya bo tafwasana, to bo vandaka kunwana ti bambisi ya makasi, ntangu yankaka bo vandaka kufwa bambisi yango to bambisi vandaka kufwa bo. Bo kumaka kulosa bantu yina bo zengilaka nkanu ya lufwa mpi, nsukansuka, Bakristu mingi na bambisi ya makasi. Ata na ntangu yina, Satana vandaka kusadila mayele na yandi ya mbi ya kukatula bantu mabanza ya kubuya mansoni ti kufwa bantu na mpila nde mambu yango kumaka kusalama bisika yonso mpi bantu kumaka kulomba mingi bansaka ya mutindu yina. Sambu na kukonda kubwa na mutambu yina, yo vandaka kulomba kaka kukonda kukota na bisika ya nene ti ya fyoti ya bansaka yango.​—1 Korinto 15:32, 33.

7, 8. (a) Sambu na nki yo zolaka kuvanda ve mayele nde Mukristu kukwenda kutala bansaka ya ntinu ya bapusupusu? (b) Inki mutindu Satana vandaka kusadila bapisine ya Roma sambu na kukanga Bakristu na mutambu?

 ⁷ Ntembe kele ve nde bansaka ya ntinu ya bapusupusu yina bo vandaka kusala na bastade ya nene vandaka kupesa bantu kyese mingi, kansi yo vandaka mbote ve sambu na Bakristu sambu mbala mingi bantu vandaka kusala mambu ya nku kibeni. Nsoniki mosi ya mvu-nkama ya tatu kutubaka nde bantu yankaka ya vandaka kutala bansaka yango vandaka kunwana bo na bo, mpi Carcopino ketuba nde “bantu ya astrolozi ti bandumba kuzwaka kisika ya kusala kisalu na bo” na nsi ya bakulware ya bamagazini ya nene ya stade yina. Yo ke pwelele nde, kisika ya Roma ya bansaka ya ntinu ya bapusupusu kuvandaka ve kisika ya mbote sambu na Bakristu.​—1 Korinto 6:9, 10.

⁸ Inki beto lenda tuba sambu na bapisine ya nene ya Roma? Ya kyeleka, yo vandaka ve mbi na kuyobila sambu na kuvanda bunkete. Kansi bapisine mingi ya Roma vandaka ti banzo ya nene yina kuvandaka ti banzo ya kuyidika bantu nitu, banzo ya kusadila bansaka ya kupesa nitu ngolo, banzo ya bansaka ya mbongo, mpi bisika ya kudya ti kunwa. Ata, yo zabanaka mbote nde babakala ti bankento vandaka ti ntangu na bo ya kuyobila, mbala mingi babakala ti bankento vandaka kundima kuyobila kisika mosi. Clement ya Alexandrie kusonikaka nde: “Bo kekangulaka na mbala mosi bapisine sambu na babakala ti bankento; ebuna kuna bo kekatulaka bilele yonso sambu na kusala bansaka ya nsoni.” Yo kemonana pwelele nde Satana vandaka kusadila bisika ya mbote ya Leta kutudilaka bantu yonso bonso mutambu sambu na Bakristu. Bantu ya mayele, vandaka kukwenda ve na bisika ya mutindu yina.

