Mpeve Santu Kepesaka Beto Ngolo ya Kukanga-ntima na Konso Mpasi

“Mono me lunga kusala mambu yonso na ngolo yina ya [Nzambi] ke pesaka mono.”​—FILP. 4:13.

1. Sambu na nki bantu ya Yehowa kekutanaka ti bampasi mingi?

MBALA mingi bantu ya Yehowa kekutanaka ti bampasi ya mutindu na mutindu. Bampasi yankaka kekatukaka na bifu na beto to kevandaka malanda ya ngidika ya bima ya beto ke na kuzinga. Yankaka kekatukaka na kimbeni yina kele na kati ya bantu ya kesadilaka Nzambi ti bayina kesadilaka yandi ve. (Kuy. 3:15) Banda na luyantiku ya disolo ya luzingu ya bantu, Nzambi mesadisaka bansadi na yandi ya kwikama na kukanga-ntima ntangu bo kebangika bo sambu na dibundu na bo, na kunwana na bupusi ya mbi ya banduku, mpi na kukanga-ntima na mitindu yonso ya bampasi yankaka. Mpeve santu na yandi lenda pesa beto ngolo ya kusala mutindu mosi.

 Mpeve Santu Kesadisaka Beto na Kukanga-Ntima na Mbangika ya Lusambu

2. Inki kele lukanu ya mbangika ya lusambu, mpi yo lenda vanda ya nki mitindu?

² Kubangika bantu sambu na dibundu na bo kele kumonisa bo mpasi na luzolo yonso sambu na dibundu na bo to mambu ya bo kekwikilaka. Lukanu ya mbangika yango kevandaka ya kusukisa balukwikilu yina, ya kukanga nzila sambu yo mwangana ve, to ya kufwa kwikama ya Bakristu. Mbangika kesalamaka na mitindu mingi, yo lenda vanda ya pwelele to ya kubumbana. Biblia kefwanisaka bametode yina Satana kesadilaka ti bametode yina mwana-ntambu mpi nyoka kesadilaka.​—Tanga Nkunga 91:13.

3. Mbangika ya mefwanana ti bametode yina ntambu mpi nyoka kesadilaka kevandaka nki mutindu?

³ Bonso ntambu ya makasi, mbala mingi Satana kenwanisaka beto na mutindu ya pwelele na nzila ya mubulu, boloko, to kubuyisa lusambu na beto. (Nk. 94:20) Barapore ya Annuaire ya ketubilaka bisalu ya Bambangi ya Yehowa ya ntangu na beto kevandaka ti masolo mingi ya kemonisaka bametode yai. Bibuka ya bantu ya kezitisaka ve bansiku, bankaka ya ketwadisamaka na bamfumu ya mabundu to bantu yina kekotilaka bimvuka ya politiki, menyokulaka bansadi ya Nzambi na bisika mingi. Bametode yai ya mefwanana ti yina ntambu kesadilaka mebwisaka mwa bampangi yankaka. Bonso nyoka, Dyabulu lenda losa ndikila katuka na bisika ya kubumbana sambu na kubebisa mabanza ya bantu mpi kukusa bo sambu na kusala luzolo na yandi. Lukanu ya kunwanisa ya mutindu yai kevandaka ya kulembisa to ya kubebisa kimpeve na beto. Kansi na nzila ya mpeve santu ya Nzambi, beto lenda kanga ntima na mitindu yina zole ya mbangika.

4, 5. Inki kele mutindu ya kuluta mbote ya kudibongisa sambu na mbangika, mpi sambu na nki? Pesa mbandu.

⁴ Kuyindula na ntwala mitindu ya kuswaswana yina bo lenda bangika beto na bilumbu kekwisa kele ve mutindu ya kuluta mbote ya kudibongisa sambu na yo. Yo kele kyeleka nde beto lenda zaba ve nki mbangika beto lenda kutana ti yo na bilumbu kekwisa, yo yina beto tabaka mpenza ve mambote kana beto kudiyangisa na yina metala mambu yina mbala yankaka tasalama ve. Kansi, yo kele ti mambu ya beto lenda sala. Bantu mingi yina menungaka na kukanga-ntima na mbangika mesalaka yo na kuyindululaka luzingu ya bansadi ya kwikama ya Yehowa, mutindu yo mesonamaka na Biblia, mpi malongi ti mbandu ya Yezu. Mambu yai mesadisaka bo na kukumisa ngolo zola na bo sambu na Yehowa. Ebuna, zola yina kusadisaka bo na kunwana ti bampasi yonso yina bo kutanaka ti yo.

