Onda tambula ko etaleko laKalunga li na sha nohonde
Onda tambula ko etaleko laKalunga li na sha nohonde
Ondokotola yopaunamiti tai hokolola kombinga yayo vene
EFIKU limwe onda li monhele yaaveshe, handi kundafana nokangudu keendokotola pauxupi kombinga yaasho sha etifa efyo laumwe. Omunaudu oo a fya okwa li e na oshitumba sha kula, nonda li nda popya kutya, “Efyo lomunaudu oo ola etifwa kokuhanauka po kweesele dohonde ditilyana nosho yo oupyakadi weefiyo itadi longo nawa wa etifwa kokutulwa ohonde ihapu.”
Opo nee ndokotola umwe okwa fikama ndele ta ingida a handuka ta ti: “Owa hala okutya otwa tula omunaudu ohonde yoludi la puka?” Onda nyamukula nda ti, “Hasho nda hala okutya ngaho.” Opo nee eshi nde va ulikila outukulwa vanini veefiyo domunaudu, onda weda ko nda ti, “Otu wete eesele dohonde itilyana odo da nyonauka di li meefiyo, nokungaho ohatu dulu okufika pexulifodiladilo kutya osho sha etela eefiyo oupyakadi.” * Okwa li a hovela okuhanduka, ndele naame handi kwatwa koumbada neenghono. Nonande ame opo nda li nda ningi ondokotola, ofimbo ye a li ondokotola ya pyokoka, onda li ndi udite kutya kandi na okushuna omutwe moipeta.
Eshi oshiningwanima osho sha ningwa, kanda li natango umwe womEendombwedi yaJehova. Onda dalwa mo 1943 moSendai, oshilando shi li koumbangalanhu waJapan. Molwaashi tate okwa kala omukonakoni womikifi nondokotola yopaunamiti i na sha noinima yopamadiladilo, onda li nda tokola ndi lihongele ounamiti. Modula yange onhivali yokulihongela ounamiti, mo 1970, onda hombola omukainhu wedina Masuko.
Ounamiti oo wa ka ninga eifano lange
Masuko okwa li ha longo opo tu likwafe fimbo handi mane ofikola. Eifano lounamiti ola li la tunhula nge. Onda li nda kuminwa onghedi omo olutu lomunhu la shitwa! Ashike nande ongaho, inandi diladila nande onale ngeenge oku na Omushiti. Onda li ndi shii okuninga omapekapeko ounamiti otaku ningi onghalamwenyo yange i kale tai ti sha. Onghee hano, konima eshi nda ninga ndokotola, onda li nda tokola ndi lihongele ounamiti u na sha nokukonakona omaukwatya, oyeetifi noilanduliko yomikifi.
Eshi nda li handi konakona osheetifi shefyo lovanaudu ovo va fya kokankela, onda li nda hovela okulipula ngeenge okutulwa ohonde ohaku kwafa ngoo shili. Ovanaudu ovo ve na okankela ya kwata moiti otashi dulika va kale vehe na ohonde ya wana molwaashi ohava di ohonde noupu. Molwaashi ouhaku wokuxwika mo okankela ohau ningifa ohonde yomunaudu i we pedu, eendokotola luhapu ohadi ti omunaudu na tulwe ohonde. Ashike nande ongaho, onda kala handi fekele kutya okutulwa ohonde oku na okukala haku pimbilifa okankela. Ndele kunena, okwa monika kutya okutulwa ohonde ohaku etifa ovakwaita volutu va kale tava lwifafana, naasho ohashi ningifa oitumba i aluke nohashi ningifa omunaudu wokankela aha kale ko efimbo lile. *
Mo 1975, onda li nda pita monghalo oyo ya popiwa metetekelo. Ondokotola oyo ya li tai ungaunga noshiningwanima osho, oya li pyokoka momakonakono omikifi. Nomolwaasho ya li ya handuka eshi nda popya kutya efyo lomunaudu ola etifwa kokutulwa ohonde! Ashike onda li nda pula komesho neenghundafana dange fiyo osheshi ehandu laye la enda tali loto.
