1. Ovapiya vaKalunga ovadiinini ove udite ngahelipi omolwoulunde oo va fyuulula?

“AAME omunhu mwii.” (Rom. 7:24) Ovapiya vaKalunga ovadiinini vahapu ova popya eendjovo odo da popiwa komuyapostoli Paulus. Atusheni ohatu mono oixuna omolwoulunde oo twa fyuulula, notashi dulika tu ude nai ngeenge eenghatu detu kadi li metwokumwe nehalo letu lokuhafifa Jehova. Ovakriste vamwe ovo va nyona enyono la kwata moiti ove udite nokuli kutya itava dulu okudiminwa po kuKalunga.

2. (a) Epsalme 34:22 ola ulika ngahelipi kutya ovapiya vaKalunga inava pumbwa okukala va wililwa po mokukala ve udite ondjo? (b) Oshike hatu ka kundafana moshitukulwa eshi? (Tala oshimhungu “Mbela oihondamenolando oya li tai faneke sha?”)

² Ashike nande ongaho, Ombiibeli oye tu shilipaleka kutya ovo tava kongo ekwafo kuJehova inava pumbwa okukala ve udite va wililwa po mokukala ve udite ondjo. (Lesha Epsalme 34:22.) Okukonga ekwafo kuJehova osha kwatela mo shike? Eenghatu dilipi twa pumbwa okukatuka opo tu mone efilonghenda laJehova nosho yo ediminepo laye? Ohatu ka mona omanyamukulo omapulo oo ngeenge otwa konakona elongekido li na sha noihondamenolando yopefimbo laIsrael shonale.  Elongekido olo ola li la tulwa po koshi yehangano lOmhango, olo la li la pingenwa po pOpentekoste 33 O.P. Dimbuluka kutya Omhango oyo oya li ya dja kuJehova. Onghee okudja pelongekido li na sha noihondamenolando, otwe lihonga nghee Jehova ha tale ko enyono, ovanyoni nosho yo ovo ve livela ombedi. Tete, natu ka taleni pauxupi elalakano loilando oyo.

3. Ovaisrael ova li hava ungaunga ngahelipi naavo hava dipaele vamwe owina?

³ Jehova okwa li a tala ko okudipaa ku li oshinima sha kwata moiti muIsrael shonale. Ovo hava dipaele vakwao owina navo ova li hava dipawa komulumenhu omupambele wopopepi wanakufya, e li “omupuli wetimba.” (Num. 35:19) Osho osha li onghedi yokuyandja ombili omolwohonde yomunhu oyo ya tika. Ewanifo letokolo olo ola li la amena Edu lEudaneko liha nyatekwe, na Jehova okwa yandja elombwelo, a ti: “Nye inamu nyateka edu olo mu li mulo, osheshi ohonde tai nyateke edu.” — Num. 35:33, 34.

4. Omanyono aavo va dipaa shihe fi oshiningilewina okwa li haa ungaungiwa nao ngahelipi muIsrael?

⁴ Ovaisrael ova li hava ungaunga ngahelipi naavo va dipaa shihe fi oshiningilewina? Nonande oo a dipaa mukwao ine shi ningila owina, oha kala e na ondjo eshi a tilashi ohonde ihe netimba. (Gen. 9:5) Ashike omolwefilonghenda, okwa li a pitikwa a ye onhapo koshilando shimwe shomoihondamenolando ihamano. Ngeenge okwa i ko ota ka kala a amenwa. Omunhu oo a dipaa mukwao shihe fi oshiningilewina okwa li e nokukala moshihondamenolando fiyo osheshi omupristeli omukulunhu a fya. — Num. 35:15, 28.

5. Ongahelipi elongekido li na sha noihondamenolando tali tu kwafele tu ude ko nawa Jehova?

⁵ Ondunge yokutota po oihondamenolando oya li ediladilo laJehova, ndele kala li lovanhu. Jehova okwa li a lombwela Joshua a ti: “Lombwela ovana vaIsrael u tye: ‘Litongoleleni oihondamenolando.’” Oilando oyo oya li ya ‘tongolwa ko.’ (Jos. 20:1, 2, 7, 8) Molwaashi Jehova okwa li a kwatelwa mo mokutongola ko oilando oyo omolwelalakano le likalekelwa, otashi dulika tu pule kutya: Ongahelipi elongekido olo tali tu kwafele tu kale tu na etaleko la yuka li na sha nefilonghenda laJehova? Naasho otashi tu hongo shike kombinga yanghee hatu dulu okukonga ekwafo kuye kunena?

