Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

Omafatululo oitya

Omafatululo oitya

1 JEHOVA

Edina laKalunga oJehova, notali ti kutya ota dulu okuningifa. Jehova oKalunga omunaenghono adishe nokwa shita oinima aishe. Oku na eenghono dokuninga keshe osho a hala okuninga.

MOshiheberi, edina laKalunga ola shangwa neendada nhe odo di lilwe po kouwedwa ava YHWH ile JHVH. Ola holoka mOmbiibeli momishangwa dOshiheberi dopehovelo lwoikando 7 000 lwaapo. Ovanhu mounyuni aushe ohava tumbula edina laJehova she likolelela komushingo womalaka avo.

Etuk. 1, okat. 15

2 OMBIIBELI OYA ‘YANDJWA KEENGHONO DAKALUNGA’

Kalunga oye omushangi wOmbiibeli, ndele okwa longifa ovanhu ve i shange. Osho otashi dulu okufaafanifwa nomushamane omunamido ta lombwele omonamati waye e mu shangele ko konhumwafo. Kalunga okwa longifa omhepo yaye iyapuki a wilike ovashangi vOmbiibeli va shange omadiladilo aye. Omhepo yaKalunga oye va wilika meenghedi di lili noku lili, omafimbo amwe oye va ningifa va shange oinima oyo va mona momamoniko ile meendjodi.

Etuk. 2, okat. 5

3 OMAFINAMHANGO

Oo omahongo Ombiibeli oo tae tu kwafele tu ninge omatokolo opandunge. Pashihopaenenwa, efinamhango olo kutya “ookaume [vai] otava nyono po eenghedi diwa” otali tu hongo kutya ovanhu ovo hatu endafana navo otava dulu oku tu nwefa mo nawa ile nai. (1 Ovakorinto 15:33) Natango, efinamhango “eshi omunhu te shi kunu, osho tuu te shi teya yo” otali tu hongo kutya itatu dulu okuhenuka oilanduliko yeenghatu detu. — Ovagalati 6:7.

Etuk. 2, okat. 12

4 EXUNGANEKO

Olo etumwalaka la dja kuKalunga, olo tali popi kombinga yehalo laYe, omahongo e na sha nanghee tu na okulihumbata, elombwelo ile etokolo. Otali dulu yo okukala etumwalaka kombinga yaasho tashi ka ningwa monakwiiwa. Ope na omaxunganeko mahapu oo e li mOmbiibeli a wanifwa nale.

Etuk. 2, okat. 13

5 OMAXUNGANEKO E NA SHA NAMESSIAS

Jesus oye a wanifilwa omaxunganeko mahapu Ombiibeli e na sha naMessias. Tala oshimhungu “ Omaxunganeko e na sha naMessias.”

Etuk. 2, okat. 17, eshangelo lopedu.

6 ELALAKANO LAJEHOVA LI NA SHA NEDU

Jehova okwa li a shita edu li kale oparadisa yovanhu ovo ve mu hole. Natango elalakano laye inali lunduluka. Mafiku, Kalunga ota ka xulifa po oukolokoshi aushe nota ka pa ovo hava dulika kuye omwenyo waalushe.

Etuk. 3, okat. 1

7 SATANA ONDIABOLI

Satana omweengeli oo a hoolola okuhadulika kuJehova. Ota ifanwa Satana, olo tali ti “Omupataneki,” molwaashi okwa li a kondjifa Jehova. Ota ifanwa yo Ondiaboli olo tali ti “Omulundili.” Okwa lukwa omadina oo molwaashi oha popi oipupulu kombinga yaKalunga noha pukifa ovanhu.

