Athamaki wa Mbere 22:1-53
22 Na rĩrĩ, kwa ihinda rĩa mĩaka ĩtatũ, gũtiarĩ na mbaara gatagatĩ-inĩ ga Siria na Isiraeli.
2 Mwaka-inĩ wa gatatũ, Mũthamaki Jehoshafatu+ wa Juda agĩikũrũka agĩthiĩ kũrĩ mũthamaki wa Isiraeli.+
3 Nake mũthamaki wa Isiraeli akĩra ndungata ciake atĩrĩ: “Hihi nĩ mũĩ atĩ itũũra rĩa Ramothu-gileadi+ nĩ ritũ? Na no kũmaĩrĩria tũramaĩrĩria kũrĩoya kuuma kũrĩ mũthamaki wa Siria.”
4 Agĩcoka akĩũria Jehoshafatu ũũ: “Hihi nĩ ũgũthiĩ na niĩ tũkarũe kũu Ramothu-gileadi?” Jehoshafatu agĩcokeria mũthamaki wa Isiraeli atĩrĩ: “Niĩ nawe tũrĩ ũndũ ũmwe. Andũ akwa no ta andũ aku. Mbarathi ciakwa no ta mbarathi ciaku.”+
5 No Jehoshafatu akĩra mũthamaki wa Isiraeli ũũ: “Ndagũthaitha, amba ũtuĩrie+ kiugo kĩa Jehova.”+
6 Mũthamaki wa Isiraeli agĩgĩcokanĩrĩria anabii hamwe, arũme ta 400, akĩmoria ũũ: “Thiĩ ngarũe na itũũra rĩa Ramothu-gileadi kana ndige?” Makiuga atĩrĩ: “Ambata, na Jehova nĩ ekũrĩneana guoko-inĩ kwa mũthamaki.”
7 Jehoshafatu agĩcoka akiuga: “Kaĩ gũkũ gũtarĩ mũnabii wa Jehova? Rekei tũtuĩrie ũhoro kũgerera kũrĩ we o nake.”+
8 Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki wa Isiraeli akĩra Jehoshafatu atĩrĩ: “Harĩ na mũndũ ũngĩ ũmwe tũngĩhũthĩra gũtuĩria ũhoro harĩ Jehova;+ no nĩ ndĩmũthũire+ tondũ ndarĩ hĩndĩ arathaga maũndũ mega manjĩgiĩ, arathaga o maũndũ moru.+ Nĩ Mikaia mũrũ wa Imula.” No Jehoshafatu akiuga ũũ: “Mũthamaki ndagĩrĩirũo kuuga ũndũ ta ũcio.”
9 Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki wa Isiraeli agĩta mũnene ũmwe wa kwa mũthamaki akĩmwĩra atĩrĩ: “Thiĩ ũrehe Mikaia mũrũ wa Imula narua.”+
10 Na rĩrĩ, mũthamaki wa Isiraeli na Jehoshafatu mũthamaki wa Juda maaikarĩte o mũndũ gĩtĩ-inĩ gĩake kĩa ũnene, mehumbĩte nguo cia ũnene, kĩhuuhĩro-inĩ mũromo-inĩ wa kĩhingo gĩa Samaria, nao anabii othe maarathaga marĩ mbere yao.+
11 Nake Zedekia mũrũ wa Kenaana agĩĩthondekera hĩa cia kĩgera na akiuga atĩrĩ: “Ũũ nĩguo Jehova oigĩte, ‘Ici nĩcio ũgũtheca* Asiria nacio nginya ũmaniine biũ.’”
12 Anabii acio angĩ othe maarathaga na njĩra o ta ĩyo, makoiga: “Ambata itũũra-inĩ rĩa Ramothu-gileadi na nĩ ũgũtooria; Jehova nĩ ekũrĩneana guoko-inĩ kwa mũthamaki.”
