Beto kele na Kizole na nima ya midi mpi Nisani 11 ke kuma na nsuka. Bilumbu yina Yezu ke sala kisalu ya ngolo awa na ntoto ke kuma mpi na nsuka. Na ntangu, yandi vandaka kulonga na tempelo, mpi na mpimpa yandi vandaka kukwenda kulala na nganda ya mbanza Yeruzalemi. Bantu vandaka ti mpusa ya ngolo ya kuwidikila yandi, yo yina bo “vandaka kukwisa na suka-suka na tempelo sambu na kuwa yandi.” (Luka 21:37, 38) Ntangu yai, Yezu me vanda na Ngumba ya Banti ya Olive mpi yandi kele ti bantumwa na yandi iya: Piere, Andre, Yakobo, mpi Yoane.

Bantumwa yai iya me kwenda pene-pene na yandi na kingenga. Bo ke kudiyangisa sambu na tempelo sambu Yezu me katuka kutuba nde ata ditadi mosi ve ya tempelo ta bikala na zulu ya ditadi ya nkaka. Diaka, bo ke yindula mambu mingi. Bilumbu me luta, Yezu longisilaka bo nde: “Beno vanda ya kuyilama, sambu Mwana ya muntu ta kwisa na ntangu yina beno ke yindula ve.” (Luka 12:40) Diaka, yandi tubaka mambu ya me tala “kilumbu yina Mwana ya muntu ta monana.” (Luka 17:30) Keti mambu yai ke tadila kibeni mambu yina yandi me katuka kutuba sambu na tempelo? Bantumwa ke sosa kuzaba mambu mingi. Bo me songa yandi nde: “Songa beto, inki ntangu mambu yai ta salama, mpi inki ta vanda kidimbu ya kukala na nge mpi ya nsukilu ya ngidika ya bima?”—Matayo 24:3.

Ziku bantumwa ke yindula nde yandi ke tubila kufwa ya tempelo yina bo ke mona. Diaka, bo me yula yandi na yina me tala kukala ya Mwana ya muntu. Mbala ya nkaka, bo ke yibuka mbandu yina Yezu pesaka ya “muntu mosi yina butukaka na dibuta ya kintotila” yina ‘kwendaka sambu na kubaka kiyeka ya kintotila mpi na nima yandi ta vutuka.’ (Luka 19:11, 12) Mpi na nsuka, bo ke kudiyula kana “nsukilu ya ngidika ya bima” ta vanda nki mutindu.

Na mvutu yina Yezu me pesa bo, yandi me tubila kidimbu yina ta monisa nsuka ya ngidika ya bima ya Bayuda ya ntangu yina mpi ya tempelo na yo. Kansi, kidimbu yai ke tadila mpi mambu ya nkaka. Kidimbu yai ta sadisa mpi Bakristu na bilumbu ke kwisa na kuzaba nsungi yina bo ke zinga na ntangu ya “kukala” na yandi mpi nde bo me kuma pene-pene ya nsuka ya ngidika ya mvimba ya bima awa na ntoto.

Bamvula me luta mpi bantumwa me mona mutindu mbikudulu yai ya Yezu me lungana. Ya kieleka, mambu mingi yina yandi tubaka me yantika kulungana na bilumbu na bo. Yo yina, Bakristu yina tulaka dikebi mpi zingaka bamvula 37 na nima, disongidila na mvu 70 ya ntangu na beto, vandaka ya kuyilama sambu na lufwa ya ngidika ya Bayuda mpi ya tempelo na yo. Kansi, mambu yonso ve yina Yezu tubaka lunganaka na mvu 70 ya ntangu na beto mpi na ntwala na yo. Ebuna, inki ta monisa kukala ya Kristu na kiyeka na yandi ya Kimfumu? Yezu me pesa bantumwa mvutu.

Yandi me tuba nde “bitumba” ta salama mpi bantu ta wa “bansangu ya bitumba,” mpi nde “insi mosi ta nwanisa insi ya nkaka mpi kimfumu mosi ta nwanisa kimfumu ya nkaka.” (Matayo 24:6, 7) Yandi me tuba diaka nde “ntoto ta nikana ngolo, mpi nzala ti kipupa ta vanda na bisika ya mutindu na mutindu.” (Luka 21:11) Yezu me zabisa balongoki na yandi nde: “Bantu ta kanga beno mpi ta monisa beno mpasi.” (Luka 21:12) Bambikudi ya luvunu ta basika mpi bo ta kusa bantu mingi. Kikalulu ya kufwa bansiku ta kuma mingi mpi zola ya bantu mingi ta mana. Diaka, yandi me tuba nde, ‘bo ta samuna nsangu ya mbote ya Kimfumu na ntoto ya  mvimba sambu na kuta kimbangi na makanda yonso, ebuna nsuka ta kwisa.’—Matayo 24:14.

