1, 2. Rĩrĩa kĩhiko kĩgũmĩirũo nĩ moritũ-rĩ, nĩ kĩũria kĩrĩkũ mũndũ agĩrĩirũo kwĩyũria?

 MWAKA wa 1988 mũtumia ũmwe Mũitariano wĩtagwo Lucia nĩ aakuĩte ngoro mũno. * Kĩhiko gĩake kĩa mĩaka ikũmi kĩarĩ hakuhĩ kũharagana. Nĩ aageretie maita maingĩ gũcaria ũiguano gatagatĩ gake na mũthuriwe, ĩndĩ ũndũ ũcio warĩ kũhũũra maĩ na ndĩrĩ. Kwoguo makĩeheranĩra nĩ ũndũ wa kwaga kwaganĩrĩrũo na agĩtigũo akĩrera airĩtu ao erĩ arĩ wiki. Akĩririkana kahinda kau, Lucia oigaga: “Ndaarĩ na ma atĩ gũtirĩ kĩndũ kĩngĩahonokirie kĩhiko giitũ.”

² Angĩkorũo ũrĩ na mathĩna kĩhiko-inĩ, no ũhote kwĩĩkĩra iratũ-inĩ cia Lucia. Kĩhiko gĩaku no gĩkorũo kĩgũmĩirũo nĩ mathĩna na no kũhoteke nĩ wĩyũragia kana no kĩhonokio. Angĩkorũo nĩguo kũrĩ, no wone arĩ wega kwĩyũria kĩũria gĩkĩ: Hihi nĩ nũmĩrĩire ũtaaro mwega wothe ũrĩa Ngai aheanĩte Bibilia-inĩ wa gũteithia kĩhiko kĩgaacĩre?—Thaburi 119:105.

3. O na gũtuĩka ndigano nĩ cingĩhĩte-rĩ, arĩa matiganaga, o hamwe na famĩlĩ ciao mahutagio atĩa?

³ Rĩrĩa mathĩna marĩ maritũ mũno gatagatĩ ka mũthuri na mũtumia-rĩ, kĩhonia kĩrĩa kĩngĩoneka kĩrĩ kĩhũthũ nĩ gũtigana. O na gũtuĩka mabũrũri-inĩ maingĩ nĩ gũkoretwo na wongerereku mũnene wa famĩlĩ kũharagana, ũthuthuria wa ica  ikuhĩ wonanagia atĩ gĩcunjĩ kĩrĩa kĩnene gĩa athuri na atumia nĩ meriraga nĩ ũndũ wa gũtigana. Amwe ao nĩ manyamarĩkaga mũno nĩ ũndũ wa mĩrimũ mĩingĩ ya mwĩrĩ na meciria, gũkĩra arĩa maikaraga ihiko-inĩ ciao. Kaingĩ ciana cia arĩa matiganĩte nĩ ithĩnĩkaga na ikaga gĩkeno mĩaka mĩingĩ. Ningĩ aciari na arata a famĩlĩ ĩyo ĩharaganĩte nĩ manyamarĩkaga. Ĩ namo mawoni ma Ngai, ũrĩa Mwambĩrĩria wa kĩhiko?

4. Mathĩna ma kĩhiko magĩrĩirũo kũhiũranio namo atĩa?

⁴ O ta ũrĩa twarĩrĩirie icunjĩ-inĩ iria hĩtũku, muoroto wa Ngai warĩ kĩhiko gĩtũũre. (Kĩambĩrĩria 2:24) Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, nĩ kĩĩ gĩtũmaga ihiko nyingĩ mũno iharagane? Ũndũ ũcio no wage gwĩkĩka na mũthenya ũmwe. Maita maingĩ ndariri nĩ ikoragwo cionekete. Mathĩna manyinyi thĩinĩ wa kĩhiko no mathiĩ makĩnenehaga nginya maigane ta kĩrĩma. Ĩndĩ, mathĩna macio mangĩhiũranio namo narua na njĩra ya kũhũthĩra ũteithio wa Bibilia, ihiko nyingĩ no ciage kũharagana.