13 Kwoguo mũtũmwo ũrĩa wathiĩte gwĩta Mikaia akĩmwĩra ũũ: “Atĩrĩrĩ, uuge wa anabii othe ũrĩ na ndũmĩrĩri njega harĩ mũthamaki. Ndagũthaitha ũreke kiugo gĩaku gĩkorũo gĩtariĩ o ta ciugo ciao, na warie maũndũ mega.”+
14 No Mikaia akiuga atĩrĩ: “O ta ũrĩa Jehova atũũraga muoyo, ũndũ ũrĩa wothe Jehova ekũnjĩra noguo nguuga.”
15 Agĩcoka agĩtonya harĩ mũthamaki, nake mũthamaki akĩmũũria atĩrĩ: “Mikaia, tũthiĩ tũkarũe na itũũra rĩa Ramothu-gileadi kana tũtige?” O rĩo akĩmũcokeria ũũ: “Ambata na nĩ ũgũtooria; Jehova nĩ ekũrĩneana guoko-inĩ kwa mũthamaki.”
16 Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki akĩmwĩra ũũ: “Ngũkwĩhĩtithia maita maigana, atĩ ndũkanjĩre ũndũ ũngĩ tiga ũhoro wa ma rĩĩtwa-inĩ rĩa Jehova?”
17 Agĩkiuga atĩrĩ: “Ndĩrona Aisiraeli othe mahurunjũkĩte irĩma-inĩ,+ ta ng’ondu itarĩ na mũrĩithi. Jehova oigĩte ũũ: ‘Aya matirĩ na mwathi. O mũndũ nĩ acoke gwake mũciĩ na thayũ.’”
18 Nake mũthamaki wa Isiraeli akĩra Jehoshafatu ũũ: “Na githĩ ndikwĩrire atĩrĩ, ‘Ndekũratha maũndũ mega manjĩgiĩ, ekũratha o maũndũ moru’?”+
19 Mikaia agĩkiuga atĩrĩ: “Gĩthikĩrĩrie kiugo kĩa Jehova: Nyonire Jehova aikarĩire gĩtĩ gĩake kĩa ũnene+ na mbũtũ yothe ya igũrũ ĩrũgamĩte hakuhĩ nake, mwena wake wa ũrĩo na mwena wake wa ũmotho.+
20 Jehova acoka oiga atĩrĩ, ‘Nũũ ũkũheenereria Ahabu nĩguo ambate Ramothu-gileadi agakuĩre kuo?’ Na ũmwe ekuugaga ũndũ ũmwe, ũngĩ nake akoiga ũndũ ũngĩ.
21 Naguo roho*+ woimĩra woka mbere ya Jehova woiga atĩrĩ, ‘Nĩ ngũmũheenereria.’ Jehova aũũria ũũ, ‘Ũgwĩka ũguo atĩa?’
22 Roho ũcio wamũcokeria atĩrĩ, ‘Nguumagara thiĩ nduĩke roho wa maheeni kanua-inĩ ka anabii ake othe.’+ Nĩ ũndũ ũcio oiga atĩrĩ, ‘Nĩ ũkũmũheenereria, na makĩria ma ũguo, nĩ ũkũgaacĩra. Umagara ũgeke ũguo.’
23 Na rĩu Jehova nĩ ekĩrĩte roho wa maheeni kanua-inĩ ka anabii aya aku othe,+ no Jehova atuĩte gũkũrehera mwanangĩko.”+
24 Hĩndĩ ĩyo Zedekia mũrũ wa Kenaana agĩkuhĩrĩria na akĩgũtha Mikaia ikai akĩmũũria ũũ: “Roho wa Jehova ũgereire njĩra ĩrĩkũ kuuma harĩ niĩ woka kwaria nawe?”+
25 Mikaia akĩmũcokeria ũũ: “Atĩrĩrĩ, nĩ ũkoona nĩ njĩra ĩrĩkũ mũthenya ũrĩa ũgaatonya rumu-inĩ ya thĩinĩ biũ kwĩhitha.”
26 Mũthamaki wa Isiraeli agĩcoka akiuga atĩrĩ: “Oya Mikaia ũmũneane kũrĩ Amoni mũnene wa itũũra na Joashu mũrũ wa mũthamaki.
