1, 2. (a) Nĩ thĩna ũrĩkũ Akristiano thĩinĩ wa Judea maarĩ naguo? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa wendo Akristiano a Judea meeyoneire?

 KĨNDŨ mwaka wa 46 thutha wa Kristo, nĩ kwagĩire ngʼaragu nene thĩinĩ wa Judea. Nĩ ũndũ wa ũrĩa irio ciarĩ nini, nĩ ciendagio goro mũno ũũ atĩ arutwo a Kristo arĩa maarĩ Ayahudi itũũra-inĩ rĩu matingĩahotire kwĩgũrĩra. Maarĩ ahinyĩrĩrie mũno nĩ ngʼaragu. O na kũrĩ ũguo, maarĩ hakuhĩ kwĩyonera Jehova akĩmagitĩra na guoko gwake na njĩra ĩtonekete nĩ arutwo angĩ a Kristo mbere ĩyo. Hihi gwathiire atĩa?

² Akristiano Ayahudi na a Ndũrĩrĩ arĩa maaikaraga Antiokia na Siria, nĩ maaiguĩrĩire tha Akristiano Ayahudi thĩinĩ wa Jerusalemu na Judea, na nĩ ũndũ ũcio makĩhothania mbeca cia kũmateithia. Magĩcoka magĩthuura ariũ a Ithe witũ erĩ mangĩĩhokeka gatagatĩ-inĩ kao, Baranaba na Saulu, magatware ũteithio ũcio kũrĩ athuri a kĩũngano kĩrĩa kĩarĩ Jerusalemu. (Thoma Atũmwo 11:27-30; 12:25.) Ta wĩcirie ũrĩa ariũ a Ithe witũ a Judea maahutirio ngoro nĩ gĩĩko kĩu kĩa wendo kĩa ariũ a Ithe witũ kuuma Antiokia!

3. (a) Andũ a Ngai a mahinda maya marũmagĩrĩra kĩonereria kĩa Akristiano arĩa maarĩ Antiokia na njĩra ĩrĩkũ? Heana ngerekano. (Rora nginya ithandũkũ rĩrĩ na kĩongo “ Mũbango wa Mbere Mũnene wa Kũheana Ũteithio Mahinda-inĩ Maya.”) (b) Tũkwarĩrĩria ciũria irĩkũ thĩinĩ wa gĩcunjĩ gĩkĩ?

³ Ũndũ ũcio, ũrĩa wekĩkire karine-inĩ ya mbere thutha wa Kristo, nĩguo wa mbere kwandĩkwo wĩgiĩ Akristiano kuuma gĩcigo kĩmwe gĩa thĩ gũtũma ũteithio kũrĩ Akristiano angĩ thĩinĩ wa gĩcigo kĩngĩ gĩa thĩ. Mahinda-inĩ maya, tũrũmagĩrĩra kĩonereria kĩu kĩaigirũo nĩ ariũ a Ithe witũ a Antiokia. Rĩrĩa twamenya atĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ thĩinĩ wa gĩcigo kĩngĩ nĩ magũmĩirũo nĩ gĩcanjama kana nĩ maranyamarĩka, nĩ tũmateithagia. a Nĩguo tũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa wĩra wa kũheana ũteithio ũkonainiĩ na mĩthemba ĩngĩ ya ũtungata, reke twarĩrĩrie ciũria ithatũ ciĩgiĩ wĩra wa kũheana ũteithio: Nĩ kĩĩ gĩtũmaga tuone wĩra wa kũheana ũteithio ũrĩ ũtungata? Wĩra witũ wa kũheana ũteithio ũhingagia maũndũ marĩkũ? Tũgunĩkaga atĩa kuumana na wĩra wa kũheana ũteithio?

4. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Paulo eerire Akorintho wĩgiĩ ũtungata wa Gĩkristiano?