Etuk. 3, okat. 4

8 OVAENGELI

Jehova okwa shita ovaengeli pa pita efimbo, omanga ina shita edu. Ovaengeli ova shitwa va kale meulu. Meulu omu na ovaengeli ve dulife pomamiliyona omafele. (Daniel 7:10) Ove na omadina nosho yo omaukwatya a yoolokafana, novaengeli ovadiinini novalininipiki ohava anye okulongelwa kovanhu. Ove na eendodo da yoolokafana nova pewa oilonga ya yoolokafana. Oilonga imwe ongaashi okuyakula polukalwapangelo laKalunga, okutwala omatumwalaka aye, okwaamena nokuwilika ovapiya vaKalunga kombada yedu, okuwanifa po etokolo laKalunga nokuyambidida oilonga yokuudifa. (Epsalme 34:8; Ehololo 14:6; 22:8, 9) Monakwiiwa, otava ka lwa pamwe naJesus poita yaHarmagedon. — Ehololo 16:14, 16; 19:14, 15.

Etuk. 3, okat. 5; Etuk. 10, okat. 1

9 OULUNDE

Oulunde oo okukala to diladila ile okulonga osho shi li omhinge nehalo laJehova. Molwaashi oulunde owa nyona po ekwatafano letu naJehova, okwe tu pa eemhango nomafinamhango oo tae tu kwafele tu henuke okunyonena owina. Pehovelo, Jehova okwa li a shita oinima aishe ya wanenena, ashike Adam naEva ova li va hoolola okuhadulika kuJehova, kungaho ova nyona noinava kala vali va wanenena. Ova kulupa nokufya. Molwaashi otwa fyuulula oulunde kuAdam, nafye ohatu kulupa nohatu fi.

Etuk. 3, okat. 7; Etuk. 5, okat. 3

10 HARMAGEDON

Harmagedon oita yaKalunga eshi ta ka hanauna po ounyuni waSatana noukolokoshi aushe.

Etuk. 3, okat. 13; Etuk. 8, okat. 18

11 OUHAMBA WAKALUNGA

Ouhamba waKalunga oo epangelo olo Jehova a dika po meulu. Jesus Kristus oye ta pangele e li Ohamba yao. Monakwiiwa, Jehova ota ka longifa Ouhamba oo a xulife po oukolokoshi aushe. Ouhamba waKalunga otau ka pangela kombada yedu.

Etuk. 3, okat. 14

12 JESUS KRISTUS

Kalunga okwa shita Jesus ofimbo ina shita oinima aishe. Jehova okwa li a tuma Jesus kombada yedu a file ovanhu aveshe. Konima eshi Jesus a dipawa, Jehova okwe mu nyumuna. Paife Jesus ota pangele meulu e li Ohamba yOuhamba waKalunga.

Etuk. 4, okat. 2

13 EXUNGANEKO LOIVIKE 70

Ombiibeli oya li ya xunganeka kutya Messias ota ka holoka naini. Osho osha li tashi ka ningwa pexulilo lefimbo olo hali ifanwa oivike 69, olo la li la hovela momudo 455 K.O.P. nola xula momudo 29 O.P.

Otu shi shii ngahelipi kutya oya xula mo 29 O.P.? Oivike 69 oya hovela momudo 455 K.O.P. eshi Nehemia a li a ya kuJerusalem nokuhovela okutungulula oshilando. (Daniel 9:25; Nehemia 2:1, 5-8) Oshitya “oshivike” otashi tu dimbulukifa omafiku 7, okudja Omaandaxa fiyo Osoondaxa. Oivike mexunganeko olo itai ulike komafiku 7, ndele otai ulike koivike yomido 7 metwokumwe nanghee omafiku a li haa valulwa pefimbo lOmbiibeli, “efiku limwe tali yeleke omudo umwe.” (Numeri 14:34; Hesekiel 4:6) Osho osha hala kutya oshivike shimwe oshi fike poule womido 7, naasho osha hala kutya oivike 69 ya hapupalifwa luheyali otai tu pe omido 483 (69 x 7). Ngeenge otwa valula omido 483 okudja momudo 455 ohatu ka mona omudo 29. Momudo oo omo Jesus a ninginifwa nokwa ninga Messias. — Lukas 3:1, 2, 21, 22.

