1. Eenghalo dingulutila dilipi ovapiya vaJehova vahapu va taalela?

MOUNYUNI aushe, ovapiya vaJehova vahapu ova taalela eenghalo didjuu nodingulutila. Mbela owa didilika vamwe meongalo leni ovo ve li meenghalo odo? Ovakriste vamwe otava vele sha kwata moiti ile va filwa ovaholike vavo. Vamwe otave lididimikile ouyahame omolwoshilyo shimwe shoukwaneumbo osho sha fiya po oshili ile kaume kavo. Ofimbo vamwe otava mono oixuna omolwoiponga yopaushitwe. Ovamwatate novamwameme aveshe ovo ova pumbwa ehekeleko. Ongahelipi hatu dulu oku va kwafela?

2. Omolwashike omafimbo amwe omuyapostoli Paulus a li a pumbwa okuhekelekwa?

² Omuyapostoli Paulus okwa li a taalela eenghalo didjuu da shikulafana. (2 Kor. 11:23-28) Okwa li yo e na okulididimikila “ekiya mombelela,” tashi dulika a li ehe na oukolele. (2 Kor. 12:7) Okwa li yo a nyemata eshi omweendi pamwe naye Demas a li e mu fiya po “molwaashi oku hole ounyuni ou.” (2 Tim. 4:10) Paulus, Omukriste omuvaekwa, okwa li yo ha kwafele vamwe, ashike nande ongaho okwa li yo ha kala a teka omukumo omafimbo amwe. — Rom. 9:1, 2.

3. Paulus okwa li a yambididwa nokuhekelekwa koolyelye?

³ Paulus okwa li a mona ehekeleko neyambidido olo a li a pumbwa. Ngahelipi mbela? Jehova okwa li a longifa omhepo yaYe iyapuki i mu pameke. (2 Kor. 4:7; Fil. 4:13) Okwa li yo a longifa ovamwaxe ve mu hekeleke. Paulus okwa popya kutya ovamwaxe vamwe ove mu ‘hekeleka neenghono.’ (Kol. 4:11)  Vamwe vomuvo ovo a tumbula komadina ongaashi Aristarkus, Tikikus naMarkus. Ova li va pameka Paulus noku mu kwafela e lididimike. Omaukwatya elipi a kwafela Ovakriste ovo vatatu va kale odjo yehekeleko? Ongahelipi hatu dulu okushikula oshihopaenenwa shavo eshi hatu hekelekafana nokuladipikafana?

4. Aristarkus okwa ulika ngahelipi kutya oku li kaume omudiinini kuPaulus?

⁴ Aristarkus, Omukriste oo a li muMakedonia a dja kuTessalonika, okwa li a ulika kutya oku li kaume omudiinini kuPaulus. Aristarkus okwa holoka mOmbiibeli oshikando shotete mehokololo li na sha nolweendo loutumwa olutitatu laPaulus eshi a ka talela po kuEfeso. Okwa li a mangwa po kongudu yovanhu eshi a li ta ende pamwe naPaulus. (Oil. 19:29) Nokonima eshi a mangululwa, okwa twikila okweenda pamwe naPaulus. Konima yeemwedi donhumba, eshi Aristarkus va li muGreka, okwa li a ama kombinga yaPaulus nonande ovapataneki ova li tava ningile Paulus omatilifo oku mu dipaa. (Oil. 20:2-4) Mo 58 O.P. lwaapo, ova li va enda pamwe naPaulus molweendo lile eshi a tumwa kuRoma e li omunadolongo, nova li ve lididimika pamwe eshi oshikepa ya hovela okutekauka. (Oil. 27:1, 2, 41) Eshi va fika muRoma, otashi dulika a li pamwe naPaulus modolongo. (Kol. 4:10) Kape na omalimbililo kutya Paulus oku na okukala a li a tuwa omukumo nokwa hekelekwa eshi a li nakaume omudiinini.