⁴ Thĩinĩ wa marũa make ma kerĩ kũrĩ Akorintho, Paulo aatarĩirie atĩ ũtungata wa Gĩkristiano ũkoragwo na icunjĩ igĩrĩ. O na gũtuĩka marũa macio ma Paulo merekeirio Akristiano aitĩrĩrie maguta, ciugo ciake ũmũthĩ nĩ ihutĩtie nginya “ngʼondu ingĩ” cia Kristo. (Joh. 10:16) Gĩcunjĩ kĩmwe kĩa ũtungata witũ nĩ ‘ũtungata wa ũiguithanio,’ ũguo nĩ kuuga, wĩra wa kũhunjia na kũrutana.  (2 Kor. 5:18-20; 1 Tim. 2:3-6) Gĩcunjĩ kĩu kĩngĩ gĩkonainiĩ na ũtungata ũrĩa tũrutaga nĩ ũndũ wa Akristiano arĩa angĩ. Ũtungata ũcio nĩguo Paulo aaragia ũhoro waguo, rĩrĩa aagwetire “gũteithia andũ arĩa aamũre.” (2 Kor. 8:4) Thĩinĩ wa ciugo ‘ũtungata wa ũiguithanio’ na “gũteithia andũ arĩa aamũre,” ciugo ‘ũtungata’ na “gũteithia” itaũrĩtwo kuuma harĩ kiugo gĩa Kĩngiriki di·a·ko·niʹa. Nĩkĩ ũndũ ũcio nĩ wa bata?

5. Nĩkĩ nĩ ũndũ wa bata atĩ Paulo oigire wĩra wa kũheana ũteithio nĩ ũtungata?

⁵ Rĩrĩa Paulo aahũthĩrire kiugo kĩmwe gĩa Kĩngiriki kũgweta mawĩra macio merĩ, aaigire wĩra wa kũheana ũteithio gĩkundi-inĩ kĩmwe na mawĩra mangĩ ma ũtungata marĩa mahingagio nĩ kĩũngano gĩa Gĩkristiano. Mbere ĩyo nĩ oigĩte atĩ: ‘Mĩtungatĩre o nayo nĩ mĩthemba-mĩthemba, na Mwathani mwene yo no ũmwe. O nayo mĩĩkĩre ya maũndũ nĩ ĩtiganĩte mĩthemba. No rĩrĩ, maũndũ macio mothe no wĩra wa Roho o ro ũcio ũmwe.’ (1 Kor. 12:4-6, 11) Paulo onanirie atĩ mawĩra mwanya mwanya marĩa mahingagio nĩ kĩũngano nĩ makonainiĩ na “ũtungata mũtheru.” b (Rom. 12:1, 6-8, New World Translation) Nĩkĩo onire atĩ nĩ kwagĩrĩire ahũthĩre mahinda mamwe make “gũtungata arĩa aamũre.”​—Rom. 15:25, 26, NW.

6. (a) O ta ũrĩa Paulo aataarĩirie-rĩ, nĩkĩ wĩra wa kũheana ũteithio nĩ gĩcunjĩ kĩa ũthathaiya witũ? (b) Taarĩria ũrĩa wĩra witũ wa kũheana ũteithio ũrutagwo thĩinĩ wa thĩ yothe. (Rora ithandũkũ rĩrĩ na kĩongo “ Rĩrĩa Gĩcanjama Kĩoimĩra!” karatathi ka 214.)

⁶ Paulo nĩ aateithirie Akorintho kuona kĩrĩa gĩatũmaga wĩra wa kũheana ũteithio ũkorũo ũrĩ gĩcunjĩ kĩa ũtungata na ũthathaiya wao harĩ Jehova. Aameerire ũũ: Akristiano arĩa maheanaga ũteithio mekaga ũguo nĩ ũndũ wa ‘gwathĩkĩra ũhoro ũrĩa mwega wa Kristo.’ (2 Kor. 9:13) Nĩkĩo Akristiano mateithagia arũmĩrĩri arĩa angĩ tondũ wa kwĩrirĩria gwathĩkĩra ũrutani wa Kristo. Paulo oigire atĩ ciĩko cia wendo iria Akristiano mekagĩra aarĩ na ariũ a Ithe wao, cionanagia ũrĩa “wega wa Ngai ũkĩrĩrĩirie mũno” thĩinĩ wao. (2 Kor. 9:14; 1 Pet. 4:10) Nĩkĩo ngathĩti ya Mũrangĩri ya Dicemba 1, mwaka wa 1975, yoigire ũũ ĩkĩarĩrĩria ũhoro wa gũtungata aarĩ na ariũ a Ithe witũ, ũndũ ũmwe ũrĩ wĩra wa kũheana ũteithio: “Tũtiagĩrĩirũo gwĩkĩrĩra nganja kana Jehova Ngai na Mũrũwe Jesu Kristo nĩ monaga wĩra ũyũ ũrĩ wa bata.” Hatarĩ nganja, wĩra wa kũheana ũteithio nĩ mũthemba wa bata wa ũtungata mũtheru.​—Rom. 12:1, 7; 2 Kor. 8:7; Ahib. 13:16.