Exunganeko olo tuu olo, ola xunganeka kombinga yoshivike shimwe vali osho shi lile po omido heyali da wedwa po. Momukokomoko wefimbo olo, Messias okwa li ta ka dipawa momudo 33 O.P., nopehovelo lomudo 36 onghundana iwa yOuhamba waKalunga oya li ya hovela okuudifilwa ovanhu vomoiwana aishe, ndele havaJuda ashike. — Daniel 9:24-27.

Etuk. 4, okat. 7

14 EHONGO LOIPUPULU LOUKWATATU

Ombiibeli otai hongo kutya Jehova Kalunga oye Omushiti nosho yo kutya okwa shita Jesus komesho yoinima aishe. (Ovakolossi 1:15, 16) Jesus ke fi Kalunga Omunaenghono adishe. Ke na apa a popya kutya oku fike puKalunga. Ponhele yaasho, okwa ti: “Tate oku dule nge.” (Johannes 14:28; 1 Ovakorinto 15:28) Oshitya Oukwatatu kashi mo mOmbiibeli, ashike omalongelokalunga amwe ohaa hongo kutya Kalunga ovanhu vatatu muumwe: Xe, Omona nosho yo omhepo iyapuki. Ehongo olo oloipupulu.

Omhepo iyapuki kai fi omunhu, ndele oyo eenghono daKalunga dihe wetike odo ha longifa okuwanifa po ehalo laye. Pashihopaenenwa, Ovakriste votete ova li va “yadifwa Omhepo Iyapuki,” na Jehova okwa ti: “Ame ohandi tilile kombada yombelela aishe Omhepo yomOmhepo yange.” — Oilonga 2:1-4, 17.

Etuk. 4, okat. 12; Etuk. 15, okat. 17

15 OMUSHIYAKANO

Omolwashike Ovakriste vashili ihava longifa omushiyakano eshi tava longele Kalunga?

  1. Omushiyakano owa kala hau longifwa momalongelokalunga oipupulu oule wefimbo lile. Mefimbo lonale owa li hau longifwa melongelokalunga lokwiilikana eshito nosho yo shi na sha neenghedi doshipaani da kwatela mo omilele. Momukokomoko womido 300 konima yefyo laJesus, Ovakriste kava li hava longifa omushiyakano melongelokalunga lavo. Ashike omupangeli waRoma Constantine okwa li a ningifa omushiyakano u ninge edidiliko lOukriste. Edidiliko olo ola li la longifwa opo ngeno li ningife Oukriste u tambulwe ko kuvahapu. Omushiyakano inau pambafana naJesus Kristus nandenande. O-New Catholic Encyclopedia oya ti: “Omushiyakano owa li hau longifwa momaputuko aavo va tetekela efimbo lOukriste nosho yo ovo vehe fi Ovakriste.”

  2.  Jesus ina fila komushiyakano. Oshitya shOshigreka osho sha tolokwa “omushiyakano” otashi ti “oshiti sha yukilila,” “opala” ile “omuti.” O-The Companion Bible oya ti: “MOmishangwa dOshigreka [Etestamenti Lipe] kamu na sha osho tashi ulike keepala mbali da indakana.” Jesus okwa fila komuti, ile tu tye kopala.

  3. Jehova ina hala tu longife oihongwafano ile omadidiliko eshi hatu mu longele. — Exodus 20:4, 5; 1 Ovakorinto 10:14.

Etuk. 5, okat. 12

16 EDIMBULUKO

Jesus okwa lombwela ovahongwa vaye va dane Edimbuluko lefyo laye. Ohava ningi ngaho omudo keshe mo 14 omwedi Nisan, efiku omo Ovaisrael va li hava dana Opaasa. Omungome nomaviinyu, oo taa faneke olutu nohonde yaJesus, ohae litaambekidwa pEdimbuluko. Ovo tava ka pangela pamwe naJesus meulu ohava li omungome nokunwa omaviinyu. Ovo ve na eteelelo lokukala nomwenyo fiyo alushe kombada yedu ohava kala po pEdimbuluko, ndele ihava li omungome ile va nwe omaviinyu.