5. Metwokumwe nOmayeletumbulo 17:17, ongahelipi hatu dulu okukala ookaume ovadiinini?

⁵ Ngaashi Aristarkus, nafye natu kale ookaume ovadiinini kovamwatate novamwameme, kashi fi ashike pomafimbo mawa, ndele ‘nokukwafa yo moluhepo’ ile tu tye pomafimbo madjuu. (Lesha Omayeletumbulo 17:17.) Omumwatate ile omumwameme okwa pumbwa natango okuhekelekwa nokonima eshi oupyakadi wa dja po. Frances, * oo a filwa ovadali vaye kokankela meni leemwedi nhatu, okwa ti: “Onda mona kutya oupyakadi ohau kala wa wilila po ovanhu oule wefimbo. Ohandi pandula ookaume kange ovadiinini ovo ve  shii kutya natango ondi li mouyahame, nonande ovadali vange ova fya pa pita oule wefimbo.”

6. Ohatu ka ninga po shike ngeenge otu li ookaume ovadiinini?

⁶ Ookaume ovadiinini ohava ningi omaliyambo opo va yambidide ovamwaxe. Pashihopaenenwa, omumwatate Peter okwa li a ninga oshingolomena komukifi wa kwata moiti. Omukulukadi waye Kathryn okwa ti: “Ovalihomboli vamwe vomeongalo letu ova li have tu twala koshipangelo ngeenge Peter ke udite nawa. Ova li va tokola toko oku tu yambidida monghalo oyo ya li idjuu.” Ihashi tu hafifa tuu okukala tu na ookaume kashili ovo have tu yambidida ngeenge tu li moudjuu!

7-8. Metwokumwe nOvakolossi 4:7-9, ongahelipi Tikikus a li a ulika kutya oku li omulineekelwa?

⁷ Tikikus, Omukriste a dja kuRoma moshitukulwa shaAsia, okwa li kaume kaPaulus omulineekelwa. (Oil. 20:4) Mo 55 O.P. lwaapo, Paulus okwa li a unganeka opo ku ongelwe oshimaliwa shoku ka kwafela Ovakriste vokuJudea, notashi dulika a li e lineekelela Tikikus oshinakuwanifwa osho sha fimana. (2 Kor. 8:18-20) Lwanima eshi Paulus a ka tulwa modolongo muRoma oshikando shotete, Tikikus okwa li e li onga omutumwa waye. Okwa li ha twala eenhumwafo nomatumwalaka etwomukumo aPaulus komaongalo okuAsia. — Kol. 4:7-9.

⁸ Tikikus okwa kala kaume kaPaulus omulineekelwa. (Tit. 3:12) HavaKriste aveshe vopefimbo laye va li ovalineekelwa ngaashi ye. Mo 65 O.P., eshi Paulus a li modolongo oshikando oshitivali, okwa li a shanga a ti kutya ovalumenhu Ovakriste vahapu vomuAsia kava li va hala okweendafana naye molwaashi ova li va tila ovapataneki. (2 Tim. 1:15) Ashike Paulus okwa li e lineekela Tikikus, nokwa li e mu pa oshinakuwanifwa shimwe vali. (2 Tim. 4:12) Paulus okwa li a lenga oukaume wavo naTikikus.

9. Ongahelipi hatu dulu okuhopaenena Tikikus?

⁹ Nafye ohatu dulu okuhopaenena Tikikus mokukala ookaume ovalineekelwa. Pashihopaenenwa, ihatu udaneke ashike kutya ohatu  yambidida ovamwatate novamwameme ngeenge ve li momhumbwe, ndele ohatu ningi yo oinima yonhumba opo tu va kwafele. (Mat. 5:37; Luk. 16:10) Ngeenge ovo va pumbwa ekwafo ove shii kutya otava dulu oku tu lineekela, ohashi va hekeleke neenghono. Omumwameme umwe okwa popya a ti: “Iho kala wa limbililwa ngeenge ou shii kutya ope na umwe oo a udaneka kutya ote ke ku kwafela.” 

10. Metwokumwe nOmayeletumbulo 18:24, oolyelye tava dulu okuhekeleka ovo va nyemata ile tave lididimikile omashongo?

¹⁰ Ovo va nyemata ile tave lididimikile omashongo ohava mono ehekeleko ngeenge ova mono kaume e shii okulineekelwa. (Lesha Omayeletumbulo 18:24.) Bijay, oo e na omonamati a kondwa, okwa ti: “Onda li nda pumbwa okupopya naumwe oo nde lineekela nghee ndi udite.” Carlos okwa li a ninga epuko, ndele ta kanifa oinakuwanifwa meongalo. Okwa ti: “Onda li nda pumbwa okupopya novamwatate ovo nde lineekela opo ndi hokolole enyono lange nda manguluka nopehe na okutokola nge.” Okwa li a popya novakulunhuongalo ovo ve mu kwafela a ungaunge noupyakadi oo. Okwa li yo a hekelekwa molwaashi oku shii kutya ovakulunhuongalo ovalineekelwa noitava ka popya oshiholekwa shaye.

