1. Itanya rĩa Ngai harĩ thĩ nĩ rĩrĩkũ?

ITANYA rĩa Ngai harĩ thĩ nĩ rĩa magegania mũno. Jehova endaga thĩ ĩiyũrũo nĩ andũ mena gĩkeno, na ũgima mwega wa mwĩrĩ. Bibilia yugaga ũũ: “Ngai agĩthondeka mũgũnda mũirigĩre, o kũrĩa gwetagwo Edeni, na akĩũhanda” na atĩ “agĩtũma ũmere mũtĩ o wothe wa kwendeka ũkĩonwo, na ũrĩa mwega wa kuuma irio.” Ngai aarĩkia kũmba mũndũrũme na mũtumia wa mbere, Adamu na Hawa-rĩ, aamaigire mũciĩ ũcio mũthaka na akĩmera ũũ: “Ciarai mũno, mũthegee, mũiyũre thĩ, na mũmĩtorie.” (Kĩambĩrĩria 1:28; 2:8, 9, 15) Kwoguo rĩarĩ itanya rĩa Ngai andũ maciarane, maaramie mĩhaka ya mũgũnda ũcio ũiyũre thĩ, na matungatage nyamũ.

2. (a) Tũĩ atĩa atĩ itanya rĩa Ngai harĩ thĩ nĩ rĩkahinga? (b) Bibilia yugaga atĩa ũhoro wa andũ gũtũũra tene na tene?

² Wee nĩwonaga ta itanya rĩa Jehova Ngai rĩa andũ gũgatũũra thĩinĩ wa paradiso gũkũ thĩ ta rĩkahinga o rĩ? Ngai oigĩte ũũ: “Niĩ-rĩ, nĩnjugĩte ũguo, na nĩngaũhingia.” (Isaia 46:9-11; 55:11) Ĩĩ, ũrĩa Ngai atanyĩte no nginya ahingie! Oigĩte atĩ, thĩ “ndaamĩũmbire hatarĩ ũrĩa yatariĩ, no kũũmba aamĩũmbire ĩtũũragwo nĩ andũ.” (Isaia 45:18) Nĩ andũ a mũthemba ũrĩkũ Ngai eendaga matũũre thĩ? Na hihi  eendaga matũũre gũkũ ihinda rĩigana atĩa? Bibilia ĩcokagia ũũ: “Arĩa athingu nĩo makagaya thĩ, na gũtũũra mamĩtũũre o nginya tene.”—Thaburi 37:29; Kũguũrĩrio 21:3, 4.

3. Nĩ maũndũ marĩkũ ma kĩeha marĩ gũkũ thĩ, na moimĩragia ciũria irĩkũ?

³ Hatarĩ nganja, ũndũ ũcio ndũrĩ ũrahinga nginya rĩu. Ũmũthĩ ũyũ andũ nĩmarwaraga na magakua; o na nĩmarũaga na makoragana. Harĩ ũndũ wahĩtanire. No rĩrĩ, Ngai ndaatanyĩte atĩ thĩ ĩkorũo ĩhaana ũrĩa tũmĩonaga ũmũthĩ! Kaĩ gwathiire atĩa? Itanya rĩa Ngai rĩagĩte kũhinga nĩkĩ? Gũtirĩ ibuku rĩa maũndũ ma tene, rĩandĩkĩtwo nĩ mũndũ rĩngĩtwĩra tondũ thĩna ũcio waambĩrĩirie igũrũ.

4, 5. (a) Nũũ waaririe na Hawa kũgerera kwĩ nyamũ-ya-thĩ? (b) Mũndũ waarĩ mwega na mwĩhokeku nĩ atĩa angĩtuĩka mũici?

