ONDA kulila moGraz, Austria. Eshi nda li ndi na omido heyali, onda li nda tumwa ndi ka deulwe kofikola i na sha nomalongelokalunga. Ashike onda li nda mona oshinima shihalukifa, ovapristeri tava haele neesestela. Meme okwa li a pitika nge ndi fiye po ofikola oyo moule ashike wodula imwe.

Lwanima, onda ka ya momuhandjo kofikola. Oufiku umwe, tate okwa li a ila nge ko a twale nge konhele i na eameno, molwaashi Graz osha li tashi ka bomwa po. Otwa li twa taukila modoolopa yaSchladming. Konima ashike eshi twa fika notwa tauluka onhopa, oya li ya bomwa po. Pomhito imwe vali, eedila dimwe oda li tadi tu umbu nameekulu eshi twa li mohoofa yeumbo letu. Eshi oita ya xula, otwa li twa mona kutya ongeleka nosho yo epangelo ola dopa oku tu kwafela.

Mo 1950, Ondombwedi yaJehova imwe oya li ya hovela okukundafana nameme etumwalaka lOmbiibeli. Onda li handi pwilikine keenghundafana davo nonda li nokuli handi i nameme kokwoongala omafimbo amwe. Eshi meme a tomhwa kutya Eendombwedi daJehova odi na oshili, okwa li a ninginifwa mo 1952.

Pefimbo opo, onda li ashike nda tala ko eongalo lomoshitukulwa li li ongudu yovakainhu ovanamido. Lwanima, otwa li twa ka talela po eongalo limwe olo la li li na ovanyasha vahapu, nonda li nda mona kutya mboli ka li fi ashike ongudu yovakainhu ovanamido. Eshi nda alukila koGraz, onda li nda hovela okuya kokwoongala, noina pa pita olule naame onda li nda tomhwa kutya eshi handi lihongo oshili. Onda li nda shiiva Jehova e li Kalunga oo iha dopa okuyambidida ovapiya vaye. Ohe shi ningi nonande otu udite kutya otwa taalela eenghalo didjuu ofye atuke. — Eps. 3:5, 6.

Onda li nda hala okulombwela vamwe oshili oyo nde lihonga. Onda li nda hovela oku i lombwela ovamwaina vange. Ovamwameme vange vane ovo va kula kwaame ova hangwa nale va fiya po eumbo va ka honga ofikola. Ashike onda li nde ke va talela po komikunda da yoolokafana oko va  li hava di, nonda li nde va ladipika va konakone Ombiibeli. Mokweendela ko kwefimbo, ovamwaina vange aveshe ova li va konakona Ombiibeli nova li va ninga Eendombwedi daJehova.

Oshivike shange oshitivali handi longo eumbo neumbo moukalele, onda li nda shakena nomukainhu e na omido 30 nasha, oo nda li nda hovela okukonakona naye Ombiibeli. Okwa li a ninga exumokomesho fiyo ta ninginifwa, nolwanima, omushamane waye osho a li a ninga nosho yo ovanamati vavali. Ekonakono olo ola li la pameka eitavelo lange. Omolwashike handi tile ngaho? Omolwaashi kapa li nande onale umwe a li a konakona naame Ombiibeli. Onda li handi lilongekidile nawa ekonakonombiibeli keshe komesho yefimbo. Sha hala okutya onda li manga handi lihongo tete opo ndi dule oku ka honga omukonakonimbiibeli wange. Osho osha li lela sha kulika olupandu lange li na sha noshili. MuAprili 1954, onda li nda ulika kutya onde liyapulila Jehova eshi nda li nda ninginifwa momeva.

Mo 1955, onda li nda ya koyoongalele yopaiwana koGermany, France, nokoEngland. Eshi nda li koLondon, onda li nda shakena naAlbert Schroeder. Okwa li omuhongi kOfikola yOmbiibeli yaGilead, nolwanima okwa ka kala oshilyo shOlutuwiliki. Pefimbo letalelepo lomisiuma yaBritish, omumwatate Schroeder okwa li e tu ulikila omashangelo Ombiibeli onale. Omashangelo oo okwa li e na edina laKalunga li li meendada dOshiheberi, nokwa li a yelifa efimano lao. Osho osha li sha kuma nge pamaliudo nopamhepo, nosha ningifa nge ndi kale nda tokola toko shi dulife nale ndi tandaveleke oshili yEendjovo daKalunga.

Onda li nda hovela okukokola ondjila me 1 Januali 1956. Konima yeemwedi nhe, onda li nda shivwa ndi ka longe koAustria ndi li omukokolindjila e likalekelwa. Pefimbo opo, moMistelbach, modoolopa oyo nda li handi longele, ka mwa li mu na Eendombwedi. Ashike onda li nda taalela eshongo limwe. Omukokolindjila mukwetu oo nda li handi longo naye moukalele okwa li a yooloka ko kwaame. Ame onda li pokuwanifa omido 19 nonda li nda dja modoolopa; ye okwa li e na omido 25 nokwa li a dja komikunda. Onda li ndi hole okukofa fiyo efimbo loshitumbetango; ye okwa li e hole okupenduka ongula inene. Kanda li handi nangala diva konguloshi; ye okwa li ha nangala diva. Ashike eshi twa tula moilonga omayele Ombiibeli, oshe tu kwafela tu pongolole po okuhaudafana pokati ketu notwa li twa hafela oidjemo iwa tu li ovakokolindjila.