27 Meere atĩrĩ, ‘Ũũ nĩguo mũthamaki oigĩte: “Ikiai mũndũ ũyũ njera+ na mũmũheage mũigana mũnini wa mũgate na maĩ nginya rĩrĩa ngaacoka na thayũ.”’”
28 No Mikaia akiuga ũũ: “Ũngĩgaacoka na thayũ, Jehova ndarĩtie na niĩ.”+ Agĩcoka akiuga atĩrĩ: “Ririkanai ũguo ndoiga, inyuĩ ikundi ciothe cia andũ.”
29 Kwoguo mũthamaki wa Isiraeli na Jehoshafatu mũthamaki wa Juda makĩambata magĩthiĩ Ramothu-gileadi.+
30 Mũthamaki wa Isiraeli akĩra Jehoshafatu ũũ: “Ngwĩgarũra nĩguo ndikamenyeke na thiĩ mbaara-inĩ, no wee wĩhumbe nguo yaku ya ũnene.” Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki wa Isiraeli akĩĩgarũra nĩguo ndakamenyeke+ na akĩingĩra mbaara-inĩ.
31 Na rĩrĩ, mũthamaki wa Siria nĩ aathĩte anene ake 32 a ngaari cia mbarathi akameera ũũ:+ “Mũtikarũe na mũndũ o na ũrĩkũ, mũnini kana mũnene, o tiga mũthamaki wa Isiraeli.”
32 Na rĩrĩa anene a ngaari cia mbarathi moonire Jehoshafatu, makĩĩrana atĩrĩ: “Hatarĩ nganja ũyũ nĩwe mũthamaki wa Isiraeli.” Nĩ ũndũ ũcio makĩmũhũgũkĩra nĩguo marũe nake; nake Jehoshafatu akĩambĩrĩria gũkaya nĩguo ateithio.
33 Rĩrĩa anene a ngaari cia mbarathi moonire atĩ ti mũthamaki wa Isiraeli, o rĩo makĩhũgũka magĩtiga kũmũrũmĩrĩra.
34 No mũndũ ũmwe agĩikia mũguĩ o ro ũguo,* na akĩratha mũthamaki wa Isiraeli gatagatĩ ka ngathĩko cia kagooti gake ga cuma.* Nĩ ũndũ ũcio mũthamaki akĩra mũtwarithia wa ngaari yake ya mbarathi atĩrĩ: “Garũrũka ũnjeherie mbaara-inĩ,* nĩ gũkorũo nĩ ndagurario ũũru.”+
35 Mbaara ĩyo ĩgĩcaca mũthenya ũcio wothe, na mũthamaki agĩikara atiirĩrĩirũo arĩ ngaari-inĩ ya mbarathi, ang’etheire Asiria. Kĩronda kĩu gĩkiura thakame ĩgĩitĩka kũu thĩinĩ wa ngaari ĩyo ya mbaara, na hwaĩ-inĩ ũcio agĩkua.+
36 Rĩrĩa riũa rĩathũaga, gũkĩanĩrĩrũo ũũ kambĩ-inĩ guothe: “O mũndũ nĩ athiĩ itũũra-inĩ rĩake! O mũndũ nĩ athiĩ mũgũnda-inĩ wake!”+
37 Mũthamaki agĩgĩkua, na makĩmũtwara Samaria; magĩthika mũthamaki kũu Samaria.
38 Rĩrĩa maathambĩirie ngaari ĩyo ya mbaara mwena-inĩ wa karia ga Samaria, ngui igĩcũna thakame yake na maraya magĩĩthambĩra ho,* kũringana na kiugo kĩrĩa Jehova aarĩtie.+
39 Ha ũhoro wa maũndũ macio mangĩ megiĩ Ahabu, ũrĩa wothe eekire o hamwe na nyũmba* ya mĩguongo+ ĩrĩa aakire na matũũra marĩa mothe aakire, na githĩ ti maandĩke ibuku-inĩ rĩa maũndũ ma mahinda ma athamaki a Isiraeli?