⁵ Beto tadila mbandu ya bampangi na beto ya bankento zole ya Malawi. Sambu na kupusa bo na kusumba bakarti ya parti politiki, kibuka mosi ya bantu ya nku kubulaka bo, kukatulaka bo bilele, mpi kubangisaka bo nde bo ladisa bo na kingolongolo. Kibuka yina kukusaka bo nde nkutu ata bantu ya dibuta ya Betele kusumbaka dezia bakarti yina. Bampangi-bankento kusalaka inki? Bo tubaka nde: “Beto kesadilaka kaka Yehowa Nzambi. Yo yina kana bampangi ya biro ya filiale mesumba dezia bakarti, yo kepusa beto ve na kusoba lukanu na beto. Beto tafwa ve nsiku ya Nzambi, ata beno kufwa beto!” Na nima ya kubaka lukanu yai ya kikesa, bo yambulaka bampangi yina.

6, 7. Inki mutindu Yehowa kepesaka bansadi na yandi ngolo ya kunwana ti mbangika?

⁶ Ntumwa Polo kutubaka nde Bakristu ya Tesalonika kundimaka nsangu ya kyeleka na kati ya ‘bampasi mingi,’ kansi bo salaka yo ti “kiese yina ke katukaka na mpeve-santu.” (1 Tes. 1:6) Ya kyeleka, Bakristu mingi, ya ntangu ya ntama mpi ya bubu yai, yina mekutanaka mpi menungaka mbangika ketubaka nde na ntangu bo kutanaka ti bampasi ya ngolo mpenza, bo waka ngemba ya kati, yina kele kitini ya mbuma ya mpeve santu ya Nzambi. (Gal. 5:22, NW) Ebuna ngemba yina kusadisaka bo na kutanina ntima mpi mabanza na bo. Ee, Yehowa kesadilaka ngolo na yandi ya kisalu sambu na kupesa bansadi na yandi ngolo ya kunwana ti bampasi mpi na kusala mambu na mayele yonso ntangu bampasi kebasikaka. *

⁷ Bantu yina ketalaka beto keyitukaka na kumona lukanu ya bantu ya Nzambi kevandaka na yo ya kutanina kwikama na bo ata na ntwala ya mbangika ya ngolo. Yo vandaka kumonana nde Bambangi yango vandaka ya kufuluka ti ngolo ya meluta ngolo ya bantu, mpi bo vandaka na yo kibeni. Ntumwa Piere kendimisa beto nde: “Beno ke na kiese kana bo ke finga beno sambu beno kele bakristo, sambu mpeve ya lukumu ya Nzambi ke zingaka na beno.” (1 Pie. 4:14) Kana bo kemonisa beto mpasi sambu  beto kenwanina bansiku ya lunungu, yo kemonisa nde Nzambi kendima beto. (Mat. 5:10-12; Yoa. 15:20) Nzikisa yai ya kemonisaka nde Yehowa kesakumunaka beto kepesaka beto kyese mingi kibeni!

Mpeve Santu Kesadisaka Beto na Kununga Bupusi ya Banduku

8. (a) Inki kusadisaka Yozue ti Kalebi na kununga bupusi ya banduku? (b) Inki beto lenda longuka na mbandu ya Yozue ti Kalebi?

⁸ Mutindu yankaka ya bupusi ya nsi-nsi yina Bakristu fwete kangila ntima kele bupusi ya mbi ya banduku. Kansi, sambu mpeve ya Yehowa kele ngolo mingi kuluta mpeve ya nsi-ntoto, beto lenda nunga bantu yina kesekaka beto, bayina kepanzaka bansangu ya luvunu sambu na beto, to bayina kepusaka beto na ngolo na kulanda bansiku na bo. Mu mbandu, inki kusadisaka Yozue mpi Kalebi na kubuya bangindu ya bantu kumi yankaka yina kwendaka ti bo sambu na kutala nsi ya Kanana? Mpeve santu kusadisaka bo na kuvanda ti “ngindu” yankaka, to mabanza ya kuswaswana.​—Tanga Kutanga 13:30; 14:6-10, 24.

9. Sambu na nki Bakristu kevandaka ti luzolo ya kuvanda ya kuswaswana ti bantu mingi?

⁹ Mutindu mosi, mpeve santu kupesaka bantumwa ya Yezu ngolo ya kulemfuka na Nzambi na kisika ya kulemfuka na bantu yina bamingi vandaka kutadila bonso balongi ya dibundu ya kyeleka. (Bis. 4:21, 31; 5:29, 32) Bantu mingi kezolaka kulanda kusala mambu yonso yina bantu ya kele na nzyunga na bo kesalaka, sambu na kubuya kuswana to mavwanga. Kansi, mbala mingi yo kelombaka nde Bakristu ya kyeleka kubaka lukanu ya kusala mambu yina bo mezaba nde yo kele mbote. Ata mpidina, sambu bo kebakaka ngolo yina mpeve ya Nzambi kepesaka, bo kewaka ve boma ya kuvanda ya kuswaswana. (2 Tim. 1:7) Beto tadila dyambu mosi yina beto fwete bwa ve na bupusi ya banduku.

