Yehowa Ketaninaka Bantu Yina Ketudilaka Yandi Kivuvu
Yehowa Ketaninaka Bantu Yina Ketudilaka Yandi Kivuvu
“[Ntima na nge ya mbote ti kwikama, NW] na nge yo ta kebaka [“tataninaka,” NW] mono ntangu yonso.”—NKUNGA 40:12.
1. Inki Ntotila Davidi kulombaka na Yehowa, mpi nki mutindu Yehowa mepesaka yandi mvutu na ntangu yai?
NTOTILA DAVIDI ya Izraele ya ntama vandaka “kutula mpenza kivuvu na Yehowa,” (NW) mpi yo pusaka yandi na kutuba nde Yehowa ‘kuwaka yandi, yandi waka kudila na yandi.’ (Nkunga 40:2) Mbala mingi, yandi mosi kibeni kumonaka mutindu Yehowa vandaka kutanina bantu yina vandaka kuzola Yandi. Yo yina kupusaka Davidi na kulomba nde Yehowa kutanina yandi ntangu yonso. (Nkunga 40:12) Sambu Davidi kele na kati ya babakala ti bankento ya kwikama yina Nzambi mepesaka lusilu ya “[lufutumuku, NW] ya kuluta mbote,” ntangu yai yandi kele na mabanza ya Yehowa, mpi yandi tafutumuka. (Baebreo 11:32-35) Ntembe kele ve nde yandi tavanda mpenza na luzingu ya mbote na bilumbu kekwisa. Zina na yandi kele ya kusonika na ‘mukanda ya ngibuka’ ya Yehowa.—Malashi 3:16, NW.
2. Inki mutindu Masonuku kesadisa beto na kubakisa ntendula ya lutaninu yina Yehowa kepesaka beto?
2 Ata bantu ya kwikama yina Baebreo kapu ya 11 ketubila kuzingaka na ntwala nde Yezu Kristu kukwisa na ntoto, bo monisaka na luzingu na bo nde bo vandaka kulanda mambu yina Yezu kulongaka na ntangu yandi tubaka nde: “Muntu yina ke zolaka moyo na yandi, yandi ta vidisa yo; kansi muntu yina ke monaka moyo na yandi ya nsi-ntoto yai mfunu mingi ve, yandi ta bumba yo sambu na moyo ya mvula na mvula.” (Yoane 12:25) Verse yai kemonisa pwelele nde lutaninu yina Yehowa kepesaka ketendula ve nde beto lenda kutana ve ti bampasi to minyoku. Kansi yo ketendula nde Nzambi ketaninaka muntu na kimpeve na mpila nde yandi landa na kuvanda muntu ya mbote na meso na Yandi.
3. Inki nzikisa beto kele na yo ya kemonisa nde Yehowa kutaninaka Kristu Yezu, mpi yo sukaka nki mutindu?
3 Yezu yandi mosi bantu kunyokulaka yandi na nku mpi bo fingaka yandi, mpi nsukansuka bambeni na yandi kusalaka yonso sambu yandi kufwa lufwa mosi ya nsoni mpi ya mpasi. Kansi, yo ketendula ve nde Nzambi kulungisaka ve lusilu ya yandi salaka nde Yandi tatanina Mesia. (Yezaya 42:1-6) Kufutumuka ya Yezu kufutumukaka na kilumbu ya tatu na nima ya lufwa na yandi ya nsoni kemonisa nde Yehowa kusadisaka yandi sambu yandi waka kudila na yandi, kaka mutindu Yandi sadisaka Davidi mpi kuwaka kudila na yandi. Yo yina, Yehowa kupesaka Yezu ngolo ya kubikala ya kwikama. (Matayo 26:39) Sambu Yehowa kutaninaka yandi mutindu yina, Yezu kubakaka luzingu ya kukonda lufwa na zulu, ebuna bamilio ya bantu yina metulaka lukwikilu na nkudulu mekumaka ti kivuvu ya luzingu ya mvula na mvula.
