Hihi nĩ Wega Kũgarũrĩra Matua Maku?
TA HŨŨRA mbica gĩkundi kĩa Akristiano ethĩ matuĩte itua rĩa gũthiĩ kwĩrorera thenema. Nĩ maaiguĩte atĩ andũ aingĩ ethĩ arĩa maathomaga nao nĩ meroreire na magakenera thenema ĩyo mũno. Ĩndĩ, maakinya nyũmba-inĩ ya thenema, makamba kũrora imenyithia, makona irĩ na mbica irĩ na indo njũru cia mbaara na mbica cia atumia mehumbĩte ũũru mũno. Hihi megwĩka atĩa? Hihi nĩ mekũingĩra merorere thenema ĩyo?
Ũndũ ũcio ũronania atĩ nĩ tũcemanagia na matua matiganĩte marĩa mangĩthondeka kana mathũkie ũrata witũ na Jehova. Nĩ kũrĩ hĩndĩ ũngĩkorũo ũtuĩte gwĩka ũndũ mũna, ĩndĩ thutha wa gũthuthurangia maũndũ ũkagarũrĩra itua rĩaku. Hihi gwĩka ũguo nĩ kuonania atĩ ũrĩ mũndũ wa ngoro igĩrĩ, kana nĩ kũrĩ hĩndĩ gwĩka ũguo kũngĩkorũo kũrĩ kwagĩrĩru?
Rĩrĩa Atarĩ Wega Kũgarũrĩra Itua Rĩaku
Tweyamũrĩire Jehova na tũkĩbatithio tondũ nĩ tũmwendete. Wendi witũ wa kuuma ngoro nĩ gũthiĩ na mbere gũkorũo tũrĩ ehokeku harĩ Ngai. O na kũrĩ ũguo, Mũcukani thũ itũ akoragwo ehotorete gũthũkia wĩkindĩru witũ. (Kũg. 12:17) Nĩ tũtuĩte itua rĩa gũtungatĩra Jehova na gwathĩkĩra maathani make. Na githĩ to ũkorũo ũrĩ ũndũ wa kĩeha mũno angĩkorũo no tũgarũrũke tũtige gũtungatĩra Jehova! Gwĩka ũguo no gũtũme tũũrũo nĩ muoyo.
Makĩria ma mĩaka 2,600 mĩhĩtũku, Nebukadinezaru Mũthamaki wa Babuloni nĩ aakithirie mũhianano mũnene mũno wa thahabu, agĩcoka agĩathana atĩ andũ othe maũinamĩrĩre maũthathaiye. Mũndũ o wothe ũngĩaregire gwĩka ũguo nĩ angĩaikirio icua-inĩ rĩa mwaki. O na kũrĩ ũguo, Shadraka, Meshaka, na Abedinego arĩa maarĩ etigĩri Ngai matiigana gwathĩkĩra watho ũcio. Nĩ ũndũ wa kũrega kũinamĩrĩra mũhianano ũcio, magĩikio icua-inĩ rĩa mwaki. O na gũtuĩka Jehova nĩ aamahonokirie na njĩra ya kĩama, nĩ meeharĩirie kũũragwo handũ ha gũthũkia itua rĩao rĩa gũtungatĩra Ngai.—Dan. 3:1-27.
Thutha ũcio, mũnabii Danieli ndaatigire kũhoya, o na thutha wa kũmenya atĩ no aikio irima-inĩ rĩa mĩrũthi. Aathire na mbere na mũtugo wake wa kũhoya Jehova maita matatũ o mũthenya. Danieli ndaigana kũgarũrĩra itua rĩake rĩa gũthathaiya Ngai ũrĩa wa ma. Nĩ ũndũ ũcio, Jehova akĩhonokia mũnabii ũcio “ndagakĩrio hinya nĩ mĩrũthi.”—Dan. 6:1-27.
