1. Jehova ombire andũ marĩ na ũhoti ũrĩkũ?

JEHOVA ombire andũ marĩ na ũhoti wa gwĩka maũndũ maingĩ. Nĩ aatũheire ũhoti wa gwĩciria nĩguo tũkahota kũhiũrania na mathĩna na kũbanga maũndũ megiĩ ihinda rĩũkĩte. (Thim. 2:11) Nĩ aatũheire hinya wa gwĩkaga maũndũ marĩa tũbangĩte, ũrĩa ũtũhotithagia kũhingia mĩoroto mĩega. (Afil. 2:13) Ningĩ nĩ aatũmbire tũrĩ na thamiri ĩrĩa ĩtũteithagia gwĩthema ũũru na kũrũnga mahĩtia maitũ rĩrĩa twahĩtia.—Rom. 2:15.

2. Jehova erĩgagĩrĩra tũhũthĩre ũhoti witũ na njĩra irĩkũ?

² Jehova erĩgagĩrĩra tũhũthĩre ũhoti witũ na njĩra njega. Nĩkĩ? Tondũ nĩ atwendete na nĩ amenyaga atĩ rĩrĩa twahũthĩra iheo icio nĩ tũgĩaga na gĩkeno. Kũgerera Kiugo gĩake, Jehova atũririkanĩtie maita maingĩ tũhũthagĩre ũhoti witũ na njĩra njega. Kwa ngerekano, thĩinĩ wa Maandĩko ma Kĩhibirania, tũthomaga ũũ: “Itaranio (mĩbango) cia ũrĩa wĩ kĩyo irehithagie o ũthegei (uumithio)”; na “o ũrĩa ũrĩona wa gwĩka na guoko gwaku-rĩ, wĩke na kĩyo.”  (Thim. 21:5; Koh. 9:10) Ningĩ thĩinĩ wa Maandĩko ma Gĩkristiano ma Kĩngiriki twĩrĩtwo ũũ: “Rĩrĩa rĩothe tũrĩ na mweke, nĩ twĩkagei andũ othe wega”; na “o ũrĩa o mũndũ amũkĩire kĩheo, kĩhũthĩrei gũtungatanĩra.” (Gal. 6:10; 1 Pet. 4:10) Hatarĩ nganja, Jehova endaga twĩke ũrĩa tũngĩhota nĩguo tũteithĩke na tũteithie arĩa angĩ.

3. Nĩ maũndũ ta marĩkũ andũ matangĩhota gwĩka?

³ O na kũrĩ ũguo, Jehova nĩ amenyaga atĩ kũrĩ maũndũ andũ matangĩhota gwĩka. Tũtarĩ na ũteithio, tũtingĩhota kweheria kwaga gũkinyanĩra, mehia, na gĩkuũ; na tũtingĩhota gũtũma andũ meke ũrĩa tũngĩenda, tondũ marĩ na wĩyathi wa gwĩthuurĩra. (1 Ath. 8:46) Na o na tũngĩgĩa na ũũgĩ kana ũmenyeru ũigana atĩa, tũrĩkoragwo tũrĩ o ta ciana tũkĩringithanio na Jehova.—Isa. 55:9.

4. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũkwarĩrĩria gĩcunjĩ-inĩ gĩkĩ?

⁴ Twagĩrĩirũo kwĩhoka Jehova atũtongorie maũndũ-inĩ mothe tũrĩ na ma biũ atĩ nĩ egũtũteithia, na atwĩkĩre maũndũ marĩa makĩrĩte ũhoti witũ. Ningĩ nĩ twagĩrĩirũo nĩ gwĩka ũrĩa tũngĩhota, tũkoya makinya marĩa magĩrĩire nĩguo tũhiũranie na mathĩna, na tũteithie arĩa angĩ. (Thoma Thaburi 37:3.) Na njĩra nguhĩ, twagĩrĩirũo nĩ ‘kwĩhokaga Jehova, na twĩkage wega’; na ‘tũthingatage wĩhokeku.’ Ũndũ-inĩ ũcio, rekei tuone ũrĩa tũngĩĩruta kuumana na kĩonereria kĩa Nuhu, Daudi, na angĩ arĩa maarĩ ehokeku, arĩa mehokire Jehova na makĩoya makinya marĩa magĩrĩire. O ta ũrĩa tũkuona, maabataraga kũmenya nĩ maũndũ marĩkũ matangĩahotire gwĩka na nĩ marĩkũ mangĩahotire, magacoka makoya makinya marĩa magĩrĩire.

