Rĩngĩ na rĩngĩ kĩahũthagĩrũo kuonania mũndũ mũrute ciĩga imwe cia ũciari. Mahinda ma tene, arũme amwe nĩ maarutagwo ciĩga imwe cia ũciari rĩrĩ ta ihera, kana hihi maanyitwo mĩgwate kana maatuo ngombo. Arũme ehokeku arĩa maarutĩtwo ciĩga, nĩ maaheagwo wĩra wa kũrũgamĩrĩra kũrĩa atumia maaikaraga thĩinĩ wa nyũmba cia athamaki. Kwa ngerekano, Hegai na Shaashagazu arĩa maarĩ ahakũre, maarutaga wĩra wa kũrora atumia a Mũthamaki wa Perisia ũrĩa wetagwo Ahasuerusu o hamwe na airĩtu angĩ ombĩte. Mũthamaki ũcio erĩkanaga nĩwe Aritashashita wa I.—Esiteri 2:3, 14.

No rĩrĩ, ti andũ othe arĩa metĩtwo ahakũre Bibilia-inĩ maarutĩtwo ciĩga cia ũciari. Athomi amwe moigaga atĩ kiugo kĩu nĩ kĩahũthagĩrũo na njĩra njarariĩ kuonania mũndũ ũheetwo wĩra thĩinĩ wa nyũmba ya mũthamaki. Kwahoteka ũguo nĩguo kiugo kĩu kĩhũthĩrĩtwo ũhoro-inĩ wĩgiĩ Ebedi-meleku, ũrĩa maarutithanagia wĩra na Jeremia, o hamwe na Mũethiopia ũrĩa ũtagwetetwo rĩĩtwa wahunjĩirio nĩ Filipu. Hatarĩ nganja, Ebedi-meleku nĩ mũndũ warĩ na gaturwa kanene, tondũ nĩ aahotaga kwaranĩria ĩmwe kwa ĩmwe na Mũthamaki Zedekia. (Jeremia 38:7, 8) Nake Mũethiopia ataarĩirio atĩ aarĩ mũigi kĩgĩna wa mũthamaki, na “okĩte Jerusalemu ahoe Ngai.”—Atũmwo 8:27.

Jesu oigire ũũ agĩtaarĩria ũhoro wa ituĩro rĩa mahinda mokĩte: ‘Rĩrĩa Mũrũ wa mũndũ agoka e na riri wake, akaamũrania ndũrĩrĩ, o ta ũrĩa mũrĩithi aamũranagia ng’ondu na mbũri.’ (Mathayo 25:31, 32) Hihi arĩithi maamũranagia nyamũ icio nĩkĩ?

Ng’ondu na mbũri nĩ ciatwaragwo rũũru na ikarĩithio hamwe mathaa ma mũthenya. Naguo ũtukũ ikahingĩrũo kiugũ nĩguo igitĩrũo kuumana na nyamũ cia gĩthaka, aici, na heho. (Kĩambĩrĩria 30:32, 33; 31:38-40) Nyamũ icio cierĩ ciamũranagio ikahingĩrũo ciugũ mwanya nĩ ũndũ wa kũgitĩra ng’ondu tondũ nĩ horeri, makĩria mĩatĩ na tũũri, itikagiywo nĩ mbũri, tondũ mbũri irĩ bagabaga nyingĩ. Ibuku rĩtagwo All Things in the Bible, riugaga atĩ, arĩithi ningĩ nĩ maamũranagia ng’ondu na mbũri rĩrĩa “maraciciarithania, magĩkama, na magĩcienja.” Ngerekano ya Jesu yaahutirie maũndũ marĩa athikĩrĩria ake mangĩamenyire tondũ maikaraga kũndũ kwarĩithagio nyamũ thĩinĩ wa Isiraeli ya tene.