5. Nĩkĩ kĩhiko o gĩothe nĩ kĩagĩrĩirũo gũkorũo na matanya marĩa magĩrĩire?

⁵ Mũthuri kana mũtumia, kana o erĩ mangĩkorũo na matanya matagĩrĩire, ũndũ ũcio rĩmwe na rĩmwe no ũrehe mathĩna kĩhiko-inĩ. Mabuku ma ng’ano cia wendo, magathĩti marĩa marĩ igweta, tabarĩra cia TV, na thenema, no citũme andũ magĩe na mwĩhoko na iroto ngũrani mũno na ũrĩa maũndũ matariĩ kũna. Rĩrĩa matanya macio maaga kũhinga, mũndũ no eigue aheenetio, ataiganĩire, kana o na arĩ na marũrũ. O na kũrĩ ũguo-rĩ, andũ erĩ matarĩ akinyanĩru mangĩgĩa na gĩkeno atĩa kĩhiko-inĩ? Kĩyo nĩ kĩbataranagia nĩguo andũ magĩe na ũkuruhanu ũkũgaacĩra.

6. (a) Bibilia ĩkoragwo na mawoni marĩkũ maigananĩru megiĩ kĩhiko? (b) Nĩ maũndũ marĩkũ mamwe marehaga mathĩna kĩhiko-inĩ?

⁶ Ũtaaro wa Bibilia nĩ mwega. Nĩ yugaga atĩ kĩhiko nĩ kĩrĩ gĩkeno, ĩndĩ ningĩ nĩ ĩrutaga mũkaana atĩ arĩa mahikanĩtie “nĩmarĩonaga thĩna maũndũ-inĩ mao ma kĩĩmwĩrĩ.” (1 Akorintho 7:28) O ta ũrĩa twaarĩrĩirie, mũthuri na mũtumia ti akinyanĩru na nĩ marĩ mwerekera wa mehia. Ngoro na mwĩcirĩrie wao o hamwe na mũrerere wao nĩ ngũrani. Rĩmwe na rĩmwe arĩa mahikanĩtie nĩ magaga kũiguithanĩria maũndũ-inĩ megiĩ mbeca, ciana, na andũ a mũciĩ. Ningĩ kwaga kũhũthĩra mahinda ma kũigana gwĩka maũndũ marĩ hamwe, na mathĩna ma ngomanio no kũrehe mburugano. * Kũhiũrania na maũndũ ta macio nĩ kuoyaga ihinda, ĩndĩ ndũgakue ngoro! Athuri na atumia aingĩ nĩ mahotaga kũhiũrania na mathĩna ta macio na makona kĩhonia kĩrĩa kĩagĩrĩire.

7, 8. Rĩrĩa mũndũ atuurĩtie ũrĩa ũngĩ kana maaga kũiguithania, arĩa mahikanĩtie mangĩhũthĩra njĩra ĩrĩkũ ya Kĩĩmandĩko kũniina mathĩna macio?

⁷ Harĩ andũ aingĩ nĩ ũndũ mũritũ kwarĩrĩria maũndũ  na njĩra ya ũhooreri rĩrĩa matuurĩtio, kũrĩ na kwaga kũiguithania, kana rĩrĩa mũndũ ahĩtĩtie. Handũ ha kuuga ĩmwe kwa ĩmwe ũũ: “Ndĩrona ta ũtanataũkĩrũo,” mũthuri kana mũtumia ahota kũhiũkĩrũo ongerere thĩna ũcio cumbĩ. Aingĩ no moige: “Wĩyendete mũno,” kana, “Ndũnyendete.” Nake ũcio ũngĩ nĩ ũndũ wa kwenda gwĩthema gũtetania, no aage gũcokia.