7, 8. Ũndũ wa mbere ũrĩa wĩra witũ wa kũheana ũteithio ũhingagia nĩ ũrĩkũ? Taarĩria.

⁷ Nĩ maũndũ marĩkũ mahingagio nĩ wĩra witũ wa kũheana ũteithio? Paulo nĩ aarĩrĩirie ũndũ ũcio thĩinĩ wa marũa make ma kerĩ kũrĩ Akorintho. (Thoma 2 Akorintho 9:11-15.) Thĩinĩ wa mĩhari ĩno, Paulo nĩ onanĩtie maũndũ matatũ manene tũhingagia rĩrĩa twaruta wĩra wa “gũteithia andũ.” Reke tũmarĩrĩrie ũmwe thutha wa ũrĩa ũngĩ.

⁸ wa mbere, wĩra witũ wa kũheana ũteithio nĩ ũgoocithagia Jehova. Rora wone atĩ thĩinĩ wa mĩhari ĩyo ĩtano twathoma hau igũrũ, Paulo nĩ aarĩtie mũno ũhoro wĩgiĩ Jehova Ngai. Mũtũmwo ũcio nĩ aamaririkanirie igũrũ rĩgiĩ ‘gũcokeria Ngai ngatho’ na “gũcokeria Ngai ngatho nyingĩ.” (Mũhari wa 11, 12) Nĩ agwetete ũrĩa wĩra wa kũheana ũteithio ũtũmaga Akristiano ‘magoocithie  Ngai,’ na ‘wega wa Ngai ũrĩa ũkĩrĩrĩirie mũno’ ũgakumio. (Mũhari wa 13, 14) Na Paulo arĩkĩrĩirie ũhoro wake wĩgiĩ kũheana ũteithio, akoiga ũũ: “Ngai arocokerio ngatho.”​—Mũhari wa 15; 1 Pet. 4:11.

9. Wĩra wa kũheana ũteithio ũngĩrehe ũgarũrũku ũrĩkũ harĩ mawoni ma andũ? Heana ngerekano.

⁹ O ta Paulo, ndungata cia Ngai ũmũthĩ cionaga wĩra wa kũheana ũteithio ũrĩ mweke wa kũgoocithia Jehova o na gũtĩithia morutani make. (1 Kor. 10:31; Tit. 2:10) Ma nĩ atĩ, wĩra wa kũheana ũteithio kaingĩ nĩ ũkoragwo na itemi inene harĩ kweheria mawoni moru marĩa andũ amwe makoragwo namo kwerekera Jehova na andũ ake. Kwa mũhaano, mũtumia ũmwe waikaraga kũndũ kwagũmĩirũo nĩ kĩhuhũkanio, aarĩ na kĩmenyithia mũrango-inĩ wake kĩandĩkĩtwo ũũ: “Aira a Jehova​—Mũtikaringaringe Gũkũ.” No mũthenya ũmwe arĩ gwake, akĩona aruti a wĩra wa kũheana ũteithio magĩthondeka nyũmba yathũkangĩtio mũkĩra ũrĩa ũngĩ wa bara. Kwa ihinda rĩa thikũ cigana ũna, akĩĩrorera aruti wĩra acio monekaga mendaine, agĩcoka agĩthiĩ ho nĩguo amenye maarĩ a. Rĩrĩa aamenyire atĩ andũ acio maarĩ Aira a Jehova, nĩ aamakire mũno na akiuga ũũ: “Ndiugaga mũkoragwo mũhaana ũguo.” Moimĩrĩro maarĩ marĩkũ? Aathiire akĩeheria kĩmenyithia kĩu eekĩrĩte mũrango-inĩ.