10. Inki dyambu ya mpasi Bakristu yankaka lenda kutana ti yo?

¹⁰ Baleke yankaka kekutanaka ti dyambu ya mpasi kana bo mezaba nde nduku na bo mosi ya Mukritu mesala disumu. Bo lenda yindula nde kana bo songa bankuluntu na kusadisa nduku na bo, bo tafwa nsiku ya kelomba nde bo zabisa ve dyambu yina nduku mesala; ebuna bo kebuyaka kutuba dyambu yai sambu na kubuya kufwa nsiku ya mesimbama na kwikama ya mbi. Nsumuki lenda nkutu kupusa banduku na yandi na kubumba disumu yina yandi salaka. Ya kyeleka, baleke mpamba ve bantu kekutanaka ti dyambu ya mutindu yai. Bambuta yankaka mpi lenda mona mpasi na kuzabisa bankuluntu mambu ya metala disumu ya nduku mosi to ya muntu mosi ya dibuta. Kansi nki Bakristu ya kyeleka fwete sala kana bo mekutana ti mambu ya mutindu yai?

11, 12. Inki kele mutindu ya mbote ya kusala mambu kana muntu mosi ya dibundu kusyamisa nge na kubumba disumu na yandi? Mpi sambu na inki?

¹¹ Beto tadila dyambu yai. Yindula nde Alex, leke mosi ya bakala, kubakisaka nde Steve, nduku mosi ya dibundu, kuvandaka ti kikalulu ya kutala pornografi. Alex kesonga Steve nde yandi kekudiyangisa sambu na mambu yina Steve ke na kusala. Kansi, Steve ketula ve dikebi na mambu yina. Ntangu Alex kesyamisa yandi na kusolula ti bankuluntu sambu na dyambu yina, Steve ketuba nde sambu bo kele banduku ya kyeleka, Alex fwete zabisa ve bankuluntu mambu yina. Keti Alex fwete wa boma ya kufwa kinduku na bo? Yandi lenda yindula nde bankuluntu tandima nani kana Steve kubuya kundima mambu yonso? Kansi, mambu tatoma ve kana Alex kubuya kuzabisa bankuluntu. Ya kyeleka, dyambu yina lenda sala nde Steve kufwa bangwisana  na yandi ti Yehowa. Yo tavanda mbote nde Alex kuyibuka nde “kana nge tina bantu boma, nge ta bwa na mutambu; kansi kana nge tula ntima na Mfumu Nzambi, nge ta zinga na ngemba.” (Bing. 29:25) Inki Alex lenda sala dyaka? Na zola yonso, yandi lenda kwenda kusolula ti Steve mpi kuzabisa yandi mbi na yandi. Kusala mutindu yina talomba kikesa. Kansi, yo lenda vanda mbote na ntangu yai nde Steve kusadila dibaku yai sambu na kutubila dyambu na yandi. Alex fwete syamisa dyaka Steve na kusolula ti bankuluntu mpi kusonga yandi nde kana nge sala yo ve na nsungi ya ntangu mosi ya kufwana, pana mono takwenda kuzabisa bankuluntu.​—Levi 5:1.

¹² Kana nge mebaka lukanu ya kumanisa dyambu ya mutindu yina, na luyantiku nduku na nge lenda sepela ve na bikesa ya nge kesala sambu na kusadisa yandi. Kansi na nima yandi lenda bakisa nde nge salaka yo sambu na mambote na yandi. Kana nsumuki yina kubaka lusadisu ya mefwana mpi kundima yo, mpidina yandi lenda pesa nge mersi luzingu na yandi ya mvimba sambu na kikesa mpi kwikama na nge. Kansi, kana yandi wila nge makasi, keti yandi kele mpenza nduku yina nge kezola? Kusepedisa Nduku na beto ya kuluta nene, Yehowa, kele dyambu ya mbote ya beto fwete salaka ntangu yonso. Ntangu beto ketulaka yandi na kisika ya ntete, bantu yankaka yina kezolaka yandi tazitisa beto sambu na kwikama na beto mpi takuma banduku na beto ya kyeleka. Beto fwete pesa ve Dyabulu nzila ata fyoti na dibundu ya Bukristu. Kana beto sala mutindu yina, beto tapesa mpenza mpeve santu ya Yehowa mawa. Kansi, beto tasala na kuwakana ti mpeve yina, kana beto kesala mambu sambu dibundu ya Bukristu kuvanda kaka bunkete.​—Ef. 4:27, 30.

