19-زەرتتەۋ ماقالاسى
زۇلىم دۇنيەدەگى سۇيىسپەنشىلىك پەن ادىلدىك
«سەن زۇلىمدىقتى جاراتپايتىن قۇدايسىڭ؛ جامان ادام سەنىڭ تۇراعىڭدا قالا المايدى» (ٴزاب. 5:4).
142-ٵن ٷمىتىمىز جالىنداي بەرسىن
اڭداتپا *
1—3. ا) ٴزابۇر 5:4—6 تارماقتارعا ساي، ەحوبا زۇلىمدىققا قالاي قارايدى؟ ٵ) نەلىكتەن بالاعا زورلىق جاساۋ ٴماسىح زاڭىنا قايشى؟
ەحوبا قۇداي زۇلىمدىقتىڭ بارلىق ٴتۇرىن جەك كورەدى (ٴزابۇر 5:4—6 وقىڭىز). ال بالا ازعىرۋ سياقتى جاعا ۇستاتار جاۋىزدىق ول ٷشىن ودان بەتەر جيرەنىشتى! ەحوبا سياقتى، مۇنداي ارسىزدىقتى ٴبىزدىڭ دە سۋقانىمىز سۇيمەيدى، ٵرى قاۋىمدا ونىڭ ورىن الۋىنا ەش توزبەيمىز (ريم. 12:9؛ ەۆر. 12:15، 16).
2 بالاعا جىنىستىق زورلىق جاساۋ ٷشىن جاسالعان كەز كەلگەن ارەكەت ٴماسىح زاڭىنا مۇلدەم قايشى! (عال. 6:2). نەگە بۇلاي دەيمىز؟ الدىڭعى ماقالادان بىلگەنىمىزدەي، ٴماسىح زاڭى، ياعني يسانىڭ بەرگەن ٴتالىمى، ٶز ۇلگىسىمەن ۇيرەتكەندەرى سۇيىسپەنشىلىككە نەگىزدەلگەن ٵرى ادىلدىككە باستايدى. وسى زاڭمەن ٶمىر سۇرگەندىكتەن، شىنايى ماسىحشىلەر بالالارىن ماحابباتقا بولەپ، قاۋىپسىز ورتادا وسىرەدى. ال بالاعا جىنىستىق زورلىق جاساۋ — بالانى قورعانسىز، جەككورىنىشتى سەزىندىرەتىن ٶزىمشىل ٵرى ادىلەتسىز ارەكەت.
3 وكىنىشكە قاراي، بالا ازعىرۋ جاھاندىق كەسەلگە اينالىپ، مۇنىڭ زاردابى ماسىحشىلەر قاۋىمىنا دا ٴتيىپ وتىر. «زۇلىمدار مەن الاياقتار» ارامشوپتەي قاۋلاپ، كەيبىرى قاۋىمعا ەنىپ الۋعا تىرىسادى (ٴتىم. 2-ح. 3:13). بۇل ازداي، قاۋىمداعى كەيبىرەۋلەر دە ناپسىلەرىن تيماي، بالاعا قيانات جاساعان جاعدايلار بولعان. الدىمەن، بالاعا جىنىستىق زورلىق جاساۋدىڭ نەلىكتەن سۇمدىق كۇنا بولىپ تابىلاتىنىن تالقىلايمىز. سوسىن، اقساقالداردىڭ مۇنداي اۋىر كۇناعا قانداي شارا قولداناتىنىن جانە اتا-انالار بالالارىن قورعاۋ ٷشىن نە ىستەۋلەرى كەرەكتىگىن ورتاعا سالامىز *.
سۇمدىق كۇنا
4، 5. نەلىكتەن بالاعا جىنىستىق زورلىق جاساۋدى بالاعا قارسى جاسالعان كۇنا دەيمىز؟
4 بالاعا جىنىستىق زورلىق جاساۋ — اۋىر كۇنا. ونىڭ كەسىرى ادام ايتقىسىز ۇلكەن. بۇل — زورلىق قۇربانى ٷشىن دە، ونىڭ وتباسى مەن قاۋىمداعى باۋىرلاستارى ٷشىن دە اۋىر قاسىرەت.