10, 11. (a) Nĩ ngerekano irĩkũ ironania atĩ nĩ twĩkaga ũndũ wa kerĩ ũrĩa ũhingagio nĩ wĩra witũ wa kũheana ũteithio? (b) Nĩ kabuku karĩkũ gateithagia arĩa marutaga wĩra wa kũheana ũteithio? (Rora ithandũkũ rĩrĩ na kĩongo “ Kĩndũ gĩa Gũteithĩrĩria Arĩa Maheanaga Ũteithio.”)

¹⁰ wa kerĩ, nĩ tũteithagia Akristiano arĩa angĩ “maiganwo nĩ kĩrĩa maagĩte.” (2 Kor. 9:12a) Nĩ tũkenaga kũrũmbũiya mabataro marĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ marĩ na mo, na kũmateithia kũhiũrania na mĩnyamaro yao. Nĩkĩ? Tondũ andũ othe thĩinĩ wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano nĩ ‘mwĩrĩ ũmwe’ na “kĩĩga kĩmwe kĩngĩkorũo gĩkĩnyarirĩka, ciĩga iria ingĩ ciothe nĩinyarirĩkaga hamwe nakĩo.” (1 Kor. 12:20, 26) Nĩkĩo aarĩ na ariũ a Ithe witũ aingĩ matindĩkagwo nĩ wendo wa Gĩkristiano kwamba gũtiga maũndũ mao rĩrĩa kwoimĩra gĩcanjama, makoya indo ciao cia wĩra, magathiĩ gũteithia Akristiano arĩa angĩ. (Jak. 2:15, 16) Kwa ngerekano, thutha wa Japan kũgũmĩrũo nĩ tsunami mwaka wa 2011, wabici ya rũhonge ya Amerika (U.S.) nĩ yatũmire marũa kũrĩ Kamĩtĩ cia Mĩako thĩinĩ wa Amerika (U.S.) ĩkĩũria kana “ariũ a Ithe witũ aigana ũna aagĩrĩru” no moneke nĩguo magateithie wĩra wa gwaka Nyũmba cia Ũthamaki. Ũndũ ũcio waiyũkirio atĩa? Thutha wa ciumia cigana ũna, hakuhĩ erutĩri 600 nĩ moigĩte no mateithie, na magetĩkĩra kwĩrĩhĩra tigiti wa ndege gũthiĩ Japan! Wabici ya rũhonge ya Amerika (U.S.) yoigire ũũ: “Nĩ tũgegetio mũno nĩ ũrĩa andũ maaiyũkirie ũndũ ũcio.” Rĩrĩa mũrũ wa Ithe witũ ũmwe thĩinĩ wa Japan oririe mwĩrutĩri ũmwe kĩrĩa gĩatũmĩte athiĩ kũu gũteithia, eerirũo ũũ: “Aarĩ na ariũ a Ithe witũ thĩinĩ wa Japan nĩ kĩĩga kĩa ‘mwĩrĩ witũ.’ Nĩ tũtuuragwo rĩrĩa maratuurũo na tũkanyamarĩka rĩrĩa maranyamarĩka.” Nĩ ũndũ wa wendo wao mũnene, rĩmwe na rĩmwe arĩa marutaga wĩra wa kũheana ũteithio nĩ maingĩragia mĩoyo yao ũgwati-inĩ nĩ getha mateithie Akristiano arĩa angĩ. c​—1 Joh. 3:16.

 ¹¹ Andũ matarĩ Aira a Jehova o nao nĩ makenagio nĩ wĩra witũ wa kũheana ũteithio. Kwa ngerekano, rĩrĩa gĩcigo kĩa Arkansas, Amerika (U.S.), kĩagũmĩirũo nĩ gĩcanjama mwaka wa 2013, ngathĩti ĩmwe nĩ yataarĩirie ũrĩa Aira a Jehova moire ikinya rĩa na ihenya ĩkiuga ũũ: “Aira a Jehova makoragwo mabangĩte erutĩri ao wega mũno ũũ atĩ rĩrĩa kwoimĩra gĩcanjama, marutaga wĩra mwega na makaũruta na ihenya.” Ti itherũ, o ta ũrĩa mũtũmwo Paulo oigire, nĩ tũteithagia aarĩ na ariũ a Ithe witũ ‘maiganwo nĩ kĩrĩa maagĩte.’

