ONDJOKONONA YONGHALAMWENYO
Oiningwanima ya tongomana moilonga yange yOuhamba
Mo 1947, ovapristeri vaKatolika moSanta Ana, moEl Salvador, ova li tava kendabala okweetela Eendombwedi omaupyakadi. Efiku limwe fimbo ovamwatate vomeumbo lovatumwa va ongala tava ningi ekonakono lOshungonangelo, oumatyona vomoshitukulwa ova li ve va kupula nomamanya manene. Opo ve li po, okwa li kwa dja ongudu yovanhu i kwetelwe komesho kovapristeri. Vamwe vomongudu oyo ova li va humbata eetoshe, ofimbo vamwe va li va humbata oihongwafano. Ova kala oule weevili mbali tava kupula nomamanya ketungo nokulalekida tava ti: “Okakadonelela kala nomwenyo mule!” nosho yo, “Jehova nafye!” Osho ova li tave shi ningi nelalakano lokuningifa ovatumwa va kale va tila okukala modoolopa oyo. Ondi na oushili waasho, molwaashi naame oumwe womwaavo va li pokwoongala oko, oule womido 67 da pita. *
OMIDO 2 fimbo oshiningwanima osho sha tumbulwa metetekelo inashi ningwa, fye naEvelyn Trabert, oo twa li hatu longo pamwe naye tu li ovatumwa, otwa li twa pita ondodo 4 kOfikola yOmbibeli yoWatchtower yaGilead, efimbo olo ya li hai ningilwa popepi naIthaca, moNew York. Otwa li twa tumwa tu ka longe koSanta Ana. Ndele fimbo inandi twikila nehokololo lange pauxupi lokulonga omido 29 lwaapo ndi li omutunwa, nandi mu lombwele manga kutya oshike she linyengifa nge ndi tokole okuya moilonga ya tya ngaho.
EFYUULULO LANGE LOPAMHEPO
Ovadali vange John naEva Olson, ova li hava kala moSpokane, moWashington, U.S.A mo 1923, omudo omo nda dalwa. Efimbo olo ova li mongeleka yaLuteri, ashike kava li va tambula ko ehongo longeleka li na sha nomundilo woheli, molwaashi kala li tali tu kumwe neitavelo lavo kutya Kalunga ohole. (1 Joh. 4:8) Tate okwa li ha longo mombeka, nonguloshi imwe omunailonga pamwe naye umwe okwa li e mu yelifila kutya Ombibeli itai hongo kutya oheli onhele omo tamu ka xwikwa ovanhu. Okudja opo ovadali vange ova li va hovela okukonakona nEendombwedi daJehova nova li ve lihonga kutya Ombibeli otai hongo lela shike shi na sha naasho hashi ningwa po konima yefyo.
Pefimbo opo onda li ashike ndi na omido 9, ashike ohandi dimbuluka eshi nda li handi pwilikine kovadali vange nghee tava popi nexwamo kombinga yoshili yOmbibeli oyo va mona. Exwamo lavo ola enda tali kulu eshi ve lihonga kombinga yedina laKalunga kashili, Jehova, nova li va manguluka ko kehongo lOukwatatu olo tali lyalyakanifa. Onda li nda hovela okutambula ko omahongo oo opamishangwa, nokulihonga ‘oshili oyo tai tu mangulula.’ (Joh. 8:32) Nghi na fiku nda mwene ekonakonombibeli lififa oudja, ndele alushe onda li handi hafele okukonakona Eendjovo daKalunga. Nonande onda li ndi na eehoni, onda li handi i pamwe novadali vange moilonga yokuudifa. Ova li va ninginifwa mo 1934, nomo 1939, eshi nda li ndi na omido 16, naame onda li nda ninginifwa ndi li omupiya waJehova.
MuJuli 1940, ovadali vange ova li va landifa po eumbo lavo, naatushe vatatu otwa li twa ya moilonga yefimbo li yadi tu li ovakokolindjila moCoeur d’Alene, moIdaho. Otwa li hatu hiila okafuleta ka londafana nongalashe. Meumbo letu omwa li yo hamu ningilwa okwoongala. Pefimbo opo, omaongalo ashike manini a li e na Omalupale Ouhamba, onghee hano, ovanhu ova li hava ongalele momaumbo ile meenhele da hiilwa.