⁸ Ũndũ ũrĩa mwega nĩ kũrũmĩrĩra ũtaaro ũyũ wa Bibilia: “Mwarakara-rĩ, wĩmenyagĩrĩrei mũtikanehie; na mũtikanathũithie riũa mũrakaire.” (Aefeso 4:26) Hĩndĩ ya gũkũngũĩra mĩaka 60 kuuma mahikania, mũthuri na mũtumia wake arĩa maarĩ na kĩhiko kĩrĩ na gĩkeno, nĩ mooririo hitho ya kũgaacĩra gwa kĩhiko kĩao. Mũthuri ũcio oigire ũũ: “Twemenyeririe kwaga gũthiĩ toro tũtaarĩrĩirie mathĩna maitũ, o na mangĩkorũo marĩ manyinyi atĩa.”

9. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa bata mũno harĩ kwaranĩria wonanĩtio Maandĩko-inĩ? (b) Kaingĩ arĩa mahikanĩtie marabatara gwĩka atĩa, o na gũtuĩka nĩ ũndũ ũkũbatara ũmĩrĩru na wĩnyihia?

⁹ Rĩrĩa mũthuri na mũtumia mahĩtanĩtie, o mũndũ arabatara “ahiũhage gũthikĩrĩria, no ndakahĩke kwaria kana kũrakara.” (Jakubu 1:19) Thutha wa o mũndũ gũthikĩrĩria ũrĩa ũngĩ na kinyi, erĩ no mone bata wa gũcũngana mũhera. (Jakubu 5:16) Wĩnyihia na ũmĩrĩru nĩ ibataranagia nĩguo mũndũ oige kuuma ngoro, “Njohera nĩ ũndũ wa gũgũtuuria.” Kũhiũrania na mathĩna na njĩra ĩyo, kũrĩteithagia mũno mũthuri na mũtumia mahiũranie na mathĩna mao, na makĩria gũkũria wendo na ũkuruhanu wa hakuhĩ ũrĩa ũrĩtũmaga makenagĩre biũ o mũndũ gũkorũo hamwe na ũrĩa ũngĩ.

10. Paulo aagathĩrĩirie ũgitĩri ũrĩkũ harĩ Akristiano a Korintho ũngĩhũthĩka harĩ Mũkristiano ũmũthĩ?

¹⁰ Rĩrĩa mũtũmwo Paulo aandĩkĩire Akorintho, nĩ aagathĩrĩirie kĩhiko ‘tondũ wa ũrĩa kwarĩ na ũmaraya mũingĩ.’ (1 Akorintho 7:2) Mahinda-inĩ maya, thĩ nĩ njũru o  na hihi makĩria ma ũrĩa kwarĩ thĩinĩ wa Korintho ya tene. Ndereti cia waganu iria andũ thĩinĩ wa thĩ maragĩrĩria matekũhithĩrĩra, mwĩhumbĩre wao mũũru, na mĩario ĩgiĩ ngomanio ĩrĩa ĩkoragwo magathĩti-inĩ, mabuku-inĩ, thĩinĩ wa TV, na thenema-inĩ, ciothe ikoragwo irongoreirio kwarahũra thuti njũru cia ngomanio. Akĩandĩkĩra Akorintho arĩa maatũũraga kũndũ ta kũu, mũtũmwo Paulo oigire: “Nĩ kaba kũhikania kũrĩ gũikara makĩhĩahĩaga.”—1 Akorintho 7:9.

11, 12. (a) Mũthuri na mũtumia magĩrĩirũo kũhinganagĩria ũndũ ũrĩkũ, na magĩrĩirũo gwĩka ũguo marĩ na mwerekera ũrĩkũ? (b) Magĩrĩirũo gwĩka atĩa angĩkorũo matikũhinganĩria bata kĩhiko-inĩ kwa ihinda inyinyi?

