“KŨHAANA atĩa rĩu?”

Hatarĩ nganja wanageithania ngeithi ta icio maita maingĩ, o na ũkageithia mũndũ na guoko kana ũkamũhĩmbĩria. Maũndũ marĩa andũ mekaga makĩgeithania, na ciugo iria mahũthagĩra kũndũ kũmwe, no ikorũo irĩ ngũrani na cia kũndũ kũngĩ, no muoroto wa ngeithi nĩ ũmwe. Mũndũ angĩaga kũgeithania kana age kũgeithĩka no oneke atarĩ na wendo kana atarĩ na mĩtugo mĩega.

No ti andũ othe mendete kũgeithania. Andũ amwe magaga kũgeithania nĩ ũndũ wa thoni kana kwĩyona matarĩ a bata. Angĩ nao monaga arĩ ũndũ mũritũ kũgeithia andũ marĩ na maũndũ ngũrani na mao ta rangi wa ngothi, ũndũire, mũrerere, ũkũrũ, na maũndũ mangĩ ta macio. O na kũrĩ ũguo, o na ngeithi itarĩ ndaihu no ikorũo na moimĩrĩro mega mũno.

Wĩyũrie ũũ: ‘Ngeithi ingĩhingia maũndũ marĩkũ? Na nĩ maũndũ marĩkũ Kiugo kĩa Ngai kĩngĩnduta megiĩ ngeithi?’

Rĩrĩa mũtũmwo Petero aamũkĩrire Korinelio, mũndũ wa mbere wa ndũrĩrĩ kũingĩra thĩinĩ wa kĩũngano gĩa Gĩkristiano, oigire ũũ: “Ngai ndarĩ mũthutũkanio.” (Atũm. 10:34) Petero aacokire akĩandĩka atĩ Ngai “endaga [andũ] othe merire.” (2 Pet. 3:9) Rĩmwe no tuone ta Maandĩko macio mararia o ũhoro wa mũndũ ũreruta ũhoro wa ma. Ĩndĩ mũtũmwo Petero no eerire Akristiano ũũ: “Tĩagai andũ a mĩthemba yothe, endagai thiritũ yothe ya ariũ a Ithe witũ.” (1 Pet. 2:17) Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, na githĩ ndũkĩrĩ ũndũ mwega kũgeithagia andũ arĩa angĩ tũtekũrora rangi wao wa ngothi, ũndũire wao, kana mũrerere wao? Gwĩka ũguo nĩ njĩra ĩmwe ya kũmonia gĩtĩo na wendo.

Mũtũmwo Paulo eerire arĩa maarĩ thĩinĩ wa kĩũngano ũũ: “Nyitanagai ũgeni, o ta ũrĩa Kristo o nake aamũnyitire ũgeni.” (Rom. 15:7) Paulo nĩ aagwetaga marĩĩtwa ma aarĩ na ariũ a Ithe witũ arĩa ‘maamũmagĩrĩria mũno.’ Na githĩ mahinda-inĩ maya timo aarĩ na ariũ a Ithe witũ marabatara gwĩkĩrũo ngoro o na makĩria, tondũ nĩ hĩndĩ Shaitani ehĩrĩirie gũtharĩkĩra ndungata cia Ngai!—Kol. 4:11; Kũg. 12:12, 17.

Bibilia nĩ ĩkoragwo na ngerekano cionanagia atĩ o na gũtuĩka ngeithi nĩ itũmaga andũ maigue marĩ mũciĩ, nĩ ihingagia maũndũ mangĩ.

