1-3. (a) Suleimani oonanirie ũũgĩ wa mwanya atĩa rĩrĩa aatuithanirie ciira wa atumia erĩ arĩa maakararanagĩria mwana? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ Jehova atwĩrĩire, na nĩ ciũria irĩkũ tũngĩĩyũria?

 ATUMIA erĩ maakararanagia igũrũ rĩgiĩ mwana, na ndwarĩ ciira mũhũthũ gũtua. Atumia acio maaikaraga nyũmba ĩmwe, ũmwe wao akĩgĩa mwana mbere, nake ũcio ũngĩ akĩgĩa thikũ nini thutha wake. Mwana ũmwe nĩ aakuire, na o ũmwe wao akĩambĩrĩria kuuga atĩ mwana ũrĩa warĩ muoyo nĩwe warĩ wake. a Hatiarĩ na andũ angĩ moonete ũrĩa gwathiĩte na mbere. Kwahoteka ciira ũcio nĩ wathikĩrĩirio nĩ igooti inini, no ũkĩaga gũtuithanio. Mũthia-inĩ, ciira ũcio ũgĩtwarũo kũrĩ Suleimani, mũthamaki wa Isiraeli. Hihi nĩ angĩahotire kũguũria ũhoro wa ma?

² Thutha wa kũmathikĩrĩria gwa kahinda, Suleimani agĩtia rũhiũ. Agĩcoka agĩathana kaana kau gatinanio maita merĩ, na o mũtumia aheo gĩcunjĩ kĩmwe. O rĩmwe, mũtumia ũrĩa warĩ mwene kaana agĩthaitha mũthamaki anengere mũtumia ũcio ũngĩ kaana kau. No mũtumia ũcio ũngĩ agĩthiĩ na mbere kuuga atĩ gatinanio. Ũndũ ũcio ũgĩteithia Suleimani kũmenya ũhoro wa ma. Nĩ aamenyaga wendo mũnene ũrĩa mũtumia akoragwo naguo kwerekera mwana eciarĩire, na akĩhũthĩra ũmenyo ũcio gũtuithania ciira ũcio. Ta hũũra mbica ũrĩa mũtumia ũcio aakenire rĩrĩa Suleimani  aamũnengerire kaana na akiuga ũũ: “Nĩwe nyina.”—1 Athamaki 3:16-27.

³ Na githĩ ũcio ti ũũgĩ wa mwanya mũno! Rĩrĩa andũ maaiguire ũrĩa Suleimani aatuĩte ciira ũcio, makĩgega “nĩ gũkorũo nĩ moonire atĩ nĩ aarĩ na ũũgĩ wa Ngai.” Ũũgĩ wa Suleimani warĩ kĩheo kuuma kũrĩ Ngai. Jehova nĩ aamũheete “ngoro ĩrĩ na ũũgĩ na ũtaũku.” (1 Athamaki 3:12, 28) Ĩ ithuĩ na ithuĩ? Hihi no tũhote kũgĩa na ũũgĩ wa Ngai? Ĩĩ no tũhote, tondũ Suleimani aandĩkire ũũ atongoretio nĩ roho: “Jehova we mwene nĩ aheanaga ũũgĩ.” (Thimo 2:6) Ũũgĩ nĩ ũhoti wa kũhũthĩra na njĩra njega ũmenyo, ũtaũku, na gũkũũrana maũndũ. Jehova nĩ erĩire arĩa othe mamũhoyaga kuuma ngoro atĩ nĩ arĩmaheaga ũũgĩ. Tũngĩgĩa atĩa na ũũgĩ ũrĩa uumaga igũrũ? Na tũngĩũhũthĩra atĩa ũtũũro-inĩ witũ?

4-7. Nĩ maũndũ marĩkũ mana mabataranagia nĩguo mũndũ agĩe na ũũgĩ?