Ata mbikudulu ya Yezu lunganaka na mvula yina bantu ya Roma fwaka Yeruzalemi mpi na ntwala ya mvula yina, keti Yezu tubilaka mpi kulungana na yo ya nene na bilumbu ke kwisa? Keti nge ke mona mambu yina ke monisa nde mbikudulu ya mfunu yina Yezu tubilaka ke lungana na mutindu ya nene na bilumbu na beto?

Diambu mosi na kati ya kidimbu ya me tala kukala na yandi yina Yezu me tubila kele kumonana ya “kima ya nzanzi yina ke nataka lufwa.” (Matayo 24:15) Na mvu 66 ya ntangu na beto, kima yina ya nzanzi vandaka ‘basoda ya Roma yina ziungaka’ mbanza ti bidimbu to bima na bo ya lusambu. Basoda ya Roma ziungaka Yeruzalemi mpi bwisaka bibaka na yo ya nkaka. (Luka 21:20) Na mutindu yina, “kima ya nzanzi” telamaka na kisika yina yo lombaka ve nde yo telama, disongidila kisika yina Bayuda vandaka kutadila bonso “kisika ya santu.”

Yezu tubaka diaka nde: “Mpasi ya nene ta vanda, mpasi mosi ya me bwaka ntete ve katuka na luyantiku ya nsi-ntoto tii bubu yai, ve, mpi yo ta bwa diaka ve.” Na mvu 70 ya ntangu na beto, basoda ya Roma fwaka Yeruzalemi. Mutindu bo fwaka ‘mbanza ya santu’ ya Bayuda, ti tempelo na yo, monisaka nde mpasi mosi ya nene salamaka mpi bantu mingi kibeni fwaka. (Matayo 4:5; 24:21) Yo vandaka lufwa mosi ya nene yina Bayuda me monaka ntete ve, mpi yo sukisaka ngidika ya lusambu yina Bayuda vandaka kusala banda bamvula mingi kibeni. Ya kieleka, na bilumbu ke kwisa mbikudulu yai ya Yezu ta lungana na mutindu ya nene mpi mambu ta vanda mpasi kibeni.

Mambu yina Yezu ke tubila bantumwa na yandi na yina me tala kidimbu ya kukala na yandi na kiyeka na yandi ya Kimfumu mpi nsuka ya ngidika ya bima me mana ntete ve. Yandi me zabisa bo nde bo fwete landa ve “ba-Kristu ya luvunu mpi bambikudi ya luvunu.” Yandi me tuba nde bantu yango ta sala yonso “sambu na kukusa, kana mpila kele, ata bantu yina bo me solaka.” (Matayo 24:24) Kansi, bo ta kuka ve kukusa bantu yai ya bo me solaka. Bantu ta mona ba-Kristu yina ya luvunu. Kansi, bo ta mona ve kukala ya Yezu.

Sambu na kutubila mpasi ya nene yina ta salama na nsuka ya ngidika yai ya bima, Yezu me tuba nde: “Ntangu ta kuma mpimpa, ngonda ta pesa ve nsemo, bambwetete ta katuka na zulu mpi ta kwisa kubwa, mpi bangolo ya zulu ta nikana.” (Matayo 24:29) Ntangu bantumwa me wa mambu yai ya ke pesa boma, bo ke bakisa ve kibeni mambu yina ta salama, kansi ntembe kele ve nde yo ta vanda mambu ya mpasi.

Inki bupusi mambu yai ya mpasi ta vanda ti yo na bantu? Yezu me tuba nde: “Bantu ta bwa ngambu sambu na boma mpi sambu bo ke vingila mambu yina ta kwisa kubwa na ntoto ya mvimba, sambu bangolo ya zulu ta nikana.” (Luka 21:26) Ya kieleka, Yezu ke tubila kibeni mambu yina ta salama na nsungi ya mudidi ya luzingu ya bantu.

Diambu ya ke pesa kikesa kele nde, Yezu me zabisa bantumwa pwelele nde bantu yonso ve ta kudibula na mawa na ntangu ‘Mwana ya muntu ta kwisa ti ngolo mpi nkembo ya nene.’ (Matayo 24:30) Yandi tubilaka bo dezia nde Nzambi ta gulusa “bantu yina bo me solaka.” (Matayo 24:22) Ebuna, balongoki yai ya kwikama ta sala nki ntangu mambu ya mpasi yina Yezu me tubila ta salama? Yezu me siamisa balongoki na yandi nde: “Ntangu mambu yai ta yantika kubwa, beno telama ya kusungama mpi beno tedimisa ba-ntu na beno, sambu luguluku na beno me finama.”—Luka 21:28.

Kansi, inki mutindu balongoki ya Yezu yina ke zinga na nsungi yina yandi tubilaka lendaka kuzaba nde nsuka me kuma pene-pene? Yezu me pesa mbandu ya nti mosi ya bafige, yandi me tuba nde: “Ntangu lutangu na yo ya mpa ke kumaka pete-pete mpi ke basisaka matiti, beno ke zabaka nde nsungi ya mvula me finama. Mutindu mosi beno mpi, kana beno mona mambu yai yonso, beno zaba nde yandi kele pene-pene na bakielo. Ya kieleka mono ke tubila beno nde ndonga yai ya bantu ta luta ve ata fioti na ntwala nde mambu yai yonso kubwa.”—Matayo 24:32-34.

