Sambu na Nki Bantu Kesalaka Mambu ya Mbi?

KELE ti kima mosi ya bantu fyoti tatudila ntembe: Beto yonso kele bantu ya kukonda kukuka yo yina beto kesalaka bifu mpi mambu yina kepesaka beto mpasi na nima. Ata mpidina, keti yo ketendula kikuma yina mambu mingi ya mbi kesalama, yo vanda ya nene mpi ya fyoti, yina beto kemonaka to kewaka konso kilumbu, beto mosi to na nzila ya bima yina kemwangaka bansangu?

Ata beto kele bantu ya kukonda kukuka, mbala mingi bantu kendimaka nde kele ti bandilu ya bikalulu ya mbote ya beto fwete sabuka ve ata fyoti mpi nde bantu kele ti makuki ya kubuya kusala mambu ya mbi. Bantu mingi mpi kendimaka nde kele ti luswaswanu na kati ya kutuba dyambu mosi ya kele ve ya kyeleka na kidiba mpi kukonda kuzaba ti kukusila muntu makambu na pwelele yonso, kulwadisa muntu kukonda kukana ti kukanina na kufwa muntu mpi kulungisa yo. Ata mpidina, mbala mingi bantu yina kemonanaka bonso bantu ya mbote na kartie na beto kesalaka mambu ya kepesaka bantu mpasi. Sambu na inki? Sambu na nki bantu kesalaka mambu ya mbi?

 Biblia kesadisa na kubakisa dyambu yai. Yo kemonisaka kibeni bikuma ya mfunu yina bantu kesalaka mambu yina bo kezabaka nde yo kele ya mbi. Beto tadila nki mambu yo ketuba.

▪ “Mpasi lenda sala nde muntu ya mayele kusala mambu bonso muntu ya kilau.”​—LONGI 7:7, NW.

Biblia kendimaka nde mbala yankaka mambu ya bantu kekutanaka na yo na luzingu kepusaka bo na kusala mambu yina bo zolaka kusala ve bantangu yankaka. Nkutu bantu yankaka lenda sala mambu ya nku ti lukanu ya kusala mambu yina bo kemona nde yo tatula nsuka na bampasi mpi kukonda lunungu. Mukanda mosi (Urban Terrorism) ketuba nde: “Mbala mingi, kikuma ya ntetentete ya kepusaka bateroriste na kusala mambu kele susi ya masonga yina bo kevandaka na yo na mutindu bo kemonaka bonso nde mambu ya politiki, ya luzingu ya bantu, mpi ya ekonomi kebonga ve.”

▪ “Kuzola mbongo mingi ke bendaka mambu ya mbi ya mutindu na mutindu.”​—1 TIMOTEO 6:10.

Kingana mosi ya ntama ketubaka nde: Konso muntu kele ti ntalu na yandi, yo ketendula nde ata bantu ya mbote kendimaka na kufwa minsiku ya bikalulu ya mbote kana bo mona mwa mbongo. Bantu yankaka yina kemonanaka bantu ya mbote na ntangu mambu ya luzingu kevandaka mbote, kesobaka nkadilu na bo na ntangu mabaku kemonanaka ya kuzwa to kuvidisa mbongo, mpi bo lenda kuma bantu ya mbi mpi ya nku mpenza. Yindula mambu ya nku yina bwimi kele na kisina na yo​—kupesa muntu boma sambu na kudya yandi mbongo, kuzwa mbongo na nzila ya luvunu, kukanga muntu sambu na kulomba mbongo na dibuta na yandi, mpi nkutu kufwa bantu.

▪ “Sambu na nki ntima ya bantu me fuluka kaka na ngindu ya kusala mbi? Sambu bo ke pesaka ve ndola nswalu sambu na mbi.”​—LONGI 8:11.