⁴ Ibuku rĩa mbere rĩa Bibilia rĩtwĩraga ũhoro wa mũkararia wa Ngai weyumĩririe mũgũnda-inĩ wa Edeni. Etĩtwo “nyamũ-ya-thĩ,” o na gũtuĩka we ti nyamũ. Ibuku rĩa mũthia rĩa Bibilia riugaga nĩwe “ũrĩa wĩtagwo Mũcukani na agetwo Shaitani, ũrĩa ũhĩtithagia kĩrĩndĩ gĩa thĩ gĩothe.” Ningĩ no etagwo “nyamũ-ya-thĩ o ĩrĩa ya tene.” (Kĩambĩrĩria 3:1; Kũguũrĩrio 12:9) Mũraika ũcio wĩ hinya, kana kĩũmbe kĩa roho gĩtoonekaga, aahũthĩrire nyamũ-ya-thĩ kwaria na Hawa, agĩtũma kuoneke ta mũgambo ũcio woimaga kwĩ nyamũ-ya-thĩ. Mũndũ ũcio wa roho hatarĩ nganja aarĩ ho hĩndĩ ĩrĩa Ngai ahaaragĩria thĩ nĩguo ĩikarũo nĩ andũ.—Ayubu 38:4, 7.

⁵ No tondũ ciũmbe ciothe cia Jehova nĩ nginyanĩru-rĩ, kaĩ “Mũcukani” ũcio, “Shaitani” ũcio, oimire kũ? Na njĩra nguhĩ-rĩ, ũmwe wa ariũ a Ngai a roho marĩ hinya nĩwe weetuire Mũcukani. Ũndũ ũcio wahotekire atĩa? No ta ũrĩa ũmũthĩ mũndũ waarĩ mwega na mwĩhokeku hĩndĩ ĩmwe, angĩtuĩka mũici. Ũndũ ũcio wĩkĩkaga atĩa? Mũndũ ũcio ahota kũrekereria merirĩria mooru makũre ngoro-inĩ yake. Angĩthiĩ  na mbere gwĩciria ũhoro ũcio-rĩ, merirĩria macio mooru no magĩe na hinya mũno. Kamweke kangĩcooka koneke-rĩ, no eke kũringana na merirĩria macio mooru akoretwo agĩĩciria.—Jakubu 1:13-15.

6. Mũrũ ũmwe wa Ngai, wa roho na wĩ hinya atuĩkire atĩa Shaitani ũrĩa Mũcukani?

⁶ Nĩguo Shaitani ũrĩa Mũcukani eekire. Kwahoteka nĩaiguire Ngai akĩĩra Adamu na Hawa maciarane na maiyũre thĩ hamwe na ciana ciao. (Kĩambĩrĩria 1:27, 28) Kũroneka Shaitani eethugundire ũũ, ‘andũ aya othe githĩ to maathathaiye niĩ handũ ha Ngai!’ Nĩ ũndũ ũcio merirĩria mooru magĩkũra ngoro-inĩ yake. Macũngĩrĩro-rĩ, akĩoya ikinya rĩa kũheenia Hawa igũrũ rĩgiĩ Ngai. (Kĩambĩrĩria 3:1-5) Kwoguo agĩtuĩka “Mũcukani,” kana “Mũcambania.” Ningĩ agĩtuĩka “Shaitani,” kiugo kĩrĩa kiugaga “Mũregani.”

7. (a) Adamu na Hawa maakuire nĩkĩ? (b) Nĩ kĩĩ gĩtũmaga njiarũa ciothe cia Adamu ikũre na ikue?

⁷ Shaitani ũrĩa Mũcukani aahũthĩrire maheni na wara gũtũma Adamu na Hawa matigathĩkĩre Ngai. (Kĩambĩrĩria 2:17; 3:6) Nĩ ũndũ wa ũguo-rĩ, macũngĩrĩro-inĩ magĩkua, o ta ũrĩa Ngai oigĩte kũngĩekĩkire mangĩagire kũmwathĩkĩra. (Kĩambĩrĩria 3:17-19) Tondũ Adamu ehia atuĩkire mũndũ ũtarĩ mũkinyanĩru-rĩ, njiarũa ciake ciothe ciagaire mehia kuuma kũrĩ we. (Aroma 5:12) Ũndũ ũcio no ũringithanio na karaĩ ga kũruga keki kana mĩgate. Karaĩ kau kangĩkorũo karĩ kahonderu-rĩ, keki kana mũgate o wothe ũrĩa ũrĩrugagĩrũo ho ũriumaga ũhaana atĩa? Ũrĩkoragwo wĩ mũhonderu, kana wĩ na wathe. Noguo o na andũ othe arĩa moimanĩte na Adamu, makoragwo marĩ “ahonderu” nĩ ũndũ wa kwaga gũkinyanĩra kwa Adamu. Nĩkĩo andũ othe makũraga na magakua.—Aroma 3:23.