¹¹ Nĩ ũndũ ũcio, Bibilia ĩraga Akristiano arĩa mahikanĩtie ũũ: “Mũndũ mũrũme nĩahingagĩrie mũtumia wake bata wake, mũtumia nake o taguo ahingagĩrie mũthuriwe.” (1 Akorintho 7:3) Rora wone atĩ ũndũ ũrĩa wĩkĩrĩirũo nĩ kũheana—ti gwĩtia na hinya. Ngomanio thĩinĩ wa kĩhiko kũna ĩrehaga kũiganĩra angĩkorũo tu mũthuri na mũtumia nĩ mararũmbũyania. Kwa ngerekano-rĩ, Bibilia ĩraga athuri maikaranagie na atumia ao ‘kũringana na ũrĩa moĩ nĩ wega kana na njĩra ya ũũgĩ.’ (1 Petero 3:7) Ũndũ ũcio nĩ wa bata makĩria harĩ kũhinganĩria bata kĩhiko-inĩ. Angĩkorũo mũtumia ndegwĩkĩrũo maũndũ mega, no ũkorũo ũrĩ ũndũ mũritũ harĩ we gũkenera bata ũcio wa kĩhiko.

¹² Nĩ kũrĩ mahinda mũthuri na mũtumia mangĩbatara kwaga gũkomania. No gũthiĩ ũguo harĩ mũtumia mahinda-inĩ mamwe ma mweri kana rĩrĩa araigua arĩ mũnogu mũno. (Ringithania Maũndũ ma Alawii 18:19.) O na no gũthiĩ ũguo harĩ mũthuri rĩrĩa arahiũrania na ũndũ mũritũ wĩra-inĩ na arĩ na mĩtangĩko ya kĩĩmeciria. Mahinda ta macio ma kwaga kũhinganĩria bata kĩhiko-inĩ kwa ihinda inyinyi nĩ mahiũranagio namo ũrĩa kwagĩrĩire mũthuri na mũtumia mangĩarĩrĩria ũndũ ũcio moimĩranĩtie ngoro na mangĩiguithanĩria na ‘kĩrĩko.’ (1 Akorintho 7:5)  Ũndũ ũcio no ũgirĩrĩrie ũmwe wao gũtuĩra ũrĩa ũngĩ ũrĩa gũtarĩ. Ĩndĩ, mũtumia angĩrega kũhingĩria mũthuriwe bata wake kana mũthuri arege kũhingĩria mũtumia bata wa kĩhiko na njĩra ya wendo, mũndũ no agwe magerio-inĩ. Maũndũ mangĩthiĩ ũguo, mathĩna no moimĩre kĩhiko-inĩ.

13. Akristiano mangĩka atĩa gũtũũria mwĩcirĩrie mũtheru?

¹³ O ta Akristiano arĩa angĩ, no mũhaka ndungata cia Ngai iria ihikanĩtie ciĩtheme maũndũ ma ũũra-thoni, tondũ no matũme mũndũ agĩe na merirĩria moru. (Akolosai 3:5) Ningĩ no mũhaka mamenyerere meciria na ciĩko ciao mĩikaranĩrie-inĩ hamwe na andũ arĩa matahikanĩtie nao. Jesu aaheanire mũkaana ũyũ: “Mũndũ o wothe ũngĩrora mũndũ-wa-nja na amwĩrirĩrie, nĩarĩkĩtie gũtharia nake ngoro-inĩ yake.” (Mathayo 5:28) Na njĩra ya kũhũthĩra ũtaaro wa Bibilia wĩgiĩ ngomanio, arĩa mahikanĩtie magĩrĩirũo gwĩthema kũgũa magerio-inĩ marĩa mangĩmaingĩria ũtharia-inĩ. No mathiĩ na mbere gũkenera ngomanio thĩinĩ wa kĩhiko, ĩrĩa ĩkoragwo ĩrĩ kĩheo kĩega kuuma kũrĩ Jehova, Mwambĩrĩria wa kĩhiko.—Thimo 5:15-19.