4. Inki lusilu Yehowa mepesaka Bakristu ya kupakulama ti “mameme ya nkaka”?
4 Beto lenda tula ntima nde Yehowa kele ti luzolo mpi ti ngolo ya kutanina bansadi na yandi bubu yai mutindu yandi salaka na bilumbu ya Davidi ti ya Yezu. (Yakobo 1:17) Mwa ndambu ya Bampangi ya kupakulama ya Yezu yina kele dyaka awa na ntoto lenda tula ntima na lusilu yai ya Yehowa: “Bima yina ya Nzambi me bumbaka sambu na bantu na yandi, ebuna beto ke mona kiese sambu na yo. Bima yina ke bebaka ve, yo mpi ke kumaka mvindu ve, yo mpi ke vilaka ve. Nzambi me bumbaka yo kuna na zulu sambu na beno, beno bantu yina ya yandi ke [taninaka, NW] na ngolo na yandi, sambu na lukwikilu na beno, tii kuna yandi ta songa beno kuguluka yina ya yandi me yidikaka sambu na kusonga beno na nsuka ya mambu yonso.” (1 Piere 1:4, 5) Mutindu mosi mpi, “mameme ya nkaka” yina kele ti kivuvu ya kuzinga na ntoto lenda tula ntima na bo na Nzambi mpi na lusilu yai ya Yandi mepesaka na nzila ya muyimbi-bankunga: “Beno yonso bantu ya Mfumu Nzambi, beno zola yandi! Yandi ke kebaka bantu yina ke tulaka yandi ntima.”—Yoane 10:16; Nkunga 31:24.
Yehowa Ketaninaka Bo na Kimpeve
5, 6. (a) Inki mutindu Nzambi ketaninaka bantu na yandi na ntangu na beto? (b) Inki bangwisana bapakulami ti bantu yina kele na kivuvu ya kuzinga na ntoto kele na yo ti Yehowa?
5 Na ntangu na beto, Yehowa mebakaka bangidika sambu na kutanina bantu na yandi na kimpeve. Ata yandi ketaninaka bo ve na minyoku to na bampasi mpi na bisumbula yina kebwilaka bantu yonso, yandi kepesaka bo na kwikama yonso lusadisu mpi kikesa yina bo kevandaka na yo mfunu sambu na kutanina kinduku na bo ya ngolo ti Yandi. Kima ya kesimbaka kinduku yango kele lukwikilu na bo na ngidika ya zola ya nkudulu yina Nzambi mebakaka. Mpeve ya Nzambi mepakulaka Bakristu yankaka na kati ya Bakristu yai ya kwikama na mpila nde bo kuma bamfumu yina tayala ti Kristu na zulu. Nzambi mebingaka bo bantu ya lunungu sambu bo kele bana na yandi ya kimpeve, mpi bangogo yai ketadila bo: “Yandi me katulaka beto na kimfumu yai ya mpimpa, ebuna yandi me kotisaka beto na kimfumu ya Mwana na yandi ya yandi ke zolaka. Sambu na Mwana na yandi yina beto kele diaka bampika ya masumu ve, Nzambi me lolulaka beto.”—Kolosai 1:13, 14.
6 Biblia kendimisa bamilio ya Bakristu yankaka ya kwikama nde bo mpi lenda baka mambote ya ngidika ya nkudulu yina Nzambi mebakaka. Beto ketanga nde: “Mwana-muntu yandi mosi kwisaka ve sambu bantu kusadila yandi, kansi yandi kwisaka sambu na kusadila bantu ti na kupesa moyo na yandi bonso [nkudulu, NW] ya kukatula bantu mingi na kimpika ya masumu.” (Marko 10:45) Bakristu yango kekinga na kubaka mambote ya “dipanda ya lukumu yina ya bana ya Nzambi ta baka,” na ntangu yina Nzambi metulaka. (Roma 8:21) Na ntangu ya bo kekinga mambu yina, konso muntu kebakaka mpenza na valere kinduku ya yandi kele na yo ti Nzambi mpi bo kesalaka kikesa ya masonga sambu na kukumisa kinduku yango ngolo.
7. Inki Yehowa kesadilaka sambu na kutanina kimpeve ya bantu na yandi bubu yai?
7 Ngidika ya manaka ya kulonga bantu na yandi malembemalembe kele mosi na kati ya mitindu yina Yehowa kesadilaka sambu na kutanina kimpeve ya bantu na yandi. Manaka yai kesadisaka bo na kubaka dyaka nzayilu mingi ya sikisiki ya kyeleka. Yehowa kelandaka mpi na kupesa lusadisu na nzila ya Ndinga na yandi, ya organizasio na yandi, mpi ya mpeve santu na yandi. Na lutwadisu ya “mpika ya kwikama mpi ya mayele,” bansadi ya Nzambi na inza ya mvimba kele bonso dibuta mosi ya inza ya mvimba. Kimvuka ya mpika kelungisaka bampusa ya kimpeve ya dibuta ya bansadi ya Yehowa, mpi na ntangu yo kevandaka mfunu, bo kelungisaka dyaka bampusa na bo ya kinsuni kukonda kutadila bansi na bo to kisika ya bo kele na kimvuka ya bantu.—Matayo 24:45, NW.