Rĩrĩa ihinda rĩa Jesu gũciarũo gũkũ thĩ rĩakinyire, Jehova aatũmire mũraika kũrĩ Mariamu. Mũraika ũcio aambĩrĩirie na kuuga ũũ: “Ũrĩ mwega, wee mũrathime mũno, Jehova arĩ hamwe nawe.” Mariamu nĩ “aatangĩkire mũno” tondũ nĩ aarigagwo nĩ kĩĩ kĩratũma aarĩrio nĩ mũraika. Mũraika ona ũrĩa Mariamu aatangĩkaga amwĩrire ũũ: “Mariamu, ndũgetigĩre, tondũ nĩ wĩtĩkĩrĩkĩte nĩ Ngai.” Mũraika ũcio aacokire akĩmũtaarĩria atĩ Ngai eendaga aciare Mesia. Ũndũ ũcio watũmire atige gũtangĩka, na akiuga ũũ: “Niĩ-rĩ, ndĩ ngombo ya Jehova! Reke gwĩkĩke harĩ niĩ o ta ũguo woiga.”—Luk. 1:26-38.

Warĩ mweke wa mwanya harĩ mũraika ũcio kũheo wĩra wa gũtwara ndũmĩrĩri ya Jehova, no ningĩ ndonire gũthiĩ kwaria na mũndũ ũtarĩ mũkinyanĩru arĩ kwĩhũthia. Aambĩrĩirie na kũgeithia Mariamu. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũreruta kuumana na ngerekano ĩyo? Twagĩrĩirũo gũkoragwo twĩhaarĩirie kũgeithia andũ arĩa angĩ na kũmekĩra ngoro. O na angĩkorũo tũkwaria o ciugo nini, no tũhote gũteithia andũ angĩ magĩe na ũma atĩ o nĩ gĩcunjĩ kĩa bata harĩ andũ a Jehova.

Paulo nĩ oĩ andũ aingĩ ciũngano-inĩ iria ciarĩ Asia Nini na Rũraya. Marũa-inĩ make nĩ akoragwo ageithĩtie andũ aingĩ, akamagweta na marĩĩtwa. Thĩinĩ wa Aroma 16, nĩ aatũmire ngeithi nyingĩ kũrĩ Akristiano arĩa angĩ. Nĩ aagwetire “mwarĩ wa Ithe witũ” Fibi na akĩra andũ kĩũngano-inĩ “[mamũnyite] ũgeni thĩinĩ wa Mwathani  o ta ũrĩa kwagĩrĩire harĩ arĩa aamũre na [mamũhe] ũteithio o wothe angĩbatara.” Nĩ aageithirie Pirisila na Akila na akiuga, “to niĩ nyiki ndĩramacokeria ngatho no nĩ nginya ciũngano ciothe cia andũ a ndũrĩrĩ.” Ningĩ nĩ aageithirie andũ angĩ matoĩkaine mũno ta “Epainita, ũrĩa nyendete” o hamwe na “Trufena na Trufosa, atumia arĩa marutaga wĩra na kĩyo thĩinĩ wa Mwathani.” Hatarĩ nganja, Paulo ndagaga kũgeithia aarĩ na ariũ a Ithe witũ.—Rom. 16:1-16.

Ta wĩcirie ũrĩa aarĩ na ariũ a Ithe witũ acio maaiguaga marĩ na gĩkeno nĩ ũndũ wa kũmenya atĩ nĩ mararirikanwo. No mũhaka akorũo wendo wao harĩ Paulo na gatagatĩ-inĩ kao ene nĩ wongererekire. Ningĩ Akristiano arĩa angĩ maigua ngeithi icio no mũhaka akorũo nĩ meekĩragwo ngoro, na ũndũ ũcio ũkamateithia gũthiĩ na mbere kwĩhanda thĩinĩ wa wĩtĩkio. Ngeithi cia kuuma ngoro ironania atĩ nĩ ũrakenio nĩ mũndũ ũcio ũngĩ nĩ ciĩkĩraga ũrata hinya na ikanyitithania ndungata njĩhokeku cia Ngai.

Hĩndĩ ĩrĩa Paulo aakinyire gĩcukĩro-inĩ gĩa Puteoli na akĩambĩrĩria kwambata arorete Roma, Akristiano a kũu nĩ maaikũrũkire nĩguo makamũtũnge. Rĩrĩa Paulo aamoneire haraihu, “agĩcokeria Ngai ngatho na akĩgĩa na hinya.” (Atũm. 28:13-15) Rĩmwe na rĩmwe no ũkorũo ũndũ ũrĩa ũngĩhota gwĩka no gũcanjamũka kana kũgeithia mũndũ ngeithi cia rĩera-inĩ. No gwĩka ũguo no gũtũme mũndũ ũkuĩte ngoro kana ũrĩ na ihooru acanjamũke.