Etuk. 5, okat. 21

17 OMWENYO

Ombiibeli oya longifa oshitya omwenyo okuulika (1) komunhu, (2) koshinamwenyo, ile (3) konghalamwenyo yomunhu ile yoshinamwenyo. Apa otapa landula oihopaenenwa imwe:

  • Omunhu. Ombiibeli oya ti: “Taleni, eemwenyo adishe odange. Omwenyo waxe nosho yo omwenyo womona omumati, do odange. Omwenyo tau nyono u nokufya.” (Hesekiel 18:4) Momushangwa oo oshitya omwenyo otashi ulike komunhu, molwaashi omunhu oye ashike ha nyono ile a longe osho inashi yuka.

  • Oinamwenyo. Kalunga okwa ti: ‘Omeva naa nyangadalifwe oinamwenyo yomomeva, needila nadi tuke kombada yedu mevalelwa leulu.’ Opo nee Kalunga okwa ti vali: “Edu nali ete oinamwenyo paludi layo: oimuna noyaalangati noifitukuti pamaludi ayo. Ndele osho sha ningwa.” (Genesis 1:20, 24) Momushangwa oo oshitya “oinamwenyo” otashi toloka oshitya shOshiheberi ne’phesh osho pauhapu tashi ti omwenyo.

  • Onghalamwenyo yomunhu ile yoshinamwenyo. Jehova okwa li a lombwela Baruk okupitila muJeremia a ti: ‘Ombelela aishe ohandi i etele omupya ndelenee ove ohandi ku pe omwenyo woye oshihakanwa.’ (Jeremia 45:5) Eshi Jesus a li kombada yedu okwa ti: “Aame omufita ou muwa. Omufita ou muwa ota yandjele eedi omwenyo waye.” — Johannes 10:11.

    Kakele kaasho, ngeenge omunhu ta longo oshinima shonhumba ‘nomwenyo aushe,’ osha hala kutya ote shi longo nehalo liwa noshi fike pokudula kwaye. (Mateus 22:37; Deuteronomion 6:5) Oshitya “omwenyo” ohashi longifwa yo momautumbulilo oo taa ulike kutya omunhu oku li pokufya ile a fya. — Job 33:22.

Etuk. 6, okat. 5; Etuk. 15, okat. 17

18 OMHEPO

Oshitya shOshiheberi noshOshigreka osho sha tolokwa “omhepo” mOmbiibeli otashi ulike koinima i lili noku lili. Ashike ohashi ulike alushe koinima oyo ihai monika, ngaashi omhepo oyo hai pepe ile omufudo womunhu noshinamwenyo. Otashi dulu yo okuulika koishitwa yopamhepo nosho yo komhepo iyapuki, oyo i li eenghono daKalunga. Ombiibeli itai hongo kutya momunhu omu na sha osho hashi twikile okukala nomwenyo konima ngeenge a fi. — Exodus 35:21; Epsalme 104:29; Mateus 12:43; Lukas 11:13.

Etuk. 6, okat. 5; Etuk. 15, okat. 17

19 GEHENNA

Oshitya shOshigreka ‘Gehenna’ osha tolokwa ‘oheli’ mOmbiibeli yOshikwanyama. Gehenna edina lefilu olo la li popepi naJerusalem omo mwa li hamu xwikilwa oimbodi. Kape na oumbangi oo tau ulike kutya pefimbo laJesus ovanhu ile oinamwenyo oya li hai hepekwa mefilu olo ile i xwikwe i na omwenyo. Onghee hano, Gehenna itashi faneke onhele ihe wetike omo hamu hepekelwa nokuxwikilwa fiyo alushe ovanhu ovo va fya. Eshi Jesus a popya kombinga yaavo tava ka ekelwa muGehenna, okwa li ta popi kombinga yehanauno laalushe. — Mateus 5:22; 10:28.