⁴ Hihi no mũhaka tũkorũo tũrĩ athomu mũno nĩguo tũgĩe na ũũgĩ wa Ngai? Aca. Jehova nĩ ehaarĩirie gũtũhe ũũgĩ wake gũtekũmakania kũrĩa tuumĩte kana gĩthomo gitũ. (1 Akorintho 1:26-29) Ĩndĩ no nginya tũhingie itemi ritũ, tondũ Bibilia ĩtwĩraga ‘tũgĩe na ũũgĩ.’ (Thimo 4:7) Tũngĩka ũguo atĩa?

⁵ Ũndũ wa mbere, nĩ tũrabatara gwĩtigĩra Ngai. Thimo 9:10 yugaga ũũ: “Gwĩtigĩra Jehova nĩkuo kĩambĩrĩria kĩa ũũgĩ.” Gwĩtigĩra Ngai nĩkuo mũthingi wa ũũgĩ wa ma. Nĩkĩ? Ririkana atĩ ũũgĩ nĩ ũhutanĩtie na ũhoti wa kũhũthĩra ũmenyo na njĩra njega. Gwĩtigĩra Ngai ti kũgĩa na guoya atĩ ahota gũtwĩka ũndũ mũũru, no nĩ kũmwĩnyihĩria tũrĩ na gĩtĩo, na kũmwĩhoka. Guoya ta ũcio nĩ mwagĩrĩru, na nĩ ũtũhotithagia na njĩra nene kwenda gwĩka ũrĩa kwagĩrĩire. Nĩ ũtũtindĩkaga gwĩka maũndũ kũringana na wendi wa Ngai na njĩra ciake. Gwĩka ũguo nĩkuo ũndũ ũrĩa wa ũũgĩ biũ, tondũ hĩndĩ ciothe ithimi cia Jehova nĩ igunaga arĩa macirũmagĩrĩra.

 ⁶ Ũndũ wa kerĩ, no nginya tũkorũo tũrĩ enyihia. Ũũgĩ wa Ngai nduonekaga harĩ arĩa meĩkagĩrĩra. (Thimo 11:2) Nĩkĩ? Tũngĩkorũo tũrĩ enyihia, nĩ tũrĩtĩkagĩra atĩ tũtiũĩ maũndũ mothe, atĩ ti hĩndĩ ciothe mawoni maitũ makoragwo marĩ mega, na atĩ nĩ tũrabatara kũmenya mawoni ma Jehova megiĩ maũndũ. Jehova “nĩ areganaga na arĩa etĩi,” no arĩa menyihagia kuuma ngoro nĩ amaheaga ũũgĩ wake.—Jakubu 4:6.

⁷ Ũndũ wa gatatũ, nĩ tũrabatara kwĩruta Kiugo kĩa Ngai, Bibilia. Ũũgĩ wa Jehova nĩ ũguũrĩtio thĩinĩ wa Kiugo gĩake. Nĩguo tũgĩe na ũũgĩ ũcio, no nginya twĩrutanĩrie kũũcaria. (Thimo 2:1-5) Ũndũ wa kana nĩ mahoya. Tũngĩhoya Ngai kuuma ngoro atũhe ũũgĩ, nĩ arĩtũheaga na njĩra nene. (Jakubu 1:5) Ndangĩaga gũtũhe roho mũtheru tũngĩmũhoya. Na roho wake no ũtũteithie kuona motaaro ma bata thĩinĩ wa Kiugo gĩake marĩa mangĩtũteithia kũhiũrania na mathĩna, gwĩthema mogwati, na gũtua matua mega.—Luka 11:13.

8. Angĩkorũo tũrĩ na ũũgĩ wa Ngai-rĩ, ũrĩonekaga atĩa?

⁸ O ta ũrĩa Gĩcunjĩ gĩa 17 kĩonanĩtie, ũũgĩ wa Jehova nĩ ũhũthĩkaga na ũgakorũo na moimĩrĩro mega. Nĩ ũndũ ũcio, angĩkorũo tũrĩ na ũũgĩ wa Ngai, mĩthiĩre itũ nĩ ĩrĩonanagia. Mũtũmwo Jakubu aataarĩirie maciaro ma ũũgĩ wa Ngai na ciugo ici: “Ũũgĩ ũrĩa uumaga igũrũ o mbere nĩ mũtheru, ningĩ nĩ ũrĩ thayũ, nĩ ũrĩ ũigananĩru, ũkoragwo wĩhaarĩirie gwathĩka, ũiyũirũo nĩ tha na maciaro mega, ndũrĩ mũthutũkanio, ndũrĩ ũhinga.” (Jakubu 3:17) Tũkĩarĩrĩria maciaro maya ma ũũgĩ wa Ngai, no twĩyũrie ũũ: ‘Hihi ũũgĩ ũrĩa uumaga igũrũ nĩ ũrutaga wĩra ũtũũro-inĩ wakwa?’