11. Ongahelipi hatu dulu okukala ookaume ve shii okulineekelwa?

¹¹ Opo tu kale ookaume ovalineekelwa, otwa pumbwa elididimiko. Konima eshi Zhanna a fiwa po komushamane waye, okwa li a mona ehekeleko eshi a popya nookaume kaye nghee a li e udite. Okwa ti: “Ova li va pwilikina kwaame nelididimiko, nonande ohandi endulula oinima ya faafana lwoikando.” Naave oto ka ulika kutya ou li kaume muwa ngeenge owa kala omupwilikini muwa.

12. Markus okwa li lyelye, nokwa ulika ngahelipi kutya oha kwafele vamwe?

¹² Markus okwa li Omukriste Omujuda wokuJerusalem. Omupambele waye Barnabas okwa li a shiivika nawa e li omutumwa. (Kol. 4:10) Oukwaneumbo wavo owa li u na omaliko, ashike Markus ka li a pitifa komesho oinima oyo monghalamwenyo yaye. Markus okwa li a halelela okukwafela vamwe mokukalamwenyo kwaye, naasho osha li hashi mu etele ehafo. Pashihopaenenwa, eshi va li hava longo pamwe lwoikando nomuyapostoli Paulus nosho yo Petrus, eshi tava wanifa po oinakuwanifwa yavo, otashi dulika Markus a li he va kwafele neemhumbwe davo dopalutu. (Oil. 13:2-5; 1 Pet. 5:13) Paulus okwa popya kutya Markus oku li umwe ‘womovalongi pamwe naye omolwOuhamba,’ ovo ve mu “hekeleka.” — Kol. 4:10, 11.

13. 2 Timoteus 4:11 okwa ulika ngahelipi kutya Paulus okwa li a pandula neenghono oilonga youdiinini yaMarkus?

¹³ Markus okwa li a ninga umwe womookaume kaPaulus kopofingo. Pashihopaenenwa, eshi Paulus a li modolongo oshikando shaye shaxuuninwa muRoma lwomo 65 O.P. lwaapo, okwa li a shangela Timoteus onhumwafo onhivali. Monhumwafo oyo, Paulus okwa li a pula Timoteus naMarkus ve uye kuye kuRoma. (2 Tim. 4:11) Kape na omalimbililo kutya Paulus okwa li a pandula neenghono oilonga youdiinini yomonakudiwa yaMarkus, nomolwaasho a li e mu pula e uye a kale pamwe naye pefimbo olo lidjuu. Markus okwa li a kwafela Paulus meenghedi tadi longo, tashi dulika a li e mu pa oikulya nosho yo oinima oyo a li a pumbwa opo a dule okushanga. Ekwafo nosho yo etwomukumo olo Paulus a li a pewa ola li le mu kwafela e lididimike fiyo osheshi a fya.

14-15. Ongahelipi Mateus 7:12 te tu kwafele tu kale hatu yambidida vamwe meenghedi tadi longo?

 ¹⁴ Lesha Mateus 7:12. Ngeenge tu li moudjuu, otwa pumbwa okukala hatu pandula ovanhu ovo tave tu yambidida meenghedi di lili noku lili. Ryan, oo a filwa xe moshiponga, okwa ti: “Ope na oinima ihapu oyo ihatu dulu okuninga ngeenge tu li moudjuu. Ashike ohashi hekeleke ngeenge owa ningilwa sha kuumwe, nonande oshinima ashike shinini.”

¹⁵ Okupwilikina nelitulemo oshi li onghedi imwe omo hatu dulu okukwafela vamwe. Pashihopaenenwa, omumwameme umwe okwa li a tokola okukala ha kwafele Peter naKathryn, ovo va popiwa metetekelo, okukala he va twala koshipangelo. Omumwameme oo okwa li a tula po elandulafano opo ovanhu meongalo va kale have liyambe okukala hava twala Peter naKathryn koshipangelo. Elongekido olo ola li le va kwafela ngahelipi? Kathryn okwa ti: “Otwa li tu udite twa kufwa omutengi.” Alushe dimbuluka kutya oto dulu okuhekeleka vamwe moku va ningila ashike nande oinima i li paunafangwa.

