1. Ovanhu vahapu ova tala ko ngahelipi oilonga?

OVANHU vahapu vomoshitukulwa sheni ova tala ko ngahelipi oilonga? Moilongo ihapu, ovanhu ohava longo noudiinini nosho yo efimbo lihapu shi dulife nale. Ovanhu ovo hava longo efimbo lihapu ohava kala ve lipyakidila unene noihava mono efimbo lokufuda po, lokukala pamwe nomaukwaneumbo avo ile okuliwanifila po eemhumbwe davo dopamhepo. (Omuud. 2:23) Ofimbo ovanhu vamwe kave hole okulonga nandenande nohava kala ashike tava ningi omalipopilo. — Omayel. 26:13, 14.

2-3. Jehova naJesus ova tula po oshihopaenenwa shilipi shi na sha noilonga?

² Mepingafano novanhu ovo vehe na etaleko li li pandjele li na sha noilonga, natu taleni kutya Jehova naJesus ova tala ko ngahelipi oilonga. Otu shii kutya Jehova oku hole oilonga. Jesus okwe shi ulika eshi a ti: “Tate ta longo fiyo opaife, naame yo handi longo.” (Joh. 5:17) Diladila ashike koilonga aishe oyo Kalunga a longa eshi a shita ovaengeli vahapu, eenyofi neepulaneta. Natango otu wete oinima itunhula oyo Kalunga a shita kedu oku tu li. Omupsalme okwa ti: “Omwene, oilonga yoye oi fike peni! Aishe owe i shita nounongo, edu oli yadi oishitwa yoye.” — Eps. 104:24.

³ Jesus okwa hopaenena Xe. Okwa li ta kwafele Kalunga eshi a li ta “longekida eulu.” Okwa li puJehova “ngaashi omunongoelela.” (Omayel. 8:27-31) Opo nee eshi Jesus e ke uya kombada yedu, okwa li ha longo noudiinini. Oilonga oya li ya fa oikulya kuye, noilonga yaye oya ulika kutya okwa tumwa kuKalunga. — Joh. 4:34; 5:36; 14:10.

4. Oshike hatu lihongo kuJehova naJesus shi na sha nokufuda po?

 ⁴ Mbela oshihopaenenwa osho sha tulwa po kuJehova naJesus shokulonga noudiinini otashi ulike kutya inatu pumbwa okufuda po? Hasho nandenande. Jehova iha loloka, nomolwaashi ina pumbwa okufuda po. Ashike Ombiibeli oya popya kutya konima eshi a shita eulu nedu, “okwa tulumukwa koilonga yaye.” (Ex. 31:17) Onghee hano, Jehova okwa li a efa po manga okushita, ndele ta kongo efimbo opo a hafele oinima oyo a shita. Nonande eshi Jesus a li kombada yedu okwa li ha longo noudiinini, okwa li ha kongo efimbo lokufuda po nolokulya pamwe nookaume kaye. — Mat. 14:13; Luk. 7:34.

5. Ovanhu vahapu ova taalela eshongo lilipi?

⁵ Ombiibeli otai ladipike ovapiya vaJehova va kale hava longo. Okwa hala ovapiya vaye va kale hava longo noudiinini ponhele yokukala ovakwandede. (Omayel. 15:19) Pashihopaenenwa, otashi dulika ho longo oilonga yokulikongela omboloto opo u file oshisho eemhumbwe doukwaneumbo woye. Ashike ovashikuli aveshe vaKristus ova pewa oshinakuwanifwa shokukufa ombinga moilonga yokuudifa onghundana iwa. Ndele nande ongaho, otwa pumbwa okukala hatu fuda po sha wana. Mbela omafimbo amwe oho mono shidjuu okukala u na ondjele ngeenge tashi uya poilonga yokulikongela omboloto, efimbo lokuya moukalele nolokufuda po? Ongahelipi to dulu okumona kutya owa pumbwa okulonga efimbo li fike peni nolokufuda po?