9. Inki mitambu Bakristu ya ntete vandaka kutina?

⁹ Bansaka ya mbongo kuvandaka baokazio ya mbote ya kulutisila ntangu yina bantu vandaka kuzola mingi ntangu Kimfumu ya Roma kukumaka na ngolo mingi. Sambu na kukonda kukota na bansaka ya mbongo yina vandaka kusalama na bisika ya bansaka ya ntinu ya bapusupusu, Bakristu ya ntete vandaka kubuya kaka kukwenda na bisika yina. Bansaka ya mbongo ya fyotifyoti ya Leta vandaka kubuyisa vandaka kusalama mpi na bashambre ya kubumbana ya baotele ti ya babare. Bantu yina vandaka kusala bansaka yango vandaka kusala mutindu yai: muntu mosi vandaka kukangisa tumatadi to tumikuwa ya misapi ya dimeme na diboko na yandi, ebuna bankaka kupesa ntalu ya tumatadi to ya tumikuwa yango ya kele na diboko na yandi. Bansaka ya mbongo vandaka kuyika bantu kyese ya luzingu, sambu yo vandaka kupesa bo kivuvu ya kuzwa mbongo kukonda mpasi. (Efezo 5:5) Dyaka, mbala mingi, bankento yina vandaka kutudila bakiliya malafu na mesa na bisika yai vandaka bandumba, mpi bo vandaka ti kigonsa yankaka na yina metala kuvukisa nitu. Mwa ndambu ya mambu yai yonso ya beto metanga vandaka mitambu ya Satana vandaka kutudila Bakristu yina vandaka kuzinga na bambanza ya Kimfumu ya Roma. Keti mambu kele ya kuswaswana mingi bubu yai?

 Mitambu ya Satana Bubu Yai

10. Inki mutindu mambu ya kesalama bubu yai mefwanana na luzingu yina vandaka kungala na Kimfumu ya Roma?

¹⁰ Na kutuba ya mbote, mayele ya mbi ya Satana mebalukaka ve na bamvu-nkama mingi ya meluta. Sambu “Satana kukusa” ve Bakristu yina vandaka kuzinga na mbanza ya Korinto yina kufulukaka na mambu ya mbi, ntumwa Polo kupesaka bo ndongisila mosi ya ngolo. Yandi tubaka nde: “Beto mezaba mayele [ya Satana].” (2 Korinto 2:11) Na bansi mingi yina kele na kimvwama mingi, mambu ya kesalama kuna kele kiteso mosi ti yina vandaka kusalama ntangu Kimfumu ya Roma kuvandaka ngolo mingi. Bantu mingi mekumaka ti ntangu mingi ya kulutisa na bansaka. Bansaka ya shanse yina leta meyidikaka kepesaka nkutu bansukami kivuvu ya luvunu. Bansaka ya kelombaka ve kufuta mbongo mingi kele mingi mpi yo kebakaka bantu ntangu mingi na kuyindula. Bastade ya bansaka ke mingi kibeni, bantu kesalaka bansaka ya mbongo, bantangu yankaka bibuka ya bantu kebasisaka mubulu, mpi mbala mingi bantu yina kesalaka bansaka yango kesalaka mpi mutindu mosi. Bantu mekumaka kuwa ntangu yonso miziki ya mbi, mpi bansaka ya nsoni mekumaka mingi na bisika ya teyatre, ti bafilme mpi ba emisio ya TV. Na bansi yankaka, bankento ti babakala keyobilaka mingi kumosi na bapisine mpi na biziba yina masa ya tiya kebasikaka na ntoto, kukonda kutanga baplage yankaka yina bantu keyobilaka kinkonga. Kaka bonso na bamvu-nkama ya ntete ya Bukristu, Satana kemeka na kubwisa bansadi ya Nzambi na nzila ya bansaka ya kulutisila ntangu ya inza.

11. Inki mitambu Satana ketulaka na ntangu muntu kesosa kulutisa fyoti ntangu na kutala bansaka to kusosa kusala bansaka sambu na kubalula fyoti mabanza?

¹¹ Na inza yai ya mefuluka na mambu mingi ya kepesaka basusi, yo kele mbi ve na kuwa nzala ya kulutisa fyoti ntangu na kutala bansaka, to kusala bansaka sambu na kubalula fyoti mabanza. Kansi, kaka mutindu mambu yankaka yina vandaka kusalama na bapisine ya Roma vandaka kigonsa sambu na Bakristu ya ntete, banzo yankaka ya kulutisila ntangu mpi bisika yankaka ya bansaka kevandaka mpenza mutambu ya Satana kesadilaka sambu na kupusa Bakristu ya ntangu na beto na kusala pite to na kulauka malafu. Polo kusonikilaka Bakristu ya Korinto nde: “Bantu kukusa beno ve, sambu: ‘Banduku ya mbi ke bebisaka bikalulu ya mbote.’ Beno fweti vutukila mabanza na beno yina ya mbote. Beno bikisa masumu. Sambu bantu ya nkaka na kati na beno kuzaba Nzambi ve.”​—1 Korinto 15:33, 34.