12-14. (a) Nĩkĩ gwĩka ũndũ wa gatatũ ũrĩa ũhingagio nĩ wĩra witũ wa kũheana ũteithio nĩ kwa bata? (b) Nĩ maũndũ marĩkũ monetwo maronania bata wa gũthiĩ na mbere kũnyitanĩra maũndũ-inĩ ma kĩĩroho?

¹² wa gatatũ, nĩ tũteithagia arĩa maranyamarĩka gũcokerera maũndũ mao ma kĩĩroho. Ũndũ ũcio nĩ wa bata nĩkĩ? Paulo oigire atĩ arĩa maheagwo ũteithio nĩ ‘marĩcokagĩria Ngai ngatho nyingĩ.’ (2 Kor. 9:12b) Hihi nĩ harĩ njĩra ĩngĩ njega makĩria andũ arĩa maranyamarĩka mangĩonania ngatho ciao harĩ Jehova tiga gũcokerera maũndũ mao ma kĩĩroho na ihenya ũrĩa kwahoteka? (Afil. 1:10) Ngathĩti ya Mũrangĩri yoigire ũũ mwaka wa 1945: “Paulo eetĩkanĩirie . . . na mũbango wa gũcokanĩrĩria mĩhothi tondũ nĩ wateithagia . . . Akristiano arĩa maabataraga ũteithio nĩ getha mahingie mabataro mao na kwoguo magĩe na hinya na mone mahinda ma kũruta wĩra wa kũhunjia ũrĩa Jehova amaheete.” O na mahinda-inĩ maya tũkoragwo na muoroto o ta ũcio. Rĩrĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ maacokerera wĩra wa kũhunjia, nĩ momagĩrĩria andũ arĩa angĩ, nao ene makagĩa na hinya.​—Thoma 2 Akorintho 1:3, 4.

¹³ Reke tuone ciugo cia amwe arĩa maamũkĩrire ũteithio ũrĩa maabataraga, magĩcokerera wĩra wa kũhunjia, na magĩĩkĩrũo hinya nĩ ũndũ wa gwĩka ũguo. Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe oigire ũũ: “Warĩ ũteithio mũnene mũno harĩ famĩlĩ itũ rĩrĩa twacokereire wĩra wa kũhunjia. Rĩrĩa twomagĩrĩria arĩa angĩ, nĩ ta twambaga kũriganĩrũo nĩ mĩtangĩko itũ.” Nake mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe akiuga atĩrĩ, “Kũiga meciria makwa harĩ maũndũ ma kĩĩroho nĩ gwatũmaga ndiganĩrũo nĩ maũndũ marĩa meekĩkĩte. Ndaiguaga ndĩ na thayũ.” Mwarĩ wa Ithe witũ ũngĩ nake akiuga: “O na gũtuĩka ti maũndũ maingĩ tũngĩahotire gwĩka, kũhunjia nĩ gwateithirie famĩlĩ itũ gwĩciria mũno ũhoro wĩgiĩ kĩĩrĩgĩrĩro gitũ. Kwĩra andũ arĩa angĩ ũhoro wĩgiĩ kĩĩrĩgĩrĩro gitũ gĩa thĩ njerũ, nĩ gwatũmire twĩtĩkie biũ atĩ maũndũ mothe nĩ makerũhio.”

