1-2. (a) Ovayapostoli vatatu vaJesus ova li va lombwelwa va ninge shike, nova li ve linyenga ngahelipi? (b) Oshike hatu ka kundafana moshitukulwa eshi?

KONIMA yOpaasa yomo 32 O.P., omuyapostoli Petrus, Jakob naJohannes ova li va mona emoniko likumwifi. Emoniko olo otashi dulika la ningilwa popepi nOmhunda yaHermon, oyo ya li ile. Jesus okwa li a shituluka. “Oshipala shaye osha vilima ngaashi etango, noshikutu shaye shokombada osha yela sha fa ouyelele.” (Mat. 17:1-4) Lwanima, ovayapostoli ova li va uda ondaka yaKalunga tai ti: “Ou Omona wange omuholike, ou nde mu hokwa. Mu udeni.” (Mat. 17:5) Ovayapostoli ovo vatatu ova ulika mokukalamwenyo kwavo kutya ova kala nokupwilikina kuJesus. Nafye otwa hala okushikula oshihopaenenwa shavo.

² Moshitukulwa sha dja ko, otwe lihonga kutya okupwilikina kondaka yaJesus osha hala okutya okweefa po okuninga oinima yonhumba. Moshitukulwa eshi, ohatu ka kundafana oinima ivali oyo Jesus e tu lombwela tu ninge.

3. Metwokumwe naMateus 7:13, 14, otu na okuninga shike?

³ Lesha Mateus 7:13, 14. Didilika kutya Jesus okwa popya kombinga yoivelo ivali ya yoolokafana, i na eendjila mbali da yoolokafana. Imwe oya “mbwalangadja,” naikwao oya “finana.” Kape na ondjila onhinhatu. Onghee hano, otu na okuhoolola fye vene kutya otwa hala okweenda mondjila ilipi po. Etokolo olo ola kwata moiti, molwaashi ope na ashike ondjila imwe oyo tai twala komwenyo waalushe.

4. Ondjila ya “mbwalangadja” oya tya ngahelipi?

⁴ Otwa pumbwa okukaleka momadiladilo eyooloko olo li li pokati keendjila odo mbali. Ovanhu vahapu ova hoolola okweenda  mondjila oyo ya “mbwalangadja,” molwaashi oipu okweenda. Shinyikifa oluhodi, vahapu ova hoolola okukala mondjila oyo nokushikula engafifi laavo ve li mo. Ova dopa okushiiva kutya Satana Ondiaboli oye ta tula ovanhu mondjila oyo tai ka xulila mefyo. — 1 Kor. 6:9, 10; 1 Joh. 5:19.

5. Vamwe ova ninga eenghendabala dilipi, opo va mone ondjila oyo ya “finana,” nova hovele okweenda muyo?

⁵ Mepingafano nondjila ya “mbwalangadja,” ope na vali ondjila imwe ya “finana.” Jesus okwa ti kutya ovanini tave i mono. Omolwashike mbela? Shihokwifa, movelishe ya shikula ko, Jesus okwa londwela ovashikuli vaye va lungamene ovaprofeti ovanaipupulu. (Mat. 7:15) Ashike ovanhu vamwe ohava popi kutya oku na omalongelokalunga omayovi, namahapu omuo ohaa ti kutya otaa hongo oshili. Ovanhu omamiliyona ova teka omukumo, ile va pofipalekwa omolwengwangwano olo la etifwa po komalongelokalunga oo. Osho oshe va ningifa vaha konge ondjila oyo tai twala komwenyo waalushe. Ndele ondjila oyo otai dulu okumonika. Jesus okwa ti: “Ngeenge omwa diinine eendjovo dange, nye ovahongwa vange shili, notamu ka shiiva oshili, noshili otai ke mu mangulula.” (Joh. 8:31, 32) Onghee hano, ino shikula eemhunga dovanhu. Ponhele yaasho, konga oshili. Oto dulu okuhovela okukonakona Eendjovo daKalunga, opo u mone kutya okwa teelela ovanhu va ninge shike nokupwilikina komahongo aJesus. Oto ke lihonga kutya Jehova okwa teelela tu manguluke ko komahongo oipupulu omalongelokalunga. Okwa teelela yo tu efe po okukufa ombinga moivilo yomafudo oyo i na oudilo woshipaani, ile hamu ningwa oinima yoshipaani. Oyo oimwe ashike yomuyo. Oto ka mona kutya oshi li eshongo okudulika kwaasho Jehova a teelela tu ninge nokweefa po okuninga oinima oyo ina hokwa. (Mat. 10:34-36) Otashi pula ombuda, opo u dule okuninga omalunduluko a tya ngaho. Ashike oto ka kendabala okuninga omalunduluko a tya ngaho, molwaashi ou hole Xo womeulu nowa hala a kale e ku hokwa. Eenghendabala odo to ningi odi na okukala hadi mu hafifa neenghono. — Omayel. 27:11.