5 زورلىق قۇربانىنا * قارسى كۇنا. باسقاعا قيانات جاساپ، قاسىرەت اكەلۋ — كۇنا. كەلەسى ماقالادا قاراستىراتىنىمىزداي، زورلىقشى ٴدال وسىلاي ىستەيدى: ول بالاعا قيانات جاساپ، ونىڭ ومىرىنە بالتا شابادى. بالانىڭ سەنىمىن تەرىس پايدالانىپ، ونىڭ اماندىعىنا قول سۇعادى. بالالاردى مۇنداي زۇلىمدىقتان قورعاۋ قاجەت. ال جابىرلەنگەن بالالارعا جۇبانىش بەرىپ، كومەك كورسەتكەنىمىز ٴجون (سال. 1-ح. 5:14).
6، 7. نەلىكتەن بالاعا جىنىستىق زورلىق جاساۋدى قاۋىمعا جانە مەملەكەتتىك بيلىككە قارسى جاسالعان كۇنا دەيمىز؟
6 قاۋىمعا قارسى كۇنا. قاۋىمعا كەلەتىندەردىڭ بىرەۋى بالاعا قيانات جاساسا، بۇل قاۋىمنىڭ اتىنا كىر كەلتىرەدى (مات. 5:16؛ پەت. 1-ح. 2:12). «سەنىم ٷشىن ايانباي كۇرەسىپ» جۇرگەن ميلليونداعان ادال ماسىحشىگە مۇنداي كۇيە جاعىلىپ جاتقانى وزەكتى ورتەيدى، سولاي ەمەس پە؟! (ياھد. 3). ٴبىز شىمىرىكپەي ارسىز ارەكەتتەرگە باراتىن، قاۋىمنىڭ ابىرويىن توگەتىن ادامداردىڭ ارامىزدا جۇرۋىنە جول بەرمەيمىز!
7 بيلىككە قارسى كۇنار. «بيلىك باسىنداعىلارعا باعىنۋ» — ماسىحشىلەرگە قويىلاتىن تالاپ (ريم. 13:1). بۇل تالاپقا جەرگىلىكتى زاڭعا باعىنۋ دا جاتادى. قاۋىمداعى بىرەۋ بالاعا زورلىق جاساۋىمەن قىلمىستىق زاڭدى بۇزسا، دەمەك، مەملەكەتتىك بيلىككە قارسى كۇنا جاساعانى (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 25:8 سالىستىرىڭىز). زاڭ بۇزۋشىنى جازالاۋ اقساقالداردىڭ قۇزىرىندا ەمەس. ايتسە دە ونىڭ مەملەكەت تاراپىنان قىلمىستىق جاۋاپقا تارتىلۋىنا كەدەرگى بولمايدى (ريم. 13:4). كۇنا جاساعان «ادام نە ەكسە، سونى ورادى» (عال. 6:7).
8. بىرەۋدىڭ وزگە بىرەۋگە قارسى كۇنا جاساعانىن ەحوبا قالاي قابىلدايدى؟
8 ەڭ سوراقىسى، بۇل — قۇدايعا قارسى كۇنا (ٴزاب. 51:4). ٴبىر ادام باسقا ادامعا قارسى كۇنا جاساعاندا، ول ەحوباعا دا قارسى كۇنا جاسايدى. ەحوبانىڭ يسرايلگە بەرگەن زاڭىنا نازار اۋدارايىقشى. يسرايلدىك كىسى بىرەۋدىڭ يەلىگىنە قول سۇقسا نە الداپ كەتسە، زاڭ ونى «ەحوباعا ادالدىق تانىتپادى» دەپ تاپقان (مۇس. 3-ج. 6:2—4). سول سياقتى ارسىز قىلىققا بارعان ادامنىڭ بالانىڭ اماندىعىنا قول سۇققانى — ەحوباعا ادالدىق تانىتپاعانى. بۇل قىلىعىمەن ول ەحوبانىڭ كيەلى ەسىمىن قورلاپ، اياقاستى ەتەدى. سوندىقتان ٴبىز زورلىقشىنىڭ ارەكەتىن قۇدايعا قارسى سۇمدىق كۇنا دەپ سانايمىز.