8, 9. (a) Kũroneka Shaitani aakararirie Ngai atĩa? (b) Nĩkĩ gĩatũmire Ngai aage kũniina aremi acio o rĩo?

⁸ Hĩndĩ ĩrĩa Shaitani aatũmire Adamu na Hawa mahĩtĩrie  Ngai-rĩ, kĩrĩa eekaga nĩ ũremi aatongoragia. Nĩgũkararia aakararagia njĩra ya Jehova ya gwathana. Nĩ ta kuuga oigaga ũũ: ‘Ngai ti mũtongoria mwega. Nĩ ahenanagia na akaima andũ ake indo njega. Andũ matirabatara gwathwo nĩ Ngai. No meamũrĩre o ene wega na ũũru. Na no makorũo na ũtũũro mwega makĩria ingĩmaatha.’ Ngai angĩekire atĩa thutha wa kũigĩrĩrũo kĩgenyo kĩũru ũguo? Andũ amwe  meciragia atĩ Ngai aagĩrĩirũo nĩ kũniina aremi acio hau hau. No gwĩka ũguo-rĩ, nĩ kũngĩacokirie thitango ya Shaitani? Ningĩ-rĩ, nĩ kũngĩonanirie atĩ mwathanĩre wa Ngai nĩguo mwega?

⁹ Ũhoti mũkinyanĩru wa Jehova wa kuona kĩhooto ndũngĩarekire aniine aremi acio o rĩo. Aatuire atĩ nĩ kwendekanaga ihinda rĩa gũcokia thitango ĩyo na njĩra njagĩrĩru na kuonania atĩ Mũcukani nĩ wa maheni. Kwoguo Ngai agĩtua atĩ nĩegũĩtĩkĩria andũ meyathe kwa ihinda me rungu rwa Shaitani. Kĩrĩa gĩatũmire Jehova eke ũguo na etĩkĩrie ihinda inene ũguo atacoketie thitango icio nĩgĩkaarĩrĩrio thĩinĩ wa Gĩcunjĩ gĩa 11 kĩa ibuku rĩrĩ. No rĩu nĩ wega twĩyũrie kĩũria gĩkĩ: Adamu na Hawa nĩmaagĩrĩirũo nĩ gwĩtĩkia Shaitani, ũrĩa ũtarĩ ũndũ o na ũmwe mwega aamekĩire? Ningĩ-rĩ, nĩmaagĩrĩirũo nĩ gwĩtĩkia atĩ Jehova, ũrĩa wamaheete indo ciothe iria maarĩ nacio, nĩ mũheenania ũtarĩ tha? Wee ũngĩekire atĩa?

10. Ũngĩhota kũnyita mbaru mwena wa Jehova atĩa harĩ gũcokia thitango ya Shaitani?

¹⁰ Nĩ wega twĩcirie ũhoro wa ciũria icio tondũ gũtirĩ mũndũ ũtacemanagia na maũndũ ta macio ũmũthĩ. Ĩĩ, ũrĩ na mweke wa kũnyita mbaru mwena wa Jehova harĩ gũcokia thitango ya Shaitani. No wĩtĩkĩre Jehova atuĩke Mwathani waku na ũteithĩrĩrie kuonania atĩ Shaitani nĩ wa maheeni. (Thaburi 73:28; Thimo 27:11) Nĩ ũndũ wa kĩeha atĩ no andũ anini tu harĩ andũ bilioni nyingĩ thĩinĩ wa thĩ ĩno mekaga ũguo. Ũndũ ũcio ũrehaga kĩũria kĩa bata, Bibilia nĩ ĩrutanaga kũna atĩ Shaitani nĩathaga thĩ ĩno?