16. Oshilihongomwa sha fimana shi na sha nokuhekeleka vamwe shilipi hatu lihongo moshihopaenenwa shaMarkus?

¹⁶ Markus, omuhongwa oo a li ko mefelemudo lotete, okwa li Omukriste e lipyakidila. Okwa li e na oilonga ya fimanenena oyo a li e na okuningila Jehova, mwa kwatelwa okushanga Evangeli olo la lukilwa edina laye. Ashike nande ongaho, okwa li ha kongo efimbo a hekeleke Paulus, na Paulus okwa li ha kala a manguluka oku mu pula ekwafo. Angela, oo oshilyo shavo shimwe shoukwaneumbo sha dipawa, okwa popya kutya okwa pandula ekwafo laavo ve mu hekeleka. Okwa ti: “Ookaume ohava pula apa tava dulu okukwafela. Ihava ongaonga okukwafela nge apa nda pumbwa ekwafo.” Ohatu dulu okulipula kutya ‘Mbela onda halelela ngoo shili okukwafela ovaitaveli vakwetu meenghedi tadi longo?’

17. Ongahelipi okudilonga 2 Ovakorinto 1:3, 4 taku tu linyengifa tu yandje ehekeleko kuvamwe?

¹⁷ Inatu ongaonga okuhekeleka ovamwatate novamwameme. Ohatu dulu oku va hekeleka  netwomukumo olo twa li twa hekelekwa nalo kuvamwe. Nino, oo a filwa inakulu, okwa ti: “Jehova oha hekeleke ovanhu okupitila mufye ngeenge otwa efa e tu longife.” (Lesha 2 Ovakorinto 1:3, 4.) Frances, oo a popiwa metetekelo, okwa ti: “Eendjovo odo tadi hangwa 2 Ovakorinto 1:4 odoshili. Ohatu dulu okuhekeleka vakwetu nehekeleko olo twa hekelekwa nalo.”

18. (a) Omolwashike tashi dulika shiha kale shipu okuhekeleka vamwe? (b) Ongahelipi hatu dulu okuhekeleka vamwe? Yandja oshihopaenenwa.

¹⁸ Otwa pumbwa okutala kutya openi hatu dulu okuhekela vakwetu nonande kashi pu. Pashihopaenenwa, otashi dulika tuha kale tu shii kutya natu tye shike ile natu ningile shike oo e li moudjuu. Omukulunhuongalo umwe Paul ota dimbuluka vamwe nghee va li ve mu hekeleka eshi a filwa xe. Okwa ti: “Ondi shii kutya kasha li shipu kuvo okuuya kwaame. Kava li ve shii kutya nava tye shike. Ashike onda li nda pandula eshi va hekeleka nge nokuyambidida nge.” Natango, omumwatate Tajon, eshi va hangwa kekakamo ledu okwa ti: “Oshoshili kutya itandi dimbuluka omatumwalaka aeshe oo nda li nda tuminwa ngomongula, ashike ondi shii kutya ova li ve na ko nasha naame mokutala kutya ondi li po ngahelipi.” Ohatu ka dula okuhekeleka vamwe ngeenge otu na ko nasha navo.

19. Omolwashike wa tokola toko okukala ‘odjo yehekeleko’?

¹⁹ Eshi tu li pomuxundalili wonghalelo ei yoinima, ounyuni otau ende nokunaipala nonghalamwenyo oidjuu neenghono. (2 Tim. 3:13) Otwa pumbwa ehekeleko molwaashi otu li ovalunde nohatu ningi omapuko. Omuyapostoli Paulus okwa kala omudiinini fiyo okefyo molwaashi okwa li ha hekelekwa kovaitaveli vakwao. Ohatu dulu okukala ovadiinini ngaashi Aristarkus, okukala ovalineekelwa ngaashi Tikikus, nosho yo tu na ehalo lokukwafela ngaashi Markus. Ngeenge otwa ningi ngaho, ohatu ka kwafela ovamwatate novamwameme va kale ve na eitavelo la kola. — 1 Tes. 3:2, 3.