Verse yai kemonisa kikalulu ya bantu kevandaka na yo ya kuyindula nde muntu lenda sala konso kima kukonda kubaka ndola kana bamfumu kemona yandi ve. Dyambu yai kele kyeleka sambu na bantu yina kepusaka kaminio na vitesi ya ngolo, keyibaka na baekzame, keyibaka mbongo ya leta, mpi kesalaka mambu ya mbi kuluta. Ntangu bantu ya leta kezikisaka ve kana bantu kelanda bansiku to ve, to ntangu bantu kewaka ve boma nde bo lenda kanga bo kana bo zitisa ve nsiku, mbala mingi bantu yina vandaka kuzitisa nsiku lenda baka ngolo to kikesa ya kusala mambu yina bo lendaka kusala ve bantangu yankaka. Zulunalu mosi (Arguments and Facts) ketuba nde: “Yo kemonana nde sambu bantu ya nku kesalaka mambu kukonda kubaka ndola, yo kepusaka bantu yina kemonanaka bantu ya mbote na kusala mambu ya kuluta mbi.”

▪ “Kana bo me benda muntu na kusala mbi, tuba nde nzala na yandi mosi ya mbi me benda yandi ti me kanga yandi. Na nima, nzala na yandi yina ya mbi ke buta masumu.”​—YAKOBO 1:14, 15.

Bantu yonso lenda vanda ti bangindu ya mbi. Konso kilumbu, beto kekutanaka ti bangindu mpi bampukumuna mingi ya kepusaka beto na kusala mambu ya mbi. Na ntangu ya ntama, bo zabisaka Bakristu nde: “Konso mpukumunu yina me kwisila beno, yo kele kaka bonso bampukumunu yina ke kwisilaka bantu yonso.” (1 Korinto 10:13) Ata mpidina, bansola yina muntu kesalaka​—kukatula nswalu mabanza ya mbi to kulanda kuyindula yo mpi kupesa yo nzila nde yo yela​—lenda nata malanda ya mbi to ve. Verse ya mukanda ya kupemama ya Yakobo ya kele na  zulu kekebisa nde kana muntu kupesa nzila nde mpusa ya mbi ‘kubuta,’ ntembe kele ve nde mambu ya mbi tasalama na nima.

▪ “Kana nge landa bantu ya mayele, nge ta kuma mpi mayele; kana nge landa bazoba, nge mpi ta kuma zoba.”​—BINGANA 13:20.

Beto fwete mona ve mpamba bupusi, ya mbote to ya mbi, yina banduku na beto lenda vanda na yo na zulu na beto. Mbala mingi, bantu kesalaka mambu yina bo kanaka ve na kusala sambu na bupusi ya banduku to banduku ya mbi, mpi yo kevandaka ti malanda ya mbi. Na kutuba ya Biblia, “bazoba” kele ve bantu yina mekonda ngangu, kansi bantu yina ketulaka ve dikebi na bandongisila ya mayele yina kekatukaka na Ndinga ya Nzambi. Beto vanda baleke to bambuta, kana beto pona ve na mayele yonso banduku na beto to bantu ya beto kelutisaka ntangu ti bo, disongidila na kulandaka minsiku ya mbote ya kekatukaka na Biblia, beto lenda vingila nde beto mpi ‘takuma bazoba.’

Baverse yai mpi baverse mingi yankaka ya Biblia ketendula na bunkufi sambu na nki bantu, mbala yankaka nkutu bantu yina kemonanaka bonso bantu ya mbote, kesalaka mambu ya mbi ata nkutu mambu ya kepesa mpasi. Ata yo kele mbote na kubakisa mambu yina kepusaka bantu na kusala mambu ya mbi kibeni, keti kivuvu kele nde mambu lenda soba mpi kukuma mbote? Ee, sambu Biblia ketendula kaka ve sambu na nki bantu kesalaka mambu ya mbi kansi yo kesila mpi nde mambu ya mutindu yina tavanda dyaka ve. Inki kele balusilu yango? Keti mambu yonso ya mbi ya kesalama na nsi-ntoto tamana mpenza? Disolo yina kelanda tapesa bamvutu.