O na ndungata cia Jehova mahinda-inĩ maya nĩ itũũraga kũringana na wĩyamũrĩri wa cio harĩ Ngai. Kwa ngerekano, arutwo a cukuru ĩmwe thĩinĩ wa Afrika arĩa makoragwo marĩ Aira a Jehova, nĩ maaregire kũnyitanĩra harĩ ũthathaiya wa bendera. Meerĩtwo atĩ marega kũnyitanĩra na arutwo arĩa angĩ, nĩ mekũingatwo cukuru ĩyo kaimana. Kahinda kanini thutha ũcio, minista wa gĩthomo nĩ aacerire taũni-inĩ ya kũu na akĩaria na arutwo amwe arĩa maarĩ Aira a Jehova. Akristiano acio ethĩ nĩ maamũtarĩirie ũhoro wa wĩtĩkio wao marĩ na gĩtĩo ĩndĩ matarĩ na guoya. Kuuma hĩndĩ ĩyo gũtirĩ gwacoka kũgĩa na thĩna ũcio rĩngĩ. Aarĩ na ariũ a Ithe witũ ethĩ nĩ mahotaga gũthiĩ cukuru matekũhatĩrĩrio mathũkie ũkuruhanu wao na Jehova.
Ningĩ ta wĩcirie ũhoro wa mũrũ wa Ithe witũ Joseph. Mũtumia wake aarũarire kansa na agĩcoka agĩkua hinahi. Andũ thĩinĩ wa famĩlĩ yake nĩ maamũnyitaga mbaru na magatĩa wendi wake wĩgiĩ mĩbango ya mathiko. Ĩndĩ, andũ a famĩlĩ ya mũtumia wake matiarĩ Aira a Jehova, na nĩ ũndũ ũcio nĩ meendaga gwĩka maũndũ ma ũndũire nginya marĩa matakenagia Ngai. Joseph oigire ũũ: Rĩrĩa moonire atĩ ndingĩgarũrũka, makĩambĩrĩria kũgeria kũiguithia ciana ciakwa; ĩndĩ ciothe ikĩrũmia wĩkindĩru wacio. Ningĩ kũringana na ũndũire, kũrĩ andũ a famĩlĩ maageririe kũbanga ũrĩa mangĩararire gwakwa magĩcakaya na niĩ ngĩmeera atĩ maũndũ macio matingĩkĩrũo gwakwa. Tondũ nĩ maamenyaga atĩ gĩĩko kĩu gĩtingĩatwaranire na wĩtĩkio wakwa kana wĩtĩkio ũrĩa mũtumia wakwa aarĩ naguo, thutha wa kwarĩrĩria nao ũndũ ũcio ihinda iraya, magĩthiĩ gwĩkĩra maũndũ macio kũndũ kũngĩ.
“Ihinda-inĩ rĩu iritũ rĩa kĩeha, nĩ ndathaithire Jehova mũno atũteithie tũrĩ na ciana ciakwa tũtikagarare watho wake. Nĩ aaiguire mahoya makwa na agĩtũteithia tũkĩrũgama wega biũ o na gũtuĩka nĩ twahatĩkĩtwo mũno.” Mũrũ wa Ithe witũ Joseph hamwe na ciana ciake matingĩetĩkĩrire o na hanini kũgarũrũka matigane na itua rĩao rĩa gũthathaiya Jehova.
Rĩrĩa Ũngĩthuura Kana nĩ Ũkũgarũrĩra Itua Rĩaku
Ihinda rĩtarĩ iraihu thutha wa Pasaka ya mwaka wa 32, mũtumia ũmwe Mũkanaani nĩ aathire kũrĩ Jesu Kristo itũũra-inĩ rĩa Sidoni. Akĩmũthaitha mũno aingate ndaimono ĩrĩa yarĩ thĩinĩ wa mũirĩtu wake. Kĩambĩrĩria-inĩ Jesu ndaigana kũmũcokeria ũndũ. Eerire arutwo ake ũũ: “Ndiatũmirũo kũrĩ andũ angĩ, tiga o mbũri iria ciũrĩte cia nyũmba ya Isiraeli.” No rĩrĩa mũtumia ũcio aathire na mbere kũmũthaitha, Jesu akĩmwĩra ũũ: “Ti wega kuoya mũgate wa ciana, ũgaikĩrio ngui.” Nĩ ũndũ wa gũtindĩkwo nĩ wĩtĩkio mũnene, aacokeirie Jesu ũũ: “Noguo Mwathani: no rĩrĩ, o na ngui nĩirĩaga twenyũ tũrĩa tũgũaga thĩ, tuumĩte metha-inĩ ya ene cio.” Jesu nĩ eetĩkĩrire ithaithana rĩa mũtumia ũcio na akĩhonia mwarĩ.—Mat. 15:21-28.
