NOA ti dibuta na yandi me vanda kumosi ntangu mvula ya ngolo ke noka. Meka kumona bo na mabanza, mutindu bilungi na bo ke monana na nsemo ya mwinda-mafuta yina ke pela na mudidi, mpi me kangula meso ntangu bo ke wa makelele ya masa ke bwa na ludi mpi ke bula maswa na konso ndambu. Ntembe kele ve nde, makelele yina vandaka kupesa bo boma.

Ntangu Noa ke tala bilungi ya bantu ya dibuta na yandi yina yandi ke zolaka mingi​—nkento na yandi ya kwikama mpi bana na yandi tatu ya babakala ya kikesa ti bankento na bo—​ntembe kele ve nde ntima na yandi me fuluka ti ntonda. Na ntangu yina ya mpasi, ziku yandi bakaka ndembikilu na kumona bantu yina yandi ke zolaka na lueka na yandi. Bo yonso gulukaka. Ntembe kele ve nde, sambu na kumonisa ntonda na bo, Noa salaka kisambu na ndinga ya ngolo na mpila nde dibuta na yandi kuwidikila sambu makelele vandaka mingi.

Noa vandaka ti lukwikilu ya ngolo. Lukwikilu ya Noa pusaka Yehowa Nzambi na yandi na kutanina yandi mpi dibuta na yandi. (Baebreo 11:7) Ntangu mvula yantikaka kunoka, keti bo vandaka diaka ve na mfunu ya lukwikilu? Ve, nkutu bo zolaka kuvanda na mfunu ya kikalulu yina na bilumbu ya mpasi yina vandaka na ntwala. Yo kele mutindu mosi sambu na beto sambu beto ke zinga na bantangu ya mpasi. Yo yina, beto tadila mambu ya beto lenda longuka na lukwikilu ya Noa.

Na nganda, mvula landaka kunoka ‘bilumbu makumi iya mpi bampimpa makumi iya.’ (Kuyantika 7:4, 11, 12) Masa yantika kumata mingi kibeni. Na ntangu yina, Noa monaka mutindu Yehowa Nzambi na yandi taninaka bantu ya lunungu mpi pesaka bantu ya mbi ndola.

Mvula ya ngolo tulaka nsuka na nkolama yina bawanzio ya nkaka basisaka. Sambu bo landaka nkadilu ya bwimi ya Satana, bawanzio mingi yambulaka “kisika na bo mosi ya kuzingila” na zulu sambu na kuvukisa nitu ti bankento, mpi butaka bana yina vandaka nda ya bo ke bingaka Banefilime. (Yude 6; Kuyantika 6:4) Ntembe kele ve nde, Satana sepelaka ntangu nkolama yina basikaka, sambu yo manisaka diaka valere ya bigangwa yina me luta bigangwa yonso ya Yehowa gangaka awa na ntoto.

Kansi, sambu masa ya mvula ya ngolo vandaka kaka kumata, yo lombaka nde bawanzio ya bankolami kuyambula nitu ya kinsuni mpi kuvutuka na zulu, bo lendaka diaka ve ata fioti kulwata nitu ya kinsuni. Bo yambulaka bankento na bo mpi bana na bo na kufwa na mvula yina ya ngolo, kumosi ti bantu yonso ya ntangu yina.

Tuka na ntangu ya Enoki, kiteso ya bamvu-nkama 7 na ntwala, Yehowa kebisaka nde yandi ta fwa bantu ya mbi. (Kuyantika 5:24; Yude 14, 15) Tuka ntangu yina, bantu vandaka kaka kukuma mbi kibeni, bo bebisaka ntoto mpi fulusa yo ti mambu ya mubulu. Ntangu lungaka sambu bo fwa. Keti Noa ti dibuta na yandi sepelaka na lufwa na bo?

Ve! Ata Nzambi na bo ya ke wilaka bantu mawa sepela ve. (Ezekiele 33:11) Yehowa salaka yonso sambu na kugulusa bantu mingi. Yandi pesaka Enoki ntuma ya kukebisa bantu mpi zabisaka Noa na kutunga maswa. Noa mpi dibuta na yandi kudipesaka na kisalu yina ya mpasi na nsungi ya bamvula, na meso ya bantu yonso. Diaka, Yehowa zabisaka Noa na kuvanda “nsamuni ya lunungu.” (2 Piere 2:5) Bonso Enoki yina zingaka na ntwala na yandi, Noa kebisaka bantu sambu na lusambisu yina zolaka kukwisila bo. Bo salaka inki? Yezu, yina monaka mambu yango tuka na zulu, tubaka sambu na bantu ya bilumbu ya Noa nde: “Bo tulaka  ve dikebi tii kuna Mvula ya Ngolo kwisaka mpi fwaka bo yonso.”​—Matayo 24:39.

