FERNANDO * nĩ aaiguire amaka rĩrĩa athuri erĩ a kĩũngano maamwĩrire nĩ mekwenda kwaria nake. Mũrori wa mũthiũrũrũko nĩ aacereire kĩũngano kĩao maita maigana ũna, na athuri a kĩũngano nĩ maakoretwo mateithĩtie Fernando kuona maũndũ marĩa aabataire kũrutĩra wĩra nĩguo aagĩrĩre gũtuĩka mũthuri wa kĩũngano. Nĩ ũndũ wa ihinda kũhĩtũka atatuĩkĩte, Fernando nĩ aambĩrĩirie kũrigwo kana nĩ kũrĩ hĩndĩ agaatuĩka mũthuri. Hĩndĩ ĩyo mũrori wa mũthiũrũrũko aakoretwo o hĩndĩ aracereire kĩũngano kĩao rĩngĩ. Hihi athuri meendaga kũmwĩra atĩa riita rĩrĩ?

Fernando aategete matũ mũno rĩrĩa ũmwe wa athuri acio aaragia nake. Mũthuri ũcio aagwetire rĩandĩko rĩa 1 Timotheo 3:1, agĩcoka akĩmwĩra atĩ athuri nĩ maranyitire marũa ma kuonania atĩ nĩ aaramũrirũo gũtuĩka mũthuri wa kĩũngano. Fernando akĩgega, akĩũria, “Atĩ woiga atĩa?” Mũthuri ũcio agĩcokera ũrĩa oigĩte, na Fernando aigua ũguo agĩcanjamũka. Thutha ũcio, rĩrĩa kĩũngano kĩamenyithirio atĩ nĩ aratuĩkire mũthuri wa kĩũngano, andũ othe magĩkena.

Hihi nĩ ũũru kwĩrirĩria kũheo wĩra mũna thĩinĩ wa kĩũngano? Aca. Kũringana na 1 Timotheo 3:1, “mũndũ angĩenda gũtuwo mũrori wa maũndũ ma kanitha, nĩ wĩra mwega eriragĩria.” Ariũ a Ithe witũ aingĩ nĩ mekagĩrũo ngoro nĩ ciugo icio na makerutanĩria gũkũra kĩĩroho nĩguo maagĩrĩre kũheo mawĩra thĩinĩ wa ciũngano. Nĩ ũndũ ũcio, ciũngano cia andũ a Jehova nĩ irathimĩtwo na athuri na ateithia a ũtungata ngiri nyingĩ marĩ na ũhoti mwega wa gwĩka maũndũ. No nĩ ũndũ wa ũrĩa kũrĩ na wongerereku thĩinĩ wa ciũngano, athuri na ateithia a ũtungata aingĩ nĩ marabatarania. Ariũ a Ithe witũ mangĩkinyĩra atĩa mĩeke ĩyo? Na hihi arĩa meriragĩria gũtuĩka athuri a ciũngano nĩ magĩrĩirũo gũtangĩka mũno ta ũrĩa Fernando eekaga?

Ciugo cia Bibilia ‘kwenda gũtuwo’ itaũrĩtwo kuumana na kiugo gĩa Kĩngiriki kĩrĩa kĩonanagia kwĩrirĩria mũno kana kwĩrutanĩria mũno. Ũndũ ũcio no ũgũteithie gwĩciria ũhoro wa mũndũ ũrerutanĩria gũkinyĩra itunda ithaka mũno rĩcunjurĩte mũtĩ-inĩ. Ĩndĩ kwenda gũkinyĩra mweke ũcio ti kuuga mũndũ ehe mbere atĩ nĩguo ‘atuwo mũrori.’ Nĩkĩ? Nĩ tondũ muoroto wa arĩa mendaga gũtuĩka athuri a kĩũngano marĩ na ngoro njega, ũkoragwo ũrĩ kũruta “wĩra mwega” no ti gwĩcarĩria ũnene.

Ngumo imwe iria mũndũ agĩrĩirũo nĩ gũkũria nĩguo aheo wĩra ũcio mwega irĩ thĩinĩ wa 1 Timotheo 3:2-7 na Tito 1:5-9. Akĩaria ũhoro wa ngumo icio, mũrũ wa Ithe witũ Raymond, ũrĩa ũkoretwo arĩ mũthuri wa kĩũngano ihinda iraya, oigire ũũ: “Ũndũ ũrĩa nyonaga ũrĩ wa bata mũno nĩ ũrĩa mũndũ atariĩ. Gũkorũo na ũhoti wa kwaria na kũrutana nĩ kwa bata, ĩndĩ gũtibatiĩ gũtũma mũndũ ariganĩrũo nĩ bata wa gũkorũo atarĩ na ũcuke, kwĩgirĩrĩria merirĩria ma mwĩrĩ, gũkorũo arĩ na ũũgĩ wa ngoro, mĩthiĩre mĩagĩrĩru, gũtugana, na kũhorera.”