Etuk. 7, okat. 20

20 EILIKANO LOMWENE WETU

Eilikano olo Jesus a li a honga ovahongwa vaye eshi a li te va hongo nghee ve na okwiilikana. Ohali ifanwa yo Tate yetu u li meulu ile oshihopaenenwa sheilikano. Pashihopaenenwa, Jesus okwe tu honga tu ilikane ngaha:

  • “Edina loye nali yapulwe”

    Ohatu ilikana opo Jehova a koshole edina laye koipupulu aishe. Ngeenge osho osha ningwa, keshe umwe meulu nokombada yedu ota ka fimaneka edina laKalunga.

  • “Ouhamba woye nau uye”

    Ohatu ilikana epangelo laKalunga li uye li hanaune po ounyuni waSatana woukolokoshi, li pangele kombada yedu noli ninge edu oparadisa.

  • “Ehalo loye nali wanifwe kombada yedu”

    Ohatu ilikana opo elalakano laKalunga li na sha nedu li wanifwe po opo ovanhu ovaduliki nova wanenena va ka kale mOparadisa fiyo alushe, ngaashi naanaa Kalunga a li a hala eshi a shita ovanhu.

Etuk. 8, okat. 2

21 EKULILO

Jehova okwa yandja ekulilo opo a xupife ovanhu moulunde nefyo. Ekulilo ondado oyo ya li i na okufutwa opo ku futilwe po omwenyo wa wanenena oo wa kanifwa kuAdam nokutungulula vali ekwatafano lovanhu naKalunga olo la nyonwa po. Kalunga okwa tuma Jesus kombada yedu opo a file ovanhu aveshe ovalunde. Efyo laJesus ola yeululila ovanhu aveshe omhito yoku ka kala nomwenyo fiyo alushe va wanenena.

Etuk. 8, okat. 21; Etuk. 9, okat. 13

22 OMOLWASHIKE OMUDO 1914 WA FIMANENENA MONDJOKONONA?

Exunganeko olo li li muDaniel etukulwa 4 otali tu hongo kutya Kalunga okwa dika po Ouhamba waye mo 1914.

Exunganeko: Jehova okwa li a ningifa ohamba Nebukadnesar i twe ondjodi yopaxunganeko kombinga yomuti munene oo wa li tau ka kewa po. Mondjodi oyo, oshifidi shomuti osha li shi na okumangwa nomalyenge oivela opo omuti oo uha tutume fiyo ‘omafimbo a-7’ a pita po. Konima yaasho, omuti owa li tau ka kula vali. — Daniel 4:1, 10-16.

Osho hatu lihongo mexunganeko olo: Omuti otau faneke epangelo laKalunga. Oule womido dihapu, Jehova okwa kala ta longifa eehamba muJerusalem di pangele oshiwana shaIsrael. (1 Omafimbo 29:23) Ndele eehamba odo oda ka kala dihe fi didiinini, nepangelo lado ola li la xula po. Jerusalem osha li sha hanaunwa po mo 607 K.O.P., omo mwa li mwa hovela ‘omafimbo a-7.’ (2 Eehamba 25:1, 8-10; Hesekiel 21:25-27) Eshi Jesus a ti: “Jerusalem tashi ka lyataulwa kovapaani fiyo omafimbo ovapaani taa wana,” okwa li ta popi kombinga ‘yomafimbo a-7.’ (Lukas 21:24) Onghee hano, ‘omafimbo a-7’ kaa li a xula po eshi Jesus a li kombada yedu. Jehova okwa li a udaneka kutya ota ka nangeka po Ohamba ngeenge ‘omafimbo a-7’ a xulu po. Epangelo lOhamba ipe, Jesus, otali ka nangeka noupuna ovapiya vaKalunga aveshe ovo tava ka kala kombada yedu fiyo alushe. — Lukas 1:30-33.

‘Omafimbo a-7’: ‘Omafimbo a-7’ oku fike pomido 2 520. Ngeenge otwa valula omido 2 520 okudja momudo 607 K.O.P., otadi tu twala fiyo opomudo wo 1914. Momudo omo omo Jesus a nangekwa po kuJehova e li Messias, Ohamba yOuhamba waKalunga meulu.

Osha enda ngahelipi opo tu mone omuvalu 2 520? Ombiibeli oya ti kutya omafimbo atatu netata oku fike pomafiku 1 260. (Ehololo 12:6, 14) Onghee hano, omafimbo a-7 oku fike pomafiku 1 260 a hapupalifwa luvali, osho tashi tu pe omafiku 2 520. Omafiku 2 520 oku fike pomido 2 520 molwaashi paMbiibeli ‘efiku limwe otali yelekwa nomudo umwe.’ — Numeri 14:34; Hesekiel 4:6.

Etuk. 8, okat. 23

23 MIKAEL OMWEENGELI OMUKULUNHU

Ombiibeli oya popya ashike omweengeli omukulunhu umwe, nedina laye oMikael. — Daniel 12:1; Judas 9.

Mikael oye Omuwiliki wetangakwaita laKalunga lovaengeli ovadiinini. Ehololo 12:7 ola ti: “Mikael novaengeli vaye va lwifa ongadu . . . novaengeli vaye.” Ehololo ola ti kutya Omuwiliki wetangakwaita laKalunga oJesus, onghee hano, Mikael edina limwe laJesus. — Ehololo 19:14-16.

Etuk. 9, Okat. 4

24 OMAFIKU AXUUNINWA

Omafiku axuuninwa otaa ulike kefimbo olo oiningwanima inene tai ka ningwa kombada yedu ofimbo Ouhamba waKalunga inau hanauna po ounyuni waSatana. Omautumbulilo amwe oo haa longifwa mOmbiibeli okuulika komafiku axuuninwa, ongaashi ‘exulilo lefimbo lounyuni’ nosho yo ‘okuuya kwOmona wOmunhu.’ (Mateus 24:3, 27, 37) ‘Omafiku axuuninwa’ okwa hovela eshi Ouhamba waKalunga wa hovela okupangela mo 1914 notaa ka xula ashike eshi ounyuni waSatana tau ka hanaunwa po puHarmagedon. — 2 Timoteus 3:1; 2 Petrus 3:3.

Etuk. 9, okat. 5

25 ENYUMUKO

Enyumuko ongeenge omunhu oo a fya a alulilwa momwenyo kuKalunga. MOmbiibeli omwa tumbulwa omanyumuko omuwoi. Ovo va nyumuna ovanhu ongaashi Elia, Elisha, Jesus, Petrus nosho yo Paulus. Ovalumenhu ovo ova li ashike va dula okulonga oikumwifilonga oyo keenghono daKalunga. Kalunga okwa udaneka kutya ota ka nyumunina ‘ovayuki novalunde’ kombada yedu. (Oilonga 24:15) Ombiibeli oya popya yo kombinga yenyumuko laavo tava i meulu. Ovo va hoololwa ile va vaekwa ohava nyumunwa kuKalunga opo va ka kale pamwe naJesus meulu. — Johannes 5:28, 29; 11:25; Ovafilippi 3:11; Ehololo 20:5, 6.

Etuk. 9, okat. 13

26 OUMHULILE

Oumhulile oo okukendabala okukwatafana neemhepo, to shi ningi sha yukilila ile to pitile momunhu umwe ngaashi meendudu nomovapopi neemhepo. Ovanhu ovo hava kufa ombinga moumhulile ova pukifwa va itavele kutya momunhu omu na omhepo oyo hai twikile okukala nomwenyo ngeenge a fi nohai ningi oshilulu. Eendemoni ohadi kendabala yo okuningifa ovanhu va kale itava dulika kuKalunga. Oinima ngaashi okunyanekela, oundudu, oidila, okutala momukonda, okutongolola omifinda dopeke nokufatulula okukwena kwoinamwenyo nayo oi li oshitukulwa shoumhulile. Omambo mahapu, oifo, eefilima nomaimbilo nokuli, ohai ningifa oumhulile u kale tau monika wa fa inau nyika oshiponga nouhafifa. Oinima ihapu oyo hai ningwa pomafudiko, ngaashi okudana oivilo yomafudiko, oivilo yokudimbuluka oonakufya omudo nomudo, okufiyawila (ile okuyambela oonakufya oikulya noikunwa), oinima yopamifyuululwakalo oyo hai ningilwa ovafiyekadi peefya ile okukufa ombinga meenghulunghedi odo hadi ningwa meefya, nayo oya kwatelwa mokukwatafana neendemoni. Ovanhu luhapu ohava longifa oingangamifi ngeenge tava kendabala okulongifa eenghono deendemoni. — Ovagalati 5:20; Ehololo 21:8.