Meka kumona na mabanza luzingu ya Noa mpi dibuta na yandi na nsungi ya bilumbu 40 ya ntete na nima, ntangu Yehowa kangaka kielo ya maswa. Ntangu mvula yina ya ngolo vandaka kukulumuka konso kilumbu na zulu ya maswa, ntembe kele ve nde bo yonso nana kumaka kusala bisalu ya mutindu mosi​—kusadisana, kuyidika kisika yina bo vandaka kuzingila, mpi kulungisa bampusa ya bambisi. Na ntangu mosi buna, maswa yina ya nene yantikaka kunikana mpi kunanguka. Maswa vandaka kutambula! Sambu masa vandaka kunangula yo, maswa yantikaka kumata na zulu kibeni tii ‘yo vandaka kuleluka na zulu ya ntoto.’ (Kuyantika 7:17) Yehowa, Nzambi Nkwa-Ngolo Yonso monisaka kibeni ngolo na yandi!

Ntembe kele ve nde Noa monisaka ntonda​—kaka ve sambu na lutaninu na yandi mosi mpi ya dibuta na yandi, kansi mpi sambu na mawa yina Yehowa monisilaka bo sambu na kukebisa bantu yina fwaka na nganda ya maswa. Yo lenda monana bonso nde, bamvula yina ya kisalu ya ngolo vandaka ya kukonda lufutu. Bantu buyaka kuwidikila bo! Yindula fioti​—ntembe kele ve nde na ntwala nde Mvula ya Ngolo kunoka, Noa vandaka ti bampangi ya babakala mpi ya bankento, mpi bana ya bampangi na yandi; kansi ata muntu mosi ve na kati na bo widikilaka yandi katula kaka dibuta na yandi mosi. (Kuyantika 5:30) Ntangu yai, ntangu bantu yina nana vandaka na lutaninu na maswa, ntembe kele ve nde bo bakaka ndembikilu na kuyindulaka ntangu yonso yina bo lutisaka na kupesa bantu yina dibaku ya kuguluka.

Tii bubu yai, Yehowa me sobaka ve tuka na bilumbu ya Noa. (Malashi 3:6) Yezu Kristu tubaka nde bilumbu na beto me fwanana ti “bilumbu ya Noa.” (Matayo 24:37) Beto kele na nsungi mosi ya me swaswana ti bansungi yonso ya nkaka, nsungi mosi ya mpasi mingi yina ta suka na lufwa ya nsi-ntoto ya ngidika ya bima yai ya mbi. Bubu yai, bansadi ya Nzambi ke zabisa mpi nsangu ya lukebisu na bantu yonso yina ta ndima kuwidikila. Keti nge ta ndima nsangu yina? Kana nge me ndimaka kieleka ya nsangu yina ya lugulusu, keti nge ta sepela kupesa maboko sambu na kuzabisa bankaka? Noa mpi dibuta na yandi bikilaka beto yonso mbandu ya mbote.

Ntangu maswa vandaka kuleluka na zulu ya nzadi mungwa, ntembe kele ve nde bantu yina vandaka na kati ya maswa vandaka kuwa makelele ya mabaya ya  nene ya maswa. Keti Noa vandaka kudiyangisa sambu na kitembo ya ngolo to kuwa boma nde maswa ta panzana? Ve. Susi ya mutindu yina lenda monana na bantu ya bubu yai ya ke kwikilaka ve, kansi Noa vandaka muntu ya lukwikilu. Biblia ke tuba nde: “Sambu na lukwikilu, Noa . . . tungaka maswa.” (Baebreo 11:7) Lukwikilu na nki? Yehowa salaka ngwakana ya kutanina Noa mpi bantu yonso yina ta vanda ti yandi na Mvula ya Ngolo. (Kuyantika 6:18, 19) Keti Muntu yina gangaka luyalanganu, ntoto, mpi bima yonso ya kele na luzingu lendaka ve kutanina maswa sambu yo panzana ve? Yandi lendaka mpenza kusala yo! Noa tulaka ntima nde Yehowa ta lungisa lusilu na yandi. Ya kieleka, yandi ti dibuta na yandi “gulukaka na masa.”​—1 Piere 3:20.

Nsuka-nsuka na nima bilumbu 40 mpi bampimpa 40, mvula zenganaka. Na kutadila kalandrie ya bilumbu na beto, ziku yo vandaka na ngonda ya Desembri ya mvu 2370 N.T.B. Kansi, kisalu yina dibuta yina salaka sukaka kaka ve na kati ya maswa. Maswa yina fulukaka ti bigangwa ya luzingu vandaka kuleluka na zulu ya masa yina fulukaka na ntoto ya mvimba, ya kudindisaka ata bangumba. (Kuyantika 7:19, 20) Meka kumona na mabanza mutindu Noa ke yidika kisalu yina ya ngolo na mpila nde yandi ti bana na yandi​—Semi, Kami, mpi Yafeti—​lendaka kusala nde bambisi kuvanda ti madia, mpi kuvanda bunkete ti mavimpi ya mbote. Ya kieleka, Nzambi yina salaka nde bambisi yonso ya makasi kukuma ya mawete sambu na kukota na maswa vandaka ti makuki ya kutanina bo na kuzinga na ngemba na nsungi ya Mvula ya Ngolo. *

Yo ke monana nde Noa vilaka ve mambu yina salamaka. Disolo yango ke zabisa beto ntangu yina mvula yantikaka mpi yo zenganaka. Yo ke monisa mpi nde masa fulukaka na ntoto ya mvimba na nsungi ya bilumbu 150. Nsuka-nsuka, yo yantikaka kukulumuka. Kilumbu ya mfunu mingi kele kilumbu yina maswa telamaka na ‘bangumba ya Ararati,’ ya kele bubu yai na insi Turquie. Ziku yo vandaka na ngonda ya Aprili ya mvu 2369 N.T.B. Na nima ya bilumbu 73, na Yuni, bansongi ya bangumba yantikaka kumonana. Bangonda tatu na nima, na Septembri, Noa bakaka lukanu ya kukatula mwa kitini ya ludi ya maswa. Ya kieleka, bo bakaka mpenza lufutu ya kisalu yina ya ngolo ntangu nsemo mpi mupepe ya kitoko kotaka na kati ya maswa. Na luyantiku, Noa yantikaka kutala nsi-ntoto sambu na kumona kana kigonsa vandaka ve mpi bo lendaka kubasika. Yandi tindaka kwanga-kwanga, yina vandaka kukwenda mpi kuvutuka, ziku yo vandaka kutelama na zulu ya maswa na ntwala ya kupumbuka diaka; na nima yandi tindaka pizio, yina landaka kuvutukila Noa tii nsuka-nsuka yo monaka kisika ya kutelama.​—Kuyantika 7:24–8:13.

Ntembe kele ve nde, Noa kudipesaka mingi na mambu ya kimpeve. Meka kumona na mabanza mutindu dibuta yina vandaka kuvukana mbala na mbala sambu na kusamba kumosi mpi kusolula ti Tata na bo ya zulu yina taninaka bo. Noa vandaka kutadila Yehowa na ntwala ya kubaka konso lukanu ya mfunu. Ata ntangu Noa monaka nde nsuka-nsuka ntoto ‘yumaka’​—na nima ya kuvanda na maswa kiteso ya mvula mosi kuluta—​yandi kangula ve kielo ya maswa mpi vandaka kaka kutambula-tambula na kati ya maswa. (Kuyantika 8:14) Yandi vandaka kuvingila ntuma ya Yehowa!

Bubu yai, bamfumu ya mabuta lenda baka dilongi ya mfunu na muntu yai ya kwikama. Yandi vandaka kusala mambu na ndonga, ti kikesa, ntima-nda mpi kutanina bantu yonso yina vandaka na nsi ya lutwadisu na yandi. Kansi kuluta yonso, yandi vandaka kutula luzolo ya Yehowa Nzambi na ntwala ya mambu yonso. Kana beto landa lukwikilu ya Noa na mambu yina, beto ta natila bantu yonso yina beto ke zolaka balusakumunu.

Nsuka-nsuka, Yehowa pesaka yandi ntuma. Yandi zabisaka Noa nde: ‘Basika na maswa, nge, nkento na nge, bana na nge ya babakala, mpi bankento ya bana na nge.’ Bo lemfukaka, dibuta ya mvimba basikaka mpi bambisi yonso basikaka. Inki mutindu? Na mubulu? Ve! Disolo ke tuba nde yo “vandaka kubasika konso bambisi na dikanda na yo.” (Kuyantika 8:15-19) Na nganda, ntangu bo waka mupepe ya kitoko ya ngumba mpi monaka bangumba ya Ararati, Noa ti dibuta na yandi monaka nde nsi-ntoto kumaka bunkete. Yo vanda Banefilime, mubulu, bawanzio ya bankolami mpi bantu yonso ya mbi, kuvandaka diaka ve ata fioti! * Bantu bakaka diaka dibaku ya kuyantika luzingu ya mpa.

 Noa zabaka mambu yina yandi fwete sala. Yandi yantikaka na lusambu. Yandi tungaka mesa ya kimenga mpi sadilaka bambisi yina Nzambi vandaka kumona ya bunkete​—bambisi “nsambwadi-nsambwadi,” yina bo kotisaka na maswa—​mpi pesaka Yehowa makabu ya kuyoka. (Kuyantika 7:2; 8:20) Keti lusambu yina sepedisaka Yehowa?

Biblia ke pesa mvutu na bangogo yai ya ke ndimisa: ‘Yehowa yantikaka kuwa nsudi ya kitoko.’ Ngemba yingaka mpasi yina fulukaka na ntima ya Yehowa ntangu bantu fulusaka ntoto na mambu ya mubulu, yo lembikaka ntima ya Yehowa na kumona dibuta mosi ya bansambidi ya kwikama na ntoto, bayina vandaka ti lukanu ya kulungisa lukanu na yandi. Yehowa lombaka bo ve na kuvanda bantu ya kukuka. Verse yina ke yika nde: ‘Mabanza ya ntima ya muntu ke vandaka mbi yantika kileke na yandi.’ (Kuyantika 8:21) Beto tadila mutindu Yehowa monisilaka diaka bantu mawa mpi ntima-nda.

Nzambi katulaka lusingu yina yandi tubaka sambu na ntoto. Ntangu Adami mpi Eva kolamaka, Nzambi salaka lusingu yina, yandi tubaka nde ntoto ta basisaka bima na mpasi. Lameki, tata ya Noa, pesaka mwana na yandi zina​—ziku ya ke tendula “Kupema” to “Ndembikilu”—​mpi yandi bikulaka nde mwana na yandi ta twadisa bantu na nsungi mosi ya kupema sambu na kusinga yina. Ntembe kele ve nde, Noa waka kiese ntangu yandi bakisaka nde ntangu yai yandi ta mona kulungana ya mbikudulu yina mpi ntoto ta basisa bambuma na mutindu ya mbote mpenza. Beto lenda yituka ve kana Noa yantikaka mbala mosi na kusala bilanga.​—Kuyantika 3:17, 18; 5:28, 29; 9:20.

Kaka na ntangu yina, Yehowa pesaka bantekolo yonso ya Noa bansiku ya pwelele sambu na kutwadisa luzingu na bo​—mu mbandu, yandi buyisaka kufwa muntu mpi kusadila menga. Nzambi salaka mpi ngwakana mosi ti bantu, yandi silaka nde yandi ta fwa diaka ve bantu na nzila ya Mvula ya Ngolo awa na ntoto. Sambu na kumonisa nde yandi ta lungisa lusilu na yandi, Yehowa pesaka bantu kidimbu mosi ya kuyituka​—nkongolo. Tuka ntangu yina tii bubu yai, ntangu yonso yina beto ke monaka nkongolo, yo ke yibusaka beto lusilu ya kitoko ya Yehowa.​—Kuyantika 9:1-17.

Kana disolo ya Noa vandaka kaka disapu, yo lendaka kusuka ti nkongolo yina. Kansi Noa vandaka mpenza muntu ya kieleka, mpi luzingu na yandi vandaka ve pete. Sambu bantu vandaka kuzinga mingi na bilumbu yina, yo lombaka nde bakala yai ya kwikama kukanga-ntima diaka bamvula 350, mpi bamvula yina natilaka yandi bampasi mingi. Yandi salaka kifu ya nene ntangu yandi laukaka malafu kilumbu mosi, kansi mambu bebaka diaka ntangu nkaka na yandi Kanana salaka disumu ya nene kibeni​—disumu yina natilaka dibuta ya mvimba ya Kanana malanda ya mbi. Sambu Noa zingaka mingi, yandi monaka mutindu bantekolo na yandi kumaka kusala masumu mu mbandu kusambila biteki mpi kusala mubulu na bilumbu ya Nemrodi. Diambu ya kiese, Noa monaka mutindu mwana na yandi Semi bikilaka dibuta na yandi mbandu ya mbote ya lukwikilu.—Kuyantika 9:21-28; 10:8-11; 11:1-11.

Bonso Noa, beto fwete bikala ya kwikama ata na nsi ya bampasi. Ata bantu yina kele na nziunga na beto ke buya kutudila Nzambi ya kieleka dikebi, to nkutu me yambula kusadila yandi, beto fwete bikala na nzila ya mbote mutindu Noa salaka. Yehowa ke bakaka na mbalu kikalulu yina ya kukanga-ntima. Mutindu Yezu Kristu tubaka yo: “Muntu yina ta kanga ntima tii na nsuka, yandi muntu ta guluka.”​—Matayo 24:13.