Mpeve Santu Kesadisaka Beto na Kukanga Ntima na Bampasi ya Mitindu Yonso

13. Bansadi ya Yehowa kekutanaka ti bampasi ya nki mutindu, mpi sambu na nki bampasi yai kevandaka mingi?

¹³ Bampasi lenda vanda ya mitindu mingi​—kukonda mbongo, kuvidisa kisalu, kisumbula ya lugangu, lufwa ya muntu mosi ya beto kezolaka, maladi, mpi buna na buna. Sambu beto kezinga na bantangu ya “mpasi mingi,” beto fwete vingila nde ntama mingi ve to na bilumbu kekwisa beto yonso takutana ti bampasi ya mutindu mosi buna. (2 Tim. 3:1) Kana mambu yina kusalama, yo kele mfunu nde beto kuma ve mabanza kisakasaka. Mpeve santu lenda pesa beto ngolo ya kukanga-ntima na bampasi ya mitindu yonso.

14. Inki kupesaka Yobi ngolo ya kukanga ntima na bampasi na yandi?

¹⁴ Yobi kukutanaka ti bampasi mingi. Yandi vidisaka kimvwama, bana, banduku, ti mavimpi, mpi nkento na yandi vandaka kutula dyaka ve ntima na Yehowa. (Yobi 1:13-19; 2:7-9) Ata mpidina, Elihu kupesaka Yobi kikesa mpenza. Nsangu na yandi, mpi dibanza ya mfunu ya nsangu ya Yehowa sambu na Yobi kuvandaka: “Yindula mambu ya kuyituka ya Nzambi ke salaka.” (Yobi 37:14) Inki kusadisaka Yobi na kukanga ntima na bampasi na yandi? Mpi nki lenda sadisa beto na kukanga ntima na bampasi na beto? Yibuka mpi yindulula mitindu ya kuswaswana yina Yehowa kemonisaka ngolo mpi mpeve santu na yandi. (Yobi 38:1-41; 42:1, 2) Ziku beto keyibuka bantangu yina na luzingu na beto mosi, yina beto monaka banzikisa ya kemonisa nde Nzambi ketudilaka beto dikebi. Yandi kelandaka na kutudila beto dikebi.

15. Inki kupesaka ntumwa Polo ngolo ya kukanga ntima na bampasi?

¹⁵ Ntumwa Polo kukangaka ntima na bampasi mingi yina vandaka kutula luzingu na yandi na kigonsa sambu na lukwikilu na yandi. (2 Kor. 11:23-28) Inki mutindu yandi taninaka bukatikati ti ngolo na yandi ya mawi na bantangu yina ya mpasi? Na kusambaka mpi kutulaka  ntima na Yehowa. Na nsungi ya kumekama yina kemonana nde yo sukaka na lufwa na yandi bonso martire, Polo kusonikaka nde: “Mfumu Nzambi vandaka penepene na mono, ebuna yandi pesaka mono kikesa; yo yina mono monaka mpila ya kuzabisa mbote-mbote nsangu ya mbote sambu na bantu yonso kele Bayuda ve bo kuwa yo. Ebuna Mfumu Nzambi katulaka mono na munoko ya ntambu.” (2 Tim. 4:17) Yo yina, na mambu yina yandi mosi kukutanaka ti yo, Polo lendaka kundimisa bampangi-Bakristu nde yo vandaka mfunu ve na ‘kumona mpasi na ntima sambu na konso mambu yina.’​—Tanga Filipi 4:6, 7, 13.

16, 17. Pesa mbandu ya kemonisa mutindu Yehowa kepesaka bantu na yandi ngolo ya kununga bampasi bubu yai.