12. Tanga mwa mambu yankaka ya mayele ya mbi yina Satana kesadilaka bubu yai sambu na kukanga bansadi ya Yehowa na mutambu.

¹² Beto monaka nki mutindu Satana kusadilaka mayele ya mbi sambu na kukusa Eva. (2 Korinto 11:3) Bubu yai, mosi na kati ya mitambu yina Satana kesadilaka kele kupusa Bakristu na kuyindula nde kana bo kesala mambu mwa mingi sambu na kusonga bantu nde Bambangi ya Yehowa kele kaka bonso bantu yankaka, bo tanunga na kubenda bantu mingi na kundima kyeleka ya Bukristu. Bantangu yankaka, bo kelutisaka mpenza ndilu na mpila nde, bo kenungaka ve na kubalula bantu yango kansi bo mosi kevilaka nzila ya kyeleka. (Agai 2:12-14) Mayele yankaka ya mbi ya Satana kesadilaka kele ya kupusa Bakristu ya mekudipesaka, baleke ti bambuta, na kuvanda dikulu mosi na kati ya kyeleka, yankaka na nganda mpi na ‘kumonisa Mpeve-Santu ya Nzambi mawa.’ (Efezo 4:30) Bamingi mebwaka na mutambu yai na mpila bo kesadilaka Internet na mutindu mosi ya mbi.

13. Tanga mutambu mosi ya kubumbana yina Dyabulu kesadilaka na mayele na yandi ya mbi, mpi nki ndongisila ya kufwana kele na Bingana?

¹³ Mutambu yankaka ya kubumbana ya Satana kesadilaka kele lusambu ya bampeve ya mbi. Ata Mukristu ya kyeleka mosi ve tandima na kudikotisa na luzolo yonso na lusambu ya Satana to ya bampeve ya mbi. Kansi, bantu yankaka kebwaka kukonda kuzaba na mutambu yai na ntangu bo ketala bafilme, bansaka na TV, bansaka ya video, to nkutu na kutanga mikanda ya bana ti bansaka ya kusekisa yina kesongaka mambu ya nku ti ya kindoki. Beto fwete buya konso kima yina kele ti mwa dyambu mosi ya kewakana ti bampeve ya mbi. Kingana mosi ya mayele ketuba nde: “Kana nge ke zolaka luzingu na nge, tina nzila ya bantu ya mbi ke landaka sambu yo ke na bansende ti mitambu.” (Bingana 22:5) Sambu Satana kele “nzambi ya ntangu yai,” konso kima yina bantu kezolaka mingi lenda vanda na mwa mutambu na yandi ya kubumbana.​—2 Korinto 4:4; 1 Yoane 2:15, 16.

Yezu Vandaka Kuwakana Ve na Dyabulu

14. Inki mutindu Yezu kubuyaka kubwa na mpukumuna ya ntete ya Dyabulu?

¹⁴ Yezu kupesaka mbandu mosi ya mbote sambu na yina metala kukonda kuwakana na Dyabulu mpi kutinisa yandi. Na nima ya kubaka mbotika mpi ya kubuya kudya bilumbu 40, Satana kumekaka Yezu. (Matayo 4:1-11) Na ntangu yandi mekaka yandi na mbala ya ntete, yandi sadilaka kaka nzala yina  Yezu kuwaka na nima ya kubuya kudya. Satana kulombaka Yezu na kusala kidimbu na yandi ya ntete ya kuyituka sambu na kulungisa mpusa na yandi ya kinsuni. Yezu kutangaka mambu yina kele na Kulonga 8:3, sambu na kubuya kusadila ngolo na yandi na bwimi mpi yandi pesaka madya ya kimpeve valere mingi kuluta madya ya kinsuni.

15. (a) Satana kusadilaka nki dyambu ya bantu yonso kevandaka na yo mpusa sambu na kumeka Yezu? (b) Inki mambu ya mayele ya mbi Dyabulu kesadilaka ntetentete sambu na kubwisa bansadi ya Nzambi bubu yai, kansi nki mutindu beto lenda kuma bambeni na yandi?