14. Rĩmwe na rĩmwe nĩ ũndũ ũrĩkũ wa kĩeha umĩraga? Nĩkĩ?

¹⁴ Ũndũ wa gĩkeno nĩ atĩ, ihiko-inĩ nyingĩ cia Akristiano, mathĩna o mothe marĩa moimĩraga no maniinwo. O na kũrĩ ũguo, rĩmwe na rĩmwe, ũguo tiguo gũkoragwo. Tondũ andũ ti akinyanĩru na tũtũũraga thĩinĩ wa thĩ ĩrĩ rungu rwa Shaitani-rĩ, ihiko imwe nĩ ikuhagĩrĩria kũharagana. (1 Johana 5:19) Akristiano magĩrĩirũo kũhiũrania na ũndũ mũritũ ta ũcio atĩa?

15. (a) Mũthingi wiki wa Kĩĩmandĩko wĩgiĩ ndigano harĩ na ũhotekeku wa kũhikania na mũndũ ũngĩ nĩ ũrĩkũ? (b) Amwe matuĩte kwaga gũtigana na mũthuri kana mũtumia ũtarĩ mwĩhokeku nĩkĩ?

¹⁵ Ta ũrĩa hagwetetwo thĩinĩ wa Gĩcunjĩ gĩa 2 kĩa ibuku rĩrĩ, ũtharia no kĩo gĩtũmi gĩa Kĩĩmandĩko  gĩa gũtigana harĩ na ũhotekeku wa kũhikania na mũndũ ũngĩ. * (Mathayo 19:9) Ũngĩkorũo ũrĩ na ũira mũiganu atĩ ũrĩa mũhikanĩtie nake nĩ akoretwo atarĩ mwĩhokeku-rĩ, ũrĩ na itua iritũ. Hihi nĩ ũgũthiĩ na mbere na kĩhiko kana nĩ ũgũtigana nake? Gũtirĩ mawatho. Akristiano amwe nĩ mahotete kuohera biũ ũrĩa mahikanĩtie angĩhera kaimana, na kĩhiko kĩao gĩkagaacĩra. Nĩ ũndũ wa ciana, angĩ nĩ matuĩte kwaga gũtigana na ũcio ũhĩtĩtie.

16. (a) Mamwe ma maũndũ marĩa matũmĩte andũ amwe matigane nĩ ũndũ wa kwaga wĩhokeku nĩ marĩkũ? (b) Ũrĩa ũtatharĩtie angĩtua itua gũtigana kana kwaga gũtigana na ũcio ũtharĩtie-rĩ, nĩkĩ gũtirĩ mũndũ wagĩrĩirũo kũmenereria itua rĩake?

¹⁶ Ningĩ, moimĩrĩro ma gĩĩko kĩu kĩa wĩhia no makorũo marĩ kũgĩa ihu kana mĩrimũ ya ngomanio. O na hihi no hakorũo na bata wa kũgitĩra ciana kuumana na mũciari ũrĩa ũngĩcithũkia na njĩra ya ngomanio. Ma nĩ atĩ, nĩ harĩ maũndũ maingĩ mũndũ angĩciria ũhoro wamo atanatua itua. O na kũrĩ ũguo, ũngĩka gĩĩko kĩa ngomanio na ũrĩa mũhikanĩtie nake thutha wa kũmenya nĩ atharĩtie, ũronania nĩ ũmuoheire na nĩ ũrenda gũthiĩ na mbere kĩhiko-inĩ kĩu. Ũndũ-inĩ ũcio, gũtikoragwo na mũthingi wa Kĩĩmandĩko wa ndigano kana ũhotekeku wa kũhikania na mũndũ ũngĩ. Gũtirĩ mũndũ wagĩrĩirũo kwĩingĩria maũndũ-inĩ manyu akĩgeria kũingĩrĩra itua rĩaku, o na gũtirĩ mũndũ wagĩrĩirũo kũmenereria itua rĩrĩa ũgũtua. Moimĩrĩro ma matua marĩa ũgũtua mekũhutia ũtũũro waku wothe. “Mũndũ o wothe nĩarĩĩkuuagĩra o mũrigo wake.”—Agalatia 6:5.