5. Taarĩria ũndũ ũrĩa Nuhu aahiũranagia naguo.

⁵ Nuhu aatũũraga thĩinĩ wa thĩ ‘yaiyũirũo nĩ maũndũ ma ũhinya’ na waganu. (Kĩam. 6:4, 9-13) Nĩ aamenyaga atĩ Jehova nĩ angĩaninire thĩ ĩyo njũru. O na kũrĩ ũguo, no mũhaka Nuhu akorũo nĩ aathumbũragwo nĩ maũndũ macio moru. Ũndũ-inĩ ũcio, nĩ aamenyaga atĩ harĩ maũndũ atangĩahotire gwĩka ĩndĩ nĩ kũrĩ mangĩ angĩahotire gwĩka.

6, 7. (a) Nĩ atĩa Nuhu atangĩahotire gwĩka? (b) Maũndũ maitũ mahanaine atĩa na ma Nuhu?

⁶ Ũrĩa Nuhu atangĩahotire gwĩka: O na gũtuĩka Nuhu aahunjagia ndũmĩrĩri ya Jehova arĩ na wĩhokeku, ndangĩatindĩkĩrĩirie andũ acio aganu mamĩtĩkĩre kĩa hinya, na ndangĩahotire  gũtũma Mũiyũro ũke na ihenya. Aabataraga kwĩhoka atĩ Jehova nĩ angĩahingirie kĩĩranĩro gĩake gĩa kũniina waganu arĩ na ma atĩ Ngai angĩekire ũguo ihinda rĩrĩa rĩagĩrĩire.—Kĩam. 6:17.

⁷ O na ithuĩ tũratũũra thĩinĩ wa thĩ ĩiyũirũo nĩ waganu na nĩ tũĩ atĩ Jehova nĩ oigĩte nĩ arĩmĩniina. (1 Joh. 2:17) No mbere ya Jehova amĩniinĩte, tũtingĩtindĩkĩrĩria andũ metĩkĩre “ũhoro ũyũ mwega wa Ũthamaki” kĩa hinya. Na gũtirĩ ũndũ tũngĩka nĩguo tũtũme “thĩna mũnene” ũke na ihenya. (Mat. 24:14, 21) O ta Nuhu, twagĩrĩirũo gũkorũo na wĩtĩkio mũrũmu, na twĩhoke atĩ ica ikuhĩ Ngai nĩ ekuoya ikinya. (Thab. 37:10, 11) Tũrĩ na ma atĩ Jehova ndagetĩkĩria mũtabarĩre ũyũ mũũru ũikare mũthenya o na ũmwe makĩria ma ũrĩa abangĩte.—Hab. 2:3.

8. Nuhu aigire meciria make harĩ maũndũ marĩa angĩahotire gwĩka na njĩra irĩkũ? (Rora mbica kĩambĩrĩria-inĩ gĩa gĩcunjĩ gĩkĩ.)

⁸ Ũrĩa Nuhu angĩahotire gwĩka: Handũ ha gũkua ngoro nĩ ũndũ wa maũndũ marĩa atangĩahotire gwĩka, Nuhu aigire meciria make harĩ maũndũ marĩa angĩahotire gwĩka. Arĩ “mũhunjia wa ũthingu,” aahunjirie ndũmĩrĩri ĩrĩa aahetwo ya kũheana mũkaana arĩ na wĩhokeku. (2 Pet. 2:5) Hatarĩ nganja, gwĩka ũguo nĩ gwateithirie Nuhu atũũrie wĩtĩkio mũrũmu. Makĩria ma kũhunjia, nĩ aahũthĩrire hinya wake na ũhoti wake wa gwĩciria, kũruta wĩra ũrĩa aaheetwo nĩ Ngai wa gwaka thabina.—Thoma Ahibirania 11:7.