9. ەحوبانىڭ ۇيىمى جىلدار بويى قانداي مالىمەتتەرمەن قامتاماسىز ەتىپ كەلەدى جانە نە ٷشىن؟
9 ەحوبانىڭ ۇيىمى ٴبىزدى جىنىستىق زورلىق جايىندا جازبالارعا نەگىزدەلگەن قۇندى مالىمەتتەرمەن جىلدار بويى قامتاماسىز ەتىپ كەلەدى. مىسالى، جىنىستىق زورلىق كورىپ، جان دۇنيەسى ٴتىلىم-ٴتىلىم بولعان ادام نە ىستەي الاتىنى جايىندا، ونداي جانعا باسقالار قالاي كومەكتەسىپ، تىرەك بولا الاتىنى جانە اتا-انالار بالالارىن قالاي قورعاۋ كەرەكتىگى جايىندا «كۇزەت مۇناراسى» مەن «ويانىڭدار!» جۋرنالدارىندا جازىلدى. سونداي-اق اقساقالدارعا مۇنداي جاعدايدى شەشۋگە قاتىستى جازبالارعا نەگىزدەلگەن ەگجەي-تەگجەيلى نۇسقاۋلار بەرىلدى. قاۋىمداردا وسى ماسەلەدە قولدانىلاتىن باسشىلىقتى ۇيىم جىلدان-جىلعا جاڭارتىپ وتىرادى. نە ٷشىن؟ بالاعا جىنىستىق زورلىق جاسالعان جاعدايدا بارلىعى ٴماسىحتىڭ زاڭىنا ساي شەشىلۋ ٷشىن.
قاۋىمدا قولدانىلاتىن شارالار
10—12. ا) اقساقالدار بىرەۋدىڭ اۋىر كۇنا جاساعانىن بىلگەندە، نەنى ەستە ۇستاۋلارى كەرەك جانە ولاردىڭ باستى ماقساتى قانداي؟ ٵ) جاقىپ 5:14، 15 كە ساي، اقساقالدار نە ىستەيدى؟
10 اقساقالدار اۋىر كۇناعا قاتىستى ماسەلەنى قاراستىرعاندا، وتارعا ٴماسىح زاڭىنا ساي قاراۋ كەرەكتىگىن ەستە ۇستايدى. ياعني سۇيىسپەنشىلىك كورسەتەدى جانە قۇداي دۇرىس ٵرى ٵدىل دەيتىندى ىسكە اسىرادى. ولار الدەكىمنىڭ اۋىر كۇنا جاساعانىن بىلگەندە، بىرنەشە جايتتى ەسكەرەدى. ەڭ الدىمەن، قۇداي ەسىمىنىڭ كيەلى تۇتىلۋى ٷشىن قام جەيدى (مۇس. 3-ج. 22:31، 32؛ مات. 6:9). سونىمەن قاتار قاۋىمداعى باۋىرلاستاردىڭ رۋحاني كۇيىن ويلايدى جانە اۋىر كۇنانىڭ قۇربانى بولعاندارعا جاردەم بەرەدى.
11 اۋىر كۇنا جاساعان ادام قاۋىمنىڭ ىشىنەن شىقسا، اقساقالدار ول كۇناسىنا وكىنە مە، جوق پا، سونى انىقتايدى. ەگەر وكىنسە، اقساقالدار وعان ەحوبامەن قارىم-قاتىناسىن قالپىنا كەلتىرۋگە كومەكتەسەدى (جاقىپ 5:14، 15 وقىڭىز). ٴناپسىسىن تيماي، اۋىر كۇناعا بارعان ٴماسىحشىنى رۋحاني ناۋقاس دەۋگە بولادى. بۇل ونىڭ ەحوبامەن قارىم-قاتىناسىنا نۇقسان كەلدى دەگەن ٴسوز *. ال اقساقالدار رۋحاني دارىگەرلەر. ولار ناۋقاستىڭ، ياعني اۋىر كۇنا جاساعان ادامنىڭ ساۋىعۋى ٷشىن قام جاسايدى. اقساقالداردىڭ جازبالارعا نەگىزدەپ بەرگەن كەڭەستەرى وعان قۇدايمەن اراقاتىناسىن جاقسارتۋعا كومەكتەسەدى. ٴبىراق بۇل ٷشىن ونىڭ شىنايى وكىنۋى شارت (ەل. ٸس. 3:19؛ قور. 2-ح. 2:5—10).