8. Inki ntima Yehowa ketudilaka bansadi na yandi ya kwikama, mpi nki yandi kendimisa bo?
8 Mutindu Yehowa kutaninaka ve Yezu na mpila nde bambeni na yandi kumonisa yandi ve mpasi na kinsuni, mutindu mosi mpi bubu yai, Yandi ketaninaka ve Bakristu na kinsuni. Ata mpidina, yo ketendula ve nde Nzambi kezolaka bo ve. Nzambi kezolaka bo mpenza! Kansi, Nzambi kesalaka buna sambu na kumonisa nde yandi ketudilaka bo mpenza ntima nde bo tavanda na lweka na yandi na ntembe ya nene ya metala inza ya mvimba. (Yobi 1:8-12; Bingana 27:11) Yehowa tabi kuyambula ve ata fyoti bantu yina kele ya kwikama na yandi, “sambu Mfumu Nzambi ke zolaka mambu ya kieleka, yandi ke vilaka mpi ve bantu yina ke lemfukaka na yandi. Yandi ke kebaka bo ntangu yonso.”—Nkunga 37:28.
Ntima ya Mbote ti Kwikama Ketaninaka Bo
9, 10. (a) Inki mutindu kwikama ya Yehowa ketaninaka bantu na yandi? (b) Inki mutindu Biblia kemonisa nde Yehowa ketaninaka bantu na yandi ya kwikama na nzila ya ntima na yandi ya mbote?
9 Na kisambu na yandi yina kele na Nkunga 40, Davidi kulombaka nde ntima ya mbote ya Yehowa ti kwikama na yandi kutanina yandi. Kwikama mpi zola yina Yehowa kele na yo sambu na lunungu kelombaka yandi nde yandi monisa minsiku na yandi pwelele. Bantu yina kezitisaka minsiku yango kekuditaninaka mpenza na bampasi, boma, mpi makambu yina kekuminaka bantu yina kezabaka ve minsiku yango. Mu mbandu, kana beto kebuya bima yina kelausaka, kulauka malafu, kindumba, mpi mubulu, beto lenda kuditanina mpi kutanina bantu ya beto kezolaka na bampasi mingi yina keyangisaka bantu. Ata bantu yina kevilaka nzila ya kwikama ya Yehowa, mutindu Davidi kusalaka yo na bantangu yankaka, bo kendimaka nde Nzambi kevandaka kaka ‘kisika ya kubumbanina’ ya bantu ya mbi yina kebalulaka ntima. Bantu yai lenda tuba na ndinga ya ngolo mpi na kyese yonso nde: ‘Nge ta gulusaka mono na mpasi.’ (Nkunga 32:7) Bangogo yai kemonisa mpenza ntima ya mbote ya Nzambi!
10 Mbandu yankaka ya kemonisa ntima ya mbote ya Nzambi kele nde yandi kekebisaka bansadi na yandi nde bo fwete kabwana ti inza ya mbi yai ya yandi tafwa ntama mingi ve. Beto ketanga nde: “Beno zola ve luzingu ya nsi-ntoto ti bima yonso kele awa na nsi-ntoto. Kana muntu ke zolaka luzingu ya nsi-ntoto, yandi ke zolaka Tata Nzambi ve. Sambu bima yai yonso kele awa na nsi-ntoto: bima yina ya nitu na beto ti meso na beto ke monaka nzala na yo ti bima yina ya beto ke tulaka lulendo sambu na yo, bima yai yonso ke katukaka na Tata Nzambi ve kansi yo ke katukaka awa na nsi-ntoto.” Kana beto ketula dikebi na lukebisu yai mpi beto kesadila yo, beto lenda tanina mpenza luzingu na beto mvula na mvula, sambu verse yango kelanda na kutuba nde: “Nsi-ntoto ti bima yonso kele na yo ya bantu ke zolaka, yo ke mana, kansi muntu yina ke salaka mambu yina ya Nzambi ke zolaka, yandi ke zingaka mvula na mvula.”—1 Yoane 2:15-17.