¹⁴ Ũndũ ũngĩ ũrĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa magũmĩirũo nĩ gĩcanjama mabataraga gũcokerera na ihenya o ũrĩa kwahoteka nĩ gũthiĩ mĩcemanio. Reke tuone ũndũ ũrĩa wekĩkire harĩ mwarĩ wa Ithe witũ Kiyoko ũrĩa warĩ na hakuhĩ mĩaka 60. Thutha wa kũũrũo nĩ indo ciothe rĩrĩa kwagĩire na tsunami, agĩtigwo na iratũ na nguo iria ciarĩ mwĩrĩ tu, ndaamenyaga ũrĩa ũtũũro wake ũngĩathiire na mbere. Agĩcoka akĩĩrũo nĩ mũthuri ũmwe wa kĩũngano atĩ nĩ marĩĩkagĩra mĩcemanio ngaari-inĩ yake. Kiyoko oigire ũũ: “Niĩ na mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe na mũthuri ũcio wa kĩũngano na mũtumia wake nĩ twacemanĩirie ngaari-inĩ ya mũthuri ũcio. O na gũtuĩka mũcemanio ũcio warĩ mũkuhĩ, ndonire ta arĩ kĩama tondũ  nĩ ndaariganĩirũo atĩ nĩ kwarĩ na tsunami. Ndaiguire ndagĩa na thayũ wa meciria. Mũcemanio ũcio nĩ wandeithirie kuona bata wa kũnyitanĩra na Akristiano arĩa angĩ.” Nake mwarĩ wa Ithe witũ ũngĩ oigire ũũ akĩaria ũhoro wa mĩcemanio aathire thutha wa kũgũmĩrũo nĩ gĩcanjama: “Nĩ yandeithirie gũkirĩrĩria.”​—Rom. 1:11, 12; 12:12.

15, 16. (a) Akristiano thĩinĩ wa Korintho na icigo ingĩ maagunĩkire atĩa nĩ ũndũ wa kũruta wĩra wa kũheana ũteithio? (b) Ithuĩ tũgunĩkaga atĩa nĩ ũndũ wa kũruta wĩra wa kũheana ũteithio?

¹⁵ Rĩrĩa Paulo eeraga Akorintho ũhoro wĩgiĩ wĩra wa kũheana ũteithio, aamataarĩirie nginya ũguni ũrĩa o ene na Akristiano angĩ mangĩonire nĩ ũndũ wa kũruta wĩra ũcio. Oigire ũũ: “[Akristiano Ayahudi thĩinĩ wa Jerusalemu arĩa maamũkĩrire ũteithio] nĩ mamũhoyagĩra, na nĩ mamwendete nĩ ũndũ wa ũrĩa mũkoragwo mũingĩhĩirũo nĩ ũtugi mũnene wa Ngai.” (2 Kor. 9:14, NW) Ũtaana wa Akorintho nĩ watũmire Akristiano Ayahudi mahoe nĩ ũndũ wa ariũ a Ithe wao a Korintho, nginya arĩa maarĩ a Ndũrĩrĩ, na ũndũ ũcio ũgĩtũma mamende makĩria.

¹⁶ Ngathĩti ya Mũrangĩri ya Dicemba 1, 1945, nĩ yarĩrĩirie ciugo cia Paulo ciĩgiĩ ũguni wa wĩra wa kũheana ũteithio, ĩkiuga ũũ igũrũ rĩgiĩ mahinda maya maitũ: “Rĩrĩa ndungata imwe cia Ngai iria imwĩamũrĩire ciateithia kũhingia mabataro ma ndungata ingĩ, ũndũ ũcio nĩ ũtũmaga kũgĩe na ũrũmwe.” Arĩa marutaga wĩra wa kũheana ũteithio nĩ meyonagĩra ũũma wa ciugo icio. Mũthuri ũmwe wa kĩũngano wateithĩrĩirie kũheana ũteithio kũndũ kwarĩ na mũiyũro oigire ũũ: “Nĩ ndaiguire ndakuhĩrĩria aarĩ na ariũ a Ithe witũ makĩria rĩrĩa ndarutire wĩra wa kũheana ũteithio.” Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe wakenirio nĩ ũteithio ũrĩa aaheirũo oigire  ũũ: “Ũrũmwe witũ nĩguo ũndũ ũrĩa ũtũteithagia wega makĩria gwĩciria ũrĩa Paradiso ĩgaakorũo ĩhaana.”​—Thoma Thimo 17:17.