Otwa li vali twa taalela omashongo amwe a kwata moiti. Opa li pe na omahepeko onhumba, ashike katwa li twa “ekelwashi.” (2 Kor. 4:7-9) Ofimbo twa li hatu udifile komikunda, ovanhu ova li ve tu saanekela eembwa davo. Ame namukwetu, oo hatu longo naye, otwa li twa dingililwa keembwa da kula tadi weda node tu kenyena komayoo. Otwa li twe likwata meenyala, nonda li nokuli nda ilikana kutya, “Jehova, alikana, ngeenge eembwa ode tu li, natu fye diva.” Eshi eembwa da fika pufye, oda mwena okuweda, tadi teke omishila dado noda dja po tadi ende. Otwa li tu udite kutya Jehova okwe tu amena. Konima yaasho, otwa udifila momukunda aushe, notwa li twa hafa eshi ovanhu va li tava pwilikine nawa. Otashi dulika va li va kumwa eshi eembwa inadi tu monifa oshiponga ile eshi twa li twa twikila konima yoshinima osho shitilifa. Lwanima, vamwe ova ka ninga nokuli Eendombwedi.

Otu na vali oshimoniwa shimwe shitilifa. Efiku limwe, mwene wonhele omo twa li hatu di okwa li e uya keumbo a kolwa, te tu tilifa kutya ote tu dipaa,  nokupopya kutya ohatu piyaaneke ovashiinda. Omukulukadi waye okwa li ta kendabala oku mu mweneka ndele ka li a pondola. Otwa li twa uda ashishe osho eshi tu li monduda yetu yopombada. Otwa li twa tula meendelelo oipundi komesho yomuvelo wetu notwa li twa hovela diva okupakela eekofa detu. Eshi twa yeulula omuvelo, mwene wonhele okwa li a fikama peetalapa meumbo e na ombele yakula. Onghee otwa li twa ya onhapo twa pitila komuvelo wokonima, ndele hatu i nondjila ya enda moshikunino twa humbata oinima yetu aishe, noinatu aluka vali nandenande.

Otwa li twa ya kohotela, ndele hatu pula onduda yokukala. Otwa li twa kala mohotela oyo oule hanga wodula, osho sha li she tu kwafela tu mone oidjemo iwa moukalele wetu. Ngahelipi mbela? Ohotela oyo oya li pondingandinga yodoolopa, novakonakonimbiibeli vetu vamwe ova li ve hole okuuya okuningila ko ekonakonombiibeli. Diva ashike otwa li twa hovela okuninga Ekonakono lEmbo lEongalo nosho yo ekonakono lOshungonangelo lokoshivike monduda yetu mohotela, nopa li hapa kala ovanhu 15 lwaapo.

Otwa kala moMistelbach oule wodula nasha. Opo nee onda ka tuminwa koFeldbach koushilolukadi waGraz. Onda li vali handi longo nomukokolindjila umwe e lili, ashike natango ka kwa li ku na eongalo. Otwa li hatu di monduda inini ya tungwa noiti. Omhepo oya li hai uya mo tai pitile meembululu odo di li pokati koiti, onghee otwa li twa kendabala okufitika eembululu odo neembapila. Otwa li yo hatu ka tala omeva kondungu. Eenghendabala odo oda li tadi ti sha. Konima ashike yeemwedi dinini, opa li pa totwa ongudu. Oilyo imwe 30 yomoukwaneumbo oyo twa konakona nayo oye uya moshili.

Oshimoniwa osho osha li sha kulika olupandu lange li na sha nanghee Jehova iha dopa okuyambidida ovo va pitifa komesho Ouhamba. Jehova ohe tu kwafele alushe nonande otu li monghalo omo ovanhu itava dulu oku tu kwafela. — Eps. 121:1-3.

Mo 1958, moNew York City omwa li mwa ningilwa oshoongalele shopaiwana, mokapale kaYankee nokaPolo Grounds. Onda li nda tula mo eindilo opo ndi ka kale po, noshitaimbelewa shaAustria osha li sha pula nge ngeenge onda hala okuya kOfikola yaGilead yondodo onhi-32. Ondi anye ngahelipi oufembanghenda wa tya ngaho? Onda li nda nyamukula diva kutya, “Heeno.”

Kofikola oyo, onda li handi kala omutumba pamwe naMartin Poetzinger. Okwa li e lididimikila  eenghalo dinyikifa oluhodi mokamba yeenghwate yepangelo loNazi. Naye lwanima okwa ka kala e li oshilyo shOlutuwiliki. Pefimbo leetundi odo, Martin okwa li ha nongofolele nge omafimbo amwe ta pula kutya, “Erika, osho osha hala okutya shike mOshigerman?”