6. Markus 6:30-34 okwa ulika ngahelipi kutya Jesus okwa li e na ondjele ngeenge tashi uya poilonga nokufuda po?

⁶ Otwa pumbwa etaleko li li pandjele ngeenge tashi uya poilonga. Ohamba Salomo oya nwefwa mo i shange tai ti: ‘Ashishe oshi na otundi yasho ya pangelwa, noshinima keshe oshi nefimbo lasho.’ Okwa tumbula kutya ope na efimbo lokutwika, lokutunga, lokulila, lokuyola, lokutana nehafo nosho yo oilonga ikwao vali. (Omuud. 3:1-8) Osha yela kutya, oilonga nefudepo oinima ivali ya fimana monghalamwenyo. Jesus okwa li e na etaleko li li pandjele nge tashi uya poilonga nefudepo. Pomhito imwe, ovayapostoli ova li va aluka moilonga yokuudifa. ‘Kava li ve na efimbo lokulya’ molwaashi ova li ve lipyakidila. Jesus okwe va lombwela a ti: “Ileni tu ke likaleleni koima kwe likalela, nye mu tulumukwe po kanini.” (Lesha Markus 6:30-34.) Nonande Jesus novahongwa vaye haalushe va li hava fuda po ngaashi va hala, okwa li e shii kutya aveshe ova pumbwa okufuda po.

7. Osho hatu lihongo komhango yEshabata otashi tu kwafele tu ninge shike?

⁷ Atusheni otwa pumbwa okufuda po omafimbo amwe ile okuninga omalunduluko e na sha nomalipyakidilo etu a keshe efiku. Osho otu shi liwetele melongekido olo Kalunga a li a tulila po Ovaisrael, eshi e va pa efiku lEshabata oshivike keshe. Ohatu dulu okumona ouwa mwaasho sha li hashi ningwa mefiku lEshabata nonande katu li koshi yOmhango oyo Ovaisrael va li va pewa okupitila muMoses. Osho hatu lihongo otashi ke tu kwafela tu kale tu na etaleko li li pandjele li na sha noilonga nefudepo.

8. Metwokumwe naExodus 31:12-15, efiku lEshabata ola li lashike?

⁸ Eendjovo daKalunga oda popya kutya konima ‘yefiku’ etihamano, Kalunga okwa li a efa po manga okushita, ndele ta kongo efimbo opo a hafele oinima oyo a shita kombada yedu. (Gen. 2:2) Kalunga oku hole oilonga, nomolwaasho “ta longo fiyo opaife.” (Joh. 5:17) Jehova okwa li ha longo ‘omafiku’ ahamano nokwa li ha fuda po “mefiku” etiheyali, nomolwaashi  a li a lombwela Ovaisrael navo va kale hava fuda po mefiku etiheyali. Kalunga okwa ti kutya Eshabata ola li edidiliko pokati kaye nOvaisrael. Ola li efiku ‘letulumuko la wana, oshinima osho sha li shiyapuki’ kuJehova. (Lesha Exodus 31:12-15.) Kape na osho sha li sha pitikwa shi longe mefiku olo kutya nee ounona, ovapiya ile oinamwenyo yomeumbo. (Ex. 20:10) Efiku olo ola li hali kwafele ovanhu va yandje elitulemo koinima yopamhepo.

9. Etaleko la puka lilipi ovanhu vopefimbo laJesus va li ve na li na sha nefiku lEshabata?

⁹ Eshabata ola li efiku litunhula koshiwana shaKalunga; ashike ovawiliki vahapu vomalongelokalunga vopefimbo laJesus ova li va tula po eemhango didjuu di na sha nefiku olo. Ova li hava ti kashi li pamhango okupweya oilya ile okuvelula omunhu oo ta vele mefiku lEshabata. (Mark. 2:23-27; 3:2-5) Etaleko la tya ngaho kala li metwokumwe nehalo laKalunga, na Jesus okwa li a yelifila ovanhu ovo va li tava pwilikine kuye.