Mũrũ wa Ithe witũ ũrerirĩria gũtuĩka mũrori nĩ onanagia ndarĩ na ũcuke na njĩra ya gwĩthema ũndũ o wothe ũtarĩ wa kwĩhokeka na ũtarĩ mũtheru. Nĩ mũndũ wĩgiragĩrĩria merirĩria ma mwĩrĩ, agakorũo na ũũgĩ wa ngoro, mĩthiĩre yake nĩ mĩagĩrĩru, na nĩ mũhoreri; na kwoguo aarĩ na ariũ a Ithe witũ nĩ mamwĩhokaga amatongorie na amateithie rĩrĩa marĩ na mathĩna. Tondũ wa gũkorũo arĩ mũtugi, nĩ ahotaga gwĩkĩra ngoro andũ ethĩ na arĩa mareruta ũhoro wa ma. Nĩ omagĩrĩria na agateithia arĩa arũaru na arĩa akũrũ tondũ nĩ endete maũndũ mega. Akũragia ngumo icio nĩguo agune andũ arĩa angĩ, no ti getha ecarĩrie igweta. *

Kĩama gĩa athuri nĩ gĩkenaga gĩkĩhe mũndũ ũtaaro na gĩkĩmwĩkĩra ngoro, ĩndĩ nĩ itemi rĩa mũndũ ũrĩa ũrenda gũtuwo mũrori kũhingia maũndũ  marĩa erĩgagĩrĩrwo kũringana na Maandĩko. Mũthuri ũmwe wa kĩũngano ũrĩ na ũmenyeru wĩtagwo Henry, oigire ũũ: “Angĩkorũo nĩ wendaga gũtuwo mũrori, wĩrutanĩrie biũ kuonania atĩ nĩ wagĩrĩire.” Akĩaria ũhoro wa rĩandĩko rĩa Kohelethu 9:10, oigire ũũ: “ ‘O ũrĩa ũrĩona wa gwĩka na guoko gwaku-rĩ, wĩke na kĩyo.’ Wĩra o wothe ũrĩa athuri mangĩkũhe, ũrute na ngoro yothe. Kenagĩra mawĩra mothe marĩa ũngĩheo ũrute kĩũngano-inĩ, o na akorũo nĩ kũhaata. Thutha wa ihinda, wĩra na kĩyo gĩaku nĩ irĩoneka.” Angĩkorũo no wende gũgaatungatĩra ũrĩ mũthuri wa kĩũngano hĩndĩ ĩmwe, rutaga wĩra na kĩyo na ũkoragwo ũrĩ mwĩhokeku maũndũ-inĩ mothe makonainie na ũthathaiya mũtheru. Reke mĩĩkĩre yaku ya maũndũ yonanagie ũrĩ mũndũ mwĩnyihia no ti mũndũ wa gwĩcarĩria ũnene.—Mat. 23:8-12.

Andũ amwe arĩa meriragĩria kũheo mawĩra thĩinĩ wa kĩũngano mahota kũgeria kwĩra athuri a kĩũngano na njĩra ĩtarĩ ya ĩmwe kwa ĩmwe atĩ nĩ maagĩrĩire gũtuĩka athuri. Angĩ nao nĩ marakaraga rĩrĩa maheo ũtaaro nĩ athuri. Andũ ta acio magĩrĩirũo nĩ kwĩyũria ũũ: ‘Hihi wendi wakwa nĩ gũtungata ng’ondu cia Jehova-ĩ, kana nĩ gwĩcarĩria ũnene?’