Itaku ka kala vali ouyehame nefyo
Pefimbo olo opo omukulukadi wange a li a talelwa po komunamido Ondombwedi yaJehova. Meenghundafana daye okwa li a longifa oshitya “Jehova”, ndele omukulukadi wange ta pula kutya osho osha hala okutya shike. Ondombwedi oyo oya li ya nyamukula tai ti, “Jehova edina laKalunga kashili.” Masuko okwa kala ha lesha Ombiibeli okudja kounona waye, ndele Ombiibeli ei a kala ha lesha oya pingena po edina laKalunga “nOmwene.” Paife okwa shiiva kutya Kalunga omunhu noku na edina!
Masuko okwa li a hovela diva okukonakona Ombiibeli nomukulukadi oo omunamido wOndombwedi. Eshi nde uya meumbo okudja koshipangelo po 1:00 yongula, omukulukadi wange okwa li a lombwela nge a tunhukwa ta ti, “MOmbiibeli omwa popiwa kutya ouyahame nefyo itai ka kala po vali!” Onda nyamukula nda ti “Osho omunhu oto shi pewa kulye!” Okwa weda ko a ti, “Molwaashi ounyuni mupe otau uya mafiku, inandi hala u mane po efimbo loye.” Onda li ndi wete a fa a hala ndi efe po okukala ndi li ndokotola, nosha handula nge, ndele tashi nyono po ekwatafano letu.
Ashike omukulukadi wange ka li a fya nge ounye. Okwa li ha kongo omishangwa tadi wapalele pamwe neilikano, ye te di ulikile nge. Eendjovo dOmuudifi 2:22, 23 odo unene da li da kuma omutima wange, odo tadi ti: “Osheshi omunhu ota mono shike molwoupyakadi waye aushe nomolwelalakaneno lomutima waye, nalo ye te lietele oudjuu koshi yetango? . . . Nomoufiku yo omwenyo waye itau tulumukwa. Nasho yo oshongaho elela.” Osho osho naanaa naame nda li handi ningi, nde liyandjela ashike oilonga yopaunamiti omutenya noufiku, ame itandi wanenwa.
Osoondaxa imwe ongula muJuli 1975, eshi omukulukadi wange a ya kOlupale lOuhamba lEendombwedi daJehova, onda li nda tokola naame ndi ye. Omukulukadi wange okwa li a kumwa eshi a mona nge nde uya, nonda li nda tambulwa ko nohamu kEendombwedi. Okudja fiku olo, inandi faula vali okwoongala kwOsoondaxa. Lwanima konima yomwedi umwe, Ondombwedi imwe oya li ya hovela okukonakona Ombiibeli naame. Konima yeemwedi nhatu okudja eshi omukulukadi wange a talelwa po kEendombwedi daJehova, okwa ka ninginifwa.
Okutambula ko etaleko laKalunga li na sha nohonde
Diva onde ke lihonga kutya Ombiibeli oya lombwela Ovakriste ve ‘likaleke kokule nohonde.’ (Oilonga 15:28, 29; Genesis 9:4) Molwaashi onda kala nale ndi na omalimbililo e na sha nokulonga kwohonde oyo hai tulwa ovanhu, kasha li shidjuu okutambula ko etaleko laKalunga li na sha nohonde. * Onda li nda diladila kutya: ‘Ngeenge oku na Omushiti note tu lombwele ngaho, oshi na okukala shi li mondjila.’
Onde lihonga yo kutya omikifi nefyo oya etifwa po koulunde waAdam. (Ovaroma 5:12) Pefimbo olo, onda li handi lihongo oinima i na sha nomifipa dohonde. Ngeenge hatu kulupa, omifipa detu ohadi ende tadi kukuta nokufinana, naasho ohashi tu etele omikifi ngaashi omikifi domutima, omifipa dokouluvi itadi ende nawa nosho yo omikifi deefiyo. Otashi tu kumwe lela kutya oulunde oo twa fyuulula oo hau etifa ngaho. Konima yaasho, elitulemo lange loinima younamiti ola enda tali shuna pedu. Jehova Kalunga oye ashike ta dulu okuxulifa po ouyahame nefyo!