9. Gũkorũo tũrĩ atheru nĩ kuuga atĩa, na nĩkĩ nĩ ũndũ mwagĩrĩru ũtheru kũgwetwo ũrĩ ngumo ya mbere harĩ maciaro ma ũũgĩ?

⁹ “O mbere nĩ mũtheru.” Ũtheru ũrĩa ũgwetetwo rĩandĩko-inĩ rĩrĩ nĩ wa mũndũ gũkorũo atethahĩtie, to ũhoro-inĩ  wĩgiĩ mĩtugo, no nĩ nginya ngoro-inĩ na meciria-inĩ. Bibilia nĩ yonanagia atĩ ũũgĩ nĩ ũhutanĩtie na ngoro, no ũũgĩ ũrĩa uumaga igũrũ ndũngĩingĩra thĩinĩ wa ngoro ĩthahĩtio nĩ meciria moru, merirĩria moru, na mĩoroto mĩũru. (Thimo 2:10; Mathayo 15:19, 20) O na kũrĩ ũguo, tũngĩkorũo tũtheretie ngoro citũ na gĩkĩro kĩrĩa mũndũ ũtarĩ mũkinyanĩru angĩhota, nĩ ‘tũrĩĩthemaga maũndũ marĩa moru na tũgekaga marĩa mega.ʼ (Thaburi 37:27; Thimo 3:7) Na githĩ ndũkĩrĩ ũndũ mwagĩrĩru kuona atĩ ũtheru nĩguo ũgwetetwo mbere harĩ maciaro ma ũũgĩ! Ningĩ tũngĩkorũo tũtarĩ atheru kĩĩmĩtugo na kĩĩroho-rĩ, tũngĩkĩhota atĩa kuonania maciaro macio mangĩ ma ũũgĩ ũrĩa uumaga igũrũ?

10, 11. (a) Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata gũthingata thayũ? (b) Ũngĩona ta ũhĩtĩirie mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ-rĩ, ũngĩonania atĩa atĩ nĩ ũcaragia thayũ?

¹⁰ “Ningĩ nĩ ũrĩ thayũ.” Ũũgĩ ũrĩa uumaga igũrũ nĩ ũtũtindĩkaga tũcarie thayũ, ũrĩa nĩ ngumo ĩmwe ya maciaro ma roho wa Ngai. (Agalatia 5:22) Twĩrutanagĩria mũno nĩguo tũtigathũkie ‘thayũ ũrĩa ũnyitithanagia’ andũ a Jehova. (Aefeso 4:3) Ningĩ nĩ twĩrutanagĩria mũno gũcokia thayũ hamwe na aarĩ na ariũ a Ithe witũ hĩndĩ ĩrĩa wathũkio. Ũndũ ũcio nĩ wa bata nĩkĩ? Bibilia yugaga ũũ: “Thiĩi na mbere . . . gũikaranagia na thayũ; nake Ngai mwene wendo na thayũ nĩ arĩkoragwo hamwe na inyuĩ.” (2 Akorintho 13:11) Twathiĩ na mbere gũikarania na thayũ, Ngai mwene thayũ nĩ arĩkoragwo hamwe na ithuĩ. Maũndũ marĩa twĩkagĩra andũ arĩa tũthathayagia hamwe nao nĩ mahutagia ũrata witũ na Jehova. Tũngĩonania atĩa atĩ tũrĩ andũ a gũcaria thayũ? Wĩcirie ngerekano ĩmwe.