Ningĩ arĩa marenda gũtuwo athuri no mũhaka maririkane atĩ athuri a kĩũngano magĩrĩirũo ‘gũtuĩka kĩonereria harĩ rũũru.’ (1 Pet. 5:1-3) Mũndũ ũigĩte kĩonereria kĩega kĩũngano-inĩ nĩ ethemaga mwĩcirĩrie na ciĩko iria itagĩrĩire. O na angĩkorũo kwa ihinda rĩrĩ nĩ atuĩkĩte kana ndatuĩkĩte mũthuri wa kĩũngano, nĩ onanagia wetereri mũnene. Gũtuĩka mũthuri wa kĩũngano gũtitũmaga mũndũ atuĩke mũkinyanĩru. (Ndar. 12:3; Thab. 106:32, 33) Ningĩ, o na gũtuĩka mũrũ wa Ithe witũ no akorũo atarĩ na ‘ũndũ angĩĩcuka naguo,’ andũ arĩa angĩ no makorũo na itũmi cia kuona ndagĩrĩire. (1 Kor. 4:4) Nĩ ũndũ ũcio, athuri mangĩkũhe ũtaaro wa Kĩĩmandĩko, thikĩrĩria ũtekũrakara. Ũcoke wĩrutanĩrie kũhũũthĩra.

Ariũ a Ithe witũ amwe nĩ monaga ta metereire ihinda iraya matatuĩkĩte athuri a kĩũngano. Angĩkorũo nĩ ũkoretwo ‘ũkĩenda gũtuwo mũrori’ na nĩ wetereire mĩaka ĩigana ũna-rĩ, hihi rĩmwe na rĩmwe nĩ ũiguaga ũgĩthethũka? Angĩkorũo nĩguo, ririkana ciugo ici ciatongoririo nĩ roho: “Ũndũ mũtanye watũũrĩrĩra mũno, nĩũrũaragia mũndũ ngoro, ĩndĩ ũndũ mwĩrirĩrie wakinya, ũtuĩkaga ta mũtĩ wa muoyo.”—Thim. 13:12.

Mũndũ no akue ngoro angĩona ta atarakinyĩra ũndũ ũrĩa endete mũno. Ũguo nĩguo Iburahimu aaiguire. Jehova nĩ aamwĩrĩire kahĩĩ, no mĩaka mĩingĩ nĩ yahĩtũkire mũtumia wake Sara atekũgĩa ciana. (Kĩam. 12:1-3, 7) Arĩ mũkũrũ mũno, Iburahimu oigire ũũ: “Mwathani Jehova, ũka’he kĩ hihi, kuona atĩ ngũtũũra itarĩ mwana . . . . Nĩũnjagĩtie mbeũ.” Jehova aamwĩrire hatarĩ nganja atĩ nĩ  akamũhingĩria kĩĩranĩro kĩrĩa aamwĩrĩire gĩa kũmũhe mwana. O na kũrĩ ũguo, kwahĩtũkire mĩaka ĩngĩ 14 matagĩte mwana.—Kĩam. 15:2-4; 16:16; 21:5.

Hihi ihinda-inĩ rĩu Iburahimu eetereire nĩ orirũo nĩ gĩkeno agĩtungatĩra Jehova? Aca. Ndaigana gwĩkĩrĩra nganja kĩĩranĩro kĩa Ngai. Aathire o na mbere gũkorũo na mwĩhoko. Mũtũmwo Paulo aandĩkire ũũ: “No taguo Iburahimu, aarĩkia gũkirĩrĩria ategũthethũka-rĩ, agĩkĩhingĩrio ũhoro ũcio erĩirũo.” (Ahib. 6:15) Macũngĩrĩro-inĩ, Ngai Mwene-Hinya-Wothe nĩ aarathimire mũthuri ũcio mwĩhokeku gũkĩra nginya ũrĩa we mwene aatanyĩte. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩĩruta kuuma kũrĩ Iburahimu?

Angĩkorũo nĩ wĩriragĩria gũtungata ũrĩ mũthuri wa kĩũngano, no ũndũ ũcio ndũhingĩte o na thutha wa gweterera mĩaka mĩingĩ, thiĩ na mbere kwĩhoka Jehova. Ndũkoorũo nĩ gĩkeno ũkĩmũtungatĩra. Warren, ũrĩa ũteithĩtie ariũ a Ithe witũ aingĩ mathiĩ na mbere kĩĩroho oigire atĩ: “Ihinda nĩ rĩbataraga kũhĩtũka nĩguo mũndũ oneke biũ kana nĩ agĩrĩire kwamũrũo. Kahora kahora, ũhoti na mwerekera wa mũrũ wa Ithe witũ nĩ wonekaga kũringana na mĩthiĩre yake, na ũrĩa arutaga mawĩra marĩa ahetwo. Andũ amwe meciragia atĩ nĩ mathiĩte na mbere kĩĩroho angĩkorũo tu nĩ mahetwo wĩra mũna kana nĩ maamũrĩtwo. Mwĩcirĩrie ta ũcio nĩ mũru na no ũtũme mũndũ eciragie tu o ũrĩa angĩkinyĩra mĩeke ĩyo. Angĩkorũo nĩ ũratungatĩra Jehova ũrĩ mwĩhokeku thĩinĩ wa wĩra ũrĩa ũheetwo kahinda-inĩ gaka, nĩ ũrathiĩ na mbere kĩĩroho.”

Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe aaikarire makĩria ma mĩaka ikũmi atarĩ atuĩka mũthuri wa kĩũngano. Akĩhũthĩra ngerekano yũĩkaine wega thĩinĩ wa ibuku rĩa Ezekieli mũrango 1, oigire ũũ igũrũ rĩgiĩ maũndũ marĩa eerutire: “Jehova atwarithagia ngaari kana ithondeka rĩake ũrĩa arona kwagĩrĩire. Kĩrĩa kĩa bata ti hĩndĩ ĩrĩa tũrona kwagĩrĩire, no nĩ rĩrĩa Jehova arona kwagĩrĩire. Gũtuĩka mũthuri wa kĩũngano gũtiĩhocetie harĩ ũrĩa ndĩrenda kana ũrĩa ndĩriragĩria. No kũhoteke kĩrĩa ndĩrenda ti kĩo Jehova arona kĩnjagĩrĩire.”

Angĩkorũo mũthenya ũmwe nĩ ũtanyaga gũkaaruta wĩra mwega ũrĩa ũrutagwo nĩ athuri a kĩũngano, wĩrutanĩrie gũkinyĩra mweke ũcio na njĩra ya gwĩkaga maũndũ marĩa mangĩongerera gĩkeno kĩũngano-inĩ. Ũngĩona ta ũikarĩte mũno, geria kũgĩa na wetereri na ũkirĩrĩria. Mũrũ wa Ithe witũ Raymond ũrĩa ũkũgwetetwo hau kabere, oigire ũũ: “Mũndũ wĩriragĩria ũnene ndangĩiganĩra. Andũ arĩa matindaga magĩtangĩkĩra ũndũ ũcio matingĩgĩa na gĩkeno kĩrĩa kiumanaga na gũtungatĩra Jehova.” Wĩrutanĩrie gũkũria biũ maciaro ma roho wa Ngai, na makĩria wetereri. Geria gũkuhĩrĩria Jehova makĩria na njĩra ya kwĩruta Bibilia. Andandũra itemi rĩaku wĩra-inĩ wa kũhunjia na kũruta andũ Bibilia. Tongoragia famĩlĩ yaku maũndũ-inĩ ma kĩĩroho na ũthathaiya-inĩ wa famĩlĩ. Hũthagĩra biũ mweke o wothe ũrĩa ũrĩ naguo hamwe na aarĩ na ariũ a Ithe witũ. O ũgĩkinyagĩra muoroto waku, nĩ ũrĩkenagĩra gũtungatĩra Jehova kahinda-inĩ gaka.

Kwĩrutanĩria nĩguo mũndũ akinyĩre mĩeke ya mwanya thĩinĩ wa kĩũngano nĩ kĩrathimo kuuma kũrĩ Jehova. Ti wendi wa Jehova kana wa ithondeka rĩake kuona arĩa marerirĩria gũtuĩka arori magĩkua ngoro na makĩaga gĩkeno ũtungata-inĩ wake. Jehova nĩ anyitaga mbaru na akarathima arĩa othe mamũtungatagĩra marĩ na ngoro njega. O ta ũrĩa irathimo iria ingĩ ciake itariĩ, “ndarĩ kĩeha onganagĩrĩria nakĩo.”—Thim. 10:22.

O na angĩkorũo nĩ ũkoretwo ũkĩenda gũtuĩka mũthuri wa kĩũngano kwa ihinda iraya, ũrĩ o na mweke wa gũthiĩ na mbere kĩĩroho. Werutanĩria gũkũria ngumo iria ibataranagia na ũrutage wĩra na kĩyo kĩũngano-inĩ ũtegũtiganĩria maũndũ ma famĩlĩ yaku, Jehova no arĩririkana wĩra waku. Kenagĩra gũtungatĩra Jehova hingo ciothe gũtekũmakania wĩra ũrĩa ũheetwo.