Kũrĩ hĩndĩ mũtũmwo Jakubu aabataraga kũheana ũtaaro mũritũ. Akristiano amwe nĩ maambĩtie kwĩingĩria ũtharia-inĩ wa kĩĩroho na njĩra ya gũthondeka ũrata na thĩ. (Jak. 4:4) No ta rora wone ũrĩa Jakubu aambĩrĩirie marũa make:

“Nĩ niĩ Jakubu, ngombo ya Ngai na ya Mwathani Jesu Kristo, kũrĩ mĩhĩrĩga ĩrĩa ikũmi na ĩĩrĩ ĩrĩa ĩhurunjũkĩte kũndũ na kũndũ: Nĩ ndamũgeithia!” (Jak. 1:1) No mũhaka akorũo andũ arĩa maathomire marũa macio nĩ meetĩkĩrire ũtaaro wake na njĩra hũthũ tondũ ngeithi ciake cionanirie aarĩ ngombo ya Ngai o tao. Ngeithi cia kuuma ngoro no cihingũre njĩra ya kwarĩrĩria nginya maũndũ mangĩkorũo marĩ maritũ.

Ngeithi ciagĩrĩirũo gũkorũo ciumĩte ngoro na cionie mũndũ ũcio ũngĩ atĩ nĩ ũmwendete, o na ingĩkorũo irĩ nguhĩ. Ngeithi ta icio no ikorũo na moimĩrĩro mega o na ũngĩona mũndũ ta atanatindanĩra. (Mat. 22:39) Kũrĩ hĩndĩ mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe kuuma Ireland aakinyire Nyũmba-inĩ ya Ũthamaki mũcemanio ũtigĩtie hanini wambĩrĩrie. Akĩhĩka nĩguo atonye, mũrũ wa Ithe witũ ũmwe akĩhũgũra, akĩmwĩra ũũ acanjamũkĩte: “Ũhoro. Nĩ ndakena mũno nĩ gũkuona.” Mwarĩ wa Ithe witũ ũcio ndaacokirie ũndũ, no aathire agĩikara thĩ.

Thutha wa wiki cigana ũna nĩ aathire kũrĩ mũrũ wa Ithe witũ ũcio wamũgeithirie, akĩmwĩra atĩ aakoretwo akĩhiũrania na ũndũ mũritũ mũciĩ. Aamwĩrire ũũ: “Mũthenya ũcio ndakuĩte ngoro ũũ atĩ ndatigirie hanini ndĩre mũcemanio. Ndiririkanaga maũndũ maingĩ maarutanirũo mũcemanio-inĩ ũcio, no ndingĩriganĩrũo nĩ ũrĩa wangeithirie. Ngeithi icio ciatũmire njigue atĩ ndĩ harĩa hagĩrĩire. Nĩ ngatho mũno.”

Mũrũ wa Ithe witũ ũcio ndaamenyete ũrĩa ngeithi ciake nguhĩ ciahutirie mwarĩ wa Ithe witũ ũcio na njĩra nene. Oigire ũũ: “Rĩrĩa aanjĩrire ũrĩa ciugo ciakwa nini ciamũhutirie na njĩra nene, nĩ ndaakenire nĩ ũndũ nĩ ndoete ikinya rĩa kũmũgeithia na ũndũ ũcio ũgĩtũma njigue wega ngoro.”

Suleimani aandĩkire ũũ: “Ikia irio ciaku igũrũ rĩa maĩ; nĩ ũndũ nĩũgaciona matukũ maingĩ maathira.” (Koh. 11:1) Tũngĩmenya bata wa kũgeithia andũ na makĩria Akristiano, nĩ tũrĩgunĩkaga na tũkaguna arĩa angĩ. Kwoguo rekei tũtikanahũthie bata wa kũgeithania.