¹¹ Ũbatiĩ gwĩka atĩa ũngĩmenya atĩ nĩ ũhĩtĩirie mwarĩ kana mũrũ wa Ithe witũ? Jesu ooigire ũũ: “Ningĩ, ũngĩkorũo ũgĩtwara kĩheo gĩaku kĩgongona-inĩ na ũrĩ hau ũririkane atĩ mũrũ wa Ithe wanyu arĩ na ũndũ nawe, tiga kĩheo gĩaku hau mbere ya kĩgongona, na ũthiĩ. Amba ũthondeke thayũ na mũrũ wa Ithe wanyu, thutha ũcio ũcoke ũkarute kĩheo gĩaku.”  (Mathayo 5:23, 24) No ũhũthĩre ũtaaro ũcio na njĩra ya kuoya ikinya rĩa mbere gũthiĩ kũrĩ ũcio ũhĩtĩirie. Hihi wagĩrĩire gũthiĩ ũrĩ na muoroto ũrĩkũ? Wa “[gũthondeka] thayũ” hamwe nake. Nĩguo mũhote kũiguithania, no ũbatare gwĩtĩkĩra atĩ nĩ ũmũtuurithĩtie. Ũngĩthiĩ kũrĩ we ũrĩ na muoroto wa gũcokia thayũ na ũrũmie muoroto ũcio, no mũhote gũtheranĩra ngoro, mũheranĩre, na muohanĩre. Hĩndĩ ĩrĩa woya ikinya rĩa mbere gũcaria thayũ, wonanagia atĩ nĩ ũratongorio nĩ ũũgĩ wa Ngai.

12, 13. (a) Kiugo kĩrĩa gĩtaũrĩtwo “ũigananĩru” thĩinĩ wa Jakubu 3:17 kiugĩte atĩa? (b) Tũngĩonania atĩa atĩ tũrĩ na ũigananĩru?

¹² “Nĩ ũrĩ ũigananĩru.” Gũkorũo na ũigananĩru nĩ kuuga atĩa? Kiugo gĩa Kĩngiriki kĩrĩa gĩtaũrĩtwo “ũigananĩru” thĩinĩ wa Jakubu 3:17 nĩ kĩritũ gũtaũra. No kĩhũthĩrũo kuonania  “ũhooreri,” “wetereri,” kana “ũtugi.” Tũngĩonania atĩa atĩ tũrĩ na ũigananĩru?

¹³ Afilipi 4:5 yugaga ũũ: “Rekei ũigananĩru wanyu ũmenyekage nĩ andũ othe.” Rora wone atĩ rĩandĩko rĩu rĩtirarĩrĩria mũno ũrĩa ithuĩ twĩyonaga, no rĩrarĩrĩria ũrĩa andũ arĩa angĩ matuonaga, kana ũrĩa tũĩkaine. Mũndũ ũrĩ na ũigananĩru ndanyitagĩrĩra mũno watho kana hingo ciothe akenda maũndũ mekwo ũrĩa angĩenda. Handũ ha ũguo, akoragwo ehaarĩirie gũthikĩrĩria arĩa angĩ, na rĩrĩa ona kwagĩrĩire, akororoa, akanyita mbaru mawoni mao. Ningĩ nĩ mũhooreri, na ndakũũmaga arĩa angĩ. O na gũtuĩka ũndũ ũcio nĩ wa bata mũno harĩ Akristiano othe, nĩ wa bata makĩria harĩ arĩa matungataga marĩ athuri a kĩũngano. Ũhooreri nĩ ũgucagĩrĩria andũ, na ũgatũma athuri a kĩũngano makinyĩrĩke. (1 Athesalonike 2:7, 8) Nĩ ũndũ ũcio, nĩ wega ithuothe twĩyũrie ũũ: ‘Hihi nĩ njũĩkaine atĩ ndĩ mũndũ ũthikagĩrĩria arĩa angĩ, wororoaga ngoro, na mũhooreri?’

14. Ũngĩonania atĩa atĩ nĩ “ũkoragwo wĩhaarĩirie gwathĩka”?