17. Thengia wa ũtharia-rĩ, nĩ mĩhaka ĩrĩkũ Maandĩko maheanĩte ĩgiĩ kweheranĩra kana ndigano?

¹⁷ Thengia wa ũtharia-rĩ, hihi nĩ harĩ maũndũ mangĩtũma andũ arĩa mahikanĩtie matigane kana meheranĩre? Ĩĩ, no ũndũ-inĩ ta ũcio, Mũkristiano ndagĩrĩirũo kũhikania na mũndũ ũngĩ. (Mathayo 5:32) Bibilia ĩkĩonania atĩ kweheranĩra ta kũu nĩ gwĩtĩkĩrĩku, yugaga atĩ ũrĩa ũrehera agĩrĩirũo ‘gũikara atekũhikania na mũndũ ũngĩ, kana acoke akaiguane na mũthuriwe kana mũtumia wake.’ (1 Akorintho 7:11) Nĩ maũndũ marĩkũ mamwe matororoketie mangĩtũma kweheranĩra kuoneke kwagĩrĩire?

18, 19. Nĩ maũndũ-inĩ marĩkũ mamwe matororoketie mangĩtũma mũthuri kana mũtumia ecirie gũtigana kana kweheranĩra kĩĩwatho, o na gũtuĩka ndekũhikania na mũndũ ũngĩ?

¹⁸ Nĩ ũndũ wa ũthayo mũingĩ na mĩtugo mĩũru ya mũthuri, famĩlĩ no ĩingĩre ũthĩni-inĩ. * No kũhoteke nĩ othaga kamarĩ na mbeca cia famĩlĩ kana agacihũthĩra na ndawa cia ũrĩĩu na njohi. Bibilia yugaga ũũ: “Mũndũ angĩikara ategũteithia andũ a . . . gwake mũciĩ-rĩ, nĩ gũkaana akaanĩte ũrutani ũrĩa wa Wĩtĩkio, na nĩ mũũru gũkĩra mũndũ ũtarĩ etĩkia.” (1 Timotheo 5:8) Mũthuri ta ũcio angĩrega gũcenjia mĩthiĩre yake, rĩngĩ nginya kũhũthĩra mĩtugo-inĩ yake mĩũru mbeca iria ithũkũmĩtwo nĩ mũtumia wake, mũtumia no atue itua rĩa kwĩgitĩra na kũgitĩra ciana na njĩra ya kweheranĩra nake kũringana na watho.

¹⁹ Ningĩ ikinya ta rĩu rĩa kĩĩwatho no rĩhũthĩrũo angĩkorũo mũthuri kana mũtumia nĩ arahũthĩra ũhinya  na njĩra nene, rĩngĩ akahũũra ũcio mahikanĩtie nake maita maingĩ nginya agatũma ũgima wake wa mwĩrĩ na muoyo wake ũkorũo ũgwati-inĩ. Ningĩ, mũthuri kana mũtumia angĩikara akĩhinyagĩrĩria ũcio ũngĩ oine watho wa Ngai, ũcio ũrahinyĩrĩrio no one arĩ wega kũmweherera, makĩria angĩkorũo arĩ ũgwati-inĩ kĩĩroho. Ũrĩa ũrĩ ũgwati-inĩ no atue itua atĩ njĩra ĩrĩa tu ya gwathĩkĩra kana ‘kũigua Ngai kũrĩ kũigua andũ’ nĩ kweheranĩra kũringana na watho.—Atũmwo 5:29.

20. (a) Famĩlĩ ĩngĩkorũo ĩkĩharagana-rĩ, arata agimaru na athuri a kĩũngano mangĩteithia atĩa, na magĩrĩirũo gwĩthema ũndũ ũrĩkũ? (b) Arĩa mahikanĩtie magĩrĩirũo gwĩthema kũhũthĩra ũtaaro wa Bibilia wĩgiĩ kweheranĩra na gũtigana ũrĩ kĩĩgwatio gĩa gwĩka atĩa?