Mayele ya Kuyindula, Luswasukusu, mpi Mayele Ketaninaka Bo
11, 12. Tendula mutindu mayele ya kuyindula, luswasukusu, mpi mayele ketaninaka beto.
11 Na nsadisa ya mpeve ya Nzambi, Salomo, mwana ya Davidi, kusonikaka mutindu yai sambu na bantu yina ketulaka kivuvu nde Nzambi kundima bo: “Mayele ya kuyindula tasungimina nge, luswasukusu tatanina nge.” Yandi longisilaka dyaka nde: “Baka mayele. . . . Kubuya mayele ve, yo ta keba nge; zola yo ebuna yo ta keba nge.”—Bingana 2:11, NW; 4:5, 6.
12 Beto kesadilaka mayele ya kuyindula kana beto keyindulula mambu ya beto kelonguka na Ndinga ya Nzambi. Kuyindulula mutindu yina kesadisaka beto na kuyedisa luswasukusu mingi yina kesalaka nde beto zaba kutula mambu ya kuluta mfunu na kisika ya ntete. Dyambu yai kele mfunu, sambu bamingi na kati na beto kuzaba, mbala yankaka na mambu ya bo mekutanaka na yo na luzingu, nde makambu kebasikaka na ntangu bantu kezabaka ve kutula mambu ya kuluta mfunu na kisika ya ntete, yo vanda bo kesala yo sambu na lukanu mosi buna to kukonda lukanu. Inza ya Satana kepusa beto na kulungisa balukanu bonso ya kusosa bimvwama, lukumu, ti ngolo. Kansi, Yehowa kesyamisa beto na kulungisa balukanu ya kimpeve, yina meluta mfunu. Kukonda kutula balukanu ya kimpeve na kisika ya ntete lenda sala nde mabuta kukabwana, binduku kufwa, mpi balukanu ya kimpeve kumonana dyaka mfunu ve. Nsukansuka, muntu lenda buka mbuma yai ya mawa mpi ya masonga yina Yezu kutubaka nde: “Nki mfunu muntu na kuvanda na bima yonso ya nsi-ntoto, kana yandi kuvidisa moyo na yandi?” (Marko 8:36) Mayele kelombaka nde beto landa ndongisila yai ya Yezu kupesaka: “Kansi beno landa kaka na kusosa [ntete, NW] Kimfumu na yandi ti mambu yina ya yandi ke zolaka, ebuna yandi ta yika beno bima yina yonso.”—Matayo 6:33.
Kigonsa ya Kutula Dikebi Kaka na Nge Mosi
13, 14. Kutula dikebi kaka na nge mosi ketendula inki, mpi sambu na nki yo kele mayele ve na kukuma mutindu yina?
13 Bantu kebutukaka ti kikalulu ya kuditudila dikebi. Kansi, mambu kebebaka na ntangu muntu ketulaka bampusa na yandi ti mambu ya yandi kezolaka na kisika ya ntete na luzingu na yandi. Yo yina, sambu na kutanina kinduku na beto ti Yehowa, Yandi kelonga beto na kubuya kutula dikebi kaka na beto mosi. Kutula dikebi kaka na beto mosi ketendula “kutula mabanza kaka na bampusa na beto mosi.” Bubu yai, bantu mingi kele ti kikalulu yai. Nkutu, Biblia metubaka dezia nde “na bilumbu ya nsuka” ya ngidika ya mbi ya Satana, “bantu ta zolaka bantu ya nkaka ve,” to bo tatulaka dikebi kaka na bo mosi.—2 Timoteo 3:1, 2.
14 Bakristu kebakisaka nde kusadila ntuma ya Biblia yina kelomba bo na kusosa mambote ya bantu yankaka, mpi kuzola bo mutindu bo mosi kekudizolaka, kele dyambu mosi ya mayele. (Luka 10:27; Filipi 2:4) Bantu mingi lenda yindula nde bo takuka ve kusadila mambu yai, kansi mambu yango kele mfunu kana beto kezola kuvanda ti makwela ya mbote, bangwisana ya kyese na dibuta, mpi ti banduku ya mbote. Yo yina, nsadi ya kyeleka ya Yehowa fwete pesaka ve nzila ata fyoti nde mpusa ya kubutukila ya kuditudila dikebi kuyala luzingu na yandi mpi kupusa yandi na kukonda kulungisa mambu ya kuluta mfunu. Kima ya kuluta mfunu kele nde dikebi na yandi tavandaka na kisalu ya yandi kesala na lusambu ya Nzambi na yandi, Yehowa.