¹⁴ “Ũkoragwo wĩhaarĩirie gwathĩka.” Kiugo gĩa Kĩngiriki kĩrĩa gĩtaũrĩtwo “ũkoragwo wĩhaarĩirie gwathĩka,” gĩtionekaga handũ hangĩ thĩinĩ wa Maandĩko ma Gĩkristiano ma Kĩngiriki. Kũringana na mũthomi ũmwe wa maũndũ ma Bibilia, kiugo kĩu “kaingĩ kĩhũthagĩrũo harĩ mbũtũ cia ita.” Kĩrehaga rĩciria rĩa “kũiguithĩka na ihenya” na “gwathĩka.” Mũndũ o wothe ũtongoragio nĩ ũũgĩ ũrĩa uumĩte igũrũ akoragwo ehaarĩirie gwathĩkĩra ũrĩa Maandĩko maroiga. Ndoĩkaine arĩ mũndũ ũnyitagĩrĩra matua make, na ndaagaga gũthikĩrĩria ihooto na mawoni mangĩ o na mangĩkorũo matiratwarana na make. Handũ ha ũguo, nĩ agarũragĩra o na ihenya rĩrĩa onio ũira wa Kĩĩmaandĩko atĩ mwerekera wake ndwagĩrĩire, kana mawoni make nĩ mahĩtanu. Hihi ũguo nĩguo andũ arĩa angĩ makũũĩ?

15. Tha nĩ kĩĩ, na nĩkĩ nĩ ũndũ mwagĩrĩru atĩ “tha” na “maciaro mega” igwetetwo hamwe thĩinĩ wa Jakubu 3:17?

¹⁵ “Ũiyũirũo nĩ tha na maciaro mega.” b Tha nĩ gĩcunjĩ kĩa bata kĩa maciaro ma ũũgĩ ũrĩa uumaga igũrũ, tondũ ũũgĩ ũcio ũratuĩka atĩ “ũiyũirũo nĩ tha.” Ta rora wone atĩ “tha” na “maciaro mega” iragwetwo hamwe. Ũcio nĩ ũndũ mwagĩrĩru tondũ kaingĩ thĩinĩ wa Bibilia, tha itaaragĩrio atĩ nĩ kuonia arĩa angĩ nĩ ũrameciria, ũndũ ũrĩa ũtũmaga ũmekĩre ciĩko nyingĩ cia ũtugi. Ibuku rĩmwe rĩtaarĩirie tha ũũ: “Nĩ kũigua kĩeha nĩ ũndũ wa kuona mũndũ ũngĩ akĩhiũrania na ũndũ mũritũ na kũgeria gwĩka ũndũ nĩguo ũmũteithie.” Kwoguo, mũndũ ũrĩ na ũũgĩ wa Ngai to kuuga oigaga atĩ nĩ arĩ tha, no nĩ onanagia na ciĩko. Tũngĩonania atĩa atĩ nĩ tũiyũirũo nĩ tha?

16, 17. (a) Makĩria ma wendo witũ harĩ Ngai-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩ ũtũtindĩkaga kũhunjia, na ũtũtindĩkaga na njĩra ĩrĩkũ? (b) Nĩ na njĩra irĩkũ tũngĩonania atĩ nĩ tũiyũirũo nĩ tha?

¹⁶ Njĩra ĩmwe ya bata tũngĩonania tha nayo nĩ kũhunjia ũhoro mwega wa Ũthamaki wa Ngai. Nĩ kĩĩ gĩtũtindĩkaga kũhunjia? Ũndũ ũrĩa mũnene, nĩ wendo witũ harĩ Ngai. No ningĩ nĩ tũtindĩkagwo nĩ tha kana ũcayanĩri kwerekera andũ arĩa angĩ. (Mathayo 22:37-39) Andũ aingĩ ũmũthĩ nĩ ‘anyamarie na makahurunjwo ta ngʼondu itarĩ na mũrĩithi.’ (Mathayo 9:36) Nĩ matiganĩirio na magatumumario kĩĩroho nĩ arĩithi a ndini cia maheeni. Nĩ ũndũ ũcio, matiũĩ ũtongoria wa ũũgĩ ũrĩa wonekaga thĩinĩ wa Kiugo kĩa Ngai kana irathimo iria Ũthamaki ũrĩrehe gũkũ thĩ ica ikuhĩ. Kwoguo rĩrĩa tweciria ũhoro wĩgiĩ mabataro ma kĩĩroho ma andũ arĩa tũriganĩtie nao, ngoro citũ nĩ ciyũragwo nĩ tha na tũgeka ũrĩa wothe tũngĩhota nĩguo tũmamenyithie igũrũ rĩgiĩ wendo wa Jehova na mĩoroto yake mĩega.