¹⁶ Mupasudi-nzila mosi na zina ya Roxana, kele mpangi mosi yina kumonaka mutindu Yehowa kukebaka bantu na yandi. Ntangu yandi lombaka mfumu na yandi ya kisalu nswa ya kubaka konzie sambu na kukwenda na lukutakanu ya distrike, yandi pesaka yandi mvutu na makasi yonso nde kana yandi kwenda, bo takatula yandi na kisalu. Roxana kukwendaka, mpi yandi sambaka na kikesa yonso nde bo katula yandi ve na kisalu. Na nima, yandi kudiwaka na ngemba. Kaka mutindu bo zabisaka yandi, ntangu yandi kwendaka na kisalu, na Kintete na nima ya lukutakanu ya distrike mfumu na yandi kukatulaka yandi na kisalu. Roxana vandaka kudiyangisa. Yandi vandaka na mfunu ya kisalu, ata bo vandaka kufuta yandi mbongo fyoti, sambu yo vandaka kusadisa yandi na kusadisa dibuta na yandi. Yandi sambaka dyaka, mpi kuyindulaka nde Nzambi kulungisaka bampusa na yandi ya kimpeve na lukutakanu ya distrike, yo yina Nzambi lendaka mpi kulungisa mpenza bampusa na yandi ya kinsuni. Ntangu yandi vandaka kuvutuka na nzo, Roxana kumonaka bo mesonika na kisika mosi nde “Beto Kesosa Bantu ya Kisalu” yina mezaba mbote kutunga bilele na bamashini ya nene-nene; mpi yandi kotisaka mukanda ya kulomba kisalu. Mfumu kubakisaka nde yandi zabaka ve kisalu yango kansi yandi kubakaka yandi na kisalu mpi salere ya bo ndimaka na kufuta yandi kukumaka penepene ya kulutaka mbala zole, yina bo vandaka kufuta yandi na kisika ya ntete. Roxana kubakisaka nde Nzambi kupesaka mvutu na bisambu na yandi. Kansi, lusakumunu ya nene ya yandi bakaka kuvandaka nde yandi kukaka na kuzabisa nsangu ya mbote na bantu mingi yina yandi vandaka kusala ti bo. Tanu na kati na bo, tanga mpi mfumu, kundimaka kyeleka mpi kubakaka mbotika.

¹⁷ Bantangu yankaka, yo lenda monana bonso nde Nzambi kepesa ve mvutu na bisambu na beto​—kaka mbala mosi to na mutindu yina beto kevingila. Kana mpidina, ntembe kele ve kele ti bikuma ya mbote. Yehowa mezaba yo, kansi beto lenda bakisa yo pwelele kaka na bilumbu kekwisa. Beto lenda ndima dyambu yai​—Nzambi keyambulaka ve bantu na yandi ya kwikama.​—Baeb. 6:10.

Mpeve Santu Kesadisaka Beto na Kununga Bampasi mpi Bampukumuna

18, 19. (a) Sambu na nki beto lenda vingila na kukutana ti bampasi mpi bampukumuna? (b) Inki mutindu nge lenda nunga na kunwana ti bampasi?

¹⁸ Bantu ya Yehowa keyitukaka ve ntangu bo kekutanaka ti mpukumuna, kulemba nitu, mbangika, mpi bupusi ya banduku. Nsi-ntoto kemengaka beto. (Yoa. 15:17-19) Kansi, mpeve santu lenda sadisa beto na kununga konso mpasi ya beto lenda kutana ti yo na kisalu ya beto kesadilaka Nzambi. Yehowa tabika ve nde beto kutana ti mpukumuna ya meluta yina ya beto lenda kangila ntima. (1 Kor. 10:13) Yandi tabikisa to tayambula beto ve ata fyoti. (Baeb. 13:5) Kulemfuka na Ndinga na yandi ya kupemama ketaninaka beto mpi kepesaka beto ngolo. Dyaka, mpeve ya Nzambi lenda pusa bampangi-Bakristu na kusadisa beto ntangu beto kele mpenza na mfunu na yo.

¹⁹ Bika nde beto yonso kulanda na kusosa mpeve santu na nzila ya kisambu mpi ya kulonguka ya Masonuku. Bika nde Nzambi kulanda na “kupesa beno ngolo yonso na lusadisu ya ngolo na yandi ya lukumu, sambu beno kumona mpila ya kukanga-ntima na kikesa na mambu yonso.”​—Kol. 1:11.

[Noti na Nsi ya Lutiti]

Inki Mvutu Nge Tapesa?

• Inki mutindu nge lenda kudibongisa sambu na kununga mbangika?

• Inki nge fwete sala kana muntu mosi kusyamisa nge na kubumba disumu na yandi?

• Inki kivuvu nge lenda vanda na yo ntangu nge kekutana ti bampasi ya mitindu na mitindu?

[Bangyufula ya Disolo ya Kulonguka]

[Kifwanisu ya lutiti 30]

Mbandu ya Yozue ti Kalebi lenda longa beto nki?

[Kifwanisu ya lutiti 31]

Inki mutindu nge lenda sadisa nduku yina mesala disumu?