12 اقساقالداردىڭ موينىنا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلگەن. ولار وزدەرىنە سەنىپ تاپسىرىلعان قۇدايدىڭ وتارىن شىن جۇرەكتەن قامقورلايدى (پەت. 1-ح. 5:1—3). باۋىرلاستار قاۋىمدا وزدەرىن قاۋىپسىز سەزىنسە ەكەن دەيدى. سول سەبەپتى دە بالاعا زورلىق جاساۋ ىسپەتتى اۋىر كۇنا جاسالعانى جايلى بىلسە، اقساقالدار بىردەن ارەكەت ەتەدى. بۇل قانداي ارەكەتتەر؟ قازىر 13، 15، 17-ابزاستاردىڭ باسىندا كەلتىرىلەتىن سۇراقتاردى بىرگە قاراستىرايىق.
13، 14. اقساقالدار بالاعا زورلىق كورسەتىلگەنى جايلى بيلىك وكىلدەرىنە حابارلاۋ كەرەك پە؟ ٴتۇسىندىرىڭىز.
13 اقساقالدار بالاعا زورلىق كورسەتىلگەنى جايلى بيلىك وكىلدەرىنە حابارلاۋعا ٴتيىس پە؟ ٴيا. جەرگىلىكتى زاڭعا باعىنىپ، ولار بولعان جاعدايدى بيلىك وكىلدەرىنە حابارلاۋ كەرەك (ريم. 13:1). مۇنداي زاڭدار قۇداي زاڭىنا قايشى ەمەس (ەل. ٸس. 5:28، 29). سوندىقتان اقساقالدار بالاعا زورلىق جاسالعانى جايلى بىلگەندە، بىردەن بەتەلمەن بايلانىسىپ، جەرگىلىكتى زاڭعا سايكەس قالاي ارەكەت ەتۋ كەرەكتىگىن سۇرايدى.
14 اقساقالدار زورلىق قۇربانىنا، ونىڭ اتا-اناسىنا جانە جىنىستىق زورلىق جاسالعانىنان حاباردار ادامدارعا وسى جايلى بيلىك وكىلدەرىنە ارىز بەرۋگە قۇقىقتارى بار ەكەنىن ايتادى. ٴبىراق بالاعا زورلىق جاساعان ادام قاۋىمداعى بىرەۋ بولىپ، بۇل تۋرالى كوپشىلىككە ٴمالىم بولسا شە؟ سونداي كەزدە شاعىمدانعان ٴماسىحشى ەحوبانىڭ ەسىمىنە كىر كەلەتىن بولدى دەپ، وسى ٷشىن ٶزىن كىنالى سەزىنۋ كەرەك پە؟ ارينە، ولاي ەمەس. بۇل جەردە ەحوبانى قارالاپ جاتقان — ول ەمەس، بالاعا زورلىق جاساعان ادام.
15، 16. ا) تىموتەگە 1-حات 5:19 عا ساي، سوت كوميتەتىن قۇرۋ ٷشىن نەگە كەم دەگەندە ەكى كۋاگەر بولۋ كەرەك؟ ٵ) قاۋىمدا الدەبىرەۋ بالاعا زورلىق جاسادى دەپ ايىپتالسا، اقساقالدار نە ىستەۋ كەرەك؟
15 قاۋىمدا اقساقالدار سوت كوميتەتىن قۇرۋ ٷشىن، نەگە كەم دەگەندە ەكى كۋاگەر بولۋ كەرەك؟ ويتكەنى كيەلى كىتاپتىڭ جوعارى ادىلدىك نورمالارى سونى تالاپ ەتەدى. ەگەر بىرەۋ اۋىر كۇنا جاسادى دەپ ايىپتالىپ، ٴبىراق ول ونىسىن مويىنداماسا، سوت كوميتەتى قۇرىلۋ ٷشىن ەكى كۋاگەر كەرەك (مۇس. 5-ج. 19:15؛ مات. 18:16؛ تىموتەگە 1-حات 5:19 وقىڭىز). ال بيلىك وكىلدەرىنە بالاعا زورلىق كورسەتىلگەنى جايلى ارىزدانۋ ٷشىن ەكى كۋاگەردىڭ بولۋى شارت پا؟ جوق. اقساقالدار دا، باسقا ادامدار دا بيلىك وكىلدەرىنە ارىز بەرە الۋ ٷشىن، جاسالعان قىلمىستى ەكى كۋاگەردىڭ راستاۋى تالاپ ەتىلمەيدى.