6. Metwokumwe nEpsalme 119:9, 10, 45, 133, oshike tashi ke tu kwafela tu kale mondjila oyo ya finana?

⁶ Ngeenge otwa hovela okweenda mondjila oyo ya finana, oshike tashi ke tu kwafela tuha kanduke mo? Natu ka taleni kefaneko. Opate ya finana, oyo i li komunghulo womhunda, ohai kala ya tulwa oitenda momunghulo yokwaamena ovashingi nosho yo oyeendifo. Osho ohashi va kwafele vaha ehene unene koitenda oyo, ile komunghulo wopate. Ovashingi vahapu ihava kala tava tanguna kombinga yoitenda oyo, tava diladila ngeno kutya oye va ngabeka. Omifikamhango daJehova, odo di li mOmbiibeli, oda faafana naanaa noitenda oyo. Omifikamhango daye ohadi tu kwafele tu kale mondjila oyo ya finana. — Lesha Epsalme 119:9, 10, 45, 133.

7. Ovanyasha ohava tale ko ngahelipi ondjila oyo ya finana?

⁷ Ovanyasha, mbela omafimbo amwe ohamu diladila kutya omifikamhango daJehova ode mu ngabeka? Satana okwa hala mu diladile ngaho. Okwa hala mu kale tamu yandje elitulemo kwaasho tashi hafelwa kovanhu, ovo tava ende mondjila ya mbwalangadja, nomu diladile kutya otava hafele onghalamwenyo. Otashi dulika a longife oomakula vokofikola, ile oinima oyo hamu tale kointaneta, opo mu diladile kutya omu li konima yefiya. Satana okwa hala mu diladile kutya omifikamhango daJehova otadi mu imbi mu hafele onghalamwenyo pauyadi. * Ashike kalekeni momadiladilo kutya Satana okwa  hala ovo tava ende mondjila oyo ya finana vaha ka mone omanangeko noupuna oo va tuvikililwa. Jehova okwe tu lombwela ondjabi oyo hatu ka mona, ngeenge otwa kala mondjila oyo tai twala komwenyo waalushe. — Eps. 37:29; Jes. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Oshike ovanyasha tave lihongo koshihopaenenwa shaOlaf?

⁸ Natu ka taleni eshi hatu lihongo moshimoniwa shomumwatate omunyasha wedina Olaf. * Ovanafikola vomongudu yavo ova li tave mu fininike a ye moluhaelo. Eshi e va yelifila kutya Eendombwedi daJehova ohadi kala metwokumwe nomifikamhango dOmbiibeli dopaenghedi, oukadona vamwe vomongudu yavo ova hovela okukala have mu yeleke va ye naye momilele. Ndele Olaf okwa kala a tokola toko okukala omudiinini kuJehova. Eshongo olo halo ashike a li a taalela. Olaf okwa ti: “Ovahongi ova kala hava lombwele nge ndi lalakanene ehongo lopombada, opo vati ndi kale nda fimana. Ova li hava lombwele nge kutya, ngeenge inandi ya kehongo lopombada, itandi ka pondola nandenande.” Oshike sha kwafela Olaf a dule okufinda  eshongo la tya ngaho? Okwa ti: “Onda kala ndi na ekwatafano lopofingo novamwatate novamwameme. Ova fa oilyo youkwaneumbo wetu. Onda hovela yo okukonakona Ombiibeli nde litula mo. Eshi nda kala handi konakona oinima moule, osha kwafela nge ndi kale nda tomhwa kutya ei oyo oshili. Osha kwafela nge yo ndi kale nda tokola toko okulongela Jehova.”

9. Ovo tava ende mondjila ya finana ova teelelika va ninge shike?

⁹ Satana okwa hala oku ku nana mo mondjila oyo tai twala komwenyo waalushe. Okwa hala u waimine ovanhu vahapu, ovo tava ende mondjila ya mbwalangadja, oyo ‘tai twala mehanauno.’ (Mat. 7:13) Onghee hano, ohatu ka kala mondjila ya finana, ngeenge otwa twikile okupwilikina kuJesus noku i tala ko kutya oi li eameno. Paife, natu ka kundafaneni vali oshinima shimwe osho Jesus e tu lombwela tu ninge.