9. Tũngĩĩgerekania atĩa na kĩonereria kĩa Nuhu?

⁹ O ta Nuhu, twĩrutanagĩria gũkorũo na “maũndũ maingĩ ma gwĩka wĩra-inĩ wa Mwathani.” (1 Kor. 15:58) Mawĩra macio nĩ ta gwaka na kũmenyerera kũrĩa tũthathayagĩria, kwĩrutĩra gũteithĩrĩria igomano-inĩ, kana kũruta wĩra wabici-inĩ ya rũhonge kana wabici-inĩ ya ũtaũri. Makĩria ma ũguo tũkoragwo na kĩyo wĩra-inĩ wa kũhunjia tondũ nĩ tũĩ atĩ wĩra ũcio nĩ wĩkĩraga hinya kĩĩrĩgĩrĩro gitũ kĩa mahinda mokĩte. Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe mwĩhokeku oigire ũũ: “Rĩrĩa waria na andũ angĩ ũhoro wĩgiĩ irathimo cia Ũthamaki wa Ngai, nĩrĩo ũmenyaga atĩ arĩa maragũthikĩrĩria matikoragwo na kĩĩrĩgĩrĩro o na kĩrĩkũ na atĩ mationaga mathĩna mao ta magathira.” Kũnyitanĩra wĩra-inĩ wa kũhunjia nĩ gwĩkĩraga hinya kĩĩrĩgĩrĩro gitũ kĩa mahinda mokĩte na gũgekĩra hinya itua ritũ rĩa kwaga gũkua ngoro tũrĩ kĩhĩtahĩtano-inĩ kĩa muoyo.—1 Kor. 9:24.

10. Daudi eekorire ũndũ-inĩ ũrĩkũ?

¹⁰ Jehova oigire atĩ Mũthamaki Daudi aarĩ ‘mũndũ etĩkĩrĩte na ngoro yake.’ (Atũm. 13:22) Daudi atũũrire arĩ mwĩhokeku. O na kũrĩ ũguo, hĩndĩ ĩmwe nĩ eekire mehia maritũ. Nĩ aatharirie na Bathi-Sheba. Gũthũkia mũno, nĩguo agerie kũhithĩrĩra mehia macio, akĩbanga ũrĩa Uria, mũthuri wa Bathi-Sheba, angĩoragĩirũo mbaara-inĩ. Daudi o na aatũmire Uria we mwene atware marũa ma kũmũũragithia. (2 Sam. 11:1-21) Thutha-inĩ mehia make nĩ moimbũkire. (Mar. 4:22) Rĩrĩa moimbũkire-rĩ, Daudi eekire atĩa?

11, 12. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ Daudi atangĩahotire gwĩka thutha wa kwĩhia? (b) Twerira mahĩtia maitũ-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ tũrĩkoragwo na ma atĩ Jehova nĩ egũtwĩkĩra?

¹¹ Ũrĩa Daudi atangĩahotire gwĩka: Daudi ndangĩagarũrire ũrĩa ekĩte. Na ndangĩethemire moimĩrĩro ma mahĩtia make. Angĩatũũrire ahiũranagia na moimĩrĩro mamwe ma mahĩtia make ũtũũro-inĩ wake wothe. (2 Sam. 12:10-12, 14) Nĩ ũndũ ũcio, nĩ aabataraga wĩtĩkio. Aabataraga gũkorũo na ma biũ atĩ tondũ nĩ eerirĩte kuuma ngoro, Jehova nĩ angĩamuoheire na amũteithie kũũmĩrĩria moimĩrĩro ma ciĩko ciake.

¹² Ithuothe nĩ twĩhagia tondũ tũtirĩ akinyanĩru. Mahĩtia mamwe makoragwo marĩ maritũ kũrĩ marĩa mangĩ. Rĩmwe na rĩmwe no tũremwo nĩ kũgarũra mahĩtia marĩa twĩkĩte, tũbatare gũtũũra na moimĩrĩro ma mahĩtia maitũ. (Gal. 6:7) No nĩ twĩtĩkagia ũrĩa Ngai oigĩte, tũgakorũo na ma atĩ twerira nĩ arĩtũteithagia tũkĩgerera maũndũ maritũ, o na nginya rĩrĩa arĩ ithuĩ twĩrehereire maũndũ macio.—Thoma Isaia 1:18, 19; Atũmwo 3:19.

13. Daudi aacokereirie atĩa ũgima wake wa kĩĩroho?

¹³ Ũrĩa Daudi angĩahotire gwĩka: Daudi nĩ etĩkĩrire gũteithio nĩ Jehova nĩguo acokererie ũgima wake wa kĩĩroho. Eekire ũguo na njĩra ya gwĩtĩkĩra kũrũngwo nĩ Jehova kũgerera mũnabii wetagwo Nathani. (2 Sam. 12:13) Daudi ningĩ nĩ aahoire Jehova, akiumbũra mehia make na akĩonania wendi wa gũkorũo na ũrata mwega hamwe na Jehova rĩngĩ. (Thab. 51:1-17) Daudi ndetĩkĩririe gũthumbũrũo nĩ mehia make kũmũgirie athiĩ na mbere, handũ ha ũguo, eerutire kuumana na mehia macio. O na ndacokerire mehia macio maritũ rĩngĩ. Mĩaka mĩingĩ thutha ũcio aakuire arĩ mwĩhokeku na Jehova egũtũũra aririkanaga wĩkindĩru wake.—Ahib. 11:32-34.