11, 12. (a) Kũgerio kwa Jesu kuonanagia atĩa atĩ Shaitani nĩwe mũnene wa gũkũ thĩ? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩ wonanagia atĩ Shaitani nĩwe mũnene wa gũkũ thĩ?

¹¹ Jesu ndaarĩ na nganja atĩ Shaitani nĩwe wathaga thĩ ĩno.  Hĩndĩ ĩmwe Shaitani nĩonirie Jesu na njĩra ya kĩama, “mothamaki mothe ma thĩ, o na riri wamo.” Shaitani agĩcoka akĩĩra Jesu atĩrĩ: “Macio mothe nĩngũkũhe, ũngĩĩtĩkĩra kwĩgũithia thĩ, ũngooce.” (Mathayo 4:8, 9; Luka 4:5, 6) Ta wĩcirie ũndũ ũyũ. Rĩu rĩngĩarĩ igerio harĩ Jesu korũo Shaitani tiwe waarĩ mwathani wa mothamaki macio? Jesu ndakaanire atĩ thirikari icio ciothe cia thĩ ciarĩ cia Shaitani. Na ma Jesu nĩangĩekire ũguo korũo Shaitani tiwe mwathani wacio.

¹² Hatirĩ nganja, Jehova nĩwe Ngai ũrĩa mwene-hinya-wothe, Mũũmbi wa igũrũ na thĩ. (Kũguũrĩrio 4:11) No hatirĩ handũ Bibilia yugaga atĩ Jehova Ngai kana Jesu Kristo nĩo maraathana thĩ ĩno. Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ Jesu, etire Shaitani “mũnene wa gũkũ thĩ.” (Johana 12:31; 14:30; 16:11) Bibilia o na ningĩ ĩtaga Shaitani ũrĩa Mũcukani, “ngai ĩrĩa ya gũkũ thĩ.” (2 Akorintho 4:3, 4) Mũtũmwo Mũkristiano Johana aandĩkire ũũ ũhoro wĩgiĩ mũkararia ũcio, kana Shaitani: “Kĩrĩndĩ gĩa thĩ gĩothe nĩgĩtũire kĩnyitĩtwo nĩ ũcio mũũru.”—1 Johana 5:19.

13. Kwĩ na bata wa thĩ njerũ nĩkĩ?

¹³ O ũrĩa mĩaka ĩrathiĩ, noguo ũgwati ũrathiĩ na mbere kũingĩha thĩ. Thĩ ĩiyũirũo nĩ mbũtũ irarũa, ateti matarĩ ehokeku, atongoria a ndini me na ũhinga, na eki-naĩ matarĩ tha. Gũtirĩ mũndũ ũngĩhota kũrehe ũgarũrũku thĩ yothe. Bibilia ĩtuonagia atĩ ihinda nĩrĩkuhĩrĩirie rĩa Ngai kweheria thĩ ĩno thũku, hĩndĩ ya mbaara yake ya Hari-Magedoni. Ĩyo nĩyo njĩra ĩrĩa ĩkarehe thĩ njerũ ĩna ũthingu.—Kũguũrĩrio 16:14-16.

14. Nũũ ũthuurĩtwo nĩ Ngai atuĩke Mũthamaki wa Ũthamaki Wake, na ũndũ ũcio warathĩtwo atĩa?

¹⁴ Jehova Ngai aathuurire Jesu Kristo atuĩke Mũthamaki wa Ũthamaki Wake, kana thirikari Yake ya igũrũ. Tene  mũno Bibilia nĩyarathire ũũ: “Nĩ gũkorũo nĩtũciarĩirũo kaana, tũkaheo kahĩĩ, naguo wathani ũkagĩa ciande-inĩ ciako; nako gagetagwo . . . Mũnene-wa-Thayũ. Naguo ũhoro wa ũrĩa wathani wake ũgaikara ũkĩnenehaga, o na thayũ-rĩ, ndũrĩ hingo ũkehera.” (Isaia 9:6, 7) Ha ũhoro wa thirikari ĩyo, Jesu aarutire arũmĩrĩri ake mahoyage ũũ: “Ũthamaki waku ũũke. O ũrĩa wendete wee, nĩwĩkagwo gũkũ thĩ, o ta ũrĩa wĩkagwo kũu igũrũ.” (Mathayo 6:10) O ta ũrĩa tũrĩona thutha-inĩ thĩinĩ wa ibuku rĩrĩ-rĩ, Ũthamaki wa Ngai ica ikuhĩ nĩũrĩthengia thirikari ciothe cia thĩ ĩno, naguo wathane ithenya rĩacio. (Danieli 2:44) Ũthamaki wa Ngai ũcoke ũrehe paradiso gũkũ thĩ.