10. Metwokumwe naMateus 5:23, 24, Jesus okwe tu lombwela tu ninge shike?

¹⁰ Lesha Mateus 5:23, 24. Jesus pomhito opo okwa li ta lombwele Ovajuda, ovo hava pwilikine kuye, oshinima sha fimanenena. Kala nee ngeno wa fa u wete omunhu e li potembeli, e li pokuyandja oshinamwenyo sheyambo komupristeri. Ngeenge okwa didilike kutya ope na oupyakadi pokati kaye nomumwaxe, okwa li e na okufiya po eyambo, ndele ‘ta i.’ Omolwashike mbela? Omolwaashi ope na oshinima shimwe sha fimanenena osho e na okuninga tete, ofimbo ina yandja oshali kuJehova. Jesus okwa ti: ‘Paafaneni tete ombili nomumwaxo.’

11. Eenghendabala dilipi Jakob a ninga, opo a pange ombili naEsau?

¹¹ Ohatu dulu okulihonga oilihongomwa ya fimana i na sha nokupanga ombili kutatekulululwa Jakob. Konima eshi Jakob a kala onhauki oule womido 20 lwaapo, Kalunga okwa li e mu lombwela okupitila momweengeli a shune koshilongo oko a dalelwa. (Gen. 31:11, 13, 38) Ashike opa li oupyakadi pokati kaye nomukulu waye, Esau, oo a li a hala oku mu dipaa. (Gen. 27:41) Jakob okwa li a “tila unene nokwa kwatwa koumbada,” tashi dulika ta diladila kutya mumwaina oku na okukala e mu kwetele onghone. (Gen. 32:7) Jakob okwa ninga po shike, opo a pange ombili namumwaina? Tete, okwa popya naJehova kombinga yoshinima osho. Opo nee ta tumine Esau eeshali. (Gen. 32:9-15) Xuuninwa, okwa ka shakena namumwaina oshipala noshipala. Okwa ninga tete oshinima shonhumba, opo a ulike kutya okwa fimaneka Esau. Okwa twila Esau eengolo luheyali, ndele ine shi ninga ashike lumwe, ile luvali. Jakob okwa dula okupanga ombili namumwaina, molwaashi okwa ulika elininipiko nefimaneko. — Gen. 33:3, 4.

12. Oshike hatu lihongo moshihopaenenwa shaJakob?

¹² Ohatu dulu okulihonga oshilihongomwa kuJakob, eshi e lilongekida oku ka shakena namumwaina Esau. Jakob okwa li a pula Jehova e mu kwafele a kale e na elininipiko. Opo nee okwa kala metwokumwe neilikano laye a pange ombili namumwaina. Eshi Jakob a shakena naEsau, ka li ta tanguna, ta yelifa ngeno kutya olyelye e li mondjila naao a puka. Elalakano laye ola li okupanga ombili namumwaina. Ongahelipi hatu dulu okushikula oshihopaenenwa shaJakob?

13-14. Oshike tu na okuninga po, ngeenge otwa udifa nai omwiitaveli mukwetu?

¹³ Atushe, ovo hatu ende mondjila oyo tai twala komwenyo waalushe, otwa hala okukala tu na ombili novamwatate. (Rom. 12:18) Ndele mbela oshike hatu ka ninga po, ngeenge otwa didilike kutya otwa udifa nai omwiitaveli mukwetu? Natu popye naJehova tashi di komutima kombinga yoshinima osho, ngaashi Jakob a ninga. Natu mu pule e tu kwafele tu dule okupanga ombili nomumwatate.

 ¹⁴ Otwa pumbwa yo okukonga efimbo tu likonakone fye vene. Ohatu dulu okulipula omapulo ngaashi: ‘Ponhele yokukwatwa kounhwa, mbela onda halelela ngoo okudimina kutya onda puka, okuyandja ombili nelininipiko nokupanga ombili? Mbela Jehova naJesus otava ka kala ve udite ngahelipi, ngeenge otwa katuka onghatu tete tu ka pange ombili nomumwatate, ile nomumwameme?’ Enyamukulo letu kepulo olo otali ke tu linyengifa tu pwilikine kuJesus nokuya nelininipiko komwiitaveli mukwetu, opo tu ka pange ombili. Ngeenge otwa ningi ngaho, ohatu shikula oshihopaenenwa shatatekulululwa Jakob.