Rĩrĩa Jesu aahonirie mũirĩtu ũcio, eegerekanirie na Jehova na njĩra ya gũkorũo eharĩirie kũgarũrĩra harĩa maũndũ maretĩkĩria. Kwa ngerekano nĩ kũrĩ hĩndĩ Ngai aatuĩte itua rĩa kũniina Aisiraeli nĩ ũndũ wa gũthondeka njaũ ya thahabu, ĩndĩ nĩ eetĩkĩrire gũthaithwo nĩ Musa na akĩgarũrĩra itua rĩake.—Tham. 32:7-14.
O nake mũtũmwo Paulo nĩ egerekanirie na Jehova na Jesu. Kwa ihinda rĩna, Paulo nĩ onete atarĩ wega gũthiĩ na Mariko ng’endo-inĩ ciao cia ũmishonarĩ, tondũ nĩ aamatiganĩirie marĩ na Baranaba rĩrĩa maarĩ rũgendo-inĩ rwao rwa mbere rwa ũmishonarĩ. O na kũrĩ ũguo, thutha-inĩ Paulo nĩ onire atĩ Mariko nĩ aakũrĩte kĩĩroho na nĩ ũndũ ũcio nĩ angĩakorirũo na ũguni mũnene harĩ we. Nĩ ũndũ ũcio, Paulo akĩra Timotheo ũũ: ‘Ũka ũkĩoyaga Mariko mũũke nake; nĩ ũndũ nĩwe wagĩrĩire wa kũndungatagĩra.’—2 Tim. 4:11.
Ĩ ithuĩ? Nĩ ũndũ wa kwĩgerekania na Jehova Ithe witũ ũrĩ tha, ũkirĩrĩria, na wendo, no tuone arĩ wega kũgarũrĩra matua maitũ. Kwa ngerekano, no tũbatare kũgarũrĩra ũrĩa tuonaga andũ arĩa angĩ. Ngũrani na Jehova na Jesu-rĩ, ithuĩ tũtirĩ akinyanĩru. Angĩkorũo o nĩ makoragwo meharĩirie kũgarũrĩra-rĩ, na githĩ o na ithuĩ tũtiagĩrĩirũo nĩ gwĩciragia ũhoro wa kwaga gũkinyanĩra kwa andũ arĩa angĩ na kũngĩhoteka tũkagarũrĩra ũrĩa tũmonaga?
Kũgarũrĩra matua maitũ no gũkorũo kũrĩ kwa bata rĩrĩa tũreciria ũhoro wa mĩoroto ya kĩĩroho. Andũ amwe arĩa mareruta Bibilia na kwa ihinda rĩna nĩ makoretwo magĩthiĩ mĩcemanio-inĩ ya kĩũngano, mahota gũkorũo makĩhũthĩrĩria kũbatithio. Ningĩ maũndũ ma aarĩ na ariũ a Ithe witũ amwe no makorũo makĩmetĩkĩria kuongerera ũtungata wao na njĩra ya gũtuĩka mapainia, ĩndĩ makaaga gũtuĩka. Nao ariũ a Ithe witũ amwe no maage kuona bata wa gũtuĩka athuri kana ateithia a ũtungata kĩũngano-inĩ. (1 Tim. 3:1) Hihi we ũrĩ ũmwe wa andũ ta acio? Wendi wa Jehova nĩ gũgũteithia ũkinyĩre mĩeke ta ĩyo. Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, na githĩ ti wega ũgarũrĩre matua maku nĩguo wĩĩgĩre na gĩkeno kĩrĩa kiumanaga na kwĩrutĩra biũ gũtungatĩra Ngai na gũteithia andũ arĩa angĩ?