MuMarsa 1976, eemwedi heyali okudja eshi nda hovela okukonakona Ombiibeli, onda li nda efa po okulihonga kounivesiti yoshipangelo. Onda li nda tila kutya itandi ka mona vali oilonga yopaunamiti, ashike onda ka mona oilonga imwe koshipangelo shimwe. Opo nee onda ka ninginifwa muMei 1976. Onda li nda tokola kutya onghedi ya denga mbada okulongifa onghalamwenyo yange, oyo okukala omuudifi wefimbo liyadi, oukokolindjila, oo nda ka tameka muJuli 1977.
Okupopila etaleko laKalunga li na sha nohonde
MuNovemba 1979, fye naMasuko otwa ka tembukila keongalo laChiba Prefecture, oko kwa li omhumbwe inene yovaudifi. Onda li nda mona ko oilonga yetatafiku moshipangelo. Fiku nda hovela oilonga, okangudu keendokotola dokutanda oka li ka dingilila nge. Oda li da pula tadi kondjifa tadi ti, “U li Ondombwedi yaJehova, oshike to ka ninga po ngeenge omwa etwa omunaudu a pumbwa okutulwa ohonde?”
Onda li nde di yelifila nefimaneko kutya ohandi ka ninga ashike ngaashi Kalunga a ti shi na sha nohonde. Onda yelifa kutya ope na eenghedi dimwe dopaunamiti inadi kwatela mo ohonde odo handi dulu okulongifa ndi kwafele ovanaudu. Konima eshi twa kundafana hanga oule wovili, omukulunhu womatando okwa nyamukula ta ti, “Ondi udite ko. Ashike ngeenge omwa etwa omunaudu a kanifa ohonde ihapu, ofye hatu ka ungaunga nonghalo oyo.” Omukulunhu womatando oo okwa li a shiivika e li omunhu mudjuu, ashike konima yeenghundafana odo, otwa li twa hovela okukala tu na ekwatafano liwa, nokwa kala a fimaneka alushe eitavelo lange.
Okufimaneka ohonde taku yelekwa
Fimbo twa li moChiba, opa li ta pa tungwa eembelewa da kula dEendombwedi daJehova moEbina shaJapan. Ame nomukulukadi wange otwa kala hatu i ko lumwe moshivike tu ka file oshisho oukolele wEendombwedi odo da li de liyamba okutunga etungo olo laBetel. Konima yeemwedi dinini, otwa li twa shivwa tu ka longe kObetel yaEbina efimbo liyadi. Onghee hano, muMarsa 1981, otwa li twa hovela okukala hatu di momatungo oo a li haa longifwa pakafimbo nokwa li hamu di ovaliyambi ve dulife po 500. Ongula, onda li handi kwafele okuwapaleka konhele oko taku tungwa, handi wapaleke oundjuwo noulikoshelo, nomutenya, handi ka ninga omakonakono opaunamiti.
Umwe womovanaudu vange oIlma Iszlaub, oo a li e uya koJapan a dja koAustralia e li omutumwa, momudo 1949. Okwa li e na okankela yomohonde nokwa li a lombwelwa kondokotola yaye kutya oku na ko ashike omafiku manini a fye. Ilma okwa li a anya okutulwa ohonde opo ngeno a lelepeke onghalamwenyo yaye nokwa li a hoolola a kale mObetel omafiku oo a fyaala ko kokukalamwenyo kwaye. Pefimbo olo, omiti odo hadi hapupaleke eesele dohonde itilyana, ngaashi o-erythropoietin, kada li po. Omafimbo amwe ohonde yaye oya li hai shuna pedu fiyo opeegalama 3, ile 4! (Oi na ngeno okukala po 12 fiyo 15.) Ashike onda li nda ninga ngaashi handi dulu opo ndi mu hakule. Ilma okwa li a twikila okuulika kutya oku na eitavelo ihali tengauka mEendjovo daKalunga fiyo osheshi a fya muJanuali 1988, konima yomido heyali!