16 اقساقالدار بالاعا زورلىق جاسالعانى جايلى ٴبىلىپ، ول تۋرالى بيلىك وكىلدەرىنە حابارلاعان سوڭ، جازبالارعا سۇيەنە وتىرىپ، جاعدايدىڭ ٴمان-جايىن وزدەرى انىقتاۋعا تىرىسادى. ەگەر كۇدىكتى وزىنە تاعىلعان ايىپپەن كەلىسپەسە، اقساقالدار بولعان جاعدايدى بىلەتىن كۋاگەرلەرمەن سويلەسەدى. سوت كوميتەتىن قۇرۋ ٷشىن كەم دەگەندە ەكى كۋاگەر قاجەت، ياعني شاعىمدانۋشى ادام مەن وسى نە باسقا جاعدايدا ايىپتالۋشىنىڭ بالاعا زورلىق جاساعانىنا كۋا بولعان تاعى ٴبىر ادام *. ال ەگەر ەكىنشى كۋاگەر بولماسا، بۇل شاعىمدانۋشىنىڭ تاعىپ جاتقان ايىبى جالعان دەگەندى بىلدىرمەيدى. ٴتىپتى ايىپتالۋشىنىڭ كىنالى ەكەنىن دالەلدەيتىن ەكى كۋاگەر بولماسا دا، سوراقى ٸس ورىن العان بولۋى مۇمكىن. اقساقالدار مۇنى دا ەسكەرەدى. ولار ٴجابىر كورگەندەرگە ٴتيىستى كومەك كورسەتۋدى توقتاتپايدى. سونداي-اق قاۋىمدى قورعاۋ ٷشىن، كۇدىكتى ادامدى باقىلاۋعا الادى (ەل. ٸس. 20:28).
17، 18. سوت كوميتەتىنىڭ قىزمەتى جايلى ايتىپ بەرىڭىز.
17 سوت كوميتەتىنىڭ اتقاراتىن قىزمەتى قانداي؟ «سوت» دەگەن ٴسوز اقساقالدار سوتتاۋشى نە زاڭ بۇزعان ادامدى جازالاۋشى دەگەندى بىلدىرمەيدى. ولار قىلمىستىق ىستەرگە ارالاسپايدى، ٵرى مۇنداي ىستەردى مەملەكەتتىك بيلىكتىڭ قۇزىرىنا قالدىرادى (ريم. 13:2—4؛ تيت. 3:1). اقساقالدار كۇنا جاساعان ادامنىڭ قاۋىمدا قالاتىن-قالمايتىنىن قاراستىرادى.
18 سوت كوميتەتىندە قىزمەت ەتەتىن اقساقالداردىڭ مىندەتى — جاعدايدى رۋحاني نەمەسە ٴدىني تۇرعىدان قاراستىرۋ. ولار جازبالاردى قولدانىپ، كۇنا جاساعان ادامنىڭ وكىنەتىن-وكىنبەيتىنىن انىقتايدى. ەگەر ول ەش وكىنبەسە، قاۋىمنان شىعارىلادى، ٵرى بۇل جايلى حابارلاندىرۋ ايتىلادى (قور. 1-ح. 5:11—13). ەگەر ول وكىنسە، قاۋىمدا قالا الادى. الايدا اقساقالدار وعان بۇدان بىلاي قاۋىمدا ەشقانداي جاۋاپكەرشىلىك الا المايتىنىن ايتادى. سونداي-اق ولار بالالاردى قورعاۋ ٷشىن، اتا-انالارمەن جەكە-جەكە سويلەسەدى. بالالارى الگى ادامنىڭ ماڭىندا جۇرگەندە اسىرەسە مۇقيات بولۋدى ەسكەرتەدى. ٴبىراق ٴبىر ايتا كەتەرى، اقساقالدار ٴجابىر كورگەندەر جايلى مالىمەتتى قۇپيا ساقتايدى.