15, 16. (a) Kana muntu kele ti kikalulu ya kutula dikebi kaka na yandi mosi, yo lenda nata yandi na kusala inki? Pesa bambandu. (b) Na kutuba ya mbote, inki muntu kesalaka na ntangu yandi kesambisaka bankaka nswalunswalu?
15 Kikalulu ya muntu kevandaka na yo ya kutula dikebi kaka na yandi mosi lenda nata yandi na kudimona nde yandi kele muntu ya lunungu, mpi kupusa yandi na kuyindulaka kaka na yandi mosi mpi na kukuma lulendo. Biblia ke ti kikuma ya mbote ya kutuba nde: “Nge mpangi na mono, keti nge ke tongaka bantu ya nkaka? Kana mpidina, nge ke na kima ya kutuba ve ata nge kele nani. Sambu, ntangu nge ke tongaka bantu ya nkaka, kisi nge mosi mpi ke salaka mambu yango bonso bo, nge ke kudifundaka nge mosi.” (Roma 2:1; 14:4, 10) Bamfumu ya mabundu ya bilumbu ya Yezu kumaka kudimona mpenza nde bo vandaka bantu ya lunungu mpi kikalulu yai kupusaka bo na kumona nde bo mefwana kibeni na kuzwa bifu na Yezu ti na balongoki na yandi. Mambu ya bo vandaka kusala kumonisaka nde bo kudikumisaka bazuzi. Sambu bo vandaka kukuka ve kumona bifu na bo mosi, mambu ya bo vandaka kusala kumonisaka nde bo mosi vandaka kudizengila nkanu.
16 Yudasi, longoki ya Yezu yina kuyekulaka yandi, kudipesaka nswa ya kusambisa bankaka. Kilumbu mosi ya bo vandaka na Betania, na ntangu Maria, mpangi ya Lazare ya nkento, kupakulaka Yezu mafuta ya mananasi ya kitoko, Yudasi kusepelaka ve ata fyoti na dyambu yina. Yandi tubaka mutindu yai sambu na kumonisa kikuma ya makasi na yandi: “Sambu na nki bo tekaka [mafuta, NW] yai ve na bibende nkama tatu sambu na kupesa mbongo yina na bansukami?” Kansi, disolo yango kelanda na kutendula nde: “Yandi na kutuba mambu yina kele ve nde sambu yandi vandaka kuyindula bansukami, kansi sambu yandi vandaka muyibi. Yandi muntu vandaka kusimba saki ya mbongo na bo; yandi mpi vandaka kubaka-baka ndambu ya mbongo ya bo vandaka kutula muna.” (Yoane 12:1-6) Bika beto kuma ve ata fyoti bonso Yudasi to bamfumu ya mabundu yina vandaka kusambisa bantu yankaka nswalunswalu. Kansi, nsukansuka, bo mosi kudizengilaka nkanu.
17. Monisa kigonsa yina kemonanaka na ntangu muntu kekuditulaka to kekuditudilaka ntima na kiteso mosi ya kuluta.
17 Kansi yo kele mawa na kumona nde ata nkutu Bakristu yankaka ya mvu-nkama ya ntete kuvandaka ve miyibi bonso Yudasi, bo bwaka na mutambu ya lulendo, ya kudimona. Yakobo kusonikaka sambu na bo nde: “Beno kele lulendo, beno ke kuditula.” Na nima, yandi yikaka nde: “Lulendo ya mutindu yina yo kele lulendo mosi ya mbi.” (Yakobo 4:16) Kudisikisa na lulendo yonso sambu na mambu ya beto mesalaka to sambu na mikumba ya beto kele na yo na kisalu ya Yehowa kele kuditula na kigonsa. (Bingana 14:16) Beto yibuka mambu yina kukuminaka ntumwa Piere kilumbu mosi na ntangu yandi bulaka ntulu na kiteso mosi ya kuluta ndilu mpi na lulendo yonso nde: “Ata bantu ya nkaka yai yonso kubikisa nge, kansi mono ta bikisa nge ve ata fioti. . . . Ata kufwa mono ta fwa ti nge kisika mosi, mono ta buya ata fioti ve nde mono zaba nge ve!” Na kutuba ya mbote, beto kele ve ata ti kima mosi yina beto lenda budila ntulu. Bima yonso ya beto kevandaka na yo kele kaka sambu na ntima ya mbote ya Yehowa. Kana beto keyibuka mambu yai, yo tasadisa beto na kubuya kudimona.—Matayo 26:33-35, 69-75.
