Kwenda na mambu ke na kati

Kwenda na tansi ya malongi

YO ME KATUKA NA MIKANDA NA BETO YA NTAMA

Bambangi ya Yehowa ya Nouvelle-Zélande Kele Bakristu ya Ngemba mpi Bantu ya Masonga?

Bambangi ya Yehowa ya Nouvelle-Zélande Kele Bakristu ya Ngemba mpi Bantu ya Masonga?

Na Oktobri 21, 1940, bamfumu ya luyalu ya Nouvelle-Zélande tubaka nde Bambangi ya Yehowa ya insi na bo kele “kimvuka mosi ya bantu yina ke tulaka mavwanga mpi bo kele kigonsa sambu na bantu yonso.” Mambu yina bamfumu tubaka natilaka Bambangi ya Yehowa bampasi, ata mpidina bo lembaka ve nitu. Mu mbandu, bo landaka kuvukana sambu na kusambila Yehowa ata bo vandaka na kigonsa sambu bapolisie lendaka kukanga bo.

Andy Clarke vandaka ve Mbangi ya Yehowa, kansi nkento na yandi Mary vandaka Mbangi ya Yehowa. Andy bakisaka nde nkento na yandi bakaka kibeni lukanu ya kulanda kukwenda na balukutakanu ata yo lendaka kunatila yandi bampasi. Yandi vandaka kuwa boma nde bo ta kanga nkento na yandi na balukutakanu yina. Yandi kumaka kukwenda kufidisa nkento na yandi na balukutakanu ata yandi vandaka kusala yo ntete ve. Yandi songaka nkento na yandi nde: “Pana, kana bo ke zola kukanga nge, bo fwete kanga mono mpi.” Banda pana, Andy kumaka kukwenda na balukutakanu yonso ti nkento na yandi. Na nima, yandi bakaka mbotika mpi yandi kumaka Mbangi ya Yehowa. Na Bitumba ya Zole Yina Salamaka na Ntoto ya Mvimba, Bambangi mingi ya Yehowa ya Nouvelle-Zélande monisaka mpi nde bo mpi bo kele ti lukanu ya mutindu mosi na ntwala ya mbangika kaka bonso Mary.

Bo Me Bikala Ngolo na Boloko

Kilumbu mosi, bapolisie kangaka John Murray. Yandi vandaka ti bamvula 78. Yandi vandaka kusolula ti bantu mambu ya Biblia nzo na nzo. Tribinale tubaka nde yandi me fwa nsiku ya leta mutindu yandi salaka mambu yina “kimvuka mosi ya bantu ya mavwanga” ke salaka. Bo nataka Bambangi mingi ya Yehowa na batribinale. Bo futisaka bankaka ba-amande, kansi bankaka bo vandaka kukotisa bo na boloko. Mambu yai salamaka bangonda tatu ya kulandana.

Bambangi ya Yehowa buyaka kusala kisalu ya kisoda sambu kansansa na bo vandaka ve kupesa bo nzila ya kusala yo. (Yezaya 2:4) Yo yina, bo niokulaka Bambangi ya Yehowa mingi ntangu bo vandaka kubinga bo sambu na kisalu yango na ntangu bitumba vandaka kusalama. Bo tindaka Bambangi ya Yehowa kiteso ya 80 na bakan na ntangu bitumba vandaka kusalama sambu bo buyaka kubaka formasio sambu na kisalu ya kisoda. Ata bo vandaka kuniokula bo ntangu bo vandaka na boloko mpi ata madidi ya nsungi yina bo ke bingaka hiver vandaka kuniokula bo, bampangi yai landaka kusambila Yehowa na kiese yonso.

Kuna na bakan, Bambangi ya Yehowa kudibongisaka nswalu sambu na kubanda kusala mbala na mbala balukutakanu mpi kisalu ya kulonga nsangu ya mbote. Bo vandaka kusala mambu mutindu beto ke salaka yo na dibundu. Bo kumaka kusala balukutakanu mpi bo yidikaka mambu sambu bo yantika kulonga bantu yina vandaka na boloko. Na bakan ya nkaka, bo pesaka nkutu Bambangi ya Yehowa nswa ya kusala balukutakanu ya nene kansi bo tudilaka bo muntu mosi sambu na kukengila bo. Kaka na bakan yango yina, bantu ya nkaka ya boloko longukaka mambu ya kieleka yina kele na Biblia mpi bo bakaka mbotika.

Bambangi ya Yehowa yina vandaka na kan vandaka kusala Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi

Sambu na Bruce, mwana ya nsuka ya Mary ti Andy yina beto me tubila na mwa zulu, mutindu bo tulaka bo na kan, yo vandaka dibaku ya mbote yina vandaka kupesa yandi nzila ya kuzaba mambu mingi ya Nzambi. Yandi ke tuba nde: “Sambu na mono, yo vandaka bonso nde mono ke kwenda na nzo-nkanda sambu mono vandaka na mfunu ya kusolula na mudindu ti bampangi yina me kutanaka ti mambu mingi bayina vandaka na bakan, sambu mono baka mayele mpi mono longuka mambu mingi kibeni na lweka na bo.”