Etuk. 10, okat. 10; Etuk. 16, okat. 4

27 OUNAMAPANGELO WAJEHOVA

Jehova oKalunga Omunaenghono adishe noye a shita oinima aishe. (Ehololo 15:3) Oinima aishe oyaye noku na eenghonopangelo dokupangela eshito laye. (Epsalme 24:1; Jesaja 40:21-23; Ehololo 4:11) Oinima aishe oyo a shita okwe i tulila po eemhango. Oku na yo eenghonopangelo dokunangeka po vamwe va pangele. Ngeenge otu hole Kalunga nohatu dulika kuye, kungaho ohatu yambidida ounamapangelo waye. — 1 Omafimbo 29:11.

Etuk. 11, okat. 10

28 OKULIKUFA EDIMO

Okulikufa edimo oko okudipaa owina okaana inaka dalwa. Itashi ulike keteelelo la dja mo omolwoshiponga shonhumba ile molwounghundi wopalutu. Okudja pefimbapalo, okaana kake fi ashike oshitukulwa shimwe shaina, ndele oke li omunhu e lifikamena po.

Etuk. 13, okat. 5

29 OKUTULWA OHONDE

Okutulwa ohonde oko omulandu wopaunamiti wokutulwa ohonde ye lixwapo ile shimwe shomoitukulwa yayo inhe, kutya nee oya kufwa momunhu pefimbo opo ile oya kala ya tuvikilwa. Oitukulwa oyo inhe yohonde ongaashi oshikunguluki osho hashi ifanwa plasma, eesele ditilyana, eesele ditoka nosho yo oyookifi oyo hai ifanwa platelets.

Etuk. 13, okat. 13

30 OUTEKUDULIKO

PaMbiibeli, oshitya “outekuduliko” inashi kwatela mo ashike okuyandja ehandukilo. Okupewa outekuduliko okwa kwatela mo okupewa omayele, okuhongwa nokupukululwa. Jehova iha yandje nandenande outekuduliko nonyanya. (Omayeletumbulo 4:1, 2) Okwa tulila po ovadali oshihopaenenwa shiwa. Outekuduliko oo ha yandje ohau kwafa, nohau ningifa omunhu oo te u pewa a kale e u hole. (Omayeletumbulo 12:1) Jehova oku hole oshiwana shaye nohe shi deula. Ohe shi pe omayele oo tae shi kwafele shi lundulule etaleko lasho noshi lihonge okudiladila nokukatuka monghedi oyo tai mu hafifa. Ovadali, okuyandja outekuduliko kovana veni okwa kwatela mo oku va kwafela va ude ko kutya omolwashike va pumbwa okudulika. Okwa kwatela mo yo oku va honga va kale ve hole Jehova, ve hole Eendjovo daye Ombiibeli nove udite ko omafinamhango ado.

Etuk. 14, okat. 13

31 EENDEMONI

Eendemoni oishitwa yopamhepo ikolokoshi ihai monika noina eenghono di dule dovanhu. Noitya imwe, eendemoni ovaengeli ovakolokoshi. Ova ninga ovakolokoshi eshi ve lininga vo vene ovatondi vaKalunga mokukala ihava dulika kuye. (Genesis 6:2; Judas 6) Ova waimina Satana mokukala ihava dulika kuKalunga. — Deuteronomion 32:17; Lukas 8:30; Oilonga 16:16; Jakob 2:19.

Etuk. 16, okat. 4