¹⁷ Nĩ njĩra irĩkũ ingĩ tũngĩonania nacio atĩ nĩ tũiyũirũo nĩ  tha? Ririkana ngerekano ya Jesu ĩgiĩ Mũsamaria ũrĩa wakorire mũndũ njĩra-inĩ ahũũrĩtwo nĩ atunyani. Mũsamaria ũcio ‘eekire ciĩko cia tha,’ akĩoha mũndũ ũcio kũrĩa aatihangĩtio na agĩtigĩrĩra atĩ nĩ aramenyererũo wega. (Luka 10:29-37) Na githĩ ngerekano ĩyo ndĩronania atĩ tha cionanagio na ciĩko? Bibilia ĩtwĩraga ũũ: “Nĩ twĩkagei andũ othe wega, na makĩria arĩa twĩtainwo nao thĩinĩ wa wĩtĩkio.” (Agalatia 6:10) Nĩ ta maũndũ-inĩ marĩkũ ũngĩonania tha? Mũrũ kana mwarĩ wa Ithe witũ no akorũo akĩbatara ũteithio nĩguo ahote gũthiĩ mĩcemanio-inĩ, na gũcoka mũciĩ. Mwarĩ wa Ithe witũ ũkuĩrĩirũo nĩ mũthuriwe no abatare ũteithio wa gũthondekerũo kĩndũ kĩngĩkorũo gĩthũkĩte mũciĩ gwake. (Jakubu 1:27) Mũndũ ũkuĩte ngoro no abatare “kiugo kĩega” gĩa kũmũcanjamũra. (Thimo 12:25) Rĩrĩa tuonania tha na njĩra ta icio, nĩ tuonanagia atĩ ũũgĩ ũrĩa uumaga igũrũ nĩ ũraruta wĩra thĩinĩ witũ.

18. Angĩkorũo nĩ tũratongorio nĩ ũũgĩ ũrĩa uumaga na igũrũ-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ arĩ o mũhaka twĩrutanĩrie kweheria ngoro-inĩ citũ, na nĩkĩ?

¹⁸ “Ndũrĩ mũthutũkanio.” Ũũgĩ wa Ngai nĩ ũteithagia mũndũ ndagakũrie mũthutũkanio na mwĩtĩo nĩ ũndũ wa rũrĩrĩ rwao kana bũrũri ũrĩa oimĩte. Angĩkorũo nĩ tũratongorio nĩ ũũgĩ ta ũcio, nĩ tũrĩĩrutanagĩria kweheria mwerekera o wothe wa gũthutũkania andũ kuuma ngoro-inĩ citũ. (Jakubu 2:9) Tũtirĩkagĩra andũ maũndũ mega atĩ tondũ marĩ na gĩthomo, mbeca, kana nĩ ũndũ wa mawĩra marĩa mehokeirũo kĩũngano-inĩ. Ningĩ tũtirĩhũthagia aarĩ na ariũ a Ithe witũ atĩ tondũ matirĩ na ũhoti mũnene wa kĩĩmbeca. Angĩkorũo Jehova nĩ onete atĩ andũ acio nĩ magĩrĩire kuonio wendo wake-rĩ, hatarĩ nganja o na ithuĩ nĩ tũbatiĩ kũmonia wendo witũ.

19, 20. (a) Kiugo gĩa Kĩngiriki kĩrĩa gĩtaũragwo “hinga” kiumanĩte na kĩĩ? (b) Tuonanagia atĩa “wendo ta wa andũ a nyina ũmwe [ũtarĩ] na ũhinga,” na ũndũ ũcio nĩ wa bata nĩkĩ?