Yo yina, kana balongoki ya Yezu kumona kulungana ya mambu yina kele na kati ya kidimbu, bo fwete  bakisa nde nsuka me kuma pene-pene. Yezu me longisila balongoki yina ta vanda na luzingu na nsungi yina ya mfunu nde:

“Na yina me tala kilumbu yina mpi ngunga yina, ata muntu mosi ve me zaba yo, yo vanda bawanzio ya zulu to Mwana, kansi Tata mpamba muntu me zaba yo. Sambu kaka mutindu bilumbu ya Noa vandaka, kukala ya Mwana ya muntu ta vanda mpi mutindu mosi. Sambu, kaka mutindu bo vandaka na bilumbu yina na ntwala ya Mvula ya Ngolo, bo vandaka kudia mpi kunwa, babakala vandaka kukwela mpi bo vandaka kukwedisa bankento, tii na kilumbu yina Noa kotaka na maswa, mpi bo tulaka ve dikebi tii ntangu Mvula ya Ngolo kwisaka mpi fwaka bo yonso, kukala ya Mwana ya muntu ta vanda mpi mutindu mosi.” (Matayo 24:36-39) Yezu me fwanisa kukala ya mwana ya muntu ti Mvula ya Ngolo ya bilumbu ya Noa mpi bantu mingi me zaba disolo yai.

Ntembe kele ve nde bantumwa yina ke widikila Yezu na Ngumba ya Banti ya Olive me bakisa nde bo fwete landa kutula dikebi. Yezu me tuba nde: “Beno keba sambu bantima na beno kukuma ve ata fioti kizitu na kudia mbiki, na kulutisa ndilu na kunwa malafu, mpi na basusi ya luzingu, ebuna na kintulumukina kilumbu yina kubwila beno na mbala mosi bonso mutambu. Sambu yo ta bwila bantu yonso yina ke zingaka na ntoto ya mvimba. Yo yina, beno bikala ya kusikama, ntangu yonso beno bondila sambu beno nunga na kutina mambu yai yonso ya fwete bwa mpi na kutelama na ntwala ya Mwana ya muntu.”—Luka 21:34-36.

Yezu me monisa diaka nde mambu yina yandi ke tubila ke tadila kaka ve nsungi yina. Yandi ke tubila ve mambu yina ta salama na nima ya bamvula mpi yina ta tadila kaka mbanza Yeruzalemi to dikanda ya Bayuda. Yandi ke tubila mambu yina “ta bwila bantu yonso yina ke zingaka na ntoto ya mvimba.”

Yandi me tuba nde balongoki na yandi fwete landa kutula dikebi, kukengila, mpi kuvanda ya kuyilama. Yezu me pesa mbandu ya nkaka sambu na kumonisa mfunu ya mambu yai. Yandi me tuba nde: “Beno zaba diambu yai: Kana munkwa-nzo zabaka na nki ntangu ya mpimpa muyibi ta kwisa, yandi zolaka kubikala ya kusikama mpi zolaka kubika ve nde muyibi kukota na nzo na yandi. Yo yina, beno mpi, beno vanda ya kuyilama, sambu Mwana ya muntu ta kwisa na ngunga yina beno ke yindula ve.”—Matayo 24:43, 44.

Yezu me monisa diaka balongoki na yandi sambu na nki bo fwete vanda ti kivuvu. Yandi me pesa bo kivuvu nde ntangu mbikudulu na yandi ta lungana, yo ta vanda ti “mpika” mosi yina ta tula dikebi mpi ta vanda kikesa. Yezu me tubila diambu yai ya bantumwa lenda bakisa mbote-mbote: “Nani kele kibeni mpika ya kwikama mpi ya mayele yina mfumu na yandi me tulaka na zulu ya bansadi na yandi, sambu na kupesa bo madia na bo na ntangu ya me fwana? Kiese na mpika yina kana mfumu na yandi kukwisa mpi kukuta yandi ke sala mutindu yina! Ya kieleka mono ke tubila beno nde, yandi ta tula yandi na zulu ya bima na yandi yonso.” Kansi, kana “mpika” yina me kuma ti bikalulu ya mbi mpi yandi me yantika kuniokula bampika ya nkaka, mfumu ta “pesa yandi ndola ya ngolo kibeni.”—Matayo 24:45-51; fwanisa ti Luka 12:45, 46.

Kansi, Yezu ke tuba ve nde kimvuka mosi ya balongoki na yandi ta kuma ti bikalulu ya mbi. Ebuna, inki dilongi Yezu ke zola kupesa balongoki na yandi? Yezu ke zola nde bo landa kutula dikebi mpi bo vanda kikesa, yandi me monisa yo pwelele na mbandu ya nkaka yina yandi me pesa.