بالالاردى جىنىستىق زورلىقتان قورعاۋ
اكەسى مەن اناسى بالالارىن جىنىستىق زورلىقتان قورعاۋ ٷشىن ولارعا جىنىستىق تاربيە بەرىپ جاتىر. بۇل ٷشىن ولار ەحوبانىڭ ۇيىمى بەرىپ جاتقان مالىمەتتى قولدانۋدا (19—22 ابزاستاردى قاراڭىز)
19—22. اتا-انالار بالالارىن قورعاۋ ٷشىن نە ىستەۋلەرى كەرەك؟ (مۇقاباداعى سۋرەتتى قاراڭىز.)
19 بالالاردى قياناتتان قورعاۋ ٴبىرىنشى كەزەكتە كىمنىڭ جاۋاپكەرشىلىگى؟ ارينە، اتا-انالاردىڭ *. قىمباتتى اتا-انا، بالالار — ەحوبانىڭ سىزدەرگە بەرگەن مۇراسى، باعالى سيى (ٴزاب. 127:3). ولاردى قورعاۋ — سىزدەردىڭ ەحوبانىڭ الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىكتەرىڭىز. قازىرگى زۇلىم دۇنيەدە بالالارىڭىزدى جىنىستىق زورلىقتان قورعاۋ ٷشىن نە ىستەي الاسىزدار؟
20 بىرىنشىدەن، جىنىستىق زورلىق تۋرالى كوبىرەك ىزدەنىس جاساڭىز. بالالارعا جىنىستىق زورلىق جاسايتىن ادامدار قانداي بولاتىنىن، ولاردىڭ بالالاردى الداۋ ٷشىن قانداي ايلا-امالدار قولداناتىنىن ٴبىلىپ الىڭىز. قاۋىپتى جاعدايلاردى كورە ٴبىلىڭىز (ناق. س. 22:3؛ 24:3). قاپەرىڭىزدە بولسىن، كوپ جاعدايدا زورلىقشىلار بالا جاقسى تانيتىن، سەنىم ارتاتىن ادام بولىپ جاتادى.
21 ەكىنشىدەن، بالاڭىزبەن اشىق اڭگىمەلەسىڭىز (مۇس. 5-ج. 6:6، 7). بۇعان بالانى مۇقيات تىڭداۋ دا كىرەدى (جاق. 1:19). بالالار ٴجابىر كورگەندە، بۇل تۋرالى ايتۋدان تارتىنادى. سەبەبى ولار ەشكىم ايتقانىما سەنبەيدى دەپ ويلاۋى مۇمكىن. يا بولماسا زورلىقشى ەشكىمگە ايتپا دەپ قورقىتىپ تاستاعاندىقتان، بالا ۇندەمەۋى مۇمكىن. ٴبىر جاماندىقتى سەزسەڭىز، بالاڭىزعا جۇمساقتىقپەن سۇراقتار قويىپ، ونى شىداممەن تىڭداڭىز.
22 ۇشىنشىدەن، بالاڭىزعا جىنىستىق تاربيە بەرىڭىز. بۇل ٷشىن بالانىڭ جاسى مەن ٴتۇسىنۋ قابىلەتىن ەسكەرىڭىز. الدەبىرەۋ ەرسى جولمەن دەنەسىن ۇستاسا، بالاڭىزعا نە ايتۋ، نە ىستەۋ كەرەكتىگىن ۇيرەتىڭىز. بالانى قورعاۋعا قاتىستى ەحوبانىڭ ۇيىمى بەرىپ جاتقان مالىمەتتەردى قولدانىڭىز (« ٶزىڭىز دە، بالالارىڭىز دا بىلە ٴجۇرسىن» دەگەن قورشاۋدى قاراڭىز).