40 Thutha ũcio Ahabu akĩhurũkio hamwe na maithe make ma tene;+ na mũrũwe Ahazia+ agĩtuĩka mũthamaki ithenya rĩake.
41 Jehoshafatu+ mũrũ wa Asa aatuĩkire mũthamaki wa Juda mwaka-inĩ wa kana wa Mũthamaki Ahabu wa Isiraeli.
42 Jehoshafatu aarĩ na mĩaka 35 rĩrĩa aatuĩkire mũthamaki, na aathanire mĩaka 25 thĩinĩ wa Jerusalemu. Nyina eetagwo Azuba mwarĩ wa Shilihi.
43 Aathiire na mbere kũrũmĩrĩra mĩthiĩre yothe ya ithe Asa.+ Ndaamĩtiganĩirie, na eekire maũndũ marĩa magĩrĩire maitho-inĩ ma Jehova.+ O na kũrĩ ũguo, kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru gũtieheririo, na andũ no maathiaga na mbere kũrutĩra magongona na ndogo ya magongona kũndũ kũu gũtũũgĩru.+
44 Jehoshafatu nĩ aatũũririe thayũ hamwe na mũthamaki wa Isiraeli.+
45 Ha ũhoro wa maũndũ macio mangĩ megiĩ Jehoshafatu, ciĩko ciake irĩ hinya na ũrĩa aarũire mbaara, na githĩ ti maandĩke ibuku-inĩ rĩa maũndũ ma mahinda ma athamaki a Juda?
46 Ningĩ nĩ eeheririe arũme acio angĩ arĩa maahũũraga ũmaraya hekarũ-inĩ thĩinĩ wa bũrũri,+ arĩa maatigarĩte matukũ-inĩ ma ithe Asa.+
47 Hĩndĩ ĩyo gũtiarĩ na mũthamaki thĩinĩ wa Edomu;+ mũnene ũmwe nĩwe waathanaga ta mũthamaki.+
48 Jehoshafatu ningĩ nĩ aathondekete meri cia Tarishishi* cia gũthiĩ Ofiri kũgĩĩra thahabu,+ no itiathiire tondũ meri icio nĩ ciathũkĩire Ezioni-geberi.+
49 Hĩndĩ ĩyo nĩrĩo Ahazia mũrũ wa Ahabu eerire Jehoshafatu ũũ: “Ĩtĩkĩria ndungata ciakwa ithiĩ hamwe na ndungata ciaku meri-inĩ,” ĩndĩ Jehoshafatu ndaigana gwĩtĩkĩra.
50 Thutha ũcio Jehoshafatu akĩhurũkio hamwe na maithe make ma tene+ na agĩthikwo hamwe na maithe make ma tene thĩinĩ wa Itũũra rĩa Daudi ithe wao wa tene; na mũrũwe Jehoramu+ agĩtuĩka mũthamaki ithenya rĩake.
51 Ahazia+ mũrũ wa Ahabu aatuĩkire mũthamaki wa Isiraeli thĩinĩ wa Samaria mwaka-inĩ wa 17 wa Mũthamaki Jehoshafatu wa Juda, na aathanire Isiraeli mĩaka ĩĩrĩ.
52 Na agĩthiĩ na mbere gwĩka maũndũ moru maitho-inĩ ma Jehova na akĩrũmĩrĩra mĩthiĩre ya ithe+ na nyina+ na mĩthiĩre ya Jeroboamu mũrũ wa Nebati, ũrĩa watũmire andũ a Isiraeli mehie.+
53 Aathiire na mbere gũtungatĩra Baali+ na kũmũinamĩrĩra na agĩthiĩ na mbere kũrakaria Jehova Ngai wa Isiraeli,+ o ta ũrĩa ithe eekĩte.
Tũũhoro twa magũrũ-inĩ
^ Kana “ũgũtindĩka.”
^ Kana “mũraika.”
^ Ũkk., “kambĩ-inĩ.”
^ Kana “hatarĩ mũndũ athimĩte.”
^ Nĩ kagooti geekĩragwo ga kwĩgitĩra mbaara-inĩ.
^ Kana hihi, “harĩa maraya meethambagĩra, ngui igĩcũna thakame yake.”
^ Kana “nyũmba ya mũthamaki.”
^ Rora Ũthathaũri wa Ciugo.