Lwopokati opo, Nathan Knorr okwa li a shiivifa oko hatu ka longela. Ame onda li nda tuminwa koParaguay. Molwaashi onda li ndi munini, onda li nda pumbwa epitikilo latate lokuya koshilongo oko. Konima eshi nda efiwa, onda li nda ya koParaguay muMarsa 1959. Onda li nda tuminwa keumbo lovatumwa li li moAsunción, pamwe nomumwameme oo hatu ka longa pamwe naye.

Inapa pita olule, onda li nda shakena naWalter Bright, omutumwa oo a li a mana ondodo onhi-30 yaGilead. Mokweendela ko kwefimbo, otwa li twa hombola nokutaalela omashongo onghalamwenyo pamwe. Efimbo keshe hatu shakeneke oupyakadi, otwa li hatu lesha eudaneko laJehova olo li li muJesaja 41:10, tali ti: “Ino tila, osheshi Ame ondi li pamwe naave. Ino [kala] wa limbililwa, osheshi Aame Kalunga koye. Ame ohandi ku pameke.” Osho osha li she tu shilipaleka kutya shimha ashike hatu kendabala okukala ovadiinini kuKalunga nokupitifa komesho Ouhamba waye, ite ke tu efa nandenande.

Mokweendela ko kwefimbo, otwa ka tuminwa koshitukulwa shi li popepi neengaba daBrazil. Koshitukulwa oko, ovawiliki vomalongelokalunga ova li hava lombwele ovanyasha va ku pule nomamanya eumbo letu lovatumwa, olo la li nale lihe li monghalo iwa. Opo nee Walter okwa li a hovela okukonakona Ombiibeli nomukulunhu wopolifi. Omukulunhu wopolifi oo okwa li a ninga elongekido opo ovapolifi va kale tava pashukile eumbo letu oule oshivike, novahepeki kava li vali have tu piyaaneke. Konima yaasho, otwa li twa tembukila moBrazil popepi ashike neengaba. Osho osha li shi na ouwa, molwaashi otwa li hatu dulu okuya kokwoongala moParaguay nomoBrazil. Ofimbo inatu fiya po oshinakuwanifwa osho, okwa li ku na omaongalo avali manini.

Mo 1962, otwa li twa kumwa neenghono eshi twa li twa mona kutya ondi na eteelelo, molwaashi eendokotola dange oda li da lombwela nge kutya itandi dulu okumona ounona. Otwa li twa konga olukalwa letu moHollywood, shaFlorida, popepi novapambele vaWalter. Oule womido donhumba, ame naWalter katwa li vali hatu kokola ondjila. Otwa li tu na okufila oukwaneumbo wetu oshisho. Natango, otwa twikila okupitifa komesho Ouhamba. — Mat. 6:33.

Eshi twa fika muFlorida muNovemba 1962, otwa li twa kumwa eshi twa mona kutya inashi tambulwa ko moshitukulwa omo ovalaule noilumbu va kale pamwe, nomolwaasho ovamwatate vovalaule va li ihava ongalele mumwe novamwatate voilumbu, nova li hava udifile koitukulwa ya yoolokafana. Ashike Jehova iha yoolola omihoko, noinapa pita olule omaongalo oo kaa li vali a tukauka. Eke laJehova ola li li liwetikile melongekido olo, nopaife omu na omaongalo mahapu moshitukulwa osho.

Shinyikifa oluhodi, Walter okwa fya kokankela yokouluvi mo 2015. Okwa kala omushamane muwa oule womido 55, e hole Jehova nokwa kwafela ovamwatate vahapu. Onda teelela nodjuulufi oku ke mu mona vali mounyuni mupe eshi ta ka nyumunwa. — Oil. 24:15.

Onda pandula neenghono eshi nda kala moilonga yefimbo li yadi oule womido di dulife 40, handi mono ehafo linene nosho yo omanangeko noupuna mahapu. Pashihopaenenwa, ame naWalter otwa mona ovakonakonimbiibeli vetu ve li 136 tava ninginifwa. Oshoshili kutya opa li omafimbo madjuu. Ashike katwa li twe a tala ko e li etomheno loku tu efifa po okulongela Kalunga ketu omudiinini. Ponhele yaasho, otwa ehena elela popepi naye, twe mu lineekela a yukife oinima pefimbo laye nomonghedi yaye. Naasho osho a li a ninga. — 2 Tim. 4:16, 17.

Onda djuulukwa Walter neenghono, ashike okukala handi kokola ondjila ohashi kwafele nge ndi lididimike. Onda mona kutya ohashi etele omunhu ouwa okuhonga vamwe, nokuli noku va lombwela kombinga yeteelelo lenyumuko. Meenghalo dihapu odo handi dimbuluka, Jehova ina efa nge nandenande. Okwa wanifila nge eudaneko laye, okwa yambidida nge, okwa pameka nge, nokwa kwata nge ‘neke laye lolulyo louyuki.’ — Jes. 41:10.