Mo 1941, ame novadali vange otwa li twa ya koshoongalele koSt. Louis, moMissouri. Osoondaxa osha li efiku lounona, naavo va li pomido 5 no-18 ova li ve li omutumba komesho yomutune. Pexulilo loshipopiwa, omumwatate Joseph F. Rutherford okwa ka popya kombinga yetu ovanyasha, a ti: “Ounona . . . amushe . . . ovo mwa dimina okudulika kuKalunga nokOhamba yaye, fikameni!” Atushe otwa li twa fikama. Opo nee Omumwatate Rutherford okwa popya mokule ta ti: “Taleni, eendombwedi dOuhamba dipe di dulife po 15 000!” Omhito oyo oya li ya kwafela nge ndi diinine etokolo lange lokukala omukokolindjila.
OINAKUWANIFWA YOUKWANEUMBO WETU
Eemwedi dinini konima yoshoongalele koSt. Louis, oukwaneumbo wetu owa li wa tembukila kolukadi laCalifornia. Otwa li twa pewa oshinakuwanifwa shokuhovela eongalo moshilando shaOxnard. Otwa li hatu di mokakalafana mu na ashike ombete imwe. Onda li handi yale kombada yoshitaafula shokulila onguloshi keshe shi ninge ombete yange, naasho osha li elunduluko linene kwaame molwaashi nale onda li ndi na onduda yange yokunangala.
Fimbo inatu fika moCalifornia, Japan okwa li a ponokela etuliloshikepa ledinaPearl moHawaii, momafiku 7 Desemba 1941. Efiku la ka landula ko Oilongo ya Hangana, oya li ya hovela Oita Itivali yOunyuni. Ovakwanepangelo ova li va yandja elombwelo opo eelamba adishe moshilando di kale hadi dimi oufiku. Eeshikepa daJapan dokoshi yomeva oda li hadi kala tadi endaenda komunghulofuta waCalifornia, ashike eshi oshilando sha li hashi kala sha dima oufiku osha li sha kwafela opo vehe shi mone noku shi ponokela.
Eemwedi donhumba lwanima, muSeptemba 1942, otwa li twa ya kOshoongalele Ounyuni mupe wopakalunga, moCleveland, Ohio. Otwa li twa pwilikina eshi omumwatate Nathan H. Knorr a li ta yandje oshipopiwa shi na oshipanyole, “Ombili otai kalelele tuu?” Okwa li a kundafana Ehololo etukulwa 17, olo la popya kombinga ‘yoshilyani’ osho ‘sha li po, ndele kashi po vali, ndele oshi nokudjuuka mo vali mombwili.’ (Eh. 17:8, 11) Omumwatate Knorr okwa li a yelifa kutya “oshilyani” osha li tashi faneke Oshipandi shOiwana, osho sha li sha xula po mo 1939. Ombibeli oya xunganeka kutya Oshipandi osho osha li tashi ka pingenwa po, naasho osha li tashi twala fiyo opefimbo opo pa li tapa ka kala ombili nonande hapauyadi. Osho osha li sha ningwa fiyo 1945 omo mwa xula Oita Itivali yOunyuni. Konima yaasho, “oshilyani” osha li sha holoka vali shi li Oiwana ya Hangana. Eendombwedi daJehova oda li da tamununa mo oilonga yado yokuudifa mounyuni aushe, nokudja opo opa kala ekulo linene.
Exunganeko olo ola li la kwafela nge ndi mone kutya oshike shi li komesho. Eshi kwa li kwa shiivifwa kutya ofikola yaGilead otai ka hovela momudo tau landula ko, osha li sha pendula ehalo lange lokuninga omutumwa. Mo 1943, onda li nda tumwa ndi ka kokole ondjila koPortland, moOregon. Pefimbo opo otwa li hatu longifa ongalamafona tu pwilikinife ovanhu oipopiwa ya kwatwa moungalo eshi hatu longo eumbo neumbo, opo nee konima otwa li hatu yandje oileshomwa yopaMbibeli oyo tai popi kombinga yOuhamba waKalunga. Omudo aushe oo, onda kala handi diladila kombinga yoilonga youtumwa.
Onda li nda tunhukwa neenghono eshi mo 1944, ame nehewa lange lopofingo Evelyn Trabert twa shivwa tu ye koGilead. Oule weemwedi 5, ovahongi vetu ova kala tave tu ulikile nghee hatu dulu okumona ehafo mokukonakona Ombibeli. Otwa li yo twa kuminwa elininipiko lavo. Ovamwatate ovo va li have tu hongo ovo yo va li have tu tukulile oikulya eshi hatu li. Otwa li twa pewa eedjapo mo 22 Januali 1945.