10. Oshike hatu lihongo muMateus 12:9-12 shi na sha nanghee Jesus ha tale ko efiku lEshabata?

¹⁰ Jesus novashikuli vaye Ovajuda ova li hava dana Eshabata molwaashi ova li ve li koshi yOmhango oyo Ovaisrael va li va pewa okupitila muMoses. * Ashike Jesus okwa li a popya nokwa longa oinima ihapu oyo ya ulika kutya inashi puka okuningila vamwe ouwa mefiku lEshabata. Okwa ti: ‘Otashi shiiva okulonga ouwa mefiku lEshabata.’ (Lesha Mateus 12:9-12.) Ka li e wete tashi nyono Omhango okufila vamwe  onghenda noku va kwafela mefiku lEshabata. Eenghatu odo Jesus a li a katuka oda ulika kutya okuudite ko kutya omolwashike Kalunga a li a lombwela oshiwana shaye shi fude po mefiku lEshabata. Molwaashi oshiwana shaKalunga osha li hashi fuda po koinakuwanifwa yasho yefiku, osha li hashi dulu okuyandja elitulemo kokulongela Kalunga. Jesus okwa kulila moukwaneumbo omo va li hava longele Kalunga mefiku lEshabata. Osho otu shi liwetele ngeenge hatu lesha kombinga yaJesus eshi a li moshilando shavo muNasaret. Ombiibeli oya ti: “Okwa ya moshinagoga efiku lEshabata, ngaashi a ika, ndele a fikama okulesha.” — Luk. 4:15-19.

11. Olyelye a tulila po Jesus oshihopaenenwa shiwa shi na sha noilonga?

¹¹ Josef okwa honga Jesus oilonga yokuhonga oipilangi nosho yo etaleko laKalunga li na sha noilonga. (Mat. 13:55, 56) Jesus okwa li ha mono nghee Josef ha longo noudiinini opo a yambidide oukwaneumbo waye oo wa li u yadi. Lwanima, Jesus okwa ka lombwela ovahongwa vaye a ti: “Omulongi okwe lilongela ondjabi yaye.” (Luk. 10:7) Osha yela kutya Jesus okwa li ha longo noudiinini.

12. Omishangwa dilipi da ulika kutya Ombiibeli otai popile okulonga noudiinini?

¹² Omuyapostoli Paulus naye okwa li ha longo noudiinini. Oilonga yaye ya fimana oya li okulombwela vamwe kombinga yaJesus, naasho a honga. Ashike Paulus okwa li yo ha longo oilonga yokulikongela omboloto opo e liyambidide. Ovatessaloniki ova li ve shii kutya Paulus oha longo ‘oilonga idjuu oufiku nomutenya, opo aha twike nande umwe oudjuu.’ (2 Tes. 3:8; Oil. 20:34, 35) Paulus okwa popya kutya okwa li ha longo eefaila. Eshi a li muKorinto, okwa li ha di naAkwila naPriskila ‘nokwa li hava longo pamwe eshi tava tungu eefaila.’ Eshi Paulus a li ha longo “oufiku nomutenya” inashi hala kutya ka li ha fuda po. Okwa li ha fuda po koilonga yaye yokuninga eefaila, unene tuu mefiku lEshabata. Mefiku olo okwa li ha kongo omhito opo a udifile Ovajuda, ovo va li navo ihava longo mefiku lEshabata. — Oil. 13:14-16, 42-44; 16:13; 18:1-4.

13. Oshike hatu lihongo moshihopaenenwa shaPaulus?

¹³ Omuyapostoli Paulus okwa tula po oshihopaenenwa shiwa. Okwa li ha longo oilonga yokulikongela omboloto, ashike natango okwa li ha kufa ombinga pandjikilile ‘moilonga iyapuki yokuudifa evaengeli laKalunga.’ (Rom. 15:16; 2 Kor. 11:23) Okwa li a ladipika vamwe va ninge sha faafana. Akwila naPriskila ova li ‘ovalongi pamwe muKristus Jesus.’ (Rom. 12:11; 16:3) Paulus okwa li a ladipika Ovakorinto va kale ‘alushe ovaladi moilonga yOmwene.’ (1 Kor. 15:58; 2 Kor. 9:8) Jehova okwa li a nwefa mo omuyapostoli Paulus a shange ta ti: “Ou ina hala okulonga, ina lya yo nande.” — 2 Tes. 3:10.