15. “Thĩ njerũ” nĩ kĩĩ?

¹⁵ Bibilia ĩtwĩraga na ma ũũ: “Kũringana na ũrĩa [Ngai] eranĩire, nĩ gũtanya tũtanyaga kuona Igũrũ rĩerũ o na thĩ njerũ, o kuo kũrĩa gũtũũraga ũthingu.” (2 Petero 3:13; Isaia 65:17) Rĩmwe rĩrĩa Bibilia ĩkũgweta “thĩ,” ĩkoragwo ĩkiuga ũhoro wa andũ arĩa matũũraga thĩ. (Kĩambĩrĩria 11:1) Kwoguo “thĩ njerũ” ĩrĩ na ũthingu nĩ mũingĩ wa andũ arĩa metĩkĩrĩkĩte harĩ Ngai.

16. Nĩ kĩheo kĩrĩkũ kĩa goro mũno Ngai akaahe arĩa etĩkĩrĩku nĩwe, na no mũhaka ithuĩ twĩke atĩa nĩguo tũkĩone?

¹⁶ Jesu eeranĩire atĩ thĩinĩ wa thĩ ĩyo njerũ ĩroka-rĩ, andũ arĩa metĩkĩrĩkĩte harĩ Ngai nĩ makaaheo “muoyo ũtagathira.” (Mariko 10:30) Ta guũria Bibilia yaku thĩinĩ wa Johana 3:16 na 17:3, na ũthome ũrĩa Jesu oigire no mũhaka twĩke nĩguo tũkoona muoyo wa tene na tene. Rĩu tuĩria kuuma Bibilia-inĩ, irathimo iria igakenerwo nĩ arĩa maagĩrĩire kũheo kĩheo kĩu kĩa magegania kuuma kwĩ Ngai, thĩinĩ wa Paradiso ĩrĩa ĩroka gũkũ thĩ.

17, 18. Tũngĩgĩa na ũũma atĩa atĩ thĩ yothe nĩĩgakorũo na thayũ na ũgitĩri?

¹⁷ Waganu, mbaara, ũmaramari na wĩki-naĩ itigakorũo  kuo. ‘Ũrĩa mwaganu . . . ndagakorũo ho . . . No rĩrĩ, andũ arĩa ahoreri nĩo makagaya thĩ.’ (Thaburi 37:10, 11) Gũgakorũo na thayũ tondũ ‘Ngai nĩ akaniina mbaara nginya o gĩturi gĩa thĩ.’ (Thaburi 46:9; Isaia 2:4) Hĩndĩ ĩo “ũrĩa mũthingu nĩ kũhamba arĩhambaga, na gũtũũre na thayũ mũingĩ, nginya o hingo mweri ũkarindũka,” na ũguo nĩ kuuga tene na tene!—Thaburi 72:7.

¹⁸ Athathaiya a Jehova magatũũra matarĩ na ũgwati. Aisiraeli mahinda-inĩ ma Bibilia hĩndĩ ĩrĩa yothe maathĩkagĩra Ngai, maikaraga matarĩ na ũũru ũkũmakora. (Maũndũ ma Alawii 25:18, 19) Hĩ, ũgaagĩkorũo ũrĩ ũndũ wa gĩkeno atĩa gũtũũra twĩgangarĩte ta ũguo thĩinĩ wa Paradiso!—Isaia 32:18; Mika 4:4.