OSHILONGA SHANGE SHOUTUMWA
Ame naEvelyn pamwe naLeo naEsther Mahan, otwa li twa ya koEl Salvador muJuni 1946, oko twa tuminwa. Otwa li twa hanga epya la “pya okuteywa.” (Joh. 4:35) Oshiningwanima osho sha tumbulwa pehovelo lehokololo eli otashi ulike nghee ovafita va li va handuka. Konima ashike yoshivike eshi twa ya oko, otwa li twa ninga oshoongalele shoshikandjo oshikando shotete moSanta Ana. Otwa li twa shiva ovanhu vahapu koshipopiwa shomoipafi notwa li twa hafa neenghono eshi ovanhu ve fike 500 lwaapo va li ve uya. Ponhele yokukala twa tila okukala modoolopa oyo, otwa li twa tokolatoko okukala mo opo tu kwafele ovanamitimadiwa. Nonande ovafita ova li va kunghilila ovanhu vaha leshe Ombibeli, novanhu ashike vanini va li tava dulu okukala ve na Ombibeli, vahapu ova li ve na ondjala yoshili. Ova li va pandula eenghendabala detu dokulihonga Oshispanish opo tu dule oku va honga kombinga yaKalunga kashili, Jehova, nokombinga yeudaneko laye lokuninga vali edu oparadisa.
Rosa Ascencio, oumwe womovakonakonimbibeli vange votete. Konima eshi a li a hovela okukonakona Ombibeli, okwa li a topoka nomulumenhu oo va li pamwe naye inava hombola. Omulumenhu oo naye okwa li a hovela okukonakona Ombibeli. Opo nee ova li va hombola, tava ninginifwa nokuninga Eendombwedi daJehova diladi. Rosa oye a ninga tete omukokolindjila womoshitukulwa moSanta Ana. *
Rosa okwa li e na okafitola, oko a li ha fiye ka pata ngeenge tai momapya e na elineekelo kutya Jehova ota file oshisho eemhumbwe daye. Ngeenge e uya okupatulula konima yeevili donhumba, opa li hape uya ovalandi vahapu. Okwa mona oushili waMateus 6:33, nokwa kala omudiinini fiyo okefyo.
Pomhito imwe, omupristeri womoshitukulwa okwa li a talela po omulumenhu oo a hiilifa eumbo laye kufye vahamano tu li ovatumwa noku mu londwela kutya ngeenge ota twikile okuhiilifa eumbo laye kufye, ye nomukulukadi waye otava tewa mo moshitukulwa. Mwene weumbo, oo a li omunangeshefa a tongomana, okwa hangwa nale a kenyanana elihumbato lomufita noka li a pwilikina kwaasho ta ti. Okwa li nokuli a lombwela omufita oo kutya ye ke na ko nasha nande okwa tewa mo mongeleka. Okwe tu lombwela kutya natu kale meumbo olo oule wefimbo olo twa hala.
ODALELE YOMOSHILONGO YA TUMBALA YA NINGA ONDOMBWEDI YAJEHOVA
Moshilandopangelo shaSan Salvador, omutumwa umwe okwa li a konakona Ombibeli nomukulukadi womuindjiniya umwe wedina Baltasar Perla. Omulumenhu oo e na omutima muwa okwa li a kanifa eitavelo laye muKalunga konima eshi a mona oihelele yovawiliki vomalongelokalunga. Eshi efimbo la li la fika lokutunga oshitaimbelewa, Baltasar, nonande pefimbo opo ka li a tambula ko natango oshili, okwa li a pula a dute noku tunge oshitaimbelewa osho nopehe na okufutwa.
Konima eshi a kala ta endafana noshiwana shaJehova pefimbo lokutunga, Baltasar okwa li a tomhwa kutya okwa mona elongelokalunga lashili. Okwa li a ninginifwa mo 22 Juli 1955, nodiva konima yaasho omukulukadi waye Paulina, naye okwa ka ninginifwa. Ovana vavo aveshe otava longele Jehova noudiinini. Omonamati wavo, Baltasar, Jr., okwa kala ta longo koBetel yaBrooklyn oule womido 49, oko e li ta yambidida oilonga yokuudifa mounyuni aushe oyo tai xumu komesho, nopaife ota longo e li Oshilyo shOkomitiye yOshitaimbelewa mOilongo ya Hangana. *
Eshi twa li twa hovela okukala hatu ningi oyoongalele yoshitukulwa moSan Salvador, omumwatate Perla okwa li he tu kwafele tu longife onhele yakula yokuningila omalideulo. Potete, otwa li ashike hatu ongalo momuvalu munini, ndele omolwomanangeko noupuna aJehova, omuvalu wetu owa li wa enda tau hapupala omudo nomudo fiyo osheshi twa ka kala ihatu wana mo vali monhele oyo. Poiningwanima oyo ihafifa, onda li handi shakene po naavo nda konakona navo Ombibeli. Onda li nda hafa neenghono eshi ovo nda konakona navo Ombibeli tava ulikile nge outekulu vange, sha hala kutya, ovaninginifwa vape ovo va konakona navo.