¹⁹ ‘Ndũrĩ ũhinga.’ Kiugo gĩa Kĩngiriki kĩrĩa gĩtaũragwo “hinga” no kĩhũthĩrũo harĩ “mũthaaki wa drama.” Mahinda-inĩ  ma tene, athaaki a drama Angiriki na Aroma nĩ meehumbagĩra ũthiũ hĩndĩ ĩrĩa marathaaka. Nĩ ũndũ ũcio, kiugo gĩa Kĩngiriki kĩrĩa gĩtaũragwo “hinga” gĩkĩambĩrĩria kũhũthĩrũo harĩ andũ arĩa meetuaga na makahitha ũrĩa mahaana. Ngumo ya kwaga ũhinga yumanĩte na ũũgĩ wa Ngai, na yagĩrĩirũo kũhutia ũrĩa tuiguaga ngoro-inĩ kwerekera aarĩ na ariũ a Ithe witũ, to kũmeka ciĩko njega tu.

²⁰ Mũtũmwo Petero ooigire atĩ, “wathĩki [witũ] harĩ ũhoro wa ma” ũtũmaga tũgĩe na “wendo ta wa andũ a nyina ũmwe [ũtarĩ] na ũhinga.” (1 Petero 1:22) Tũtiĩtuaga atĩ nĩ twendete aarĩ na ariũ a Ithe witũ nogetha tu tũkenie andũ arĩa angĩ. Wendo witũ ũbatiĩ gũkorũo ũrĩ wa ma, na wa kuuma ngoro. Tũngĩkorũo na wendo ta ũcio, aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ marĩtwĩhokaga na nĩ marĩmenyaga atĩ ũrĩa maratuona nĩguo tũtariĩ. Rĩrĩa andũ thĩinĩ wa kĩũngano maumĩrania ngoro nĩ magĩaga na ũrata mwega na makehokana.

21, 22. (a) Suleimani aaremirũo atĩa kũgitĩra ũũgĩ? (b) Tũngĩgitĩra ũũgĩ atĩa, na tũngĩgunĩka atĩa nĩ gwĩka ũguo?

²¹ Ũũgĩ wa Ngai nĩ kĩheo kuuma kũrĩ Jehova, na nĩ tũbatiĩ kũũgitĩra. Suleimani ooigire ũũ: “Mũrũ wakwa, . . . gitagĩra ũũgĩ na ũhoti wa gwĩciria.” (Thimo 3:21) No ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ, Suleimani we mwene ndaahotire gwĩka ũguo. Rĩrĩa rĩothe aakoragwo na ngoro ya wathĩki, nĩ aakoragwo na ũũgĩ. No mũthia-inĩ, atumia a kũndũ kũngĩ arĩa Suleimani aahikĩtie nĩ maatũmire ngoro yake ĩraihanĩrĩrie na ũthathaiya wa ma. (1 Athamaki 11:1-8) Moimĩrĩro marĩa maakorire Suleimani monanagia atĩ ũũgĩ no wage gũtũteithia tũngĩaga kũũhũthĩra wega.

²² Tũngĩgitĩra ũũgĩ na njĩra irĩkũ? Makĩria ma gũthoma Bibilia na mabuku marĩa tũheetwo nĩ “ngombo ĩrĩa njĩhokeku na njũgĩ,” no mũhaka twĩrutanĩrie kũhũthĩra maũndũ marĩa tũreruta. (Mathayo 24:45) Tũrĩ na itũmi njiganu cia kũhũthĩra ũũgĩ wa Ngai. Nĩ ũrĩtũteithagia gũkenera ũtũũro mwega mahinda-inĩ maya, na ‘kũrũmia biũ muoyo ũrĩa wa ma,ʼ ũguo nĩ kuuga muoyo thĩinĩ wa thĩ njerũ ya Ngai. (1 Timotheo 6:19) Ningĩ ũndũ ũrĩa wa bata makĩria nĩ atĩ, gũkũria ũũgĩ ũrĩa uumaga igũrũ, nĩ gũtũteithagia gũkuhĩrĩria Jehova Ngai, arĩ we Kĩhumo kĩa ũũgĩ wothe.