¹⁵ Dibanza mosi ya mfunu ya metala mpukumuna yai kele nde Dyabulu kusosaka ve kupusa Yezu na kusala pite. Satana kumonaka nde nzala yina kepesaka muntu yonso mpusa ya ngolo ya kusosa madya, kuvandaka mpusa ya kinsuni ya mbote ya yandi fwete sadila sambu na kumeka Yezu na ntangu yina. Inki bampukumuna Dyabulu kesadilaka sambu na kubwisa bantu ya Nzambi bubu yai? Yo kele mingi mpi ya mutindu na mutindu, kansi na kati ya mitambu ya ntetentete ya yandi kesadilaka sambu na kubwisa bantu ya Yehowa kele bampukumuna ya kuvukisa nitu. Kana beto kelanda mbandu ya Yezu, beto lenda wakana ve na Dyabulu mpi beto tabwa ve na bampukumuna na yandi. Kaka mutindu Yezu kunungaka na kukonda kubwa na mambu yonso ya Satana kusalaka sambu na kubwisa yandi na mpila yandi yibukaka mambu yina masonuku ketuba, kana yandi memeka beto, beto fwete yibuka mikapu bonso Kuyantika 39:9 mpi 1 Korinto 6:18.

16. (a) Inki mutindu Satana kumekaka Yezu na mbala ya zole? (b) Na nki mitindu Satana lenda sosa kupusa beto na kumeka Yehowa?

¹⁶ Ya zole, Dyabulu kupusaka Yezu na kukatuka na zulu ya kibaka ya tempelo ebuna yandi kudilosa na ntoto mpi yandi tala kana Nzambi kele ti ngolo ya kutanina yandi na nzila ya bawanzyo na Yandi. Yezu kutangaka Kulonga 6:16 sambu na kumonisa nde yandi mebuya kumeka Tata na yandi. Ziku Satana talomba beto ve na kudilosa katuka na zulu ya tempelo, kansi yandi lenda pukumuna beto na kumeka Yehowa. Keti beto kevandaka ti kikalulu ya kumeka kulanda mitindu ya kulwata ti ya kudiyidika ya inza kukonda kubaka bandongisila? Keti beto kemekaka kusala bansaka ya beto mezaba nde yo kele ya mbi? Kana mpidina beto kemekaka Yehowa. Kana beto kele na bikalulu ya mutindu yina, na kisika ya kutina beto, Satana takangama ti beto, nsukansuka yandi tabenda beto na lweka na yandi.

17. (a) Inki mutindu Dyabulu kumekaka Yezu na mbala ya tatu? (b) Inki mutindu verse ya Yakobo 4:7 lenda lungana na beto?

¹⁷ Ntangu Satana kusongaka Yezu nde yandi tapesa yandi bimfumu yonso ya nsi-ntoto kana yandi sala kaka kidimbu mosi sambu na kusambila yandi, Yezu kubuyaka dyaka mpi yandi tangilaka yandi Masonuku, mpi yandi monisaka nde yandi fwete sambila kaka Tata na yandi. (Kulonga 5:9; 6:13; 10:20) Ziku Satana tasosa ve kupesa beto bimfumu ya nsi-ntoto, kansi mbala mingi yandi kengengisilaka beto bima ya kinsuni sambu na kumeka beto, to nkutu mwa ndambu ya kimfumu sambu na beto mosi. Keti beto kesalaka bonso Yezu, na kupesa lusambu na beto kaka na Yehowa? Kana nde ee, mambu yina kukuminaka Yezu takumina beto mpi. Disolo ya Matayo ketuba nde: “Satana bikaka yandi.” (Matayo 4:11) Satana tabika beto kana beto buya yandi na ngolo yonso mpi beto tasala yo kana beto keyibuka mpi kusadila minsiku ya Biblia yina mefwana. Longoki Yakobo kusonikaka nde: “Yo yina beno lemfuka na Nzambi; beno vanda bambeni ya Satana, ebuna yandi ta tina beno.” (Yakobo 4:7) Mukristu mosi kusonikilaka biro ya filiale ya Bambangi ya Yehowa na France nde: “Satana ke ti mayele ya mbi mpenza. Ata mono vandaka na bangindu ya mbote, mu vandaka kukuka ve na kuyala mawi na mono ti bampusa na mono. Ata mpidina, na kikesa yonso, kukanga ntima, mpi mingimingi, na lusadisu ya Yehowa, mu salaka yonso sambu na kukonda kubwa mpi na kukangama kaka ngolo na kyeleka.”