14. Jesus okwa li a hala okutya shike eshi a popya eendjovo odo di li muJohannes 14:12?

¹⁴ Oshilonga sha fimanenena osho hatu dulu okulonga momafiku aa axuuninwa osho okuudifa nokuninga ovanhu ovahongwa. Jesus okwa popya kutya ovahongwa vaye otava ka longa oilonga i dule yaye. (Lesha Johannes 14:12.) Ina popya kutya ohatu ka longa oikumwifilonga ngaashi ye. Ponhele yaasho, ovashikuli vaye otava ka longa oshitukulwa sha kula, tava ka udifila ovanhu vahapu nokuudifa oule wefimbo li dulife olo a udifa.

15. Omapulo elipi tu na okulipula, nomolwashike?

¹⁵ Ngeenge oho longo oilonga yokulikongela omboloto, lipula omapulo taa shikula: ‘Mbela onda shiivikila ngoo okulonga noudiinini koilonga yange? Mbela ohandi wanifa po ngoo oilonga yange pefimbo nokulonga ngaashi handi dulu?’ Ngeenge omanyamukulo oye oheeno, omuyandji woye woilonga ota ka kala e ku lineekela. Osho otashi ka ningifa ovanhu koilonga va pwilikine ketumwalaka lOuhamba. Ngeenge  tashi uya koilonga yokuudifa nokuhonga, lipula omapulo taa shikula: ‘Mbela onda shiivikila ngoo okulonga noudiinini moukalele? Mbela ohandi lilongekidile ngoo nawa etalelepo lotete? Mbela ohandi shuna ngoo diva kovanhu ovo va ulika ohokwe? Mbela ohandi kufa ngoo ombinga pandjikilile meenghedi da yoolokafana dokuudifa?’ Ngeenge omanyamukulo oye oheeno, oto ka mona ehafo olo hali di moilonga yokuudifa.

16. Jesus novayapostoli ova li va tala ko ngahelipi okufuda po, naasho osha yooloka ko ngahelipi kovanhu vahapu kunena?

¹⁶ Jesus okwa li e shii kutya omafimbo amwe ye novayapostoli vaye ova li va pumbwa okufuda po. Ashike ovanhu vahapu vopefimbo lonale nokunena ova fa oshipuna osho sha popiwa mefaneko laJesus. Oshe lilombwela sha ti: “Tulumukwa nee, lya, nwa, ove u nyakukwe.” (Luk. 12:19; 2 Tim. 3:4) Osha li sha tala ko okufuda po nokulihafifa ku li oinima ya fimana monghalamwenyo. Mepingafano naasho, Jesus novayapostoli kava li va pitifa komesho omalihafifo.

17. Ohatu longifa ngahelipi efimbo olo tu na ngeenge tuhe li koilonga?

¹⁷ Kunena, ohatu shikula oshihopaenenwa shaJesus mokuudifila ovanhu onghundana iwa nokukala pokwoongala kwopaKriste ngeenge twa dja koilonga, ndele ihatu fuda po ashike. Oilonga yokuninga ovanhu ovahongwa nokukala pokwoongala oya fimanenena kufye, nomolwaasho hatu ningi eenghendabala tu kufe ombinga pandjikilile moilonga oyo iyapuki. (Heb. 10:24, 25) Ngeenge tu li mefudo, ohatu ningi eenghendabala tu ye kokwoongala nohatu kongo eemhito tu udifile ovo hatu shakeneke. — 2 Tim. 4:2.

18. Ohamba yetu, Kristus Jesus, oya hala tu ninge shike?

¹⁸ Otwa pandula eshi Ohamba yetu, Kristus Jesus, inai teelela tu longe shi dulife pwaasho itatu dulu noye tu kwafela tu kale tu na etaleko liwa li na sha noilonga nokufuda po. (Heb. 4:15) Okwa hala tu kale hatu fuda po nawanawa. Okwa hala yo tu longe noudiinini tu wanife po eemhumbwe detu dopalutu nokukufa ombinga moilonga yokuninga ovanhu ovahongwa oyo ihafifa. Moshitukulwa tashi landula, ohatu ka kundafana osho Jesus a ninga opo e tu xupife moupika.