17. (a) Ciugo iria irĩ thĩinĩ wa Isaia 41:13 ikonainie atĩa na wĩra wa kũheana ũteithio? (b) Gweta ngerekano cia kuonania ũrĩa wĩra wa kũheana ũteithio ũgoocithagia Jehova na ũgatũma ũrũmwe witũ ũgĩe na hinya makĩria. (Rora nginya ithandũkũ rĩrĩ na kĩongo “ Ũrĩa Erutĩri Kuuma Icigo Itiganĩte Maheanaga Ũteithio.”)

¹⁷ Rĩrĩa erutĩri arĩa maheanaga ũteithio maakinya kũndũ kũrĩa kũgũmĩirũo nĩ gĩcanjama, ariũ a Ithe witũ arĩa mahutĩtio nĩ ũndũ ũcio nĩ monaga ũũma wa kĩĩranĩro gĩkĩ kĩa Ngai: “Niĩ, Jehova Ngai waku, nĩngakũnyita guoko gwaku kwa ũrĩo, ngĩkwĩraga atĩrĩ, Tiga gwĩtigĩra, amu nĩngũgũteithia.” (Isa. 41:13) Thutha wa mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe kũhonoka rĩrĩa kwagĩire na gĩcanjama, oigire ũũ: “Nderorera mwanangĩko ũrĩa warĩ kuo, ndaiguaga itarĩ na mwĩhoko no Jehova nĩ aandeithirie. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ maandeithirie na njĩra o na itangĩhota gũtaarĩria.” Nao athuri erĩ a kĩũngano arĩa gĩcigo kĩao kĩagũmĩirũo nĩ gĩcanjama, maandĩkire marũa ma kuonania ũrĩa ciũngano iria maatungatagĩra ciakenire makiuga ũũ: “Gĩthingithia kĩu nĩ kĩarehire ruo rũnene, no nĩ tuonire ũteithio ũrĩa Jehova aheanaga kũgerera ariũ a Ithe witũ. Twanathoma ũhoro wĩgiĩ wĩra wa kũheana ũteithio, no rĩu nĩ twĩyoneire ũkĩrutwo.”

18. Angĩkorũo no wende kũnyitanĩra wĩra-inĩ wa kũheana ũteithio-rĩ, nĩ atĩa ũngĩka? (Rora nginya ithandũkũ rĩrĩ na kĩongo “ Nĩ Wamũteithirie Gũtua Itua rĩa Bata Ũtũũro-inĩ.”)

¹⁸ Hihi no wende gũcama gĩkeno kĩrĩa kiumanaga na kũruta wĩra wa kũheana ũteithio? Angĩkorũo no wende, ririkana atĩ kaingĩ arĩa marutaga wĩra ũcio mathuuragwo kuuma harĩ arĩa makaga Nyũmba cia Ũthamaki. Kwoguo, no ũmenyithie athuri a kĩũngano kĩanyu atĩ nĩ ũkwenda kũihũria fomu. Mũthuri ũmwe wa kĩũngano ũrĩ na ũmenyeru wĩra-inĩ wa kũheana ũteithio aaheanire ũtaaro ũyũ: “Ndwagĩrĩirũo gũthiĩ kũrĩa kũgũmĩirũo nĩ gĩcanjama ũtaheetwo marũa nĩ Kamĩtĩ ya Gũteithĩrĩria Hĩndĩ ya Icanjama.” Na njĩra ĩyo, wĩra wa kũheana ũteithio nĩ ũkũrutĩka na mũbango.

19. Arĩa marutaga wĩra wa kũheana ũteithio makoragwo na itemi rĩrĩkũ harĩ kuonania atĩ tũrĩ arutwo a Kristo?

¹⁹ Hatarĩ nganja, wĩra wa kũheana ũteithio nĩ njĩra ĩmwe ya bata ĩrĩa twathĩkagĩra rĩathani rĩa Kristo rĩa atĩ ‘twendanage.’ Kuonania wendo ũcio nĩkuo gũtũmaga tuoneke na ma atĩ tũrĩ arutwo a Kristo. (Joh. 13:34, 35) Na githĩ tũtikenaga mũno nĩ gũkorũo na erutĩri aingĩ arĩa magoocithagia Jehova rĩrĩa maraheana ũteithio ũrĩa ũrabatarania kũrĩ arĩa manyitaga mbaru Ũthamaki wa Ngai marĩ ehokeku!