6, 7. (a) Hokolola onghandangala yovakulunhu voshilando i na sha nokutokola omunhu oo a dipaa shihe fi oshiningilewina? (Tala efano pehovelo loshitukulwa.) (b) Omolwashike sha li pandunge komunhu oo a dipaa shihe fi oshiningilewina a ye kovakulunhu voshilando?

⁶ Konima ngeenge omunhu a dipaa umwe shihe fi oshiningilewina, tete oku na ‘okushiivifila ovakulunhu voshilando eendjovo daye’ koshivelo shoshihondamenolando oko a ya onhapo. Okwa li e na okutambulwa ko nokupewa onhele. (Jos. 20:4) Konima yefimbo, okwa li e na okutuminwa kovakulunhu voshilando oko a dipaela mukwao, novakulunhu ovo ova li ve na oku mu tokola. (Lesha Numeri 35:24, 25.) Onhauki oya li ashike i na okushuna koshihondamenolando konima ngeenge va shiivifa kutya edipao olo ka li fi loshiningilewina.

⁷ Omolwashike ovakulunhu voshilando va li va kwatelwa mo? Ova li ve na okukaleka eongalo laIsrael la koshoka nokukwafela omunhu oo a dipaa shihe fi oshiningilewina a mone ouwa mefilonghenda laJehova. Omuhongwanhu umwe wOmbiibeli okwa shanga kutya “osha li sha nyika oshiponga” ngeenge omunhu oo okwa ongaonga okuya kovakulunhu voshilando. Okwa weda ko a ti: “Etimba oli li kombada yaye molwaashi ina longifa ekwafo olo Kalunga e mu pa.” Opa li ekwafo lomunhu oo a dipaa shihe fi oshiningilewina, ashike okwa li e na oku li konga noku li tambula ko. Ngeenge ina konga ekwafo ku shimwe shomoihondamenolando oyo Jehova a tula po, omupambele wopopepi wanakufya okwa li a manguluka oku mu dipaa.

8, 9. Omolwashike Omukriste oo a nyona enyono la kwata moiti e na oku ka konga ekwafo kovakulunhuongalo?

 ⁸ Kunena, Omukriste oo a nyona enyono la kwata moiti okwa pumbwa oku ka konga ekwafo kovakulunhuongalo. Omolwashike sha fimana? Shotete, elongekido olo kutya ovakulunhuongalo ove na okuungaunga nenyono la kwata moiti ola dja kuJehova, ngaashi tashi hangwa mEendjovo daye. (Jak. 5:14-16) Oshitivali, elongekido olo ohali kwafele omunyoni oo e livela ombedi a kale mefiloshisho laKalunga noku henuke enyono la faafana. (Gal. 6:1; Heb. 12:11) Oshititatu, ovakulunhuongalo ova pewa oshilonga nova deulwa opo va twe omukumo ovanyoni ovo ve livela ombedi, moku va kwafela vaha kale ve udite nai ile ve na ondjo. Jehova okwa ifana ovakulunhuongalo ovo ve li “ehondameno lokuyaama oshikungulu.” (Jes. 32:1, 2) Mbela ito dimine kutya elongekido olo oli li euliko lefilonghenda laKalunga?

⁹ Vahapu vomovapiya vaKalunga ova mona epepelelo olo hali di mokukonga nokupewa ekwafo kovakulunhuongalo. Pashihopaenenwa, omumwatate wedina Daniel, oo a li a nyona enyono la kwata moiti, okwa kala eemwedi donhumba ta ongaonga okuya kovakulunhuongalo. Okwa ti: “Konima eshi pa pita efimbo lile, onda li handi diladila kutya ovakulunhuongalo kave na vali osho tava dulu okuningila nge. Onda kala alushe handi diladila kepuko lange, nda teelela ashike oilanduliko yeenghatu dange. Eshi nda ilikana kuJehova, onda li ndi udite kutya aame ndi nokuyandja ombili yaashishe osho nda ninga.” Xuuninwa, Daniel okwa ka konga ekwafo kovakulunhuongalo. Okwa ti: “Okutala konakudiwa, onda li handi kala nda tila okuya kuvo. Ashike lwanima, osha fa ashike umwe a kufa nge omutengi oo wa li mudjuu unene. Ondi udite kutya ohandi dulu okupopya naJehova nopehe na oshiimbi shasha.” Paife Daniel oku neliudo liwa, nefimbo opo la di ko okwa nangekwa po e li omuyakuliongalo.