18. Inki mutindu Yehowa ketadilaka lulendo?
18 Biblia kesonga beto nde: “Lulendo ke bwisaka muntu, yo ke fwaka muntu.” Sambu na inki? Yehowa kepesa mvutu nde: “Lulendo, . . . mono ke zolaka yo ve ata fioti.” (Bingana 8:13; 16:18) Mpila ya kuyituka kele ve na kumona nde Yehowa kuwilaka ntotila ya Asiria makasi mpenza ‘sambu na lulendo na yandi ti ntulu ya yandi vandaka kubula’! (Yezaya 10:12) Yehowa kupesaka yandi ndola sambu na lulendo na yandi ya kukonda luzitu. Kubika fyoti, inza yonso ya Satana, kumosi ti bamfumu na yo ya lulendo yina kekudimonaka, yo vanda bayina kemonanaka to bayina kemonanaka ve, bo yonso tabaka ndola. Bika beto landa ve ata fyoti kikalulu ya ntu-ngolo ya bambeni ya Yehowa!
19. Inki dyambu kesalaka nde bansadi ya Nzambi kuvanda lulendo, ata bo kele bantu ya kudikulumusa?
19 Sambu bo kele bansadi ya Yehowa, Bakristu ya kyeleka kele ti kikuma mpenza ya kuvanda lulendo. (Yeremia 9:23) Kansi, bo kele mpi ti bikuma mpenza ya kulanda kaka kudikulumusa. Sambu na inki? Sambu “bantu yonso me salaka masumu, bo ke na lukumu ya Nzambi mpi ve.” (Roma 3:23) Yo yina, sambu Yehowa kutanina beto bansadi na yandi, beto fwete vandaka ti kikalulu ya ntumwa Polo yina kutubaka nde, “Yesu Kristo kwisaka na nsi-ntoto sambu na kugulusa bantu ya masumu.” Na nima yandi yikaka nde: “Mono me luta [bantu] yonso na kusala masumu.”—1 Timoteo 1:15.
20. Inki mutindu Yehowa ketaninaka bansadi na yandi na ntangu na beto, mpi nki mutindu yandi tatanina bo na bilumbu kekwisa?
20 Sambu bansadi ya Yehowa kevandaka na kyese ya kutula bampusa na bo mosi na nima kansi bampusa ya Nzambi na kisika ya ntete, beto lenda ndima mpenza nde Yehowa talanda na kutanina bo na kimpeve. Beto lenda ndima mpi nde ntangu mpasi ya nene tabwa, Yehowa tatanina bansadi na yandi na kimpeve kaka ve, kansi mpi na kinsuni. Ntangu bo takota na inza ya mpa ya Nzambi, bo tatuba na ndinga ya ngolo nde: “Yandi yai Nzambi na beto! Beto vandaka kutula yandi ntima, yandi me gulusa beto! Yandi yai Mfumu! Beto vandaka kutula yandi ntima, yandi me pesa beto nsoni ve! Beto vanda kiese, beto sepela, sambu yandi kele Ngulusi na beto!”—Yezaya 25:9.
Keti Nge Keyibuka?
• Inki mutindu Nzambi kutaninaka Ntotila Davidi ti Yezu Kristu?
• Inki mutindu Yehowa ketaninaka bantu na yandi na ntangu na beto?
• Sambu na nki beto fwete buya kikalulu ya kutula dikebi kaka na beto mosi?
• Sambu na nki beto lenda vanda lulendo, ata beto kele bantu ya kudikulumusa?
[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]
[Bifwanisu ya kele na lutiti 19]
Inki mutindu Yehowa kutaninaka Davidi ti Yezu?
[Bifwanisu ya kele na lutiti 21]
Na nki mitindu Nzambi ketaninaka bantu na yandi na kimpeve na ntangu na beto?
[Bifwanisu ya kele na lutiti 22]
Ata beto kele ti lulendo sambu beto kesadilaka Yehowa, beto fwete kudikulumusaka ntangu yonso