Poshoongalele shimwe shoshikandjo, omumwatate umwe okwe uya kwaame ta ti kutya okwa hala okupa nge ombili. Kanda li nde mu dimbuluka nonda li nda hala okuuda nawa. Okwa ti: “Onda li umwe womoumatyona venya va li ve mu kupula nomamanya moSanta Ana.” Paife ota longele Jehova pamwe naame. Omutima wange owa li tau xunga ehafo. Eenghundafana odo oda li da ningifa nge ndi mone kutya oilonga yefimbo li yadi oilonga ya denga mbada oyo omunhu keshe ngeno e na okuhoolola.
EHOOLOLO LIWA
Oule womido hanga 29, onda kala handi longo ndi li omutumwa moEl Salvador, tete omoshilando shaSanta Ana, opo nee handi i koSonsonate, handi ka ya koSanta Tecla noxuuninwa okoSan Salvador. Mo 1975, konima eshi nda diladila pamwe neilikano, onda li nda tokola okufiya po oilonga youtumwa nokushuna koSpokane. Ovadali vange ovadiinini ovanamido ova li va pumbwa ekwafo lange.
Konima eshi Tate a fya mo 1979, onda kala handi file oshisho meme oo a enda ta nghundipala fiyo osheshi a ka kala ita dulu vali okulikwafa. Okwa kala ko oule womido 8 okudja eshi tate a fya, nokwa ka fya eshi e na omido 94. Pefimbo olo loudjuu, onda li nda loloka palutu nopamaliudo. Onda li yo nda wililwa po pamaliudo sha etifwa komukifi woshipa oo hau yahama neenghono. Ndele eilikano neameno laJehova lopahole oya pameka nge nonda dula okulididimikila eyeleko olo. Onda li nda fa ndi udite Jehova ta ti: ‘Fiyo oto mene eenghwakutoka onda hala oku ku kuminina ndele handi ku xupifa.’ — Jes. 46:4.
Mo 1990, onda li nda tembukila koOmak, moWashington. Onda ka kala vali nda pumbiwa moshitukulwa shovapopi velaka lOshispanish novakonakonimbibeli vange vahapu ova li va ninginifwa. MuNovemba 2007, kanda li vali handi dulu okufila oshisho eumbo lange moOmak, onghee onda li nda tembukila kokafuleta ke li modoolopa yaChelan, moWashington. Eongalo lOshispanish ola kala tali file nge oshisho, nonda pandula neenghono efiloshisho la tya ngaho. Molwaashi aame ashike Ondombwedi inamido meongalo olo, ovamwatate novamwameme ova ninga nge inakulu yavo.
Nonande onda hoolola ndiha hombolwe nokukala ndi na oukwaneumbo opo ndi longe pauyadi moukalele ‘nopehe na omapiyaaneko,’ ondi na ounona vahapu vopamhepo. (1 Kor. 7:34, 35) Onda tomhafana kutya, itandi dulu okukala ndi na oinima aishe monghalelo ei. Onghee hano, onda pitifa komesho oshinima osho shi na okupitifwa komesho, eliyapulo lange kuJehova ndi mu longele nomutima aushe. Mounyuni mupe, otamu ka kala efimbo la wana lokuhafela oinima aishe iwa. Omushangwa oo ndi hole unene Epsalme 145:16, olo tali tu shilipaleke kutya Jehova ota ka ‘palula oinamwenyo aishe kohokwe yaye.’
Nonande ondi na omido 91, natango ondi na oukolele u li xwepo nohandi twikile okukokola ondjila. Oukokolindjila owa kwafela nge ndi kale nda nyashuka komutima nokukala ndi na onghalamwenyo tai ti sha. Oshikando shotete eshi nda ya koEl Salvador, osha li ashike ehovelo loilonga yokuudifa. Kakele komapataneko aSatana taa twikile, paife moshilongo osho omu na ovaudifi ve dulife po 39 000. Osho osha pameka lela eitavelo lange. Osha yela kutya omhepo iyapuki yaJehova otai yambidida eenghendabala doshiwana shaye!
^ okat. 4 Tala membo lokomudo lEendombwedi daJehova (1981 Yearbook), epandja 45-46.
^ okat. 19 1981 Yearbook (Embo lokomudo) epandja 41-42.
^ okat. 24 1981 Yearbook, (embo lokomudo) epandja 66-67, 74-75.