²⁰ Maũndũ-inĩ mothe megiĩ gwĩkwo ũũru nĩ mũthuri kana mũtumia, gũtirĩ mũndũ wagĩrĩirũo nĩ gũtindĩkĩrĩria ũrĩa ũhĩtĩirio eheranĩre kana aikaranie na ũcio ũhĩtĩtie. O na gũtuĩka arata agimaru na athuri a kĩũngano no maheane ũteithio na ũtaaro wa Kĩĩmandĩko-rĩ, matingĩmenya maũndũ mothe marĩa mekĩkaga gatagatĩ ka mũthuri na mũtumia wake. No Jehova wiki wonaga maũndũ macio. Ma nĩ atĩ, mũtumia Mũkristiano ndangĩkorũo agĩathĩkĩra mũbango wa Ngai wa kĩhiko angĩruta itũmi itarĩ na mũthingi nĩguo oime thĩinĩ wa kĩhiko. Ĩndĩ angĩkorũo nĩ ũndũ ũkĩrĩtie njano, gũtirĩ mũndũ wagĩrĩirũo kũmũmenereria angĩtua itua rĩa kwehera kĩhiko-inĩ. Maũndũ macio no mahũthĩke harĩ mũthuri Mũkristiano angĩtua itua rĩa kwehera kĩhiko-inĩ. “Ithuothe no mũhaka tũkarũgama mbere ya gĩtĩ kĩa Ngai gĩa ituĩro.”—Aroma 14:10.

21. Nĩ ũndũ ũrĩkũ wonetwo wonanagia atĩ ũtaaro wa Bibilia wĩgiĩ kĩhiko nĩ ũteithagia?

²¹ Mĩeri ĩtatũ thutha wa Lucia ũrĩa ũkũgwetetwo kweheranĩra na mũthuriwe, Lucia nĩ aacemanirie na Aira a Jehova na akĩambĩrĩria kwĩruta Bibilia nao. Oigire ũũ: “Nĩ ndagegire mũno, Bibilia yaheire motaaro ingĩhũthĩra harĩ thĩna wakwa. Thutha wa kwĩruta kiumia kĩmwe tu, nĩ ndendire  kũiguana na mũthuri wakwa. Ũmũthĩ ũyũ no njuge atĩ Jehova nĩ oĩ kũhonokia ihiko igũmĩirũo nĩ mathĩna tondũ morutani make nĩ mateithagia arĩa marĩ kĩhiko-inĩ merute ũrĩa mangĩonania gĩtĩo o ene. Andũ amwe moigaga atĩ Aira a Jehova nĩ magayũkanagia famĩlĩ, ũcio ti ũhoro wa ma. Ũhoro-inĩ wakwa, nĩ ndeyoneire atĩ Aira a Jehova mateithagia andũ kũgaacĩrithia ihiko ciao.” Lucia nĩ eerutire kũhũthĩra motaaro ma Bibilia ũtũũro-inĩ wake.

22. Arĩa marĩ kĩhiko-inĩ magĩrĩirũo gũkorũo na ũũma ũndũ-inĩ ũrĩkũ?

²² To ũhoro-inĩ wa Lucia wiki. Kĩhiko kĩagĩrĩirũo gũkorũo kĩrĩ kĩrathimo, ti mũrigo. Nĩ ũndũ ũcio, Jehova nĩ aheanĩte kĩhumo kĩrĩa kĩega biũ gĩkoragwo na ũtaaro wa kĩhiko—Bibilia. Ũtaaro wayo nĩ “ũũhĩgagia ũrĩa ũtarĩ mũũgĩ.” (Thaburi 19:7-11) Bibilia nĩ ĩhonoketie ihiko nyingĩ cianakorũo ikĩharagana na ĩkaagĩria ingĩ nyingĩ cianakorũo na mathĩna manene. Arĩa othe marĩ kĩhiko-inĩ marogĩa na ũũma biũ harĩ ũtaaro ũrĩa Jehova Ngai aheanaga wĩgiĩ kĩhiko. Ũtaaro ũcio nĩ ũrutaga wĩra!