10. Omunhu oo a dipaa shihe fi oshiningilewina okwa li e na okukatuka onghatu ilipi opo a mone efilonghenda?

¹⁰ Omunhu oo a dipaa shihe fi oshiningilewina okwa li e na okukatuka onghatu opo a mone efilonghenda. Okwa li e na okuya onhapo koshihondamenolando osho shi li popepi. (Lesha Josua 20:4.) Diladila nee komunhu a tya ngaho te lipwililikile  oshinima osho. Ngeenge okwe shi lipwililikile ota ka kanifa omwenyo waye molwaashi owe likolelela okuya onhapo diva koshihondamenolando nokukala musho. Osho osha hala okutya oku na okuninga eliyambo. Okwa li e na okufiya po oilonga yaye, eumbo laye loudjeko nokweefa po emanguluko lokweenda, fiyo osheshi omupristeli omukulunhu a fya. * (Num. 35:25) Ashike omaudjuu a tya ngaho okwa li taa pula eenghendabala tadi ti sha. Omwenyo wanakudipaa otau ka kala u li moshiponga ngeenge okwa i koshilando shimwe ndele ta ka kala ehe na ko nasha nohonde oyo a tilashi.

11. Eenghatu dOmukriste e livela ombedi dilipi hadi ulike kutya ina kwata okahetengi efilonghenda laKalunga?

¹¹ Nokunena, ovanyoni ovo ve livela ombedi ove na okukatuka onghatu opo va mone ouwa mefilonghenda laKalunga. Otu na okweefa po filufilu eendjila doulunde, haku efa po ashike enyono la kwata moiti ndele nomanyono manini oo luhapu haa etifa po omanyono a kwata moiti. Omuyapostoli Paulus okwa li a popya kombinga yeenghatu dOvakriste vomuKorinto ovo va li ve livela ombedi. Okwa nwefwa mo a shange ta ti: “Ouladi u fike peni oluhodi eli leni lopahalo laKalunga la longa munye, nelipopilo li fike peni, noutondwe apa u fike, netilo apa li fike, nodjuulufi, nonyati, nomahandukilo e fike peni!” (2 Kor. 7:10, 11) Eenghatu dili paushili odo hatu katuka opo tu efe po ondjila youlunde ohadi ulikile Jehova kutya otu na ko nasha nohatu tambula ko efilonghenda laye.

12. Omukriste okwa pumbwa okuninga shike opo a twikile okumona efilonghenda laKalunga?

¹² Omukriste okwa pumbwa okuninga shike opo a twikile okumona efilonghenda laKalunga? Oku na okukala e lilongekida okweefa po nokuli noinima oyo e hole unene ngeenge otai mu ningifa a wile menyono. (Mat. 18:8, 9) Ngeenge ookaume koye otave ku nwefa mo u ninge oinima oyo itai hafifa Jehova, mbela oto ka xulifa po ngoo eendafano navo? Ngeenge oho kondjifa okukala u na ondjele shi na sha nokulongifa oikolwifa, mbela oho kala ngoo wa hala okukala kokule neenghalo odo tadi dulu oku ku yeleka u nwe sha pitilila? Ngeenge oho kondjifa omahalo okuya moluhaelo, mbela oho henuka ngoo eemuvi, ee-website ile omalipyakidilo oo ta dulu okupendula omadiladilo ina koshoka? Natu dimbuluke kutya eliyambo keshe hatu ningi tu kaleke po oudiinini wetu kuJehova otali ti sha. Kape na shimwe shi yahameka unene shi dulife okuliteekwa kuJehova. Ashike kape na shimwe hashi eta ehafo linene shi dulife okukala u na ‘ouwanghenda waye waalushe.’ — Jes. 54:7, 8.

13. Yelifa kutya omolwashike omunhu oo a dipaa mukwao shihe fi oshiningilewina a li ha kala e udite a amenwa nokwa hafa ngeenge e li moshihondamenolando.

¹³ Omunhu oo a dipaa mukwao shihe fi oshiningilewina oha kala a amenwa ngeenge okwa i moshihondamenolando. Jehova okwa popya shi na sha noihondamenolando oyo a ti: “Yo i kale eenhele dokuhondama.” (Jos. 20:2, 3) Jehova ka li a teelela omunhu oo a dipaa mukwao shihe fi oshiningilewina a tokolwe vali omolwenyono olo, nomupuli wetimba ka li a pitikwa a ye moshihondamenolando e ke mu dipae. Omudipai ina pumbwa okukala a tila shi na sha noilanduliko. Okwa li ha kala e li meameno laJehova ngeenge e li moshihondamenolando. Osho kasha li odolongo yeenhauki. Ngeenge a li e li moshihondamenolando okwa li ha pewa omhito yokulonga, yokukwafela vamwe noyokulongela Jehova nombili. Okwa li ha kala nonghalamwenyo ihafifa notai ti sha.