14. Tũngĩĩruta atĩa kuumana na kĩonereria kĩa Daudi?

¹⁴ Tũngĩĩruta atĩa kuumana na kĩonereria kĩa Daudi? Tũngĩgwa mehia-inĩ maritũ, twagĩrĩirũo kwĩrira kuuma ngoro na tũhoe Jehova atuohere. No mũhaka tumbũrĩre Jehova mehia maitũ. (1 Joh. 1:9) Ningĩ nĩ twagĩrĩirũo kwaria na athuri a kĩũngano nĩguo matũhe ũteithio wa kĩĩroho. (Thoma Jakubu 5:14-16.) Twetĩkĩra kũhũthĩra mĩtaratara ĩrĩa Jehova aigĩte, tuonanagia atĩ nĩ twĩhokete kĩĩranĩro gĩake gĩa gũtũteithia kĩĩroho na gũtuohera. Thutha ũcio, twagĩrĩirũo nĩ kwĩruta kuumana na mahĩtia maitũ, tũthiĩ na mbere gũtungatĩra Jehova, na tũige meciria maitũ harĩ mahinda mega marĩa marĩ mbere.—Ahib. 12:12, 13.

15. Twĩrutaga atĩa kuumana na kĩonereria kĩa Hana?

¹⁵ No wĩcirie ũhoro wa andũ angĩ maatungatĩire Jehova marĩ ehokeku mahinda ma tene, arĩa mehokire Jehova na magĩka maũndũ marĩa mangĩahotire. Kwa ngerekano, Hana ndaarĩ na ũhoti wa gũtooria thĩna ũrĩa arĩ naguo wa kwaga kũgĩa ciana. No eehokire atĩ Jehova nĩ angĩamũũmĩrĩirie, kwoguo agĩthiĩ na mbere kũmũthathaiya hekarũ-inĩ na kũmũitũrũrĩra ngoro yake kũgerera mahoya. (1 Sam. 1:9-11) Na githĩ Hana ti kĩonereria  kĩega harĩ ithuĩ? Rĩrĩa tũrahiũrania na mathĩna ma mwĩrĩ, kana moritũ mangĩ makĩrĩte ũhoti witũ, tũikagĩria Jehova mĩtangĩko itũ tũrĩ na ma atĩ nĩ atũrũmbũyagia. (1 Pet. 5:6, 7) Na tũgeka ũrĩa wothe tũngĩhota nĩguo tũgunĩke nĩ mĩcemanio ya Gĩkristiano na irio ingĩ iria tũheagwo cia kĩĩroho.—Ahib. 10:24, 25.

16. Nĩ ũndũ ũrĩkũ aciari mangĩĩruta kuumana na Samueli?

¹⁶ Ĩ nao aciari arĩa ciana ciao itigĩte Jehova o na gũtuĩka o nĩ ehokeku? Samueli ndangĩahotire gũtindĩkĩrĩria ariũ ake matũũre marĩ ehokeku harĩ ithimi cia Jehova cia ũthingu iria aamarutĩte. (1 Sam. 8:1-3) Aabataraga gũtigĩra Jehova ũndũ ũcio. O na kũrĩ ũguo Samueli nĩ angĩahotire gũtũũria wĩkindĩru wake na akenie Jehova, Ithe wake wa igũrũ. (Thim. 27:11) Mahinda-inĩ maya, aciari aingĩ Akristiano nĩ mekoraga ũndũ-inĩ ta ũcio wa Samueli. Makoragwo na ma atĩ, o ta mũthuri ũrĩa ũgwetetwo ngerekano-inĩ ya mwana ũrĩa weitangire, Jehova akoragwo eharĩirie kwamũkĩra rĩngĩ ehia arĩa merirĩte. (Luk. 15:20) O hĩndĩ ĩyo, aciari ta acio nĩ merutanagĩria mũno gũtũũria wĩhokeku wao harĩ Jehova marĩ na mwĩhoko atĩ kĩonereria kĩao nĩ kĩrĩhutia ciana ciao na icoke rũũru-inĩ.