19. Tũĩ atĩa atĩ thĩ njerũ ya Ngai nĩĩgakorũo na bũthi wa irio?

¹⁹ Gũtigakorũo na ng’aragu. Mwandĩki wa Thaburi aainire ũũ: “Bũrũri ũrogĩaga na bũthi wa ngano nginya o irĩma igũrũ.” (Thaburi 72:16) Jehova Ngai nĩ akaarathima athingu ake, na ‘thĩ nĩĩkaruta uumithio wayo.’—Thaburi 67:6.

20. Tũngĩkorũo na ũũma nĩkĩ atĩ thĩ yothe nĩ ĩgatuĩka paradiso?

²⁰ Thĩ yothe ĩgatuĩka paradiso. Mĩciĩ na mĩgũnda mĩerũ mĩthaka nĩyo ĩgakorũo kũrĩa guothe andũ ehia manathũkangia. (Isaia 65:21-24; Kũguũrĩrio 11:18) Kahora kahora, icigo iria igakorũo na andũ nĩigatherema o nginya thĩ yothe ĩthakare na ĩgĩe na maciaro o ta ũrĩa mũgũnda wa Edeni watariĩ. Na Ngai ndarĩ hĩndĩ akaaga ‘gũkumbatũra guoko gwake, na kĩrĩa gĩothe kĩĩ muoyo akĩhũnie kĩrĩa gĩkwenda.’—Thaburi 145:16.

21. Nĩ kĩĩ kĩonanagia atĩ nĩgũgakorũo na thayũ gatagatĩ-inĩ ka andũ na nyamũ?

²¹ Nĩgũgakorũo na thayũ gatagatĩ-inĩ ka andũ na nyamũ. Nyamũ cia gĩthaka na mahiũ ikaarĩaga hamwe. O na kaana kanini gatigetigĩra nyamũ iria ũmũthĩ ũyũ ikoragwo irĩ njũru.—Isaia 11:6-9; 65:25.

22. Mĩrimũ ĩgekwo atĩa?

 ²² Mĩrimũ nĩĩgathira. Arĩ Mũnene wa Ũthamaki wa igũrũ wa Ngai-rĩ, Jesu nĩakahonania na njĩra nene makĩria gũkĩra rĩrĩa aarĩ gũkũ thĩ. (Mathayo 9:35; Mariko 1:40-42; Johana 5:5-9) Hĩndĩ ĩo “mũndũ ũrĩa ũtũũraga bũrũri ũcio ndarĩ hingo agacoka kuuga ũũ: Ndĩ mũrũaru.”—Isaia 33:24; 35:5, 6.

23. Kũriũkio kwa akuũ gũgatũcanjamũra ngoro nĩkĩ?

²³ Endwa arĩa makuĩte nĩ makariũkio marĩ na kĩĩrĩgĩrĩro gĩa gũtũũra tene na tene. Arĩa othe makomete thĩinĩ wa gĩkuũ na me kĩririkano-inĩ kĩa Ngai-rĩ, nĩmagacokio muoyo. Na ma “kwĩ hĩndĩ gũkariũkio andũ arĩa athingu o na arĩa matarĩ athingu.”—Atũmwo 24:15; Johana 5:28, 29.

24. Ũrona atĩa ũhoro wa gũtũũra thĩinĩ wa Paradiso gũkũ thĩ?

²⁴ Arĩa mathuuraga kwĩruta ũhoro wa Mũũmbi witũ Mũtũgĩru, Jehova Ngai, na kũmũtungatĩra-rĩ, me na kĩĩrĩgĩrĩro kĩega mũno kĩa mahinda mokĩte! Jesu aaragia ũhoro wa Paradiso ĩyo ĩroka gũkũ thĩ rĩrĩa erĩire mwĩki-naĩ ũrĩa maakuire hamwe nake ũũ: “Nĩ ũgakorũo na niĩ Paradiso.” (Luka 23:43, New World Translation) Nĩ ũndũ wa bata twĩrute ũhoro wa Jesu Kristo makĩria, ũrĩa kũgerera kũrĩ we, irathimo icio ciothe ikaahoteka.