15. Ongahelipi efinamhango olo tali hangwa mOvaefeso 4:2, 3 tali tu kwafele tu pange ombili nomumwatate?

¹⁵ Diladila nee ngeno kutya oshike sha ka ningwa po, ngeno Jakob okwa li e na ounhwa, eshi a ya kumumwaina. Ngeno opa ka kala ashike omashilafano. Onghee hano, ngeenge hatu pongolola po oupyakadi oo u li pokati ketu nomumwatate, otwa pumbwa okukala tu na elininipiko. (Lesha Ovaefeso 4:2, 3.) Omayeletumbulo 18:19 otaa ti: “Omumwaina a kengelelwa te lipopile e dule oshilando sha pama, neemhata di li ngaashi oiidilifo yohotengulu.” Omumwatate ote ke tu dimina po, ngeenge otwe mu pe ombili nelininipiko.

16. Oshike vali twa pumbwa okudiladila kombinga yasho, nomolwashike?

¹⁶ Otwa pumbwa okudiladila vali shi na sha nanghee hatu ka popya nomumwatate oo, nomonghedi omo hatu ke shi popya. Ngeenge otwa kala twe lilongekida osho hatu ka popya naao twa udifa nai, elalakano letu nali kale oku ka panga ombili naye, ndele haku ke mu ehameka vali. Pehovelo, otashi dulika a popye oinima oyo tai tu udifa nai. Pomhito opo otashi dulika u tetwe ko kehandu, ndele to kendabala okulipopila. Ndele ngeenge owa ningi ngaho, otamu ka twa tuu mu fife? Hasho nandenande. Kala u shii kutya okupanga ombili nomumwaxo osho oshinima sha fimanenena, ponhele yokukala tamu patafana kutya olyelye e li mondjila naao a puka. — 1 Kor. 6:7.

17. Oshike hatu lihongo moshihopaenenwa shaGilbert?

¹⁷ Omumwatate Gilbert okwa longa noudiinini, opo a dule okukaleka po ombili. Okwa ti: “Pokati ketu nomonakadona wange opa li oupyakadi wa kwata moiti. Oule womido di dulife pumbali, onda ninga eenghendabala ndi kale handi popi oshili nosho yo nombili naye, opo tu dule okukala tu na ekwatafano liwa naye.” Oshike vali Gilbert a ninga po? Okwa ti: “Ofimbo inandi ka popya nomonakadona wange, ohandi ilikana nokukendabala ndiha tetwe ko kehandu,  ngeenge okwa hovele okupopya oinima ii. Onda li nde lilongekida oku mu dimina po. Onde lihonga okweefa po okupopya kutya kandi na epuko. Elalakano lange okupanga ombili.” Osho osha eta oidjemo ilipi? Gilbert okwa ti: “Paife ondi na ombili yopamadiladilo, molwaashi ondi na ekwatafano liwa noilyo youkwaneumbo wetu aishe.”

18-19. Ngeenge otwa udifa nai umwe, oshike twa tokola toko okuninga, nomolwashike?

¹⁸ Oshike twa tokola toko okuninga, ngeenge otwa didilike kutya otwa udifa nai Omukriste mukwetu? Tula moilonga omayele aJesus e na sha nokupongolola po oupyakadi. Popya naJehova kombinga yoshinima osho. Mu pula e ku pe omhepo iyapuki, opo i ku kwafele u ka pange ombili nomumwaxo. Ngeenge owa ningi ngaho, oto ka kala wa hafa. Oshi li yo oumbangi kutya oto pwilikine kuJesus. — Mat. 5:9.

¹⁹ Ohatu pandula neenghono Jehova e shgi he tu pe omayele opahole okupitila muJesus Kristus, oo e li “omutwe weongalo.” (Ef. 5:23) Ngaashi omuyapostoli Petrus, Jakob naJohannes, natu kale twa tokola toko ‘okuuda kuJesus.’ (Mat. 17:5) Moshitukulwa eshi, otwa kundafana osho tu na okuninga po, opo tu pange ombili nOmukriste mukwetu, oo twa udifa nai. Ngeenge otwa ningi ngaho nokukala mondjila ya finana, oyo tai twala komwenyo waalushe, ohatu ka mona omanangeko noupuna mahapu paife. Ohatu ka kala yo twa hafa fiyo alushe.