Beto Kele Mpenza na Binwaninu Mingi Sambu na Kunwana ti Dyabulu

18. Inki binwaninu ya kimpeve beto kele na yo sambu na kunwana ti Dyabulu?

¹⁸ Yehowa mepesaka beto binwaninu ya kimpeve ya kufwana sambu na kusadisa beto na mpila nde  ‘mayele ya Satana kubebisa beto ve.’ (Efezo 6:11-18) Zola na beto sambu na kyeleka takanga baluketu na beto, to yo tabongisa beto sambu na kisalu ya Bukristu. Lukanu na beto ya kulanda bansiku ya kwikama ya Yehowa tavanda bonso kinkutu ya bibende yina tatanina ntima na beto. Kana makulu na beto melwata nsangu ya mbote, yo tanataka beto mbala na mbala na kisalu ya kusamuna, mpi yo takumisa kimpeve na beto ngolo ti kutanina yo. Lukwikilu na beto ya ngolo tavanda bonso dibaya ya nene ya ketaninaka na batolotolo, yina tataninaka beto na “tiya ya batolotolo yina Muntu ya Mbi ke losaka,” disongidila, mayele na yandi ya mbi ya kunwanisa beto mpi bampukumuna na yandi. Kivuvu ya ngolo yina beto ketulaka nde balusilu ya Yehowa talungana tavanda bonso mpu ya bibende yina tataninaka mayele na beto ya kuyindula mpi yina tapesaka beto ngemba na mabanza. (Filipi 4:7) Kana beto kuma na mayele mingi ya kusadila Ndinga ya Nzambi, yo tavanda bonso mbele yina beto lenda sadila sambu na kusadisa na kukatula bantu na kimpika ya kimpeve ya Satana. Beto lenda sadila yo mpi na kuditanina beto mosi, kaka mutindu Yezu kusalaka na ntangu Satana kumekaka yandi.

19. Katula ‘kumenga Dyabulu,’ inki kima yankaka kele mfunu?

¹⁹ Kana beto kelanda na kulwata “binwaninu yonso ya Nzambi ke pesaka” beto mpi kana beto kelanda na kusamba kukonda kulemba, beto lenda tula ntima nde Yehowa tatanina beto na ntangu Satana tanwanisa beto. (Yoane 17:15; 1 Korinto 10:13) Kansi, Yakobo kumonisaka nde beto fwete suka ve kaka na ‘kumenga Satana.’ Kima ya kuluta mfunu ya beto fwete sala kele, ‘kulemfuka na Nzambi,’ yina kesungiminaka beto. (Yakobo 4:7, 8) Na disolo yina kelanda, beto tatadila nki mutindu beto lenda sala yo.

Inki Mutindu Nge Tavutula?

• Inki mitambu ya Satana yina lombaka nde Bakristu ya ntete kutina?

• Inki bisalu ya mayele ya mbi Satana kesadilaka bubu yai sambu na kusosa kubwisa bansadi ya Yehowa na mitambu na yandi?

• Inki mutindu Yezu kusalaka sambu na kubuya kubwa na bampukumuna ya Dyabulu?

• Inki binwaninu ya kimpeve kesadisaka beto na kunwana ti Dyabulu?

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 9]

Yezu kumengaka Satana ngolo kibeni

[Bifwanisu ya kele na lutiti 10]

Bakristu ya mvu-nkama ya ntete kubuyaka bansaka ya kunwana ti ya mansoni

[Bangogo ya kemonisa kisina ya foto]

The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck