Diambu ya mbi ya ke bebisaka luyalu kele kusadila kiyeka na mutindu ya mbi sambu na mambote ya muntu yandi mosi. Diambu yai me yantikaka banda ntama. Mu mbandu Biblia ke tubilaka nsiku mosi ya buyisaka kubaka avoka ntangu bo ke sambisa makambu mpi yo ke monisa nde mambu yai vandaka kusalama dezia bamvula kiteso ya 3 500 me luta. (Kubasika 23:8) Ya kieleka, kusala mambu ya mbi ke tendula mambu mingi kuluta kubaka avoka. Bantangu ya nkaka, bamfumu ya leta ke salaka mambu ya mbi ntangu bo ke yibaka bima, ke bakaka mambote ya bisalu yina bo kele ve ti nswa to nkutu ke yibaka mbongo ya leta. Bo lenda sadila mpi kiyeka yango sambu na kusadisa banduku mpi bampangi na bo ya kinsuni.

Kana mambu ya mbi ke monanaka na bimvuka yonso ya bantu, yo ke monisa nde yo ta vanda diaka mingi na baluyalu. Kimvuka mosi (Transparency International) basisaka mukanda (Le Baromètre mondial de la corruption de 2013) ya ke tuba nde bantu na ntoto ya mvimba ke monaka nde bimvuka tanu ya luyalu ke salaka mambu ya mbi kuluta. Bimvuka yango kele baparti politiki, bapolisi, bamfumu ya leta, bantu ya ke tulaka bansiku mpi bazuzi. Beto tadila mwa barapore ya ke monisa nde mambu yai kele ya kieleka.

• AFRIKA: Na 2013, bo fundaka bamfumu ya leta kiteso ya 22 000 na Afrika ya Sudi sambu bo salaka mambu ya mbi.

• AMERIKA YA SUDI: Na 2012 na Brésil, bo kangaka bantu 25 ya sadilaka mbongo ya leta sambu bantu kupesa bo maboko na mambu ya politiki. Mfumu mosi ya nene ya ntama ya basoda, disongidila muntu ya zole ya vandaka ti kiyeka mingi na insi vandaka na kati ya bantu yango.

• AZIA: Na Séoul, na Corée du Sud, bantu 502 fwaka sambu magazini mosi ya nene bwilaka bo na mvu 1995. Bantu ya ke salaka bansosa monaka nde kimvuka ya ke tungaka banzo pesaka bamfumu ya leta avoka sambu bo tunga magazini yango ti bisadilu ya me fwana ve mpi na mutindu yo lombamaka ve.

• EROPA: Cecilia Malmström, mfumu ya kimvuka mosi (La commissaire européenne aux affaires intérieures) tubaka nde “mutindu [mambu ya mbi ke salama mingi na Eropa] ke yitukisa kibeni.” Yandi yikaka nde “bantu ya politiki lenda manisa ve mambu ya mbi.”

Yo kele mpasi sambu bantu kusukisa mambu ya mbi na luyalu. Profesere Susan Rose-Ackerman, muntu ya mayele ya ke nwanisaka mambu ya mbi sonikaka nde kutomisa luyalu ke lombaka “bansoba ya nene na mutindu luyalu ke sala mambu.” Ata mambu ke monana bonso nde yo ta soba ve, Biblia ke monisa nde bansoba ya nene ta salama.