Na 1944, luyalu bakaka lukanu ya kubasisa Bambangi ya nkaka ya Yehowa na bakan yina. Kansi bamfumu ya basoda buyaka ngolo kibeni lukanu yina sambu bo vandaka kundima kibeni nde kana bo basisa Bambangi ya Yehowa, bo ta landa kusonga bantu ya nkaka mambu yina bo ke ndimaka na Biblia. Basoda tubaka na rapore na bo nde: “Kukanga bantu yai na bakan sambu na ntangu ya nda lenda vutula bo nima fioti na mambu ya bo ke ndimaka, kansi yo ta sala ve ata fioti nde bo yambula lukwikilu na bo.”

Bo Kele Ve Kigonsa Sambu na Bantu Yonso

Mutindu bo buyisaka Bambangi ya Yehowa na kusala kisalu na bo ya kulonga mpi bo vandaka kutubila yo mingi salaka nde bantu mingi kusosa kuzaba mambu mingi sambu na Bambangi ya Yehowa. Mutindu bilumbu vandaka kuluta, bantu mingi kwisaka kuzaba nde Bambangi ya Yehowa vandaka ve ata fioti kigonsa sambu na bantu. Bantu zabaka nde Bambangi ya Yehowa vandaka Bakristu ya ngemba kansi ve bantu ya mavwanga. Yo yina, ntalu ya Bambangi ya Yehowa na Nouvelle-Zélande tombukaka. Bo vandaka 320 na 1939 kansi bo kumaka 536 na 1945.

Na ntangu mosi buna, bamfumu ya nkaka yina vandaka kutadila mambu ti bukati-kati tubaka nde mutindu bo buyisaka Bambangi ya Yehowa na kusala mambu na bo vandaka kukonda lunungu. Ntangu zuzi mosi waka mambu yina bo tubaka sambu na kufunda mpangi-bakala mosi ya longaka nsangu ya mbote, zuzi yina landilaka diaka ve mambu yina. Yandi tubaka nde: “Bansiku ya mono me kuditudilaka mpi mutindu mono ke bakisaka nsiku ke pesa mono ve nzila ata fioti ya kutuba nde kana muntu ke kabudila bantu Babiblia, yandi ke fwa nsiku ya leta.”

Nsuka-nsuka na nsuka ya bitumba, ntangu bo tubaka nde Bambangi ya Yehowa lenda kuma diaka kusala mambu na bo, Bambangi ya Yehowa bakaka lukanu ya ngolo ya kusadisa diaka mingi bantu yina ke zingaka pene-pene ti bo na kuzaba mambu ya me tala Kimfumu ya Nzambi. Na 1945, Betele tindilaka mabundu yonso ya Nouvelle-Zélande mukanda mosi. Mukanda yango vandaka kutuba nde: “Beto yonso beto fwete sala mambu ti mayele, beto fwete vanda mbote mpi beto fwete monisila bantu yonso ntima ya mbote. Beto buya kukonda kuwakana mpi kuswana. Beto vila ve nde bantu yina beto ke kutanaka ti bo me kangamaka ngolo na balukwikilu na bo. . . . Bantu mingi na kati na bo kele ‘mameme’ ya Mfumu mpi beto fwete nata bo na Yehowa mpi na kimfumu na yandi.”

Bubu yai, Bambangi ya Yehowa na Nouvelle-Zélande ke landa kulonga nsangu ya Biblia na bantu ya ke zingaka na insi yai mpi na bantu yina ke kwendaka kutala insi yango. Kilumbu mosi, na mbanza Turangi, Bambangi ya Yehowa iya longaka na bangunga fioti mpamba bantu 67 yina katukaka na bansi 17. Bantu yai kwendaka kutala insi Nouvelle-Zélande.

Bantu yina ke zingaka na Nouvelle-Zélande bakisaka nde Bambangi ya Yehowa kele Bakristu ya ngemba mpi bo kele bantu ya masonga. Bo ke bakaka mambu ya kieleka yina kele na Biblia na valere ya mingi. Konso mvula, bantu mingi ke bakaka mbotika mpi bo ke kumaka Bambangi ya Yehowa. Na 2019, Bambangi ya Yehowa kuluta 14 000 vandaka kusambila Yehowa na kiese yonso na insi yai ya kele na ndambu ya Sudi.

Lukutakanu mosi sambu na kulonguka Biblia yina salamaka mwa ntangu na nima ya kubuyisa bampangi na kusala mambu na bo na 1940

Banzo yina bampangi vandaka kuvanda na kan yina bo kangaka bo na île du Nord na Nouvelle-Zélande

Kan yina bo vandaka kutula bantu na Hautu na île du Nord, na Nouvelle-Zélande

Na 1949, Bambangi ya Yehowa yina bo tulaka na boloko sambu bo kotaka ve na mambu ya politiki vukanaka