سەرگەك بولىڭدار!
ۋكرايناداعى ٴدىن مەن سوعىس. كيەلى كىتاپ بۇل جايلى نە دەيدى؟
ۋكرايناداعى سوعىسقا جانە ايگىلى ٴدىني جەتەكشىلەرگە قاتىستى كەلەسى مالىمەتتەرگە نازار اۋدارىڭىز:
«رەسەي پراۆوسلاۆ شىركەۋىنىڭ باسشىسى پاتريارح كيريلل رەسەيدىڭ شابۋىلى جايلى ٴبىر دە ٴبىر ٴسوز ايتپادى... الايدا ونىڭ شىركەۋى ۋكرايناعا قاتىستى جۇيەلى تۇردە ۇگىت جۇرگىزىپ وتىردى. وسىنى پايدالانىپ، پۋتين ۋكرايناعا قارسى سوعىسىن اقتاۋعا تىرىسۋدا» («ەۆرووبزەرۆەر»، 7-ناۋرىز، 2022).
«پاتريارح كيريلل رەسەيدىڭ ۋكرايناعا باسىپ كىرۋىن اقتاپ، بۇل سوعىستى كۇنامەن كۇرەسۋدىڭ ٴبىر جولى دەدى» («اسسوشيەيتەد پرەسس»، 8-ناۋرىز، 2022).
«ۋكراينا پراۆوسلاۆ شىركەۋىنىڭ باسشىسى ميتروپوليت ەپيفانيي I رەسەي باسقىنشىلارىنا قارسى سوعىسقا باتاسىن بەردى. سونداي-اق ول رەسەي ساربازدارىن ٶلتىرۋ كۇنا بولىپ تابىلمايدى دەدى» («دجەرۋزالەم پوست»، 16-ناۋرىز، 2022).
«ٴبىز [بۇكىل ۋكراينالىق شىركەۋلەر مەن ٴدىني ۇيىمدار كەڭەسى (ۆسسيرو)] ۋكراينانىڭ قارۋلى كۇشتەرىن جانە ەلىمىزدى قورعايتىن اركىمدى قولدايمىز جانە ولارعا باتامىزدى بەرەمىز. ولار ۋكراينانى باسقىنشىلاردان قورعاي السىن دەپ دۇعا ەتەمىز» (ۆسسيرو a مالىمدەمەسى، 24-اقپان، 2022).
قالاي ويلايسىز، يسا ماسىحكە سەنەمىز دەيتىن دىندەر ٶز مۇشەلەرىن سوعىسقا تالپىندىرۋ كەرەك پە؟ بۇل جايلى كيەلى كىتاپتا نە دەلىنگەن؟
ٴدىن مەن سوعىس. تاريحتىڭ ايتارى
تاريحتان كورەتىنىمىزدەي، دىندەر بەيبىتشىلىكتىڭ جاعىندامىز دەي تۇرا، كوپتەگەن سوعىستاردى قولداعان، ٴتىپتى ولاردى باستاۋعا سەبەپشى بولعان. ونداعان جىلدار بويى ەحوبا كۋاگەرلەرى وسىنداي ٴدىني ەكىجۇزدىلىكتى اشكەرەلەپ كەلەدى. بۇعان قاتىستى ٴبىزدىڭ ادەبيەتتەرىمىزدە كەلەسىدەي ماقالالار جارىق كوردى:
«كرەست جورىقتارى. قاسىرەت اكەلگەن وقيعالار» (حانزۇشا) دەگەن ماقالادان قۇدايدىڭ جانە ٴٴماسىحتىڭ اتىن جامىلعان ريم كاتوليك شىركەۋى ادامداردىڭ جاپپاي قىرىلۋىنا كىنالى ەكەنىن بىلەسىز.
«افريكاداعى كاتوليك شىركەۋى» (اع.) دەگەن ماقالادا ٴدىننىڭ تايپالار اراسىنداعى سوعىستى، ٴتىپتى گەنوسيدتى توقتاتا الماعانى جايلى ايتىلعان.
«ٴدىن كىنالى مە؟» (حانزۇشا)، «سوعىستارداعى ٴدىننىڭ ٴرولى» (اع.) جانە «ٴدىن كىمنىڭ جاعىندا؟» (اع.) دەگەن ماقالالاردا كاتوليك، پراۆوسلاۆ جانە پروتەستانت شىركەۋلەرى كوپتەگەن سوعىستا ەكى جاقتى دا قولداعاندارى جايلى جازىلعان.
حريستيان دىندەرى سوعىستى قۇپتاۋ كەرەك پە؟
يسا بىلاي دەپ ۇيرەتكەن: «وزگە ادامدى ٶزىڭدى سۇيگەندەي ٴسۇي» (ماتاي 22:39). «جاۋلارىڭدى ۇدايى جاقسى كورىڭدەر» (ماتاي 5:44—47).
ويلانىپ كورىڭىز: دىندەر ٶز سەنۋشىلەرىن سوعىستا ادامداردى ولتىرۋگە تالپىندىرا تۇرا، يسانىڭ «وزگەنى ٴسۇي» دەگەن وسيەتىن ورىندايمىز دەپ ايتا الا ما؟ مۇنىڭ جاۋابىن ٴبىلۋ ٷشىن «شىنايى ماسىحشىلەر جانە سوعىس» (اع.)، «جاۋىمىزدى جاقسى كورۋ مۇمكىن بە؟» (حانزۇشا) دەگەن ماقالالاردى وقىپ كورىڭىز.
يسا بىلاي دەگەن: «مەنىڭ پاتشالىعىم وسى دۇنيەلىك ەمەس. ەگەر وسى دۇنيەلىك بولسا، قىزمەتشىلەرىم ياھۋديلەردىڭ قولىنا تۇسپەۋىم ٷشىن كۇرەسەر ەدى» (جوحان 18:36). «قولىنا سەمسەر العانداردىڭ ٴبارى سەمسەردەن ولەدى» (ماتاي 26:47—52).
ويلانىپ كورىڭىز: ماسىحشىلەر ٴتىپتى يسانى قورعاۋ ٷشىن سوعىسپاۋلارى كەرەك بولعان بولسا، وندا ولاردىڭ باسقا سەبەپپەن سوعىسقاندارى دۇرىس پا؟ «حريستيان ٴدىنى مەن سوعىس ۇيلەسە مە؟» (حانزۇشا) دەگەن ماقالادان ەرتەدەگى ماسىحشىلەردىڭ يسانىڭ وسيەتتەرىن ۇستانىپ، ونىڭ ىزىمەن جۇرگەندەرى جايلى وقىپ كورىڭىز.
سوعىستى قولدايتىن دىندەرمەن نە بولماق؟
كيەلى كىتاپتا قۇدايدىڭ يساعا سەنەمىز دەپ، ٴبىراق ونىڭ تالىمدەرىن اياق استى ەتەتىن دىندەردى جەك كورەتىنى ايتىلعان (ماتاي 7:21—23؛ تيتكە 1:16).
كيەلى كىتاپتىڭ ايان دەگەن كىتابىندا جازىلعانداي، قۇداي «ولتىرىلگەندەردىڭ ٴبارىنىڭ قانى» ٷشىن وسىنداي دىندەردى جاۋاپتى دەپ سانايدى (ايان 18:21، 24). بۇنىڭ سەبەبىن «ۇلى بابىل دەگەن نە؟» دەپ اتالاتىن ماقالادان بىلە الاسىز.
يسا ايتقانداي، ناشار جەمىس اكەلەتىن اعاش «شابىلىپ، وتقا تاستالادى». سول سياقتى قۇداي ماقۇلدامايتىن دىندەر دە جامان ارەكەتتەرى ٷشىن جويىلادى (ماتاي 7:15—20). بۇنىڭ قالاي بولاتىنىن «جالعان دىندەردىڭ اقىرى جاقىن!» (حانزۇشا) دەگەن ماقالادان وقي الاسىز.
Photo credits, left to right: Photo by Sefa Karacan/Anadolu Agency/Getty Images; Maxym Marusenko/NurPhoto via Getty Images
a سىلتەمە: ۆسسيرو نەمەسە بۇكىل ۋكراينالىق شىركەۋلەر مەن ٴدىني ۇيىمدار كەڭەسىنە 15 پراۆوسلاۆ شىركەۋى، گرەك جانە ريم كاتوليك شىركەۋى، پروتەستانتتىق جانە ەۆانگەليستتىك شىركەۋلەر، سونداي-اق يۋدايزم مەن يسلام ٴدىنىنىڭ ۇيىمدارى كىرەدى.