14. Omukriste oo e livela ombedi ota dulu okukala e na elineekelo lashike?

¹⁴ Vamwe vo moshiwana shaKalunga ovo va li va nyona sha kwata moiti, ndele ove livela ombedi, ohava kala ve udite va “mangwa” omolwomapuko oo va li va ninga, nohava kala nokuli ve udite kutya Jehova ota kala alushe e va tale ko inava koshoka omolwomanyono avo a kwata moiti.  Ngeenge osho ho kala u udite ngaho, kala u na oushili kutya ngeenge Jehova okwe ku dimine po, oto ka kala wa amenwa omolwefilonghenda laye. Daniel oo a tumbulwa metetekelo okwa mona oushili oo. Konima eshi ovakulunhuongalo va li ve mu pukulula noku mu kwafela a kale vali e na eliudo la koshoka, okwa ti: “Onda li ndi udite vali nda pepelelwa. Konima eshi oshinima sha ungaungiwa nasho nawa, kanda li vali handi kala ndi udite ondjo. Ngeenge owa diminwa po owa diminwa po ashike. Ngaashi Jehova a popya, oha kufa po omanyono oye ndele taa kaleke kokule naave. Kuna vali fiku waa mone.” Ngeenge omunhu oo a dipaa mukwao shihe fi oshiningilewina okwa i moshihondamenolando ina pumbwa vali okukala a tila omupuli wetimba. Sha faafana, ngeenge Jehova okwa dimi po enyono letu, inatu pumbwa okukala twa tila kutya ota kala vali e na etomheno lokweeta po enyono olo twa ninga nale ile e tu tokole omolwalo. — Lesha Epsalme 103:8-12.

15, 16. Ongahelipi onghandangala yaJesus e li Omukulili nOmupristeli Omukulunhu tai ku kwafele u kale u na elineekelo la kola mefilonghenda laKalunga?

¹⁵ Otu na etomheno la kola lokukala twe lineekela mefilonghenda laJehova tu dule Ovaisrael. Konima eshi Paulus a ulika kutya okwa nyika oluhodi omolwokuhadulika kuJehova, okwa ingida a ti: “Kalunga na pandulwe omolwaJesus Kristus, Omwene wetu!” (Rom. 7:25) Nonande Paulus okwa kala ta kondjifa oulunde nosho yo omanyono a ye omonakudiwa, oo e mu ningifa e livele ombedi, okwa kala e na elineekelo mediminepo laKalunga okupitila muJesus. Jesus, e li Omukulili wetu, oha koshola eliudo letu nohe tu pe ombili yokomwenyo. (Heb. 9:13, 14) E li Omupristeli Omukulunhu, “ota dulu yo okuxupifa shili ava tava ehene kuKalunga mokweendela muye, shaashi oku nomwenyo alushe, e va ilikanene.” (Heb. 7:24, 25) Ngeenge onghandangala yomupristeli omukulunhu oya li hai shilipaleke Ovaisrael kutya omanyono avo otaa dimwa po, ongahelipi shi na sha noilonga yOmupristeli Omukulunhu, Jesus, tai tu shilipaleke “tu talwe nonghenda fye tu mone efilonghenda loku tu kwafa pefimbo liwa.” — Heb. 4:15, 16.

¹⁶ Opo u konge ekwafo kuJehova; kulika eitavelo mekuliloyambo laJesus. Ino kala ashike ho ulike kutya owa lenga ekulilo mokukwafela ovanhu vahapu. Ponhele yaasho, kala u na eitavelo kutya ekuliloyambo otali ti sha kwoove. (Gal. 2:20, 21) Kala u na eitavelo kutya ekuliloyambo ole shi ninga tashi shiiva opo u dule okudiminwa po omatimba oye nou kale u na eteelelo loku ka kala nomwenyo waalushe. Ekuliloyambo oli li oshali oyo wa pewa kuJehova.

17. Omolwashike wa hala okukonga ekwafo kuJehova?

¹⁷ Oihondamenolando oya li tai ulike kutya Jehova omunefilonghenda. Elongekido olo otali tu hongo kutya omwenyo ouyapuki koshipala shaye. Otali tu kwafele yo tu shiive nghee ovakulunhuongalo tava dulu oku tu kwafela, nosho yo kutya elivelombedi lashili ola kwatela mo shike nonokutya Jehova oha dimine po filufilu. Oho kongo ngoo ekwafo kuJehova? Kape na vali onhele yeameno ya fa oyo. (Eps. 91:1, 2) Moshitukulwa tashi landula, ohatu ka mona nghee oihondamenolando tai dulu oku tu kwafela tu hopaenene oshihopaenenwa shaJehova sha denga mbada shouyuki noshefilonghenda.