Oule momido, ovaliyambi vEendombwedi vahapu ovo va li tava tungu oshitaimbelewa shaJapan ova li hava kala va pumbwa omatando. Ashike ouwa owa li apa kutya, eendokotola domoipangelo yopopepi oda li da longela kumwe mokuninga omatando nopehe na okulongifa ohonde. Luhapu onda li handi shivwa ndi ye koitandelo ndi ka tale eenghedi odo tava longifa, nomafimbo amwe nokuli onda li handi kwafele mokutanda. Onda pandula eendokotola odo da ulika kutya oda fimaneka omufika wEendombwedi daJehova u na sha nohonde. Okulonga pamwe nado okwa li kwa kwafela nge ndi hepaulule eitavelo lange. Ondokotola imwe oya ka ninginifwa nokuli i li Ondombwedi.
Shihokwifa, eenghendabala deendokotola dokuhakula Eendombwedi daJehova nopehe na okulongifa ohonde okwa xwepopaleka neenghono ounamiti. Okutanda nopehe na okutula omunhu ohonde okwa ulika kutya oshi na ouwa. Omakonakono okwa ulika kutya ovanaudu ohava veluka diva noihava kala ve na omaupyakadi mahapu konima yetando.
Onda twikila okulihonga kOndokotola inenenene
Ohandi kendabala okukala ndi shii oinima yopaunamiti ei i li pefimbo. Ashike ohandi twikile yo okulihonga kuJehova, oo e li Ondokotola inenenene. Iha tale ashike kombada, ndele oha tale omunhu e lixwa po. (1 Samuel 16:7) Ndi li ndokotola, ohandi kendabala okuhakula omunhu keshe handi tale kuye e lixwapo, ndele hakoudu waye ashike. Osho ohashi kwafele nge ndi hakule omunaudu nawa.
Natango ohandi longo kObetel, nohandi kwafele ovanhu ve lihonge kombinga yaJehova, mwa kwatelwa etaleko laye li na sha nohonde, naasho osho ashike natango hashi etele nge ehafo linene. Ohandi ilikana opo Ndokotola Munenenene, Jehova Kalunga, a xulife po omikifi adishe nefyo. — Ehokololo laYasushi Aizawa.
[Omashangelo opedu]
^ okat. 4 Embo ledina Modern Blood Banking and Transfusion Practices, la shangwa kundokotola Denise M. Harmening, ola ti kutya: “Okunyonauka kweesele ditilyana ohaku holoka momunaudu oo tashi dulika a li opo a tulwa ohonde, e na eteelelo, ile a tulwa oshitukulwa shaumwe, ile shaye shimwe sha vandekwa ponhele yonhumba molutu.” Monghalo ya tya ngaho, ovakwaita volutu ohava ningifa omunaudu e linyenge monghedi oyo ngeenge a tulwa ohonde “noinai tambulwa ko kolutu laye.” Dailey’s Notes on Blood, osha ti kutya, “okunyonauka po kweesele ditilyana ohaku xwaxwamekwa nokuli nokomayooloke ohonde oyo omunaudu a tulwa . . . nande oinini. Ngeenge eendjila dokeefiyo onda hovele okukala itadi longo vali noitadi kufa mo vali omakako, olutu lomunaudu ohali ende tali nyatekwa komaudiyo, molwaashi eefiyo itadi kufa mo vali omakako mohonde.”
^ okat. 8 O-Journal of Clinical Oncology, yaAuguste 1988, oya ti: “Ovanaudu ovo hava tulwa ohonde pefimbo letando lokankela, ohashi naipike onghalo yavo shi dulife ngeenge tava tandwa inava tulwa ohonde.”
^ okat. 16 Opo u mone ouyelele u na sha naasho Ombiibeli tai hongo kombinga yohonde, tala okambo How Can Blood Save Your Life? ka nyanyangidwa kEendombwedi daJehova.
[Ouyelele u li pepandja 14]
“Onda yelifa kutya ope na eenghedi dimwe dopaunamiti inadi kwatela mo ohonde odo handi dulu okulongifa ndi kwafele ovanaudu”
[Ouyelele u li pepandja 15]
“Okutanda nopehe na okutula omunhu ohonde okwa ulika kutya oshi na ouwa”
[Efano pepandja 15]
Pombada: Handi yandje oshipopiwa shopaMbiibeli
Kolulyo: Ndi li nomukulukadi wange, Masuko, paife