23. بالاعا جاسالاتىن جىنىستىق زورلىققا قاتىستى كوزقاراسىمىز قانداي؟ كەلەسى ماقالا نە جايلى؟
23 ەحوبانىڭ قىزمەتشىلەرى بالالارعا جىنىستىق زورلىق جاساۋدى اۋىر كۇنا ٵرى جاۋىزدىقپەن جاسالاتىن قىلمىس دەپ سانايدى. ٴماسىح زاڭىنا باعىنعاندىقتان، ٴبىز مۇنداي قىلمىسقا باراتىن ادامدى ەش قورعامايمىز، ول ٶز ٸسى ٷشىن ٶزى جاۋاپ بەرەدى. ال زورلىق قۇرباندارى جونىندە نە دەۋگە بولادى؟ ولارعا قانداي كومەك بەرە الامىز؟ كەلەسى ماقالا وسى جايلى بولماق.
103-ٵن باعۋشىلار — قۇدايدىڭ سيى
^ 5-ابزاس بۇل ماقالا بالالاردى جىنىستىق زورلىق جاساۋشىلاردان قالاي قورعاي الاتىنىمىز جايىندا. سونىمەن قاتار اقساقالدار قاۋىمنىڭ، ال اتا-انالار بالالارىنىڭ اماندىعى ٷشىن قانداي شارالار قولدانۋ كەرەكتىگىن دە بىلەمىز.
^ 3-ابزاس ٴسوز ٴمانى: بالاعا جىنىستىق زورلىق جاساۋ دەپ ەرەسەك ادامنىڭ بالانى پايدالانىپ، جىنىستىق قۇشتارلىعىن قاناعاتتاندىرۋىن ايتادى. بۇعان بالامەن جىنىستىق قاتىناسقا ٴتۇسۋ، ورالدى نە انالدى جىنىستىق قاتىناس جاساۋ، بالانىڭ جىنىس مۇشەسىن، كەۋدەسىن نە قۇيرىعىن سيپالاۋ سياقتى ٵرتۇرلى انايى ىستەر جاتادى. زورلىق قۇرباندارى كوبىنە قىز بالالار. ٴبىراق ۇل بالالار دا ٴجابىر كورىپ جاتادى. زورلىقشىلاردىڭ كوبىسى ەر ادامدار بولعانمەن، ولاردىڭ اراسىندا ايەل ادامدار دا بار.
^ 5-ابزاس ٴسوز ٴمانى: وسى جانە كەلەسى ماقالاداعى «زورلىق قۇربانى» دەگەن جىنىستىق زورلىق جاسالعان بالاعا نۇسقايدى. بۇل تىركەس بالانىڭ ارامپيعىلدى زورلىقشىنىڭ تاراپىنان قيانات كورگەنىن، بالانىڭ دارمەنسىزدىگىن جانە ەش كىناسىز ەكەنىن كورسەتۋ ٷشىن قولدانىلدى.
^ 11-ابزاس ٴماسىحشىنىڭ رۋحاني ناۋقاس بولعانى ونىڭ اۋىر كۇناسىن اقتاۋعا ەش سەبەپ بولا المايدى. كۇنا جاساعان ادام وزىنىڭ شەشىمدەرى مەن ارەكەتتەرى ٷشىن تولىقتاي جاۋاپتى جانە ول ەحوبانىڭ الدىندا ەسەپ بەرەدى (ريم. 14:12).
^ 16-ابزاس ايىپتالۋشىمەن سويلەسكەندە اقساقالدار ٴجابىر كورگەن بالانىڭ قاتىسۋىن تالاپ ەتپەيدى. ونسىز دا جان دۇنيەسى استان-كەستەن بولىپ جاتقان بالاعا بۇل اۋىر ٴتيۋى مۇمكىن. بولعان جاعدايعا قاتىستى بالانىڭ ايتقاندارىن اتا-اناسى نەمەسە بالا سەنىم ارتاتىن باسقا ٴبىر ەرەسەك ادام ايتىپ بەرە الادى.
^ 19-ابزاس بۇل جاۋاپكەرشىلىك بالانىڭ زاڭ جۇزىندەگى قامقورشىلارىنا، بالانى باعىپ-قاعىپ وتىرعان ادامدارعا دا قاتىستى.