17. Kĩonereria kĩa mũtumia wa ndigwa ũrĩa warĩ mũthĩni gĩtwĩkĩraga ngoro nĩkĩ?

¹⁷ Ningĩ ta wĩcirie ũhoro wa mũtumia wa ndigwa ũrĩa warĩ mũthĩni matukũ-inĩ ma Jesu. (Thoma Luka 21:1-4.) Ndangĩahotire gwĩka ũndũ ũhoro-inĩ wĩgiĩ ungumania ũrĩa wathiaga na mbere thĩinĩ wa hekarũ. (Mat. 21:12, 13) Na kwahoteka gũtirĩ ũndũ angĩahotire gwĩka nĩguo agagĩrie ũhoti wake wa kĩĩmbeca. Ĩndĩ erutĩire na akĩruta “tũthendi twĩrĩ,” na nĩtuo “kĩrĩa gĩothe [aarĩ] nakĩo.” Mũtumia ũcio mwĩhokeku, onanirie atĩ nĩ ehokete Jehova biũ arĩ na ma atĩ angĩaigire maũndũ ma kĩĩroho mbere, Jehova nĩ angĩamũhingĩirie maũndũ marĩa mangĩ aabataraga. Kwĩhoka Jehova kwamũteithirie kũnyita mbaru mũbango wa ũthathaiya ũrĩa warĩ kuo hĩndĩ ĩyo. O na ithuĩ, tũtikoragwo na nganja atĩ twaiga maũndũ ma Ũthamaki mbere, Jehova nĩ arĩtigagĩrĩra atĩ nĩ tũrĩonaga maũndũ marĩa mangĩ tũrabatara.—Mat. 6:33.

18. Heana ngerekano ya Mũkristiano wa mahinda maya warĩ na mwerekera mwega.

¹⁸ Akristiano aingĩ ũmũthĩ nĩ monanĩtie wĩtĩkio ta ũcio na njĩra ya kwĩhoka Jehova na makoya makinya marĩa magĩrĩire. Ta wĩcirie ngerekano ya mũrũ wa Ithe witũ wetagwo Malcolm, ũrĩa watũũrire arĩ mwĩhokeku nginya rĩrĩa aakuire mwaka-inĩ wa 2015. Mĩaka-inĩ mĩingĩ ĩrĩa maatungatĩire Jehova marĩ na mũtumia wake, nĩ maacemanirie na moritũ maingĩ. Oigire ũũ: “Rĩmwe na rĩmwe ti ũndũ mũhũthũ kũmenya ũrĩa ũtũũro ũgaakorũo ũtariĩ rũciũ, na ningĩ ũtũũro no ũkorũo ũrĩ mũritũ. Ĩndĩ, Jehova nĩ arathimaga arĩa mamwĩhokaga.” Malcolm aheanĩte ũtaaro ũyũ: “Hoyaga ũgĩe na kĩyo na moimĩrĩro mega o ũrĩa kũngĩhoteka ũtungata-inĩ wa Jehova. Wĩciragie mũno ũhoro wa maũndũ marĩa ũngĩhota kũhingia no ti marĩa ũtangĩhota.” *

19. (a) Nĩkĩ rĩandĩko ritũ rĩa mwaka wa 2017 nĩ rĩagĩrĩire? (b) Ũkũhũthĩra atĩa rĩandĩko rĩa mwaka rĩa 2017 ũtũũro-inĩ waku?

¹⁹ O ũrĩa maũndũ ma mũtabarĩre ũyũ “marĩkĩragĩrĩria o kũũruha,” no twĩrĩgĩrĩre gũcemania na moritũ maingĩ. (2 Tim. 3:1, 13) Kwoguo nĩ harĩ bata makĩria ihinda rĩrĩ tũtikareke moritũ ta macio magirie tũthiĩ na mbere. Handũ ha ũguo, twagĩrĩirũo kwĩhoka Jehova biũ na ihinda-inĩ o rĩu tuoe makinya marĩa tũngĩhota. Hakĩrĩ ũguo-rĩ, githĩ ndũkĩrĩ ũndũ mwagĩrĩru atĩ rĩandĩko ritũ rĩa mwaka wa 2017 nĩ: “Wĩhokage o Jehova, na wĩkage wega”!—Thab. 37:3.