Akĩaria ũhoro wa ũtungata wake wabici-inĩ ĩmwe ya Aira a Jehova thĩinĩ wa Afrika, mwarĩ wa Ithe witũ Ella oigire ũũ: “Rĩrĩa ndokire Betheli riita rĩa mbere, ndionaga ta ingĩikara ihinda iraya. Ndaarĩ na wendi wa gũtungatĩra Jehova na ngoro yakwa yothe, ĩndĩ ningĩ nĩ ndaiguaga ndaihĩrĩirie famĩlĩ itũ mũno. Kĩambĩrĩria-inĩ, nĩ ndaiguaga ihooru mũno nĩ gũkorũo itarĩ hamwe nao! Ĩndĩ, mwarĩ wa Ithe witũ ũrĩa twaikaraga rumu ĩmwe nake nĩ aanjĩkĩrire ngoro, na nĩ ũndũ ũcio ngĩtua itua rĩa gũthiĩ na mbere gũtungata Betheli. Rĩu ndungatĩte mĩaka ikũmi, na wendi wakwa nĩ gũthiĩ na mbere gũtungatĩra aarĩ na ariũ a Ithe witũ ihinda iraya o ũrĩa kũngĩhoteka ndĩ o gũkũ Betheli.”
Rĩrĩa arĩ O Mũhaka Ũgarũrĩre Itua Rĩaku
Hihi nĩ ũraririkana ũrĩa gwathire rĩrĩa Kaini aaiguĩrĩire mũrũ wa nyina ũiru na agĩcinwo nĩ marakara? Ngai eerire mũndũ ũcio wa mathũgũta atĩ nĩ ekũmwĩtĩkĩra rĩngĩ etĩkĩra kũgarũrũka eke maũndũ mega. Aataarire Kaini atoorie biũ mehia tondũ ‘maamuoheirie o mũromo-inĩ.’ Kaini nĩ angĩahotire kũgarũrĩra mwerekera na mwĩcirĩrie wake, ĩndĩ athuurire kũhũthia ũtaaro wa Ngai. Ũndũ wa kĩeha nĩ atĩ, Kaini nĩ oragire mũrũ wa nyina na nĩ ũndũ ũcio agĩtuĩka mũndũ wa mbere kũũragana!—Kĩam. 4:2-8.
Ningĩ ta wĩcirie ũhoro wa kĩonereria kĩa Mũthamaki Uzia. Kĩambĩrĩria-inĩ nĩ eekaga maũndũ mega maitho-inĩ ma Jehova na agathiĩ na mbere gũcaria Ngai. O na kũrĩ ũguo, nĩ ũndũ wa mwĩtĩo, nĩ aathũkirie wĩhokeku wake wa ihinda iraya. O na gũtuĩka ndaarĩ mũthĩnjĩri Ngai, nĩ aaingĩrire thĩinĩ wa hekarũ agacinĩre Ngai ũbumba. Rĩrĩa athĩnjĩri Ngai maamũheire mũkaana atigane na gĩĩko kĩu kĩa mwĩgerero, Uzia ndaigana kũgarũrĩra itua rĩake, ithenya rĩa ũguo, ‘aarakarire’ na akĩhũthia mũkaana wao. Nĩ ũndũ ũcio Jehova akĩmũhũũra na mangũ.—2 Maũ. 26:3-5, 16-20.
Hatarĩ nganja, nĩ kũrĩ hĩndĩ twagĩrĩirũo nĩ kũgarũrĩra matua maitũ. Na haha tũrĩ na ngerekano ya mahinda maya maitũ. Joachim aabatithirio 1955, agĩcoka akĩeherio kĩũngano-inĩ 1978. Mĩaka makĩria ma 20 thutha ũcio, nĩ eeririre na agĩcokio kĩũngano-inĩ. Kũrĩ hĩndĩ mũthuri ũmwe wa kĩũngano aamũririe kĩrĩa gĩatũmĩte aikare ihinda iraya ũguo atandĩkĩte marũa ma kũhoya acokio. Oigire ũũ: “Ndaarĩ na marakara na mwĩtĩo. Nĩ ndĩriraga mũno nĩ ũndũ wa ũguo ndaikarire ihinda iraya. O na gũtuĩka nĩ ndeheretio kĩũngano-inĩ, no ndamenyaga atĩ Aira a Jehova nĩo marutanaga ũhoro wa ma.” Nĩ aabataraga kũgarũrĩra mwerekera wake na kwĩrira.
No twĩkore ũndũ-inĩ tũngĩbatara kũgarũrĩra matua na ciĩko citũ. Rekei tũkoragwo twĩharĩirie gwĩka ũguo nĩguo tũkenagie Jehova.—Thab. 34:8.